Mikrobiyoloji

Mikrobiyolojinin bazı alt dalları: Bakteriyoloji. Mikoloji. Viroloji. Parazitoloji. Tıbbi mikrobiyoloji. Gıda mikrobiyolojisi. Teknik ve endüstriyel mikrobiyoloji. Çevre mikrobiyolojisi.

Peptidoglikan (PGN), sadece prokaryot hücrelerde, yani bakterilerde bulunur. Gram-pozitif bakterilerde PGN, hücre duvarının önemli bir bileşenidir ve kalın bir tabaka oluşturur (20-80 nanometre). Gram-negatif bakterilerde ise PGN, hücre duvarının daha ince bir kısmını oluşturur (7-8 nanometre). Archaea (arkealar) domaininde yer alan arkeler, peptidoglikan içermez; bunun yerine pseudopeptidoglikan (pseudomurein) bulunur.

Bakteriyel hücre duvarının temel işlevleri: Koruma: Hücreyi fiziksel ve kimyasal dış etkenlere karşı korur. Şekil verme: Bakterilere şekil ve esneklik kazandırır, iç ozmotik basınca karşı koymalarını sağlar. Geçirgenlik: Su, organik ve inorganik maddelerin hücre içine ve dışına alınmasında rol oynar. Bölünme: Hücre bölünmesinde etkin bir işleve sahiptir. Reseptör bölgeleri: Bakteriyofajlar, plazmidler, antikorlar ve genetik materyallerin bağlandığı reseptör bölgelerini içerir.

Gram-pozitif ve Gram-negatif bakteriler arasındaki temel farklar şunlardır: Hücre Duvarı Yapısı: Gram-pozitif bakteriler: Kalın, çok katmanlı peptidoglikan hücre duvarına sahiptir. Gram-negatif bakteriler: İnce, tek katmanlı peptidoglikan hücre duvarına sahiptir ve dış zarlarında lipopolisakkarit (LPS) bulunur. Gram Boyama Sonucu: Gram-pozitif bakteriler: Kristal viyole boyayı tutar ve mor renkte görünür. Gram-negatif bakteriler: Kristal viyole boyayı tutmaz, safranin karşı boyası ile pembe-kırmızı renkte boyanır. Antibiyotik Direnci: Gram-pozitif bakteriler: Genellikle antibiyotiklere daha duyarlıdır. Gram-negatif bakteriler: Dış zarları nedeniyle antibiyotiklere daha dirençlidir. Toksin Üretimi: Gram-pozitif bakteriler: Ekzotoksin üretir. Gram-negatif bakteriler: Endotoksin veya ekzotoksin üretebilir.

Louis Pasteur'un buluşlarının önemi şu şekilde özetlenebilir: Pastörizasyon: Sütün bozulmasına neden olan bakterileri yüksek ısıda yarım saat bekleterek yok etmeyi sağlayan bu yöntem, gıdaların daha uzun süre saklanabilmesini mümkün kılmıştır. Kuduz Aşısı: Pasteur'un kuduz aşısı, özellikle çocukların kuduz nedeniyle hayatını kaybetmesini önlemiştir. Hastalık Yapıcı Mikrop Teorisi: Pasteur, hastalıkların mikroplar tarafından yayıldığını kanıtlamıştır. Şarbon ve Tavuk Kolerası Aşıları: Bu hastalıklara karşı geliştirdiği aşılar, hayvanların ve insanların bu hastalıklardan etkilenmesini azaltmıştır. Pasteur'un çalışmaları, tıp, biyoteknoloji ve gıda endüstrisi üzerinde derin bir etki yaratmış ve günümüz bilimine temel oluşturmuştur.

TMC kısaltmasının açılımlarından bazıları şunlardır: Turkish Media Corporation. Travel Management Company (Seyahat Yönetim Merkezi). Toyota Motor Corporation. Ayrıca, TMC birçok farklı kurum, kuruluş ve kavramı ifade eden bir kısaltma olarak kullanılmaktadır.

Hücre duvarının görevleri: Hücreye şekil ve destek sağlar. Hücreyi dış etkenlere, zararlı maddelere ve mekanik hasarlara karşı korur. Hücre içi ve dışı madde alışverişini düzenler. Hücre duvarının özellikleri: Cansızdır. Tam geçirgendir. Selüloz, kitin veya peptidoglikan gibi maddelerden oluşur (bitkilerde selüloz ve lignin, mantarlarda glukan ve kitin, bakterilerde peptidoglikan). Hücreye dayanıklılık kazandırır. Canlının aktif hareket etmesini engeller. Hücre duvarı, hayvan hücrelerinde bulunmaz.

