KlinikAraştırmalar

CRO (Contract Research Organization), tıp alanında iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. Klinik araştırmalar bağlamında: CRO, ilaç ve biyoteknoloji endüstrilerinde, klinik denemelerin planlanması, yürütülmesi ve yönetilmesi gibi görevleri üstlenen bir şirkettir. 2. Hasta bakımı bağlamında: CRO, "Carry-Over Effect" teriminin kısaltması olup, tedavi bırakıldıktan sonra da devam eden tedavi etkilerini ifade eder.

FSP, farklı alanlarda farklı anlamlara gelebilmektedir: FSP Sınavı: Almanya'da doktorluk yapmak isteyen yabancı hekimlerin tıbbi dil yeterliliklerini ölçen bir sınavdır. FSP Turizm ve Yatırım A.Ş.: 26 Mayıs 1983 tarihinde kurulmuş bir şirkettir. FSP Group Turkey: Dünyanın önde gelen güç kaynağı üreticilerinden biridir.

Global MD, Global Menkul Değerler'in %100 iştiraki olan bir portföy yönetim şirketidir. Başlıca faaliyetleri: Portföy yönetimi: Bireysel ve kurumsal yatırımcılara portföy yönetimi hizmeti sunar. Fon yönetimi: Hisse senetleri, sabit getirili menkul kıymetler, para piyasası araçları ve alternatif yatırım araçlarını kapsayan fonlar yönetir. Özel fon kurulumu: Özel fonların kurulumunu gerçekleştirir. İşbirliği fırsatları: Yurtiçi ve yurtdışında yerli ve yabancı ortaklarla işbirliği fırsatlarını değerlendirir. Finansal ürün çeşitliliği: Yenilikçi ürünlerle finansal ürün çeşitliliğine katkı sağlar.

CRF dosya uzantısı çeşitli alanlarda kullanılır: 3D modelleme: Cal3DViewer ile oluşturulan 3D model materyalleri için kullanılır. Oyun geliştirme: Enhanced Dark Engine oyun motoru, oyun verilerini (haritalar, 3D modeller) CRF dosyalarında saklar. İstatistiksel analiz: CHARTrunner, CRF dosyalarında istatistiksel süreç kontrol çizelgeleri ve veriler depolar. Fotoğraf kartı oluşturma: Print Artist, zanaat verilerini CRF dosyalarında saklar. Veritabanı yönetimi: C++ ve MASM gibi programlarda çapraz referans verileri için kullanılır. CRF ayrıca, klinik araştırma çalışmalarında kullanılan Case Report Form'un kısaltması olup, katılımcı hastaların verilerini toplamak için kullanılan bir anket formudur.

Klinik araştırmalarda gönüllü olmak, belirli riskler barındırsa da, gönüllülerin hakları ve güvenliği çeşitli yasal düzenlemeler ve etik kurul onayları ile korunmaktadır. Gönüllülerin güvenliğini sağlayan bazı unsurlar: Bilgilendirilmiş Gönüllü Olur Formu: Gönüllüler, araştırmanın amacı, metodolojisi, riskleri ve hakları hakkında detaylı bir şekilde bilgilendirilir. Sigorta: Gönüllüler, klinik araştırmadan doğabilecek zararlara karşı sigortalanır. Etik Kurul Onayı: Araştırma başlamadan önce bağımsız etik kurullar, güvenlik ihlallerini değerlendirir ve onay verir. Gönüllünün İrade Özgürlüğü: Gönüllüler, herhangi bir gerekçe göstermeksizin araştırmadan istedikleri zaman ayrılabilirler. Riskler arasında, araştırmanın gönüllü sağlığı üzerinde öngörülebilir zararlı ve kalıcı etkiler bırakma ihtimali bulunur.

BEK Sağlık, eczacılık sektörüne özel kaliteli, güvenilir ve yenilikçi ürünler sunan bir firmadır. Başlıca faaliyetleri: Besin takviyeleri: Dinamis markasıyla çeşitli akıllı beden destekleri üretir. Medikal cihazlar: Lifechek markasıyla kan şekeri ölçüm sistemleri, dijital tansiyon ölçüm cihazları, nebulizatörler ve termometreler gibi ürünler sunar. Medikal ürünler ve sarf malzemeleri: Sente markasıyla yüksek kaliteli medikal ürün ve sarf malzemeleri sağlar. BEK Sağlık, 2011 yılında Bursa Eczacılar Kooperatifi (BEK) tarafından kurulmuştur.

