Nörobilim

Beyin-bilgisayar arayüzü (BBA), insan beyninin doğrudan bilgisayarlar ve diğer elektronik cihazlarla etkileşime girmesini sağlayarak çeşitli işlevler sunar. Başlıca kullanım alanları: - Tıp: Felçli hastaların rehabilitasyonu, nörolojik hastalıkların teşhisi ve tedavisi, protez uzuvların kontrolü. - Eğlence: Sanal gerçeklik ve artırılmış gerçeklik oyunlarında oyuncuların beyin dalgalarıyla oyunları kontrol etmesi. - İletişim: Düşünceleri bilgisayar programları veya cihazlar tarafından anlaşılabilir hale getirerek iletişim kurma. Diğer potansiyel kullanımlar arasında dikkat ve stres yönetimi, robotik beden kontrolü ve eğitim faaliyetleri yer alır. BBA teknolojisi, etik sorunları da beraberinde getirir; özellikle gizlilik, kişisel özgürlükler ve beyin kontrolü ile ilgili manipülasyonlar bu teknolojinin kullanımıyla ilgili endişeler arasındadır.

Nörotransmitter maddeler, sinir hücreleri (nöronlar) arasında veya nöronlar ile diğer hücreler arasında iletişimi sağlayan kimyasal habercilerdir. İşte bazı temel nörotransmitter maddeler: 1. Asetilkolin: Kas kasılmalarını, hafızayı, motivasyonu ve uykuyu etkiler. 2. Dopamin: Ödül mekanizmasında haz duygusunu oluşturur, motivasyon ve hareket kontrolünde rol oynar. 3. Serotonin: Ruh halini, uyku düzenini, cinselliği, kaygıyı ve iştahı düzenlemeye yardımcı olur. 4. GABA (Gama-aminobütirik asit): En yaygın inhibitör nörotransmitterdir, beyin aktivitesini düzenler. 5. Glutamat: Beynin merkezi sinir sistemindeki başlıca uyarıcı nörotransmitterdir, öğrenme ve hafıza gibi işlevlerde rol oynar. 6. Noradrenalin (Norepinefrin): Savaş ya da kaç tepkisinden sorumludur, kan basıncını ve kalp atış hızını artırır. 7. Oksitosin: Sosyal davranışların düzenlenmesinde ve empatiyi artırarak cömertliği teşvik etmede önemlidir. Bu liste, bilinen nörotransmitter maddelerin sadece bir kısmını içermektedir ve sayıları sürekli artmaktadır.

"Blink: Düşünmeden Düşünebilmenin Gücü" kitabı, Malcolm Gladwell tarafından yazılmış ve günlük hayatın en küçük bileşenlerini ele almaktadır. Kitapta, anlık izlenimlerin ve kararların nasıl oluştuğu ve bu kararların ne kadar etkili olabileceği incelenmektedir. Ayrıca, psikoloji ve nörobilim teorileri hayatın çeşitli alanlarından zengin ve yaşanmış örneklerle desteklenmektedir.

İmpuls süresi ve amplitüdü sinir sistemindeki sinyal iletimiyle ilgili iki önemli kavramdır: 1. İmpuls Süresi: Bir sinir sinyalinin (impuls) bir nörondan diğerine iletilme süresini ifade eder. 2. Amplitüd: İmpulsun şiddetini, yani elektrik sinyalinin gücünü ifade eder.

Nörobilim ve nöroteknoloji aynı kavramlar değildir, ancak birbirleriyle yakından ilişkilidir. Nörobilim, beyin ve sinir sistemi yapıları ile işleyişi inceleyen bir bilim dalıdır. Nöroteknoloji ise nörobilim araştırmaları sonucunda elde edilen bulguların ve tekniklerin kullanılarak geliştirilen teknolojileri ifade eder.

İnsan beyninin depolama kapasitesi yaklaşık 2.5 petabayt olarak hesaplanmaktadır, bu da 2.5 milyon gigabayta eşdeğerdir. Diğer bir tahmine göre ise insan beyninde 100 trilyon veri noktası yani yaklaşık 100 terabayt bilgi depolanabilmektedir.

