Nörobilim

Refleksler iki ana kategoriye ayrılır: 1. Doğuştan (kalıtsal) refleksler: Sonradan kazanılmaz, aynı türün tüm bireylerinde görülür ve omurilik tarafından kontrol edilir. 2. Sonradan (şartlı) kazanılan refleksler: Öğrenme süreciyle oluşur ve bireyden bireye farklılık gösterebilir.

İmpuls (uyarı), iç ve dış çevredeki ışık, sıcaklık, basınç gibi çeşitli uyarıların sinir hücresinde başlattığı elektriksel ve kimyasal değişikliklerdir. Aksiyon potansiyeli, impuls taşıyan bir nöronda kısa süreli elektrokimyasal değişiklikler meydana gelmesidir. Aksiyon potansiyeli üç aşamada gerçekleşir: 1. Polarizasyon (kutuplaşma). 2. Depolarizasyon. 3. Repolarizasyon.

Bilim, ruha inanmamaktadır. "Ruh" kavramı, bilimsel olarak çalışılamayan metafiziksel bir olgudur.

Nörobilimciler, sinir sistemi ve beyin işlevlerini inceleyerek çeşitli alanlarda çalışma yaparlar: Beyin hastalıklarının tedavisi: Nörobilim, beyin hastalıklarının nedenlerini, tedavilerini ve korunma yollarını araştırır. Yeni tedavi yöntemleri ve ilaçlar: Beyin ve sinir sistemine yönelik yeni tedavi yöntemleri ve ilaçlar geliştirirler. Teknolojik gelişmeler: Beyin sinyallerini kullanarak düşünce ve hareketleri anlamaya ve kontrol etmeye yönelik teknolojiler geliştirirler. Eğitim ve öğretim: Öğrenme sürecini ve beyin işlevlerinin eğitim ve öğretimle ilişkisini araştırırlar. Deneysel çalışmalar: Sinir hücrelerinin şekil ve işlevlerini inceler, beyin aktivitesini görüntüler ve analiz ederler. Nörobilim, biyoloji, fizik, kimya, psikoloji, bilgisayar bilimi ve matematik gibi birçok disiplinle yakından ilişkilidir.

Sinaptik, "sinapsa ait olan", "sinapsa özgü", "sinaps ile ilgili" gibi anlamlara gelen bir terimdir. Sinaps, nöronların (sinir hücrelerinin) diğer nöronlara ya da kas veya salgı bezleri gibi nöron olmayan hücrelere mesaj iletmesine olanak tanıyan özelleşmiş bağlantı noktalarıdır. Sinaptik terimi, tıpta sıkça kullanılmaktadır.

Piramidal hücreler, beyinde serebral korteks, hipokampus ve amigdala gibi bölgelerde yoğun bir şekilde bulunur. Serebral korteks: Piramidal hücreler, serebral korteksin 3., 5. ve 6. katmanlarında yer alır. Hipokampus: Öğrenme ve hafıza süreçlerinde önemli bir rol oynayan hipokampüste, özellikle CA1 ve CA3 bölgelerinde bulunur. Amigdala: Duygusal süreçlerin yönetildiği amigdala bölgesinde de piramidal hücreler yer alır. Ayrıca, piramidal hücreler, memelilerin prefrontal korteksinde ve kortikospinal yolda birincil uyarma birimi olarak bulunur.

Joe Dispenza'nın kitapları, kişisel gelişim ve bilinçaltı güçlendirme konularını ele alır. Bazı kitaplarının konuları: "Kendiniz Olma Alışkanlığını Kırmak". "Plasebo Sensin". "Doğaüstü Olmak". Dispenza'nın kitapları, bilimsel veriler ve araştırmalarla desteklenir.

Prof. Dr. Kamil Uğurbil, Minnesota Üniversitesi Radyoloji, Nöroloji ve Tıp bölümlerinde profesör olarak görev yapmaktadır. Aynı zamanda, Ankara'da Bilkent Üniversitesi Ulusal Manyetik Rezonans Araştırma Merkezi'ne danışmanlık yapmaktadır. Uğurbil'in ana araştırma alanı, manyetik rezonans kullanarak nörolojik aktiviteleri, özellikle de beyin faaliyetlerini görüntüleme yöntemleri geliştirmektir. 2003-2006 yılları arasında Almanya'daki Max Planck Biyolojik Sibernetik ve Manyetik Rezonans Merkezi'nin direktörlüğünü de yürütmüştür. 2016 yılında, sağlık alanındaki çalışmaları nedeniyle Vehbi Koç Ödülü'ne layık görülmüştür.

