EskiÇağ

Eski çağ medeniyetlerindeki yazılı ve yazısız hukuk kuralları şu şekilde karşılaştırılabilir: Yazılı Hukuk Kuralları: - Tanım: Resmi belgeler ve yasalarla belirlenmiş kurallardır. - Özellikler: Kesin ve net hükümler içerir, toplumda herkes tarafından bilinir ve uygulanır, suç ve cezalar açıkça tanımlanmıştır. - Örnekler: Hammurabi Kanunları, 12 Levha Kanunları, Sümer Tabletleri. Yazısız Hukuk Kuralları: - Tanım: Gelenek ve göreneklere dayalı, resmi belgelerle kaydedilmemiş kurallardır. - Özellikler: Esnektir, toplumsal değişimlere uyum sağlar, uygulamada farklılık gösterebilir. - Örnekler: Türk töre hukuku, Eski Yunan gelenekleri.

Eski Çağ'da birçok medeniyet vardı. Bunlardan bazıları şunlardır: Mezopotamya Medeniyetleri: Sümerler, Akkadlar, Babiller, Asurlular. Mısır Medeniyeti: Firavunlar tarafından yönetilen, piramitler, hiyeroglif yazı sistemi ve tıp alanında önemli katkılarda bulunan medeniyet. Anadolu Medeniyetleri: Hititler, Lidyalılar, Frigler. Hint Medeniyeti: İndus Vadisi Medeniyeti, din, felsefe ve sanat alanlarında önemli katkılarda bulunmuştur. Çin Medeniyeti: İpek Yolu, Çin Seddi ve Konfüçyüsçülük gibi unsurlarıyla bilinir, kağıt, barut, pusula ve matbaanın icadı gibi teknolojik buluşlara ev sahipliği yapmıştır.

9. sınıf tarih dersinde işlenen eski çağ medeniyetleri arasında birçok medeniyet bulunmaktadır. Bu medeniyetler arasında öne çıkanlar şunlardır: Mezopotamya Medeniyetleri: Sümerler, Akadlar, Asurlular, Babilliler. Anadolu Medeniyetleri: Hititler, Frigler, Lidyalılar, Urartular. Avrupa Medeniyetleri: Yunanlar, Makedonyalılar, Romalılar. Mısır Medeniyetleri: Mısırlılar. Türkistan Medeniyetleri: İskitler, Asya Hunları. Bu medeniyetler, tarım devrimi, yönetim sistemleri, hukuk, inanç, bilim ve sanat anlayışları gibi konularda incelenir.

Eski Çağ Yakın Doğu tarihi, dört ana döneme ayrılır: 1. İlk Çağ: Yazının icadından başlayıp Batı Roma İmparatorluğu'nun yıkılışına kadar sürer (M.Ö. 4000 - M.S. 476). 2. Orta Çağ: Batı Roma'nın yıkılışından İstanbul'un Türkler tarafından fethine kadar devam eder (476 - 1453). 3. Yeni Çağ: İstanbul'un fethinden 1789 tarihli Fransız İhtilaline kadar sürer. 4. Yakın Çağ: 1789 Fransız İhtilali ile başlayıp günümüze kadar devam eder.

Medeniyet testi soruları, genellikle aşağıdaki konuları kapsar: 1. Orta Çağ Medeniyetleri: Feodal sistem, İslam medeniyeti, Bizans İmparatorluğu, Haçlı Seferleri gibi konular. 2. Mezopotamya ve Anadolu Medeniyetleri: Tarım teknikleri, şehir yapıları, sulama sistemleri, ticaret ilişkileri, çivi yazısı gibi ortak miras unsurları. 3. Eski Çağ Medeniyetleri: Yazı sistemleri, hukuk kuralları, yönetim biçimleri, bilimsel ve teknolojik gelişmeler (Sümerler, Mısırlılar, Hititler, Çin ve Hint medeniyetleri). Örnek sorular: - Orta Çağ: Orta Çağ'da İslam medeniyetinin bilim ve kültür alanında öne çıkmasının temel nedeni nedir? (Cevap: Antik Yunan ve Hint eserlerini tercüme edip geliştirmeleri). - Eski Çağ: Mısır'da siyasi birliği hangi kral sağlamıştır? (Cevap: Menes).