Beynin beyaz maddesi önemlidir çünkü sinir hücreleri arasında bağlantıları sağlayarak beynin farklı bölgelerini birbirine bağlar. Beyaz maddenin işlevleri: - Öğrenme ve hafıza: Beyaz madde, öğrenmeyi ve bazı zihinsel süreçleri etkiler. - Beyin fonksiyonları: Gri madde ile birlikte çalışarak duyusal algı, motor fonksiyonlar ve vücudun genel sinir sistemi aktivitelerini düzenler. - Koruma: Miyelin kılıfı, sinir liflerini koruyarak beynin kısa devre yapmasını önler.

30 yaşından sonra insan beyni gelişmeye devam eder, ancak bu gelişim daha yavaş bir hızda gerçekleşir. Yapılan araştırmalar, beynin prefrontal korteksinin 30'lu ve 40'lı yaşlarda da şekil değiştirmeye devam ettiğini göstermiştir. Genel olarak, beyin gelişimi 25 yaşına kadar tamamlanır, ancak bazı kaynaklar bu sürecin 40'lı yaşların sonuna kadar sürebileceğini belirtir.

Yunusların nefesini tutarken beyni, tek yarımküresel yavaş dalga uyku adı verilen bir mekanizma ile çalışır. Bu uyku türünde, yunusların beyinlerinin yarısı uyanık ve alarmdayken, diğer yarısı derin bir uykuda olur.

NeuroFX iki farklı alanda fayda sağlar: 1. Ticaret Psikolojisi: NeuroFX, nörobilim ve psikoloji uzmanlarıyla işbirliği yaparak geliştirilen bir ses programıdır. 2. Otomatik Ticaret Sistemleri: Neuro FX Robot adı verilen bir otomatik ticaret sistemi de mevcuttur.

Aksiyon potansiyeli ateşlenmesi, bir hücrenin elektriksel zar potansiyelinin kısa bir süre içinde aniden yükselmesi ve azalmasıdır. Aksiyon potansiyelinin ateşlenmesi şu şekilde gerçekleşir: 1. Depolarizasyon: Hücreye uyaranın verilmesiyle, hücre içine giren pozitif yüklü iyonlar nedeniyle zarın polarize durumu bozulur. 2. Eşik Değer: Membran potansiyeli eşik değere (-50, -55 mV) ulaştığında, voltaja bağlı tüm Na+ kanalları açılır. 3. Na+ Girişi: Na+ hızla hücre içine akar ve hücre içini pozitifleştirir, potansiyel +35 mV'a kadar yükselir. 4. Repolarizasyon: Na+ kanallarının kapanması ve K+ kanallarının açılmasıyla zar potansiyeli başlangıç değerine geri döner. 5. Hiperpolarizasyon: K+ kanallarının uzun süre açık kalması nedeniyle zar potansiyeli dinlenme değerinin altına düşer. Aksiyon potansiyeli, sinir hücrelerinde hücreler arası iletişimde, kas hücrelerinde ise kasılma başlatıcı ilk adımda rol oynar.

İmpuls (uyartı) ve aksiyon potansiyeli aynı şeyi ifade eder. Aksiyon potansiyeli, sinir veya kas hücresi gibi bir hücrenin plazma zarındaki hızlı, geçici ve kendi kendine yayılan elektriksel uyarılmadır.

Konnektom haritasının tamamlanması için kesin bir tarih vermek mümkün değildir, ancak bazı gelişmeler kaydedilmektedir: Yuvarlak solucanın konnektom haritası bir aydan az sürede tamamlanabilmektedir. Gelişmekte olan bir balığın ve yaklaşık 70 milyon nöronlu bir farenin konnektom haritasının çıkarılması planlanmaktadır. İnsan beyninin küçük parçalarının konnektom haritası çıkarılmaya başlanmıştır. Bu süreçlerin tamamlanması, teknolojik gelişmelere ve bilimsel çalışmalara bağlı olarak zaman alacaktır.

Nörobilimin amacı üç ana başlık altında toplanabilir: 1. İnsan beynini ve nasıl çalıştığını anlamak. 2. Merkezi sinir sisteminin (MSS) gelişimini, olgunlaşmasını ve kendini nasıl koruduğunu açıklamak. 3. Nörolojik ve psikiyatrik bozuklukları analiz etmek, anlamak ve bunları önleme veya tedavi etme yöntemlerini keşfetmek.

