Mezopotamya

Fırat Nehri, Mezopotamya'da Dicle Nehri ile birleşir. Irak'ta, denize uzak olmayan bir noktada birleşen iki nehir, Şatt'ül-Arab'ı oluşturur ve Basra Körfezi'ne dökülür.

Asurların başkenti Ninova'dır. Mezopotamya'nın en büyük şehri ise Bağdat'tır.

Mezopotamya uygarlıkları, tarih boyunca farklı dönemlerde hüküm sürmüştür. İşte bazı önemli uygarlıkların süreleri: Sümerler: M.Ö. 4000-2350 yılları arasında hüküm sürmüşlerdir. Akadlar: M.Ö. 2350-2150 yılları arasında hüküm sürmüşlerdir. Asur Krallığı: M.Ö. 2000-609 yılları arasında hüküm sürmüşlerdir. Babiller: M.Ö. 1894-1595 yılları arasında hüküm sürmüşlerdir. Kassitler: M.Ö. 1595-1347 yılları arasında hüküm sürmüşlerdir. Hurriler: M.Ö. 1500-1274 yılları arasında hüküm sürmüşlerdir. Yeni Babil İmparatorluğu: M.Ö. 609-539 yılları arasında hüküm sürmüşlerdir. Ahameniş İmparatorluğu: M.Ö. 538-330 yılları arasında hüküm sürmüşlerdir. Bu süreler, her bir uygarlığın Mezopotamya'da etkili olduğu dönemleri kapsamaktadır. Toplam süre, yaklaşık M.Ö. 4000'den M.Ö. 330'a kadar olan dönemi kapsar ve bu da yaklaşık 3700 yıl sürer.

Siverek, tarih boyunca birçok uygarlığa ev sahipliği yapmıştır. Bunlar arasında Sümerler, Akadlar, Babiller, Hititler, Asurlular, Persler, Romalılar, Bizanslılar ve Araplar bulunmaktadır. Siverek'in hangi uygarlığa ait olduğunu belirlemek için tek bir yanıt vermek mümkün değildir, çünkü şehir, tarih boyunca farklı medeniyetlerin etkisi altında kalmıştır.

Şanlıurfa'da yaşamış bazı medeniyetler: Sümerler, Akadlar, Asurlular. Selefkoslar. Osrhoene Krallığı. Roma İmparatorluğu. Büyük Selçuklu Devleti. Eyyubiler, Memlükler, Timurlular, Akkoyunlular, Karakoyunlular, Dulkadıroğulları, Safeviler. Türk-İslam devletleri. Ayrıca, Şanlıurfa'da Neolitik Çağ'dan itibaren yerleşim olduğu ve Göbeklitepe gibi önemli antik alanların bulunduğu bilinmektedir.

Jean Bottero'nun "Mezopotamya" adlı eserinde, Antik Mezopotamya'nın tarihi, mitolojisi ve dili ele alınmaktadır. Bottero, bu çalışmada şu konulara değinmektedir: Mezopotamya uygarlığına dair ilk bulgular ve bu bulguların çözümüne dair bilim insanlarının çalışmaları; Elamca, Asur dili, çivi yazısının evrimi ve Akadca; Asurlular ve onlarla ilgili bulgular; Sümerler ve Nabukednezar; Bölgede yapılan yakın dönem kazılar ve bulgular. Ayrıca, "Mezopotamya-Yazı, Akıl ve Tanrılar" ve "Evvel Zaman İçinde Mezopotamya" gibi kitaplarda, yazarın Mezopotamya'nın tarih ve kültürüne dair genel bir bakış sunduğu da söylenebilir. Jean Bottero'nun "Mezopotamya Mitolojisi" adlı eseri ise, Samuel Noah Kramer ile birlikte yazılmış olup, Antik Mezopotamya'da keşfedilmiş en eski mitlerden günümüze gelebilmiş elli miti derleyip çevirmiştir.

Ubaid dönemi, Mezopotamya uygarlığına aittir. Ubaid kültürü, adını güney Mezopotamya'daki Tell al-'Ubaid sitesinden almıştır.

Asag, Sümer mitolojisinde yer alan bir iblis veya canavarımsı demondur. Ayrıca, Asag'ın Babil mitolojisinde de bir figür olarak var olduğu bilinmektedir.

Mezopotamya'nın kuruluş tarihi olarak belirli bir yıl vermek mümkün değildir, çünkü bu bölge tarih boyunca farklı medeniyetlere ev sahipliği yapmış ve siyasi bir devamlılık sağlanamamıştır. Ancak, Mezopotamya'da bilinen ilk yerleşim yerleri M.Ö 4000'li yıllarda Sümerliler tarafından kurulmuştur. Mezopotamya, MÖ 331'de Büyük İskender'in Babil'i ele geçirmesiyle sona eren 3000 yıllık bir tarihe sahiptir.

Sümerler'in en güçlü kralı konusunda farklı görüşler bulunmaktadır. Bazı kaynaklara göre Sümerler'in en güçlü kralları arasında şunlar yer almaktadır: Sargon. Naram-Sin. Diğer bir görüşe göre ise Sümerler'in en güçlü kralı, tarihi kayıtlarda adı geçen ilk kral olan Enmebaragesi'dir. Sümerler'in en güçlü kralı konusunda kesin bir görüş bulunmamaktadır.