Denitrifikasyonu tetikleyen faktörler: Oksijen seviyesi: Denitrifikasyon, oksijeni düşük (anoksik) ortamlarda gerçekleşir. Sıcaklık: Denitrifikasyon yapan bakterilerin etkinliği, sıcaklık arttıkça artar. pH değeri: Asidik topraklarda denitrifikasyon daha zor gerçekleşir. Toprak içeriği: Organik madde miktarı ve nitrat konsantrasyonu denitrifikasyon oranını etkiler. Çevresel faktörler: Tuz ve iz elementler gibi faktörler de denitrifikasyonu etkiler. Denitrojenasyon hakkında bilgi bulunamadı.

Konjugatif plazmit, bir bakteri hücresinden diğerine genetik materyal aktarımını sağlayan plazmitlerdir. Konjugatif plazmitlerin bazı özellikleri: F-plazmidi: Konjugatif plazmitlerin prototipi, aynı zamanda "F-faktörü" olarak da bilinen F-plazmidi, bakteri kromozomuna entegre olabilen bir epizomdur. Transfer yeteneği: Konjugatif plazmitler, kendi transferlerini sağlayabilirken, konjugatif olmayan plazmitler ancak diğer konjugatif plazmitlerin yardımıyla aktarılabilir. Bakteri kromozomu ile entegrasyon: F-plazmidi, bakteri kromozomuna entegre olabilir ve bu durumda "Hfr (high frequency of recombination)" hücreleri oluşur. Konjugatif plazmitler, bakterilerde antibiyotik direnci veya besin maddelerini daha iyi sindirme gibi avantajlar sağlayabilir.

Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK), infeksiyon hastalıkları ve klinik mikrobiyoloji alanını geliştirmek, desteklemek ve temsil etmek amacıyla çeşitli faaliyetler yürütmektedir. Bu faaliyetler arasında: Bilimsel toplantılar düzenleme: Konferans, seminer, sempozyum, kongre ve kurslar düzenleme. Eğitim ve yeterlilik çalışmaları: İnfeksiyon hastalıkları ve klinik mikrobiyoloji uzmanlık eğitimini geliştirme ve kalite denetimi yapma. Yayın yapma: Klimik Dergisi ve diğer yayınları çıkarma. Halkı bilgilendirme: İnfeksiyon hastalıklarından korunmaya yönelik önlemler alma ve halkı bilgilendirme. Yasal girişimler: Üyelerin mesleki haklarını savunma ve hukuksal yollara başvurma. Ayrıca, KLİMİK Derneği, 6 Şubat depremleri gibi doğal afet durumlarında da sağlık hizmetlerinin desteklenmesi ve infeksiyon hastalıklarının önlenmesi için çalışmalar yürütmektedir.

Nüve cihazları, klinik laboratuvarlar, tıbbi araştırmalar, biyoteknoloji, zirai araştırma laboratuvarları, veterinerlik, gıda, içecek ve süt ürünleri sanayi, kimya, otomotiv, savunma, havacılık, seramik, su ve ilaç sanayi gibi birçok farklı sektörde kullanılmaktadır. Nüve cihazlarının kullanıldığı bazı alanlar: Derin dondurucular ve kan bankası cihazları: Hassas numunelerin güvenli ve kontrollü saklanması. Kuru hava sterilizatörleri: Isıya dayanıklı katı malzemelerin sterilizasyonu. Su distile cihazları: Laboratuvarlarda distile su üretimi. Mikrobiyolojik güvenlik kabinleri: Güvenli çalışma ortamları oluşturulması.

Bakteriler, tek hücreli ve prokaryot yapıya sahip mikroorganizmalardır. Bazı bakteri türleri: Escherichia coli, bağırsaklarda bulunur, besinlerin sindirilmesine ve vitamin üretimine katkıda bulunur. Staphylococcus aureus, deride ve burun ile solunum yollarında yer alır. Helicobacter pylori, midede yaşayabilen ve asidik ortamları tolere eden bir bakteridir. Lactobacillus ve Bifidobacterium, sindirimi destekler ve bağışıklık sistemini güçlendirir. Bakterilerin bazı özellikleri: Hücre zarına sahiptirler. Genetik materyal olarak DNA bulundururlar. Kendi metabolik faaliyetlerini gerçekleştirebilirler. Bölünme yoluyla çoğalırlar. Bazı türleri fotosentez yapabilir veya kimyasal maddelerden enerji elde edebilir. Hareket edebilen türlerinde kamçı bulunabilir. Zararlı veya faydalı olabilirler. Çevresel koşullara dayanıklılık için bazı türleri spor oluşturabilir.

Mikrobiyoloji uzmanı olmak için aşağıdaki niteliklere sahip olmak gerekir: Eğitim: Biyoloji, Eczacılık, Gıda Mühendisliği, Moleküler Biyoloji ve Genetik gibi bölümlerden mezun olmak. Deneyim: Mikrobiyoloji alanında mesleki deneyim veya bu alanda yüksek lisans eğitimi almış olmak. Yetenekler: Araştırma yapmaya hevesli olmak, analiz yöntemlerine hakim olmak, iş sağlığı ve güvenliği alanında bilgi sahibi olmak, disiplinli bir çalışma anlayışına sahip olmak ve sorumluluk bilinci taşımak. Ayrıca, askerlik hizmetini tamamlamış veya muaf olmak ve mesleki yenilikleri takip ederek kolayca adapte olabilmek gibi nitelikler de önemlidir.