9. sınıf tarih ders kitabı sayfa 110'da şu içerikler bulunmaktadır: 1. Etkileşimli Çark: Eski Çağ'da uygulanan hukuk kurallarıyla ilgili bir çark bulunmaktadır. 2. 5N1K Etkinliği: Urkagina, Hammurabi, Hitit, 12 Levha Kanunları ve Türk töre hukuku ile ilgili sorular üretilip, bu soruların cevapları için basılı ve dijital kaynaklardan bilgi toplanması istenmektedir. 3. Cevaplar: Hammurabi Kanunları'nın "kısasa kısas" anlayışına dayanma nedenleri, sosyal sınıflara göre farklı cezalar öngörmesi ve bu ayrımların yapılma sebepleri gibi konular ele alınmaktadır.

Eski çağda yaşayan insanlara "tarih öncesi insanlar" veya "taş devri insanları" denir.

Eski Çağ medeniyetleri Anadolu ve Mezopotamya hafızası, bu bölgelerin tarih boyunca insanlığa yaptığı önemli katkıları ifade eder. Anadolu hafızası, şu medeniyetlerin bıraktığı izlerle şekillenmiştir: - Hititler: Kadeş Antlaşması gibi ilk yazılı anlaşmaları yapmış, anal adı verilen yıllıklar tutmuşlardır. - Frigler: Fibula adı verilen çengelli iğneyi icat etmiş, Kibele gibi tanrılara tapmışlardır. - Urartular: Sağlam kaleler ve sulama kanalları inşa etmiş, ölülerini eşyalarıyla birlikte kaya mezarlarına gömmüşlerdir. - Lidyalılar: Tarihte ilk parayı icat etmiş, Kral Yolu'nu inşa ederek ticareti geliştirmişlerdir. Mezopotamya hafızası ise şu medeniyetlerin katkılarıyla zengindir: - Sümerler: Çivi yazısını icat etmiş, ziggurat adı verilen tapınaklar inşa etmiş ve dört işlemi kullanmışlardır. - Babiller: Hammurabi Kanunları ile hukukun temellerini atmış, Babil Asma Bahçeleri'ni yapmışlardır. - Asurlular: Ninova Kütüphanesi'ni kurmuş, su ihtiyaçlarını karşılamak için uzun kanallar yapmışlardır. Bu medeniyetler, bilim, sanat, mimari ve hukuk alanlarında insanlık tarihine büyük etkiler bırakmışlardır.

Eski çağ Makedonları, Balkan Yarımadası'nın kuzeyinde, Yunanistan'ın hemen kuzeyinde yaşamışlardır. Bu bölge, günümüz Yunanistan’ının kuzeyinde, özellikle Aigai (modern Vergina) civarında yer almaktaydı.

Eski Çağ'da hukuk genellikle dine dayanan ilkelere göre şekillenmiştir.

Eski Çağ'da yönetenler ve savaşanlar şu faaliyetleri yürütüyorlardı: Yönetenler: 1. Monarşik Yönetim: En yaygın yönetim biçimi monarşiydi. Krallar veya imparatorlar, tanrısal bir güç tarafından desteklendiğine inanılan mutlak yetkilere sahipti. 2. Teokrasi: Dini ve siyasi gücün birleştiği yönetimlerdi. Örneğin, Mısır'da firavunlar tanrı-kral olarak kabul edilirdi. 3. Bürokrasi: Yönetim işlerinin etkin yürütülmesi için bürokratik yapılar geliştirilmişti. Savaşanlar: 1. Düzenli Ordular: İlk düzenli ordular, devletlerin büyümesiyle ortaya çıktı. 2. Zorunlu Askerlik: Birçok medeniyette erkekler zorunlu olarak askerlik yapardı. 3. Strateji ve Taktikler: Savaşlarda doğrusal bir gelişme görülmese de, genel olarak arazi koşulları, hava durumu ve karşı kuvvetin büyüklüğü gibi faktörlere göre stratejiler belirlenirdi.