BCI (Beyin-Bilgisayar Arayüzü) uygulamasının bazı kullanım alanları: Engelli bireylerin rehabilitasyonu: BCI, felç geçiren hastalar veya motor yetilerini kaybeden bireyler için hareket kabiliyeti kazandırma veya iletişim sağlama amacıyla kullanılabilir. Nörobilim araştırmaları: Beyin fonksiyonlarını daha iyi anlamak için BCI, nöropsikolojik araştırmalarda kullanılabilir. Mental sağlık: BCI teknolojisi, anksiyete, depresyon ve diğer mental sağlık sorunlarının tedavisinde kullanılabilir. Eğitim ve performans artırma: Sporcular, müzisyenler ve performans gerektiren alanlarda çalışan bireyler, BCI kullanarak beyin aktivitelerini optimize edebilir ve performanslarını artırabilir. Günlük yaşam: BCI, akıllı evler, iş yerleri veya nakliyat alanlarında güvenlik, lüks ve fizyolojik kontrol sağlamak için kullanılabilir. BCI teknolojileri, önemli etik soruları ve hukuki düzenlemeleri de beraberinde getirir.

Nissl tanecikleri, nöronların sitoplazmasında bulunan, protein sentezinde görev alan granüllü endoplazmik retikulum gruplarıdır. Bu tanecikler, ismini Nissl metodunu icat eden Alman nöropatolog Franz Nissl'den alır. Nissl tanecikleri, nöronların soma ve dendrit kısımlarında bulunurken akson ve akson tepeciklerinde bulunmaz.

David Eagleman'ın "Beyin: Senin Hikayen" kitabı, beynin işleyişi hakkında bilgiler verir. Kitapta ele alınan bazı konular şunlardır: Beynin gelişimi: İnsan beyni, hayvanlar alemiyle kıyaslandığında daha tamamlanmamış bir yapıdadır. Plastisite: Beyin, yeni bağlantıların oluşumu ve budanmasıyla sürekli olarak kendini değiştirebilir. Duyuların işlenmesi: Duyu organlarından gelen sinyaller, beynin yorumuyla anlam kazanır. Gerçeklik algısı: Beyin, duyulardan gelen bilgileri bir araya getirerek gerçeklik algısını oluşturur. Kimlik ve benlik: Kimlik, beyinle birlikte gelişir ve zamanla değişebilir. Kitap, nörobilim ve psikoloji konularına ilgi duyan okuyucular için uygundur.

Magno yolu, görme alanında optik traktus ve pretektal bölge ile superior kollikulus arasında yer alır. Optik traktus, bir gözden gelen temporal liflerle diğer gözden gelen nazal liflerin bir araya gelmesiyle oluşur. Görme alanı ise, gözlerin sabit bir noktaya bakarken görebildiği sahadır. Bu bilgiler ışığında, magno yolunun doğrudan bir görme alanıyla ilişkili olmadığı, daha çok görme yollarının bir parçası olduğu söylenebilir.

Kelebek etkisi, beyin bölgeleriyle doğrudan ilişkilendirilemez. Kelebek etkisi, kaos teorisinde, başlangıç koşullarına aşırı duyarlılık anlamına gelir ve bu, bir sistemin küçük bir değişikliğinin bile büyük ve öngörülemez sonuçlar doğurabileceğini ifade eder. Beyin bölgeleri ise, belirli işlevlerle ilişkilendirilir. Örneğin, beynin ön lobundaki 9. bölge, davranışları planlama, dikkat ve hafıza ile ilişkilidir. Bu nedenle, kelebek etkisi ve beyin bölgeleri arasında bir bağlantı kurmak mümkün değildir.

Biyoelektrik, sinir ve kas hücrelerinin elektrokimyasal aktiviteleri sonucu ortaya çıkar. Biyoelektrik çalışma prensibi: İyonların dağılımı: Hücre içinde ve dışında farklı konsantrasyonlarda K+, Na+, Cl- gibi iyonlar bulunur. Polarizasyon: İyon kanallarının açılmasıyla potasyum iyonları dışarı, sodyum iyonları ise hücre içine doğru hareket eder. Elektrokimyasal denge: İyonlar üzerinde iki kuvvet etki eder: difüzyon ve elektrik kuvveti. Aksiyon potansiyeli: Hücre zarının geçirgenliği değişince, zarın iki yanı arasındaki potansiyel farkı boşalır ve elektrik darbeleri (aksiyon potansiyeli) oluşur. Biyoelektrik, tıp alanında tanı yöntemleri olan EKG, EEG ve EMG'nin temelini oluşturur.