Hücre kültürünün kullanım alanlarından bazıları şunlardır: Aşı üretimi. Kanser araştırmaları. Toksisite testleri. Gen tedavisi. Sekonder metabolit üretimi. Somatik embriyo üretimi. Hücre kültürü çalışmaları, bilimsel çalışmaların canlı üzerinde yapılabilmesi ancak etik kurul iznine bağlı olarak gerçekleştirilir.

Klinik araştırmalar için veri yönetimi, hastalarla ilgili kişisel bilgilerin, tedavi sürecine dair verilerin ve laboratuvar sonuçlarının doğru bir şekilde toplandığı, depolandığı ve işlendiği bir süreçtir. Klinik araştırmalarda veri yönetiminin önemi: Doğruluk ve güvenilirlik. Yasal uyum. Veri güvenliği. Analiz ve karar destek. Klinik araştırmalarda veri yönetimi süreci: 1. Veri toplama. 2. Veri temizleme ve doğrulama. 3. Veri depolama ve güvenliği. 4. Veri analizi ve istatistiksel yöntemler. 5. Veri raporlama ve sonuç sunumu.

Olgu sunumu ve olgu serisi arasındaki temel fark, sunulan vaka sayısıdır: Olgu sunumu: Tek bir vakanın sunulmasıdır. Olgu serisi: Birden fazla vakanın sunulmasıdır.

Klinik araştırma sözleşmeleri, klinik araştırma çalışmalarında yer alan tarafların hak ve yükümlülüklerini belirleyen yasal belgelerdir. Bazı klinik araştırma sözleşmesi türleri: Genel klinik araştırma sözleşmesi. Biruni Üniversitesi klinik araştırma sözleşmesi. Sözleşmeli araştırma kuruluşu sözleşmesi. Klinik araştırma sözleşmelerinde dikkat edilmesi gereken hususlar arasında tarafların doğru şekilde belirtilmesi, sözleşme süresinin net olarak belirlenmesi, ortaya çıkabilecek zararların tazmini, sözleşme hukuksal durumu ve içeriği gibi unsurlar yer alır.

Farmakolojik bilimlerin tıp için neden önemli olduğuna dair bir slayt, aşağıdaki konuları içerebilir: İlaç Geliştirme ve Tedavi: Farmakoloji, hastalıkların tanısı, tedavisi ve önlenmesi için yeni ilaçların geliştirilmesine katkı sağlar. İlaç Etkileşimleri ve Yan Etkiler: İlaçların vücuttaki etkilerini ve birbirleriyle olan etkileşimlerini inceleyerek, istenmeyen etkilerin azaltılmasına yardımcı olur. Optimal Tedavi Yöntemleri: Hastalara uygulanacak ilaç dozları, yolları ve tedavi sürelerinin belirlenmesine rehberlik eder. Maliyet ve Başarı Değerlendirmesi: Tedavi yöntemlerinin maliyet etkinliğini ve başarısını değerlendirmeye olanak tanır. Klinik Araştırmalar: İlaçların insan vücudu üzerindeki etkilerini klinik araştırmalarla inceleyerek, güvenli ve etkili tedavilerin uygulanmasına katkı sağlar. Bu konular, farmakolojik bilimlerin tıp alanındaki önemini ve değerini vurgulayan bir sunumun temelini oluşturabilir.

Çift kör deney, klinik araştırmalarda yanlılığı azaltmak amacıyla kullanılan bir yöntemdir. Bu deney türünde: Denekler, deney ya da kontrol grubuna rastgele atanır ve hangi grupta yer aldıklarını bilmezler. Tedaviyi uygulayan kişiler, deneklerin hangi grupta olduğunu bilmezler. Bu yöntem, karıştırıcı değişkenlerin etkisini en aza indirmeyi hedefler. Çift kör deney, özellikle insan deneklerle yapılan deneylerde, deneklerin psikolojik etkilerinin ve tedaviyi uygulayan kişinin deneklere farklı davranma ihtimalinin deney sonuçlarını etkilemesini önlemek için kullanılır.

Sacura kelimesi farklı alanlarda farklı anlamlara gelebilir: Mental sağlık: Sacura, yapay zeka kullanarak zihinsel sağlık teşhislerini ve tedavilerini iyileştiren bir teknolojidir. Hayvan cinsi: Sacura, Anthiinae altfamilyasına bağlı bir hayvan cinsidir. Şirket: Sacura GmbH, klinik araştırmalar alanında hizmet veren bir sözleşme araştırma kuruluşudur. Çiçek: Sakura, Japon geleneksel çiçekli kiraz ağacıdır.