Eski Çağ'da yönetenler genellikle monarşik veya teokratik yapıdaki toplumlarda krallar, imparatorlar, firavunlar ve rahip-krallar gibi otoritelere sahipti. Önemli yönetenler arasında: - Mısır Firavunları: Hem siyasi hem de dini lider olarak kabul edilirlerdi. - Sümerler: Ensi veya lugal gibi rahip-krallar tarafından yönetilirdi. - Asurlular: Sargon gibi krallar, geniş toprakları askeri başarılarıyla kontrol altına almışlardı. Savaşanlar ise orduların bel kemiğini oluşturan askerler ve savaşçı sınıf idi. Önemli savaşanlar arasında: - Mısırlılar: Savaş arabaları, okçular ve mızraklı piyadelerle savaşırlardı. - Yunanlılar: Sparta, güçlü bir kara ordusuna sahipti. - Romalılar: Lejyon sistemi ile dünyanın en disiplinli ordularından birine sahiptiler.

Eski çağlarda kullanılan bazı önemli silahlar şunlardır: 1. Kılıç ve Mızrak: Yakın dövüşlerde kullanılan temel silahlardı. 2. Ok ve Yay: Uzak mesafeden düşmanları hedef alma imkanı sunan bu silahlar, eski orduların önemli bir parçasıydı. 3. Balta: Hem savaşta hem de tarımda kullanılan baltalar, keskin kenarları sayesinde öldürücü bir silahtı. 4. Kalkanlar: Saldırılara karşı korunmak için kullanılan savunma aletleriydi. 5. Yaylı Tüfek: M.Ö. 4. yüzyılda Çinliler tarafından icat edilen, üstten doldurulan ve tekrarlı atışlar yapabilen yarı otomatik bir silahtı. 6. Rum Ateşi: Bizans İmparatorluğu tarafından geliştirilen, suda bile yanmaya devam eden korkunç bir alev topu oluşturan bir silahtı. 7. Kademeli Roketler: 14. yüzyılda Çinliler tarafından icat edilen, düşmanları patlatmadan önce metrelerce yüksekliğe kadar tırmanan roketlerdi.

Tarih öncesi dönemlerde kullanılan bazı müzik aletleri şunlardır: 1. Flüt: Hayvan kemiklerinden veya bambudan yapılan, üfleme yoluyla ses çıkaran en eski flütler. 2. Arp: Mezopotamya, Sümer ve Mısır dönemlerinde kullanılan, büyük boyutlara sahip ve tapınak müziklerinde önemli bir yer tutan çalgı. 3. Davul: Tahta, taş veya hayvan derisinden yapılan, ritim oluşturmak amacıyla çeşitli törenlerde kullanılan çalgı. 4. Def: İlk defler kasnaksız olarak yapılmış, daha sonra nemden ve ısıdan korunmak için kasnaklarla çevrilmiştir. 5. Sistrum: Metal, kil veya ahşaptan yapılan, çıngırak gibi sallanarak ses çıkaran vurmalı çalgı. 6. Boynuz: Hayvan boynuzlarından yapılan, modern orkestra kornosunun atası olan nefesli çalgı.

Eski çağ medeniyetleri genellikle çok tanrılı inançlara sahipti. Bazı önemli inanç sistemleri şunlardır: Mezopotamya: Sümerler tarafından oluşturulan inançlarda tanrılar insanlara benziyordu ve tapınaklar büyük bir özveriyle inşa ediliyordu. Mısır: Firavunlar tanrı kral olarak kabul ediliyordu ve ölümden sonra bedenin korunmasına yönelik mumyalama işlemleri yapılıyordu. Hititler: İnsanî özelliklere sahip tanrılar adına bayramlar düzenleniyor ve hastalıklar doğanın gözlemlenmesiyle teşhis ediliyordu. Yunanlılar: Tanrılar adına olimpiyatlar ve spor etkinlikleri düzenleniyor, tanrı ve insan heykelleriyle tapınakları süslüyorlardı. Türkler: Gök Tanrı inancını benimsemişler, ataları için kurbanlar ve anıt mezarlar yapmışlardı.

Eski çağda Yakın Doğu'da birkaç devlet bulunmaktaydı: İlhanlılar; Altın Orda; Memluk Devleti; Türkiye Selçuklu Devleti ve beylikleri; Bizans İmparatorluğu.

