Mezopotamya

Eski Çağ medeniyetleri ile ilgili yazılıda çıkabilecek konular arasında şunlar yer alabilir: Yönetim Sistemleri: Mezopotamya'da kent devletleri ve ensi/patesi sistemi. Akadların düzenli orduyu kurması. Hititlerde kralın dini ve siyasi lider ile başkomutan olması. Hukuk Sistemleri: Babil'de Hammurabi Kanunları ve "kısasa kısas" ilkesi. Hititlerin yazılı medeni hukuku. İnanç Sistemleri: Mezopotamya'da çok sayıda doğa olayıyla ilişkilendirilmiş tanrılar. Friglerde tarımın kutsallığı ve zarar verenlere idam cezası. Bilim ve Teknoloji: Sümerler'in yazıyı icat etmesi. Mısırlıların geometri ve mimari alanındaki gelişmeleri. Hititlerin hayvan anatomisi üzerine bilimsel çalışmaları. Ekonomi ve Sosyal Yapı: Özel mülkiyetin ortaya çıkması ve sosyal sınıfların oluşması. Lidyalılar'ın parayı icat etmesi. Bu konular, Eski Çağ medeniyetlerinin yönetim, hukuk, inanç, bilim, teknoloji ve sosyal yapı gibi çeşitli yönlerini kapsar ve yazılı sınavlarında sorulabilir.

Evet, Sümerler tarihin ilk uygarlığı olarak kabul edilir. MÖ 4000-2000 yılları arasında Irak'ın güneyinde (Güney Mezopotamya) yerleşik hayata geçmiş olan Sümerler, "medeniyetin beşiği" olarak bilinen coğrafi bölgede yaşamış bir uygarlıktır. Sümerler, ilk şehir devletleri, çivi yazısı, ileri tarım teknikleri ve hukuk sistemleriyle modern dünyanın temellerini atmışlardır.

Mezopotamya'da Deq Geleneği, Kürtlerin, Arapların, Ezidilerin, Süryanilerin, Türkmenlerin ve bölgedeki diğer toplulukların hem sağlık hem de güç sembolü olarak kullandığı bir dövme geleneğidir. Deq motifleri, güzellik, acı, korku, bereket, isyan gibi farklı anlamlar taşır ve genellikle alın, çene, yanak, kol, parmak, el, ayak ve göğüslere yapılır. Dövme yapımı: Dövme yapılacak kişinin vücuduna istenilen şekil çizilir. Kazan veya lambadaki is kazılarak bir tabağa konulur ve kız çocuğu emziren annenin sütü ile karıştırılır. Bazı durumlarda hayvanların öd keseciğinden elde edilen sıvı da eklenir. İğne ile karışım, derinin altına gönderilir. Tarihçe: Deq geleneğinin on binlerce yıllık bir geçmişe sahip olduğu düşünülmektedir. İlk defa kimler tarafından ve ne zaman yapıldığı belli değildir. Antik Mısırlılarda ve Buz Adam Ötzi'nin vücudunda da dövmeler bulunmuştur.

Hurriler veya Hurri Devleti, MÖ 3. binyıldan itibaren tarih sahnesinde yer almıştır. MÖ 1200'lerde hem Hitit İmparatorluğu hem de Mitanni Devleti'nin tarih sahnesinden çekilmesiyle Hurrilerin siyasal varlığı sona ermiştir. Bu durumda, Hurri uygarlığının yaklaşık 4000 yıllık bir tarihi olduğu söylenebilir.

Süryanilerin kökeni hakkında üç farklı görüş bulunmaktadır: 1. Aramilerden geldikleri tezi: Süryanilerin, Aramca konuştukları için kökenlerinin Aramilere dayandığı iddia edilmektedir. 2. Asurlulardan geldikleri tezi: Süryanilerin, eski Mezopotamya'da imparatorluklar kurmuş olan Asurluların torunları olduğu düşünülmektedir. 3. Tüm eski Mezopotamya halklarına dayandığı tezi: Bu görüş, Süryanilerin kökenini daha geniş bir şekilde ele alarak, onları Eski Mezopotamya kültürünü taşıyan halkların bir birleşimi olarak kabul eder. Ayrıca, bazı kaynaklar Süryanilerin Arap kökenli olduğunu da öne sürmektedir.

Batman'ın en tarihi yeri olarak Hasankeyf Antik Kenti öne çıkmaktadır. Hasankeyf, Dicle Nehri kıyısında yer almakta olup, tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan bir geçmişe sahiptir. Ayrıca, Malabadi Köprüsü de Batman'ın tarihi zenginlikleri arasında önemli bir yere sahiptir. Diğer tarihi yerler arasında Zeynel Bey Türbesi, Kozluk Hezo Kalesi ve Memikan Köprüsü de bulunmaktadır.

Mezopotamya'da bilinen 32 ziggurat bulunmaktadır. Bu zigguratlardan 4'ü İran'da, geri kalanı ise Irak'tadır.

Sümerler ve Babiller aynı değildir, ancak aralarında bazı benzerlikler bulunmaktadır. Sümerler, yaklaşık MÖ 4000-2000 yılları arasında Irak'ın güneyinde (Güney Mezopotamya) yaşamış bir uygarlıktır. Benzerlikler: Her ikisi de Mezopotamya'da yaşamıştır. Sümerlerin etkisi altında gelişmişlerdir. Farklılıklar: Sümerler, MÖ 2000'li yıllarda bağımsız kimliklerini kaybetmişlerdir. Babiller, Hammurabi Kanunları gibi önemli katkılarda bulunmuşlardır.

