Mezopotamya

Mezopotamya mimarisinin bazı özellikleri şunlardır: Malzeme: Bölgede az miktarda taş bulunduğundan, yapı malzemesi olarak güneşte pişmiş tuğla ve kil kullanılmıştır. Plan ve Yapı: Evler, avlunun üç yanını saran odalardan oluşur ve genellikle dışa kapalıdır. Süsleme: Mimari süslerde geometrik desenler ve sırlanmış seramikler kullanılmıştır. İnovasyon: Kemer, tonoz ve ziggurat gibi yapılar Mezopotamya mimarisine özgü yeniliklerdir. Gösteriş ve İhtişam: Büyük salonlar ve yüksek kapılar, dünya nimetlerine verilen önemi yansıtır. Kentsel Planlama: Babil gibi şehirlerde geniş ve muntazam yollar bulunur. Dini Yapılar: Zigguratlar, çok katlı platformlardan oluşan heybetli tapınaklardır.

İnsanlık tarihinde ilk siyasi örgütlenme, Sümerler tarafından Mezopotamya'da kurulan şehir devletleridir.

5. sınıf sosyal bilgiler ilk çağda Anadolu ve Mezopotamya uygarlıkları ile ilgili test çözmek için aşağıdaki siteler kullanılabilir: testkolik.com. wordwall.net. quizizz.com. testimiz.com. cepokul.com.

Mezopotamya, dünya kültürüne ve sosyal gelişimine önemli katkılarda bulunmuştur. Bazı katkıları: Yazı ve tekerleğin icadı: Çivi yazısı ve tekerlek, Mezopotamya uygarlıkları tarafından geliştirilmiştir. Bilimsel gelişmeler: Matematik, astronomi ve tıp alanlarında önemli ilerlemeler kaydedilmiştir. Yasal düzenlemeler: Hammurabi Kanunları gibi yazılı hukuk sistemleri oluşturulmuştur. Mimari: Zigguratlar ve Babil Asma Bahçeleri gibi yapılar inşa edilmiştir. Kültürel eserler: Gılgamış Destanı gibi edebi eserler yazılmıştır. Ticaret: Ticaret kolonileri kurarak kültürel ve ticari alışveriş teşvik edilmiştir. Bu katkılar, Mezopotamya'nın "uygarlığın beşiği" olarak anılmasını sağlamıştır.

Mezopotamya'nın şarkısı olarak belirtilen bir eser hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, Mezopotamya ile ilişkili bazı müzik türleri ve eserler şunlardır: Hurrian Şarkıları: Dünyanın en eski yazılı müzik örnekleri arasında yer alır ve Ugarit'te bulunan kil tabletlerde kaydedilmiştir. Kürtçe, Türkçe ve Ermenice Eserler: 1890'larda Osmanlı topraklarından Amerika'ya giden Ermeni ve Süryaniler tarafından kaydedilen müzikler, Mezopotamya'nın dillerinin ilk makam kayıtları olarak kabul edilir. Fazıl Say'ın "Mezopotamya Senfonisi": Urfa yöresinden bir Kürt halk türküsü ile başlar ve bu türkü eserde farklı şekillerde duyulur.

Kemalettin Köroğlu'nun Eski Mezopotamya Tarihi: Başlangıçtan Perslere Kadar adlı kitabının özeti şu şekildedir: Irmaklar arasındaki ülke anlamına gelen Mezopotamya'da yaratılan kültür, doğduğu toprakların dışında özellikle Doğu Akdeniz, Suriye, Filistin, Arabistan Yarımadası, İran ve Anadolu'yu etkilemiş ve bölge haklı olarak "uygarlığın beşiği" olarak nitelendirilmiştir. Mezopotamya uygarlığı, ilk kent devletleri, ilk krallıklar ve ilk imparatorlukların yanı sıra yerleşim merkezleriyle belirginleşen anıtsal mimarisi (kral mezarları, tapınaklar, zigguratlar), boyalı seramik ürünleri, yazı sistemleri, yasaları ve heykelciliğiyle de ayrıcalaşarak özgün bir kimlik ve üslup yaratmıştır. Arkeolog ve eskiçağ tarihçisi Doçent Kemalettin Köroğlu, bu bağlamda bilgi edinmek isteyen okuyucu ve öğrencilerin beklentilerini dikkate alarak; Sümer, Akkad, Babil, Hurri-Mitani ve Assur gibi parlak uygarlıkların tarihini kronolojik bir sırayla ele alıyor ve çalışmasını harita, çizim, desen ve fotoğraflarla destekleyerek derinleştiriyor. Kitabın tamamına iletişim yayınlarının resmi internet sitesinden ulaşılabilir.

