Otizm

Mehmet Akif Demirel'in kazası, Bolu'da D-100 karayolunda meydana gelmiştir. Otizm hastası olan Mehmet Akif, evden çıktıktan sonra yolun karşısına geçmeye çalışırken iki otomobilin çarpması sonucu hayatını kaybetmiştir.

Otizm sınıflarında yapılan etkinlikler, otizmli bireylerin sosyal, iletişimsel, bilişsel ve motor becerilerini geliştirmeye yönelik olmalıdır. İşte bazı örnekler: 1. Sosyal Beceri Geliştirme Etkinlikleri: Rol yapma oyunları, grup oyunları ve duygu kartları kullanarak sosyal etkileşimin artırılması. 2. İletişim Becerilerini Geliştirme: Resimli iletişim panoları, hikaye anlatma ve şarkı söyleme gibi yöntemlerle dil becerilerinin desteklenmesi. 3. Bilişsel Beceri Geliştirme: Puzzle ve yapbozlar, sınıflandırma oyunları ve sayı-harf oyunları ile bilişsel yeteneklerin geliştirilmesi. 4. Motor Beceri Geliştirme: Boncuk dizme, makasla kesme, boyama gibi ince motor becerileri; koşma, zıplama, top oynama gibi kaba motor becerileri geliştiren aktiviteler. 5. Duyusal Entegrasyon Etkinlikleri: Kum, su, oyun hamuru gibi malzemelerle oynanan oyunlar ve duyusal yürüyüşler ile duyusal işleme becerilerinin iyileştirilmesi. 6. Sanat ve Müzik Terapisi: Boyama, çizim, müzikli aktiviteler ve evcil hayvan bakımı gibi yaratıcı ve duygusal gelişimi destekleyen etkinlikler. Bu etkinlikler, bir uzman (özel eğitim öğretmeni, psikolog veya terapist) rehberliğinde yapılmalıdır.

"Otizmli eşek" ifadesi, otizm ve eşek kavramlarının yanlış bir birleşimidir. Otizm, insanlarda görülen bir nörogelişimsel farklılıktır ve eşekler bu tanıyı alamazlar. Otizm spektrum bozukluğu olan bireyler, sosyal etkileşim, iletişim ve davranış alanlarında zorluklar yaşarlar.

Otizm, bir kişinin yaşam boyu süren bir durumdur ve tamamen geçmez.

Mixx Otizm Ödülü, 10 Nisan 2025 tarihinde düzenlenecek törende verilecektir.

Eşekler otizmli olamazlar çünkü otizm, insanlarda görülen bir nörogelişimsel farklılıktır. Otizm, genetik ve çevresel faktörlerin karmaşık etkileşimi sonucunda ortaya çıkar ve genellikle ilk 3 yaşta başlayan bir gelişimsel bozukluktur.

Otizm derneklerinin tüzüklerinde genellikle aşağıdaki ortak maddeler yer alır: 1. Derneğin Adı ve Merkezi: Tüzüğün ilk maddesinde derneğin adı ve merkezi belirtilir. 2. Derneğin Amacı: Otizmli bireylerin ve ailelerinin sosyal, ekonomik, kültürel, sportif ve hukuki haklarını korumak, yaşam standartlarını yükseltmek gibi amaçlar yer alır. 3. Çalışma Konuları: Eğitim çalışmaları düzenlemek, kurs ve seminerler organize etmek, yayın çıkarmak, yardım toplama faaliyetleri yürütmek gibi çalışmalar tanımlanır. 4. Üyelik Koşulları: Derneğin amacına uygun olan derneklerin üye olma hakkı vardır. 5. Organlar ve Görevleri: Genel kurul, yönetim kurulu ve denetim kurulu gibi organların görevleri ve seçim yöntemleri belirlenir. 6. Mali Hususlar: Dernek gelirlerinin nasıl temin edileceği, iktisadi işletmeler kurma ve işletme konuları ele alınır. 7. Diğer Faaliyetler: Uluslararası iş birlikleri, lobicilik çalışmaları, yasal düzenlemelere katkıda bulunma gibi faaliyetler de tüzükte yer alabilir.