Dünyanın en eski tekerlek izleri, Mezopotamya bölgesinde, günümüz Irak topraklarında bulunmuştur. Amerikalı arkeolog Speiser'in kazılarında, tekerleğin ilk izlerine M.Ö. 3000 ile M.Ö. 2500 yıllarına tarihlenen kalıntılar rastlanmıştır.

Hitit mühürlerinin silindirik olmasının nedeni, Mezopotamya kökenli olmasıdır. Silindir mühürler, Mezopotamya'da ortaya çıkmış ve Asur Ticaret Kolonileri aracılığıyla Hitit dünyasına geçmiştir. Silindirik mühürler, kil tabletler üzerinde yuvarlanarak iz bırakmak için uygun bir yapıya sahiptir.

Ubeyd Kültürü, MÖ 5.900 – 4.300 tarihleri arasında Güney Mezopotamya'da var olmuş bir yerel ve tarihöncesi kültürdür. Kültür, üç ana döneme ayrılabilir: Erken Ubeyd (veya Sümer ‘İlk Şehri’ Eridu): MÖ 4700’e kadar sürmüştür. Orta Ubeyd (veya Hacı Muhammed): MÖ 4500’e kadar sürmüştür. Geç (veya Klasik) Ubeyd: MÖ 4200-3800 yılları arasında görülmüştür.

Anadolu, Mezopotamya ve Mısır uygarlıkları arasındaki bazı farklar şunlardır: Yönetim Biçimleri: Mezopotamya ve İran'da hukuk yazılı kanunlara dayanırken, Mısır'da firavunun otoritesine bağlıydı. Eski Mısır'da firavun, dünyadaki tanrıların temsilcisi olarak görülürken, Mezopotamya'da krallar ilahi sayılmamıştır. Din ve İnanç Sistemleri: Mezopotamya, Mısır ve Anadolu çok tanrılı inanç sistemlerine sahipken, İran'da Zerdüştlük ile tek tanrılı inanış gelişmiştir. Bilim, Sanat ve Mimari: Mezopotamya yazıyı icat ederek bilimsel gelişimi başlatmış, Mısır tıp ve astronomide ilerlemiş, İran imparatorluk yönetimi ve yollarıyla öne çıkmıştır. Mısır'da tapınaklar sıradan yapılar iken, Mezopotamya'da zigguratlar ibadet edenlerin fedakarlık yapıp dua ettiği tapınaklardı. Ekonomik Yapı: Tüm uygarlıklar tarıma dayalı bir ekonomiye sahip olmuş, ancak ticaret yollarına hakim olan uygarlıklar daha fazla ekonomik güç kazanmıştır.

Sümer arşivlerinin nerede olduğuna dair bilgi bulunamadı. Ancak, Sümerlere ait bazı arşivlerin bulunduğu yerler şunlardır: Metropolitan Sanat Müzesi (New York). British Museum (Londra). Ur Kraliyet Mezarlığı.

Lidyalılar, Hint-Avrupa kökenli dilleri ve ticarete dayalı ekonomileri ile Frigler ve Yunanlılar gibi uygarlıklara benzemektedir. Frigler: Lidyalılar, Frigler ile beraber Anadolu'ya gelmiş olabilirler. Yunanlılar: Lidyalılar, İyonlardan etkilenerek onların tanrılarına tapmış ve Fenike alfabesini kullanmışlardır. Bunların yanı sıra, Lidyalılar, zengin maden yatakları ve verimli toprakları ile de dikkat çekmişlerdir.

Hayır, Mezopotamya ve Ortadoğu aynı şey değildir. Mezopotamya, Ortadoğu'nun bir parçasıdır ve Fırat ile Dicle nehirleri arasındaki bereketli topraklarda kurulmuş olan medeniyetlerin beşiği olarak bilinir. Ortadoğu ise, Asya, Avrupa ve Afrika'nın kesişiminde bulunan, stratejik öneme sahip bir bölgedir ve daha geniş bir alanı kapsar.

Eski Yunan uygarlığı, Yunanistan'da, özellikle Ege kıyılarında kurulmuştur. Yunanistan: Yunan uygarlığı, deniz kıyısında doğmuş ve kara ulaşımı zor olan bir coğrafyada gelişmiştir. Mezopotamya: Bu bölge, günümüzde Bereketli Hilal veya Verimli Hilal olarak bilinir ve su kaynakları ile zengin topraklara sahiptir.

Asurlular, Antik Çağ Mezopotamya uygarlıklarından biridir. MÖ 2025 ile MÖ 612 yılları arasında var olan Asur Devleti, Sami halklardan oluşmuştur.

Balık başlı insan figürü, Sümer mitolojisinde yer alan Apkallu'yu ifade edebilir. Apkallu, tanrı Enki tarafından insanlığı aydınlatmak ve medeniyet kurmak amacıyla gönderilmiş bilgeler olarak kabul edilir. Ayrıca, Türk mitolojisinde de balık başlı insan figürleri bulunabilir.

Akad Tapınağı'nın tam konumu bilinmemektedir, çünkü Akad şehrinin yeri kesin olarak belirlenememiştir. Akad'da bulunan en önemli tapınak, tanrı Marduk adına yapılan ve 7 katlı bir zigurat olan yapıdır.

Tonguç Akademi'nin Mezopotamya uygarlıklarını nasıl anlattığına dair bilgi bulunamadı. Ancak, Mezopotamya uygarlıkları ile ilgili içerik bulabileceğiniz bazı kaynaklar şunlardır: YouTube. Wordwall.net.