Mezopotamya

Mezopotamya'nın en büyük antik kenti Babil'dir.

"Çavreşamın" şarkısı, Mezopotamya yöresine aittir.

5. sınıf sosyal bilgiler ilk çağda Anadolu ve Mezopotamya uygarlıkları ile ilgili test çözmek için aşağıdaki siteler kullanılabilir: testkolik.com. wordwall.net. quizizz.com. testimiz.com. cepokul.com.

Kemalettin Köroğlu'nun "Eski Mezopotamya Tarihi" adlı kitabının özeti şu şekildedir: Mezopotamya'da yaratılan kültür, doğduğu toprakların dışında Doğu Akdeniz, Suriye, Filistin, Arabistan Yarımadası, İran ve Anadolu'yu etkileyerek bölgeyi "uygarlığın beşiği" olarak nitelendirilmesini sağlamıştır. Köroğlu, bu bağlamda Mezopotamya uygarlığının ilk kent devletleri, krallıklar ve imparatorlukların yanı sıra anıtsal mimarisi, boyalı seramik ürünleri, yazı sistemleri, yasaları ve heykelciliğiyle nasıl özgün bir kimlik ve üslup yarattığını ele almaktadır. Arkeolojik çalışmalar ve elde edilen buluntular, çağdaş uygarlığın Eski Mezopotamya'ya ne kadar borçlu olduğunu ortaya koymaktadır. Kitap, Sümer, Akkad, Babil, Hurri-Mitani ve Assur gibi parlak uygarlıkların tarihini kronolojik bir sırayla ele almakta ve harita, çizim, desen ve fotoğraflarla desteklenmektedir.

Mezopotamya'nın kültürel mirasa katkıları şunlardır: 1. Yazı ve Dil: Mezopotamya medeniyetleri, çivi yazısını icat ederek yazılı dilin ve tarihin başlangıcını oluşturmuşlardır. 2. Hukuk ve Kanunlar: Hammurabi Kanunları gibi yasalar, suçlar ve cezalar arasında denge sağlayarak adaletin erişilebilir olmasını sağlamıştır. 3. Matematik ve Astronomi: Sümerler, sayı sistemlerini ve geometriyi geliştirmişler, takvimlerin oluşturulması ve gök cisimlerinin izlenmesi konusunda ileri gitmişlerdir. 4. Şehir Planlaması ve İnşaat Mühendisliği: Büyük şehirler ve tapınaklar inşa ederek mimari açıdan ileri teknikler kullanmışlardır. 5. Tarım ve Sulama Teknolojileri: Sulama kanalları ve drenaj sistemleri kullanarak tarımı verimli hale getirmişlerdir. 6. Ticaret ve Ekonomi: Nehirlerin sunduğu ulaşım imkanları sayesinde ticaret ağı gelişmiş, para ve takas sistemi kullanmışlardır.

Gilgamesh Destanı, geçmişin sesi olarak, efsanevi kral Gilgamesh'in hayatını ve maceralarını anlatır. Destanda işlenen başlıca konular şunlardır: - Arkadaşlık: Gilgamesh'in Enkidu ile olan dostluğu ve bu dostluğun kahramanları nasıl değiştirdiği. - Ölümlülük: Gilgamesh'in ölümsüzlüğü arayışı ve kendi ölümlülüğüyle yüzleşmesi. - Aşk: Tanrıça İştar'ın Gilgamesh'e olan ilgisi ve bu ilginin yarattığı çatışmalar. Ayrıca, destan insan ilişkileri, bilgelik arayışı ve Mezopotamya'nın mitolojik dünyası gibi temalara da dokunur.

Mezopotamya medeniyeti, Anadolu medeniyetinden daha eskidir. Mezopotamya, yazının ve hukukun doğduğu yer olarak kabul edilir ve tarih boyunca birçok farklı uygarlığa ev sahipliği yapmıştır.

Mezopotamya'daki ilk hukuk sistemi Sümer Kralı Urukagina'ya aittir.

Tekerleğin ilk kullanıldığı yer Mezopotamya olarak kabul edilmektedir.

Mu Uygarlığı, çeşitli medeniyetleri etkilemiştir: 1. Anadolu Medeniyetleri: Mu Uygarlığı'nın, Anadolu'daki medeniyetlerle, özellikle Hitit, Frig ve Urartu gibi uygarlıklarla etkileşimi olduğu düşünülmektedir. 2. Mezopotamya Medeniyetleri: Sümer, Babil ve Asur gibi Mezopotamya uygarlıkları, Mu Uygarlığı ile kültürel ve bilimsel alışverişlerde bulunmuşlardır. 3. Orta Amerika Medeniyetleri: Maya uygarlığı, Mu Uygarlığı'nın izlerini taşıyan yazılar, semboller ve efsaneler içermektedir. 4. Yunan ve Mısır Medeniyetleri: J. Churchward'a göre, Mu Uygarlığı'ndan gelen göç dalgaları, Yunanistan ve Mısır'daki medeniyetlerin temelini oluşturmuştur.

Mezopotamya'nın en güçlü tanrısı olarak kabul edilen Enlil'dir.