Kırmızı kapaklı tarihte Asurlular hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, Asurlular, MÖ 2025 ile MÖ 612 yılları arasında var olmuş bir Antik Çağ Mezopotamya imparatorluğuydu. Asurlular'ın bazı başkentleri: Asur; Nimrud; Dur-Şarrukin; Ninova.

Susan Pollock'un "Antik Mezopotamya: Var Olmamış Cennet" adlı kitabı, MÖ 5000 ile 2100 yılları arasındaki yaklaşık üç bin yıllık süreçte Mezopotamya'daki ilk devletlerin ve uygarlıkların ortaya çıkışını ele alır. Kitapta ele alınan bazı konular şunlardır: Mezopotamya'da ilk hanedanlar dönemi; Coğrafi ortam ve çevre; Kentler, köyler, höyükler ve yerleşim örüntüleri; Beş ve dördüncü binyılların haraç ekonomileri; Mal dağıtım yöntemi; Bürokrasinin gelişmesi; Yazının kökenleri; İdeoloji ve güç imgeleri; Mezopotamya'da anıtsal mimari; Mezopotamya'da gösterişçi tüketim. Pollock, bu konuyu ele alırken antropoloji, arkeoloji, ekonomi politik ve feminist antropolojinin katkılarından yararlanır.

Harran'da yaşamış bazı topluluklar: Sümerler ve Hititler. Samiler. Asurlar. Persler ve Büyük İskender'in İmparatorluğu. Araplar. Sabii'ler. Harrânîler. Türkler. Moğollar. Selçuklu Türkleri ve Osmanlılar.

Mezopotamya'nın diğer adları şunlardır: Bereketli Hilal. Beyt Nahrin (Nehirler Ülkesi).

İlk evlilik belgesinin ne zaman ortaya çıktığına dair bilgi bulunmaktadır. Bilinen en eski evlilik belgesi, MÖ 5. yüzyıla ait olan ve Aramca yazılmış bir papirüstür. Ancak, "ilk kez evli kadına al" ifadesinin ne zaman ortaya çıktığına dair spesifik bir bilgi bulunmamaktadır. Evlilik, insanlık tarihinin çok eski dönemlerine dayanan bir kurumdur ve toplumsal, kültürel, ekonomik faktörlerin etkisiyle zaman içinde şekillenmiştir.

"Arbail Babil dönemi" hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, Babil İmparatorluğu'nun iki ana dönemi olduğu bilinmektedir: 1. I. Babil (Eski Babil) Dönemi: - M.Ö. 1894 yılında Amorlular tarafından kurulmuştur. - En parlak dönemi, M.Ö. 1792-1750 yılları arasında hüküm süren Hammurabi zamanıdır. 2. II. Babil (Yeni Babil) Dönemi: - M.Ö. 609 yılında bağımsızlıklarını kazanarak Yeni Babil İmparatorluğu'nu kurmuşlardır. - En parlak dönemi, M.Ö. 605-562 yılları arasında hüküm süren II. Nebukadnezar zamanıdır. Babil, M.Ö. 539 yılında Ahameniş İmparatorluğu'na dahil edilerek satraplık haline gelmiştir.

Yılbaşını ilk kutlayan toplum, Mezopotamya halkı olarak kabul edilir. Bilinen ilk yılbaşı kutlamaları, MÖ 2000 civarında Mezopotamya’da yapılmıştır. Modern anlamda ise 1 Ocak’ın yılbaşı olarak kutlanması, MÖ 46 yılında Roma İmparatoru Julius Caesar'ın Jülyen takvimini kabul etmesiyle resmileşmiştir. Orta Çağ'da Hristiyanlık, yılbaşını 25 Aralık (Hz. İsa'nın doğumu) veya 25 Mart (Meryem’e müjde günü) gibi dini tarihlere kaydırdı.

Mısır, dünyanın en eski ülkesi olarak kabul edilmektedir. Diğer eski ülkeler arasında San Marino (M.S. 301) bulunmaktadır.

Mezopotamya ve Anadolu Medeniyetlerinin Ortak Mirasa Katkılarının Benzerlikleri: Bilim: Astronomi, matematik, yazı ve tıp alanlarında gelişmeler. Ekonomi: Tarıma dayalı ekonomi, ticaret ve hayvancılık. Mezopotamya ve Anadolu Medeniyetlerinin Ortak Mirasa Katkılarının Farklılıkları: Yazı: Mezopotamya'da çivi yazısı, Anadolu'da hiyeroglif ve Fenike alfabesi kullanımı. Tarım: Mezopotamya'da tahıl ve hurma, Anadolu'da meyve, zeytin, üzüm ve şarap üretimi. Ticaret: Mezopotamya'da nehir kullanımı, Anadolu'da kara yollarının daha yaygın olması. Kayıt Tutma: Mezopotamya'da kil tabletlerle, Anadolu'da ise geç dönemlerde gelişen kayıt sistemleri. Bilimsel Gelişim: Mezopotamya'da tapınak okulları, Anadolu'da mahalle ve kırsal bilgi paylaşım alanları.

Pirhevok, Mezopotamya mitolojisinde yer alan bir korku efsanesidir. Ayrıca, Siirt, Batman, Bingöl, Diyarbakır gibi bölgelerde Pirevok, Pirabok, Piraboçik, Pirhevok adıyla bilinen, dişi bir cadı veya cin olarak da kabul edilir.