Otizmli çocukların okuyabileceği bazı kitaplar şunlardır: 1. "Otizm El Rehberi" - Lorna Wing: Otizmlilerin yaşamla mücadele etmeyi öğrenebileceğini anlatır. 2. "Resimlerle Düşünmek" - Temple Grandin: Otizmli bireylerin ve hayvanların düşünme ve duyma biçimleri hakkında çarpıcı açıklamalar yapar. 3. "Otizmli Çocuklara Konuşma Becerilerinin Öğretimi": Konuşma etkinlikleri ve ipuçları içeren bir kitaptır. 4. "Benimle Oynar mısın?" - Güzide Tekeş: Otizmli bir çocuğun özenle yetiştirildiğinde neler yapabileceğini anlatır. 5. "Bir Ebeveynin Yüksek İşlevli Otizm Spektrum Bozukluğu Rehberi" - Sally Ozonoff, Geraldine Dawson ve James C. McPartland: Spektrumdaki çocukların ilişki kurmalarına ve uygun şekilde hareket etmelerine yardımcı olacak tavsiyeler sunar. Bu kitaplar, otizmli çocukların ve ailelerinin yaşamlarına dair farkındalık ve anlayış geliştirmelerine yardımcı olabilir.

Nöroçeşitlilik ve nörodiverjans kavramları benzer ancak farklı anlamlar taşır: - Nöroçeşitlilik, insanların beyinlerinin nasıl çalıştığı, dünyayı nasıl deneyimlediği ve anladığı konusundaki doğal çeşitliliği ifade eder. - Nörodiverjans ise, nöroçeşitliliğin bir parçası olarak, beyinlerinin bilgiyi farklı şekilde işlediği bireyleri tanımlamak için kullanılır. Özetle, nöroçeşitlilik genel bir terimken, nörodiverjans daha spesifik olarak nörolojik farklılıkları olan bireyleri tanımlar.

Matt Haig'in hastalıkları arasında dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (ADHD) ve otizm bulunmaktadır.

Dr. Temple Grandin'in okunması önerilen bazı kitapları şunlardır: 1. "The Way I See It: A Personal Look at Autism and Asperger's". 2. "Animals in Translation: Using the Mysteries of Autism to Decode Animal Behavior". 3. "Animals Make Us Human: Creating the Best Life for Animals". 4. "Developing Talents: Careers for Individuals with Asperger Syndrome and High-Functioning Autism".

Otizm, doğuştan gelen ve genellikle yaşamın ilk üç yılında fark edilen, sosyal etkileşim, iletişim ve davranışlarda farklılıklarla kendini gösteren nörogelişimsel bir bozukluktur. Başlıca belirtileri: - Göz teması kurmaktan kaçınma; - Sınırlı ilgi alanları ve tekrarlayıcı davranışlar; - İsmine tepki vermeme veya bakıcılara karşı ilgisizlik; - Konuşma geriliği veya konuşma becerilerinin sınırlı olması. Nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Tedavisi, erken tanı ve yoğun özel eğitimle mümkündür.

Bizimkiler dizisinde Halis'in hastalığı, zihinsel gelişim sorunları (otizm) olarak belirtilmiştir.

PECS (Picture Exchange Communication System), otizm spektrum bozukluğu olan bireylerde kullanılan bir alternatif iletişim yöntemidir.

Araba çizen otizmli çocuk, Mehmet Mesut Uygun'dur. Zeytinburnu 100. yıl Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nde 10. sınıf Bilişim bölümünde tam kaynaştırma öğrencisi olan 16 yaşındaki Mehmet Mesut Uygun, asperger tanılı bir otizmlidir. Beş yaşından itibaren araba çizimleri yapan Uygun'un tasarımları, Volkswagen, Tofaş, Mercedes, Ferrari gibi birçok otomobil firmasının tasarımcılarından tam not almıştır. Uygun'un son olarak çizdiği Türkiye’nin Otomobili de Türkiye’nin Otomobili Girişim Grubunun resmi Twitter sayfasında paylaşılmıştır.

Otizmde beslenme bozukluklarının nedenleri çeşitli faktörlere dayanabilir: 1. Duyusal Hassasiyetler: Otizmli bireyler, gıdaların dokusu, kokusu, tadı gibi duyusal özelliklerine karşı hassasiyet gösterebilirler ve bu da bazı yiyecekleri reddetmelerine veya sadece belirli yiyecekleri tercih etmelerine yol açar. 2. Gastrointestinal Sorunlar: Artmış bağırsak geçirgenliği ve sindirim sorunları, otizmli bireylerde beslenme bozukluklarına katkıda bulunabilir. 3. Takıntılı Davranışlar: Rutinlere bağlı kalma eğilimi, aynı yiyecekleri sürekli yeme takıntısına neden olabilir. 4. Besin Alerjileri: Otizmli çocuklarda besin alerjileri daha sık görülür ve bu alerjiler davranışları da etkileyebilir. 5. Aile Tutumları: Ailelerin beslenme tutum ve davranışları, otizmli bireyin beslenme alışkanlıklarını doğrudan etkileyebilir. Beslenme bozukluklarının yönetimi için, diyet düzenlemeleri (kazeinsiz diyet, glütensiz diyet, ketojenik diyet) ve uygulamalı davranış analizi gibi yöntemler kullanılabilir.