Eski Çağ medeniyetlerinde ordu, genellikle daimi ve profesyonel yapıdaydı. Özellikleri: - Askerler: Yaya ve atlı piyadeler, savaş arabaları, okçular ve kılıçlı askerlerden oluşurdu. - Silahlar: Demir silahların yaygınlaşmasıyla birlikte ok, yay, kalkan, mızrak, topuz, balta ve kılıç gibi silahlar kullanılırdı. - Zorunlu Askerlik: Birçok medeniyette erkekler zorunlu olarak askerlik yapardı. - Savunma: Şehir devletleri, düşman saldırılarına karşı surlar ve kaleler inşa ederdi. - Taktikler: Meydan savaşlarında piyadelerin düşmanın savaş arabalarına direnme gücü önemliydi. Örnekler: - Asur İmparatorluğu: Güçlü ve disiplinli ordusuyla bilinirdi. - Roma İmparatorluğu: Lejyon adı verilen askeri birliklere sahipti ve taktiksel üstünlükleriyle tanınırdı. - Hunlar: Onluk sisteme dayalı ordu yapısı ve stratejik taktikleriyle dikkat çekerlerdi.

Eski yönetim kavramı, Eski Çağ medeniyetlerindeki yönetim sistemlerini ifade eder. Bu sistemler, genellikle şu özellikleri içerir: 1. Monarşi ve Krallıklar: Yönetimin en yaygın biçimi monarşiydi ve krallar tanrısal güçlerle desteklenirdi. 2. Teokrasi: Dini ve siyasi gücün birleştiği yönetimlerdi; örneğin, Mısır'da firavunlar tanrı-kral olarak kabul edilirdi. 3. Bürokrasi: Yönetim işlerinin daha etkin yürütülebilmesi için bürokratik yapılar geliştirilmişti. 4. Zorunlu Askerlik: Erkekler zorunlu olarak askerlik yapar ve orduya katılmak bir vatandaşlık görevi olarak görülürdü. 5. Savaş Teknikleri ve Silahlar: Savaş arabaları, okçular, mızraklı piyadeler ve demir silahlar yaygındı. Bu yönetim sistemleri, medeniyetlerin geniş alanlara hükmetmesini ve iç düzeni sağlamasını mümkün kılmıştır.

Eski Çağ'da inanç ve sanat anlayışı şu şekildeydi: İnanç: - Çoktanrıcılık (Politeizm): Birçok Eski Çağ medeniyeti, farklı tanrıların belirli doğa olaylarını ve yaşamın yönlerini temsil ettiği çoktanrıcı bir inanç sistemine sahipti. - Tanrı-Kral İnancı: Bazı medeniyetlerde, hükümdarlar tanrısal bir statüye sahipti ve tanrıların yeryüzündeki temsilcileri olarak kabul edilirdi. - Tapınaklar ve Ritüeller: İnançlar, tapınaklar ve ritüeller aracılığıyla yaşatılırdı; bu yapılar, sanatın ve mimarinin gelişiminde büyük rol oynadı. Sanat: - Dini Temalar: Sanat, büyük ölçüde dini temalar etrafında şekillenirdi; heykeller, resimler ve diğer eserler tanrıları ve dini ritüelleri betimlemek için kullanılırdı. - Mimari: Tapınaklar, piramitler ve zigguratlar gibi yapılar, hem dini ibadet yerleri hem de sanatın zirvesini temsil eden yapılar olarak inşa edilirdi. - Edebiyat ve Mitoloji: İnançlar, Eski Çağ edebiyatında önemli bir yer tutardı; Homeros'un İlyada ve Odysseia'sı gibi eserler, Yunan tanrılarının ve kahramanlarının hikayelerini anlatırdı.

Eski Çağ'da savaşanlar arasında öne çıkan bazı topluluklar şunlardır: 1. Mısırlılar: Savaş sanatının gelişimine katkıda bulunmuşlar ve piramitleri inşa ederek mimari sanatı geliştirmişlerdir. 2. Babilliler: Yazı sistemini geliştirmişler ve edebiyatın gelişimine katkıda bulunmuşlardır. 3. Asurlular: İmparatorluklarını genişletmişler ve ticaretin gelişimine katkıda bulunmuşlardır. 4. Frigler: Savaş sanatına katkıda bulunmuşlar ve imparatorluklarını genişletmişlerdir. Ayrıca, gladyatörler, Maoriler, Aztekler ve Spartalılar gibi vahşi savaşçı topluluklar da Eski Çağ'da önemli rol oynamışlardır.