İTF (İstanbul Tıp Fakültesi) Klinik Araştırmalar Etik Kurulu'nun temel işlevi, gönüllülerin haklarını, güvenliğini ve esenliğini korumak amacıyla klinik araştırmaları bilimsel ve etik yönden değerlendirmektir. Bu kapsamda kurul, aşağıdaki görevleri yerine getirir: Araştırma protokolü, araştırmacılar, araştırma yapılacak yerler, gönüllülerin bilgilendirilmesi ve onam süreçleri gibi konularda bilimsel ve etik görüş sunar. Araştırmanın mevzuata uygun şekilde yapılmasını ve takip edilmesini sağlar. Gönüllülere yapılacak ödemelerin yöntem ve içeriğine bakar. İhtiyaç durumunda uzman görüşlerine başvurabilir. Onay alan çalışmaları araştırma sırasında ve yerinde izleyebilir. Devam eden çalışmaları yıllık bildirim formları üzerinden takip eder.

Klinik araştırmalar sözleşme uzmanının ne iş yaptığına dair bilgi bulunamadı. Ancak, klinik araştırma uzmanının görevlerinden bazıları şu şekildedir: hastaları potansiyel aday olarak taramak ve çalışma için gerekli verileri toplamak; çalışma için zaman çizelgesi belirlemek ve sonuçların nasıl ölçülmesi gerektiğine karar vermek; gönüllü kişilere yeni ilaç ve tedavi yöntemleri için denemeler düzenlemek; yapılan klinik araştırmaları klinik proje yöneticisine sunmak; klinik protokollerini gözden geçirmek; araştırma süreçlerinde yürürlükte olan mevzuatı, yönetmeliği ve protokolleri takip ederek firmaya raporlamak. Klinik araştırma uzmanı; ilaç firmaları, üniversiteler veya sağlık firmaları adına araştırma faaliyetleri yürütür. Daha fazla bilgi için aşağıdaki siteler ziyaret edilebilir: eleman.net; kariyer.net; ankaraonkolojieah.saglik.gov.tr.

Klinik araştırmalarda sıkça kullanılan bazı terimler şunlardır: Advers olay (AE). Araştırmacı (investigator). Bağımsız veri izleme komitesi. Klinik sonlanım noktası (clinical endpoint). Olgu rapor formu (case report form - CRF). İyi klinik uygulamalar (good clinical practice - GCP). Çok merkezli çalışma (multicenter study). Deneysel grup (experimental group). Takip (follow-up).

Kanıta dayalı tıpta en iyi kanıt, sistematik araştırmalardan elde edilen ve aşağıdaki özellikleri taşıyan klinik kanıtlardır: Tanı testlerinin etkinliği ve kesinliği. Prognostik belirteçlerin gücü. Tedavi, rehabilite edici veya önlemsel konuların etkinlik ve güvenilirliği. Kanıtların yanı sıra, hekimin klinik deneyimi ve hastanın değerleri de dikkate alınmalıdır. Kanıta dayalı tıp uygulamaları, en güncel araştırma bulgularını sistematik olarak bulmayı, değerlendirmeyi ve hasta bakımına uygulamayı içerir.

Randomizasyon yöntemleri şu şekilde sınıflandırılabilir: Tam (Completed) Randomizasyon. Kısıtlı (Restricted) Randomizasyon. Bloklu (Block) Randomizasyon. Tabakalı (Stratified) Randomizasyon. Değişken Olasılıklı (Response Adaptive) Randomizasyon. Ayrıca, kazanana oyna (play-the-winner) kuralı gibi özel yöntemler de bulunmaktadır. Randomizasyon için yazı tura atmak, zar atmak veya rastgele sayılar tablosunu kullanmak gibi pratik yöntemler de mevcuttur.

Klinik Araştırmalar Yönetmeliği, beşeri tıbbi ürünler ile yapılan klinik araştırmaların yürütülmesi ve gönüllülerin haklarının korunmasına dair usul ve esasları düzenler. Yönetmeliğin bazı maddeleri: Amaç. Kapsam. Genel esaslar. Araştırma merkezlerinin uygunluğu. Yönetmeliğin tamamına, mevzuat.gov.tr ve resmigazete.gov.tr gibi sitelerden ulaşılabilir.

Tıbbi araştırma ürünleri yazar olarak kabul edilmez. Bunlar, beşeri tıbbi ürünlerin klinik araştırmalarında kullanılan etkin maddelerin veya plasebonun farmasötik formları olarak tanımlanır.