Beyin ve bilgisayar farklı şekillerde çalışır: Beyin: Beyin, sinir hücreleri (nöronlar) aracılığıyla elektrik sinyalleri göndererek ve alarak çalışır. Nöronlar, yüzlerce diğer nörondan aldıkları bilgileri işleyip diğer nöronlara ileterek karmaşık elektrokimyasal işlemler gerçekleştirir. Beyin, düşünceler, duygular ve hareketleri kontrol eder ve kendini adapte edip yeniden düzenleme yeteneğine sahiptir (nöroplastisite). Bilgisayar: Bilgisayarlar, yazılımcılar tarafından kodlanan talimatları takip ederek çalışır. Elektrikle çalışan ve programlanabilen makinelerdir. Bilgi depolama, işleme ve karar alma yeteneklerine sahiptir, ancak bu süreçler beynin karmaşıklığından ve esnekliğinden yoksundur. Beyin-bilgisayar arayüzleri (BBA), bu iki sistemin etkileşimini sağlayarak beynin düşüncelerini ve sinyallerini bilgisayarlara iletmesine veya bilgisayarlardan gelen bilgileri beyne iletmesine olanak tanır.

Gözlerin "buraya çevrilmesi" ifadesi, iki farklı bağlamda değerlendirilebilir: 1. Yoğun zihinsel odaklanma veya bilinç kaybı durumunda: Beyindeki okülomotor siniri kontrol eden merkezlerin geçici olarak susturulması nedeniyle gözler geriye doğru devrilebilir. 2. Sosyal bir iletişim aracı olarak: Bazı uzmanlar, özellikle ergenlerde gözlerin devirme hareketini, pasif-agresif tutumun bir göstergesi ve sosyal bir iletişim aracı olarak kullanabileceğini belirtmektedir.

Sinirbilimi okuyan biri, yani bir nörobilimci, çeşitli alanlarda çalışabilir ve farklı görevler üstlenebilir: Beyin ve sinir sistemi araştırmaları: Nörobilimciler, beyin, omurilik, sinirler ve diğer nöral yapılardaki hücrelerin işlevini, bağlantılarını, gelişimini, bozukluklarını ve yıkımını inceler. Hastalıkların tedavisi: Alzheimer gibi rahatsızlıkların beyin aktivitesini araştırarak yeni tedavi yöntemleri ve ilaçlar geliştirirler. Eğitim ve öğretim: Öğrenme sürecini ve beyin işlevlerinin eğitim ve öğretimle ilişkisini araştırarak daha etkili öğretim stratejileri geliştirirler. Teknolojik gelişmeler: Yapay sinir ağları ve derin öğrenme gibi makine öğrenimi teknikleriyle beyin sinyallerini yoluyla düşünce ve hareketleri anlamaya ve kontrol etmeye yönelik teknolojiler geliştirirler. Sosyal davranışlar: Sosyal sinirbilim alanında çalışarak, insan davranışlarını, düşüncelerini ve duygularını anlamak için nörobilim ve sosyal psikoloji gibi disiplinleri birleştirirler. Nörobilimciler, tıp, psikoloji, nörobilim, bilişsel bilim, yapay zeka ve diğer disiplinlerle yakın bir şekilde çalışırlar.

Duyu organları tarafından alınan uyarıcıların anlamlandırılması süreci algılama olarak adlandırılır. Algılama süreci şu aşamalardan oluşur: 1. Çevreden gelen uyarıcıların kabulü. 2. Uyarıcıların işlenmesi. 3. Algılama. 4. Tepkide bulunma. Ayrıca, uyarıcıların anlamlandırılması sırasında organizmayı etkileyen uyarıcılar, anlamlı bir bütünlük şeklinde algılanır.

İnsan beyni en hızlı, yaşamın ilk 4 yılında gelişir. Beyin gelişimi, yaşam boyu devam etse de yapı ve işlev bakımından ileri yaşlarda yavaşlar.

"Beynimiz Neyse Biz Oyuz: Anne Karnından Alzheimer’a Beynin Nörobiyografisi", ünlü beyin araştırmacısı Dick Swaab'ın insan beyninin bebeklik evresinden yetişkinliğe ve yaşlılık günlerine uzanan biyografisini anlattığı bir kitaptır. Kitapta ele alınan bazı konular: Hamileliğin babaya etkisi. Aşk ilişkilerinin beyne etkisi. İki dil bilmenin Alzheimer riskine etkisi. Dini inançların beyne kodlanması. Swaab, kitabında beynin yapısı üzerindeki biyolojik kavrayışla sınırlı kalmayıp, beyinle ilgili tartışmalı konulara da değinmekte ve etik savlarını okuyucusuyla paylaşmaktadır.