9. sınıf tarih dersinde Mezopotamya'da savaşanlar arasında öne çıkan medeniyetler şunlardır: Sümerler: Mezopotamya medeniyetinin temellerini atan Sümerler, Akadlar tarafından ele geçirilmiştir. Akadlar: Sümerlere son veren Kral Sargon tarafından kurulmuştur. Asurlular: Kuzey Irak'ta yaşamış, kara ticaretine yönelip Anadolu'da ticaret kolonileri kurmuşlardır. Babilliler: Akadlar gibi merkezi bir krallık olmuş, en ünlü kralları Hammurabi ile ilk yazılı anayasayı hazırlamıştır. Bu medeniyetler arasında sık sık toprak ve liderlik mücadeleleri yaşanmıştır.

Sümerler, Babilleri kültürel, teknolojik ve hukuki alanlarda etkilemiştir. Kültürel etki olarak, Sümerler yazıyı, astronomiyi, dini inançları ve edebiyatı Babillere aktarmışlardır. Teknolojik etki ise, Sümerlerin askeri teknolojiyi öğrenmeleri ve bu sayede Mezopotamya'yı geride bırakarak batı İran ve Kuzey Mezopotamya'da ilk Sümer devletini kurmalarıdır. Hukuki etki ise, Hammurabi Kanunları gibi yazılı hukuk ilkelerinin Sümerler tarafından geliştirilmesi ve bu kanunların Babil İmparatorluğu'nun temelini oluşturmasıyla görülmüştür.

Mezopotamya uygarlıkları görsel sanatları, çeşitli sanat dalları ve tematik konular üzerinden şekillenmiştir: 1. Mimari: Kerpiç ve sırlı tuğlalar kullanılarak inşa edilen zigguratlar (tapınaklar) ve saraylar, Mezopotamya mimarisinin önemli örnekleridir. 2. Heykel: Tanrılar, krallar ve kent önde gelenlerini tasvir eden heykeller, sert taşlardan (granit, bazalt, diyonit) yapılmıştır. 3. Kabartma ve Duvar Resimleri: Saray ve tapınak duvarlarını süsleyen kabartmalar ve renkli duvar resimleri, genellikle kral savaşları, av sahneleri ve mitolojik temaları işler. 4. Çanak Çömlek: Geometrik desenlerle süslenmiş, günlük kullanım ve ritüel amaçlı çömlekler, Mezopotamya çömlekçiliğinin önemli bir parçasıdır. 5. Yazı ve Mühürler: Çivi yazısı ile yazılmış kil tabletler ve silindir mühürler, hem belge hem de sanat eseri olarak kullanılmıştır.

Tarihte ilk su kanallarının Mezopotamya'da yapıldığı bilinmektedir. Özellikle Nippur kentinde Fırat Nehri'nin suyu sulama kanallarıyla kente taşınmış ve pişmiş toprak künklerle çeşmelere ulaştırılmıştır.

Asurlular, Mezopotamya'nın kuzeyinde, günümüz Kuzey Irak bölgesinde bulunan Asur kentine dayanır. Devletlerini ilk başta Dicle Nehri kıyısında bulunan Asur şehrinde kurmuşlardır.

Çoğa Zanbil antik kompleksi, Inshushinak adlı boğa tanrısına adanmıştır.

İletişim Yayınları'nın Mezopotamya serisi 9 cilt olarak yayımlanmıştır.

Yunan sanatı, Mezopotamya'dan birkaç açıdan etkilenmiştir: 1. Mimari ve Heykelcilik: Mezopotamya'nın büyük yapılar ve kabartmaları, Yunan sanatçılarına anıtsal mimari ve heykel işçiliği konusunda ilham vermiştir. 2. Sembolizm ve Dini Figürler: Mezopotamya'nın sembolizmi ve dini figürleri, Yunan sanatında soyut ve idealize edilmiş figürlerin yaratılmasında kullanılmıştır. 3. Malzeme ve Teknikler: Fenikeliler aracılığıyla Mezopotamya'nın metal işleme ve taş işçiliği teknikleri, Yunan sanatçılarına estetik anlayış ve teknik açıdan katkı sağlamıştır. 4. Astronomi ve Takvim: Mezopotamya'da geliştirilen astronomi ve takvim bilgisi, Yunanların bilimsel düşüncelerinin temelini atmıştır.

"Doğu ve Batı: Mezopotamya: Yunan Sanatının Kaynağı" kitabı, Antik Yunan'ın sanat ve kültür mirasının kökenlerini ve Akdeniz ile Yakın Doğu'nun zengin ilişkilerini ele almaktadır. Kitapta anlatılan konular arasında: - Yunan sanatının ortaya çıkışı ve Mezopotamya medeniyetlerinin etkileri; - Yunan heykellerindeki Yakın Doğu etkileri; - Fenike alfabesi ve Yakın Doğu mitolojisinin Yunan kültürünü dönüştürmesi; - Neo-Asur, Babil, Aramiler, Neo-Hitit, Fenike ve Suriye gibi medeniyetlerin Yunan sanatı üzerindeki etkileşimleri. Yazar Ord. Prof. Dr. Ekrem Akurgal, sanat tarihinden arkeolojiye kadar geniş bir yelpazede Yakın Doğu'nun başlıca sanat merkezlerini ve önemli sanat eserlerini incelemektedir.