Mezopotamya medeniyeti, Anadolu medeniyetinden daha eskidir. Mezopotamya, Orta Doğu'da, Dicle ve Fırat nehirleri arasında kalan ve tarihte birçok medeniyetin beşiği olmuş bir bölgedir. Mezopotamya'da yaşayan ilk medeniyetlerden biri, MÖ 3200'de yazıyı icat eden Sümerler'dir.

Mezopotamya'nın en büyük antik kenti Babil'dir. Babil, Irak'ın başkenti Bağdat'ın 100 km güneyinde yer alır ve tarihi yaklaşık 4 bin yıl öncesine dayanır. Bağdat, hem nüfus büyüklüğü hem de kültürel ve siyasi etkisiyle Mezopotamya'nın en büyük şehri olarak kabul edilir.

Bozanın ilk kim tarafından bulunduğuyla ilgili kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, bozanın kökeni M.Ö. 8000 yıllarına, Mezopotamya ve Doğu Anadolu'ya dayanmaktadır. Boza, ilk kez Orta Asya Türkleri tarafından tanınmış ve göçlerle birlikte Kafkasya, Balkanlar ve Anadolu'ya yayılmıştır.

Gılgamış Destanı, antik Mezopotamya'dan günümüze ulaşan en eski edebiyat eserlerinden biridir. Destan, Gılgamış'ın maceralarını ve içsel yolculuğunu anlatır. Kahramanın Ölümsüzlük Arayışı: Gılgamış, ölümsüzlük peşinde koşar ancak bunun bir illüzyon olduğunu anlar. Dostluk ve Kayıp: Enkidu ile olan dostluğu, Enkidu'nun ölümüyle Gılgamış'ın içsel dönüşümünü tetikler. İnsan Doğası ve Toplumsal Normlar: İnsan doğasının karmaşıklığını ve toplumsal normların etkisini keşfeder. Varoluşsal Sorular: Ölüm ve yaşamın geçiciliği üzerine düşünerek, insanın varoluşsal hallerini ele alır. Gılgamış Destanı, tarih boyunca bölgenin kültürel zenginliğini ve düşünsel derinliğini yansıtan bir hazine olarak kabul edilir.

Mu uygarlığının etkilediği medeniyetler arasında şunlar yer alır: Sümer uygarlığı. Uygur İmparatorluğu. Maya, Aztek ve İnka uygarlıkları. Bu iddialar, bilimsel olarak kabul görmemiştir ve herhangi bir arkeolojik veya antropolojik bulguyla desteklenmemiştir.

9. sınıf tarih dersinde Mezopotamya'da savaşanlar arasında öne çıkan medeniyetler şunlardır: Sümerler: Mezopotamya medeniyetinin temellerini atan Sümerler, Akadlar tarafından ele geçirilmiştir. Akadlar: Sümerlere son veren Kral Sargon tarafından kurulmuştur. Asurlular: Kuzey Irak'ta yaşamış, kara ticaretine yönelip Anadolu'da ticaret kolonileri kurmuşlardır. Babilliler: Akadlar gibi merkezi bir krallık olmuş, en ünlü kralları Hammurabi ile ilk yazılı anayasayı hazırlamıştır. Bu medeniyetler arasında sık sık toprak ve liderlik mücadeleleri yaşanmıştır.