6. Nörobilim Günü Yıldızlar Paneli'nde yer alan bazı konuşmacılar şunlardır: Emeritus Prof. Dr. Meral ÇULHA; Prof. Dr. Öget Öktem TANÖR; Emeritus Prof. Dr. Sirel KARAKAŞ; Uzman Dr. Psikiyatrist Ersin BALTACI. Ayrıca, 2024 yılında düzenlenen panelin 24-25 Aralık tarihlerinde gerçekleştiği belirtilmiştir. Daha fazla bilgi için Doğuş Üniversitesi'nin resmi web sitesi ziyaret edilebilir.

Beyin frekans senkronizasyonu, farklı nöron gruplarının eşzamanlı olarak ateşlenmesi sonucu oluşan beyin dalgalarının senkronize olması sürecidir. Bu süreç, bilişsel işlevlerin düzenlenmesinde önemli bir rol oynar ve şu durumlarda gözlemlenebilir: - Uyku sırasında: Delta ve theta dalgalarının senkronizasyonu, vücudun dinlenmesini sağlar. - Dikkat süreçlerinde: Beta ve gamma dalgalarının koordinasyonu, bilişsel işlevleri güçlendirir. - Hafıza oluşumu sırasında: Theta ve gamma dalgalarının birlikte çalışması, yeni bilgilerin öğrenilmesini kolaylaştırır. Beyin dalgalarının senkronizasyonu, elektroensefalografi (EEG) yöntemiyle ölçülür.

Nörobilim bölümü mezunları, sinir sistemini ve beyin fonksiyonlarını araştırarak çeşitli alanlarda çalışabilirler. Başlıca görevleri şunlardır: Araştırma ve Geliştirme: Sinir sisteminin yapısal, tıbbi, moleküler ve hücresel yönlerini inceleyerek yeni tedavi yöntemleri ve ilaçlar geliştirmek. Klinik Çalışmalar: Hastaları değerlendirmek, tanı koymak ve tedavi etmek. Veri Analizi: Beyin ve sinir aktivitesini izlemek için araçlar kullanmak ve verileri analiz etmek. Multidisipliner İş Birliği: Diğer bilim insanlarıyla birlikte çalışarak nörobilim alanındaki yenilikçi gelişmelere katkıda bulunmak. Ayrıca, nörobilim mezunları, nöropazarlama, nöroekonomi, nöroinsan kaynakları gibi alanlarda da uzmanlaşabilirler.

Bilişsel sinirbilim, aşağıdaki bilim dallarını kapsar: 1. Psikoloji: Algı, dikkat, bellek, düşünme, problem çözme gibi zihinsel süreçlerin incelenmesi. 2. Nörobilim: Beyin ve sinir sisteminin yapısı, işlevi ve gelişiminin incelenmesi. 3. Dilbilim: Beyindeki dil mekanizmalarının araştırılması. 4. Hesaplamalı bilim: Beyin fonksiyonlarını simüle etmek ve modellemek için bilgisayar kullanımı. 5. Nörogörüntüleme: Beyin aktivitesinin ve yapısının görüntülenmesi.

"Absolute Threshold" webtoon'unun konusu, zengin ve güçlü bir ailenin tek çocuğu olan Choi Jumi'nin, kendi iradesine göre hiçbir şey yapamadan yalnız bir hayat yaşamasıdır. Webtoon, drama, fantezi, josei, manhwa, modern ve romantizm gibi türlere dahildir ve devam eden bir eserdir. Ayrıca, "absolute threshold" terimi, nörobilim ve psikolojide, bir organizma tarafından algılanabilecek en düşük duyusal girdi seviyesini ifade eden bir kavramdır.

Süper insanlara atfedilen bazı yetenekler şunlardır: 1. Buz Adam (Wim Hof): Aşırı soğuklara dayanabilme yeteneği. 2. Tetrakromat (Concetta Antico): Diğer insanlardan daha fazla renk görebilme yeteneği. 3. Herşeyi Yiyen Adam (Michel Lotito): Cansız nesneler için iştahı olan ve bunları sindirebilme yeteneği. 4. Süper Samuray (Isao Machii): Kılıçla atılan BB mermilerini kesebilecek kadar hızlı reflekslere sahip dövüş sanatçısı. 5. İnsan Hesaplayıcı (Scott Flansburg): Hesaplamaları hesap makinesinden daha hızlı yapabilme yeteneği. 6. Süper Burun (Joy Milne): Koklayarak Parkinson hastalarını teşhis edebilme yeteneği.