"Hors Normes" (Kural Dışı) filmi, okul öncesi eğitimcisi olan bir adam ile özel eğitim alması gereken gençlerin sorumlusu olan bir eğitmenin hikayesini konu alır. Filmde, otizmli çocuklara yardım etmek için kar amacı gütmeyen bir kuruluş kuran iki adamın ve birkaç gönüllü gencin yaşadığı olaylar anlatılır.

Otizmi en iyi anlatan kitaplardan bazıları şunlardır: 1. "The Reason I Jump: The Inner Voice of a Thirteen-Year-Old Boy with Autism" - Naoki Higashida. Bu kitap, otizmli bir çocuğun bakış açısından dünyayı anlamaya çalışmasını anlatır. 2. "Neurotribes: The Legacy of Autism and the Future of Neurodiversity" - Steve Silberman. Otizmin tarihini, kültürel etkilerini ve geleceğini detaylı bir şekilde inceler. 3. "The Complete Guide to Asperger’s Syndrome" - Tony Attwood. Asperger sendromu hakkında kapsamlı bir rehberdir. 4. "Look Me in the Eye: My Life with Asperger’s" - John Elder Robison. Otizmli bir bireyin kendi hikayesini anlattığı dokunaklı bir otobiyografidir. 5. "Uniquely Human: A Different Way of Seeing Autism" - Barry M. Prizant. Otizmi insanlığın eşsiz bir özelliği olarak ele alır ve otizmli bireylerin güçlü yanlarını vurgular.

Otizmli çocukların canlıya tepki vermemesinin birkaç nedeni olabilir: 1. Sosyal etkileşim eksiklikleri: Otizmli çocuklar, sosyal etkileşim için gerekli olan göz teması kurma ve gülümseme gibi davranışları gösteremeyebilirler. 2. Duyusal işleme güçlükleri: Çevresel uyaranlara karşı aşırı veya az tepki verme, seslere ve dokunuşlara karşı duyarsızlık gibi duyusal hassasiyetler yaşayabilirler. 3. İletişim zorlukları: Dil ve konuşma becerilerinde gecikme veya eksiklik, ekolali (duyulan sözleri tekrar etme) gibi durumlar, iletişim kurmayı zorlaştırır. 4. Rutinlere bağlılık: Günlük rutindeki değişikliklere aşırı tepki gösterme ve rutin alışkanlıkları takip etme konusunda ısrarcı olma, yeni durumlara adaptasyonu engeller. Bu belirtiler, her çocukta farklı şekillerde ortaya çıkabilir ve kesin tanı için bir uzmana danışmak önemlidir.

Floortime yöntemi, Dr. Stanley Greenspan tarafından geliştirilen, çocukların duygusal, sosyal ve bilişsel gelişimlerini desteklemeyi amaçlayan bir terapi yaklaşımıdır. Temel ilkeleri: 1. Duygusal ve sosyal bağlantı kurma: Çocuğun ilgi alanlarına odaklanarak duygusal bağ oluşturulur. 2. Gelişimsel basamaklara odaklanma: Çocuğun mevcut gelişim seviyesi anlaşılarak yeni beceriler kazandırılır. 3. Bireysel farklılıkların tanınması: Her çocuğun duyusal, motor ve bilişsel işlemleme yöntemleri dikkate alınır. Uygulama süreci: 1. Çocuğun inisiyatif almasını teşvik etme: Terapist veya ebeveyn, çocuğun ilgi alanları üzerinden bir etkileşim başlatır. 2. Etkileşimi sürdürme: Çocuğun başlattığı oyunu veya etkileşimi devam ettirmek için sorular sorulur, yorum yapılır veya oyuna katılınır. 3. Gelişimsel basamaklara yönelik destek: Çocuk, oyun sırasında yeni beceriler öğrenmesine yardımcı olunur. Kullanım alanları: Otizm spektrum bozukluğu, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu gibi gelişimsel sorunlar yaşayan çocuklar.