Sümerlerin Babilleri etkilediği alanlar şunlardır: Hukuk: Tarihte ilk yazılı hukuk kuralları Sümerler tarafından oluşturulmuştur. Bilim ve Teknoloji: Sümerler, matematik, astronomi, sulama ve mimari alanlarında önemli gelişmeler kaydetmiştir. Kültür ve Sanat: Sümerlerin sanatsal ve mimari başarıları, Babil uygarlığını etkilemiş, özellikle zigguratların inşası gibi yapılarda kendini göstermiştir.

Mezopotamya'nın en güçlü tanrısı olarak An (Anu) kabul edilir. Ancak, Mezopotamya dininde en güçlü tanrı olarak görülen başka tanrılar da vardır: Enlil: Rüzgar, hava ve toprak tanrısıdır ve tüm tanrıların şefidir. Enki (Ea): Su, bilgelik ve yaratıcılığın tanrısıdır. Marduk: Babil'in baş tanrısıdır ve tanrıların kralı olarak tasvir edilir.

Tekerleğin ilk kullanıldığı yer Mezopotamya olarak kabul edilir. Bilinen en eski tekerlek, birbirine tahta mıhlarla iliştirilmiş yan yana üç kalasın yontularak yuvarlaklaştırılması yöntemiyle üretilmiştir. Ancak, Çinlilerin de M.Ö. 2800’lü yıllarda tekerleği bağımsız olarak icat ettikleri bilinmektedir. Tekerleğin ilk olarak Doğu Avrupa’da, Karpat Dağları’nda madenciler tarafından icat edilmiş olabileceği yönünde de görüşler bulunmaktadır.

Mezopotamya'daki ilk hukuk sistemi, Sümerlere aittir. M.Ö. 4000-2350 civarında Mezopotamya’da bağımsız şehir devletleri kuran Sümerler, insan hayatını düzenleyen ilk yazılı hukuk sistemini oluşturmuşlardır. Bilinen ilk kanun koyucu ise Lagaş hanedanın son kralı Urukagina'dır. Bunun yanı sıra, M.Ö. 2100 yıllarında III. Ur Sülalesi'nin ilk kralı olan Ur-Nammu da "Ur-Nammu Kanunu" olarak bilinen bir hukuk metni hazırlamıştır.

Tarihte ilk su kanalının nerede yapıldığına dair kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte, ilk su kanallarından birinin 8200 yıl öncesine ait olarak İzmir'in Bornova ilçesindeki Yeşilova Höyüğü'nde bulunduğu belirtilmektedir. Ayrıca, Mezopotamya'da Nippur kentinde de çok eski su kanalları ve sulama sistemleri bulunmuştur. Süveyş Kanalı ise Akdeniz'i Kızıldeniz'e bağlayan ve tarihte önemli bir yere sahip olan su yollarından biridir, ancak ilk olarak Firavunlar döneminde düşünülmüş ve inşa edilmeye başlanmış, tam olarak ise 1869 yılında tamamlanmıştır.

Mezopotamya uygarlıkları tarafından üretilen görsel sanatlardan bazıları şunlardır: Silindir mühürler. Heykeller. Kabartmalar (rölyefler). Çanak çömlek. Duvarlar ve yapılar. Mozaikler. Metal döküm heykeller. Seramikler. Muskalar. Ayrıca, Mezopotamya sanatında resimlerin de kullanıldığı, ancak resimlerin genellikle geometrik ve dekoratif bitkisel şekiller yapmak için kullanıldığı belirtilmektedir.

Suriye tarihini anlatan ilk eser hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, Suriye tarihini konu alan bazı eserler şunlardır: Firdevsu’l-Ma‘ârrȋ (Ma‘ârrȋ’nin Cenneti). Ṭârıḳ b. Ziyâd. Fâṭimetu'l-Betûl. Ayrıca, Suriye'nin antik tarihine dair bilgiler içeren eserler arasında Ebla'nın kalıntıları ve Kadeş Savaşı gibi olaylar da bulunmaktadır.

Çoğa Zanbil, Tanrı İnşusinak onuruna inşa edilmiştir. Zigguratın yapımında, Elam hükümdarı Untaş-Napirişa, yapıyı "Susa'nın efendisi" olarak adlandırdığı İnşusinak'a adamıştır.