Bakteriler, çeşitli şekillerde sınıflandırılabilir: Morfolojik olarak: Küresel (kokus). Çubuksu (basil). Spiral şekilli. Metabolik özelliklerine göre: Fototroflar. Litotroflar. Organotroflar. Gram boyama yöntemine göre: Gram-pozitif bakteriler. Gram-negatif bakteriler. Fizyolojik ve biyokimyasal özelliklerine göre: Zorunlu aeroblar. Fakültatif anaeroblar. Zorunlu anaeroblar. Bu sınıflandırmalar, bakterilerin çeşitli özelliklerini ve yaşam koşullarını dikkate alarak farklı gruplar oluşturur.

Erlenmeyer şişesinin kimyada bazı kullanım amaçları: Titrasyon. Çözeltilerin hazırlanması ve saklanması. Kaynatma. Kristalleştirme. Erlenmeyer şişeleri, kimya laboratuvarlarında yaygın olarak tercih edilir.

Bakteriler, insan sağlığı ve ekosistemler için kritik öneme sahiptir. Bakterilerin bazı önemli işlevleri: Bağırsak sağlığı: Sindirimi kolaylaştırır ve bağışıklık sistemini güçlendirir. Besin dönüşümü: Organik maddelerin parçalanmasına yardımcı olarak besin döngüsünü destekler. Çevre temizliği: Petroldeki hidrokarbonları sindirerek çevre temizliğinde kullanılabilir. Endüstriyel kullanım: Atık su arıtması, antibiyotik ve kimyasal üretimi gibi alanlarda kullanılır. Biyoteknoloji: Moleküler biyoloji, genetik ve biyokimyada araştırma ve geliştirme süreçlerinde araç olarak kullanılır. Ayrıca, bakteriler stres, uykusuzluk ve dengesiz beslenme gibi nedenlerle azaldığında, probiyotikler takviye olarak kullanılabilir. Ancak, bazı bakteriler patojen olup enfeksiyonlara ve hastalıklara yol açabilir.

Tıpta MIC, "minimum inhibitory concentration" teriminin kısaltmasıdır ve bakterilerin veya mantarların görünür in vitro büyümesini engelleyen en düşük kimyasal konsantrasyonunu ifade eder. MIC testi, hem tanı laboratuvarlarında hem de ilaç keşif laboratuvarlarında gerçekleştirilir. Ayrıca, "MIC" kısaltması tıpta "akut miyokard infarktüsü" (kalp krizi) anlamında da kullanılır. "MIC" ayrıca "mikrofon" kelimesinin kısaltması olarak da kullanılır.

Kapsülün farklı alanlarda farklı işlevleri vardır: Mikrobiyoloji: Bakteri hücre duvarının dışında yer alan ve su bakımından zengin bir tabaka olan kapsül, bakteriyi fagositoza karşı korur, kurumaya karşı dayanıklıdır ve bakteriye antijenik özellik kazandırır. İlaç endüstrisi: Kapsül, ilacın dozaj şekillerinden biridir. Silah teknolojisi: Küçük ve büyük çaplı ateşli silahlarda, barutun birkaç saniye içerisinde ateşlenmesini sağlayan madeni kaplara kapsül denir. Uzay teknolojisi: Kapsül, astronotların daha güvenli bir şekilde yolculuk yapmasını sağlayan hücrelerden her biridir. Kimya: Laboratuvarlarda çeşitli kimyasal maddelerin eritilmesinde kullanılan küçük kap.

Mikroorganizma çeşitleri: Bakteriler. Mantarlar. Protistler. Virüsler. Ayrıca, arkealar ve algler de mikroorganizma çeşitleri arasında yer alır.

Mikrobiyoloji uzmanları, mikroorganizmaların yapısını, işlevlerini, genetik özelliklerini ve çevreyle etkileşimlerini inceleyerek çeşitli alanlarda çalışır. Bazı görevleri: Laboratuvar çalışmaları: Doku veya vücut sıvılarını inceleyerek tanı koymaya yardımcı olur. Araştırma ve analiz: Mikroorganizmaları karakterize eder ve ilgili raporları değerlendirir. Hastalık kontrolü: Hastalık etkenlerini belirleyerek salgınları önler ve enfeksiyon hastalıkları için kontrol çalışmaları yürütür. Sanayi ve çevre çalışmaları: Kirliliği tespit etmek için erken uyarı sensörleri geliştirir ve endüstriyel atıkları işlemek için mikroplardan yararlanır. Mikrobiyoloji uzmanları, akademik kurumlar, sağlık hizmetleri, kamu sağlığı kurumları ve ilaç şirketlerinde çalışabilir.