Karaciğer

Sağ kaburga altında ele gelen şişlik, çeşitli sağlık sorunlarının belirtisi olabilir. Bu durumun olası nedenleri arasında: Karaciğer problemleri. Safra kesesi taşları. Böbrek sorunları. Bağırsak problemleri. Kas yırtılması veya zedelenmesi. Teşhis ve uygun tedavi için bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir.

Karaciğerden salgılanan insülin benzeri büyüme faktörü 1 (IGF-1), büyüme hormonunu (GH) uyarır.

Hepatit çeşitleri genel olarak viral ve non-viral olmak üzere iki ana başlık altında incelenir: Viral hepatitler: 1. Hepatit A (HAV): Kirli su ve gıdalar yoluyla bulaşır, genellikle kendiliğinden iyileşme gösterir. 2. Hepatit B (HBV): Kan, cinsel temas veya anneden bebeğe geçiş yoluyla bulaşır, kronikleşme riski taşır. 3. Hepatit C (HCV): Genellikle kan yoluyla bulaşır, çoğu durumda gizli seyreder ve siroz ile karaciğer kanserine yol açabilir. 4. Hepatit D (HDV): Hepatit B virüsü ile birlikte bulunan bir virüstür ve yalnızca HBV enfeksiyonu olan bireylerde görülür. 5. Hepatit E (HEV): Genellikle kirli su yoluyla bulaşır ve hamile kadınlarda ciddi sonuçlar doğurabilir. Non-viral hepatitler: 1. Alkolik hepatit: Aşırı alkol tüketimi sonucunda gelişir. 2. Otoimmün hepatit: Bağışıklık sisteminin karaciğer dokusuna saldırması sonucu oluşur. 3. İlaca bağlı hepatit: Bazı ilaçların yan etkisi olarak karaciğer iltihabı gelişebilir. 4. Metabolik hepatit: Karaciğerdeki metabolik bozukluklar sonucu oluşabilir.

Karaciğerde homojen ifadesi, organın hücrelerinin düzenli ve benzer şekilde organize olması durumunu ifade eder.

Yetişkin bir insanda karaciğerin normal boyutu yaklaşık 12-15 santimetre arasında değişir.

Sağ lobda daha belirgin olmak üzere karaciğer her iki lobda, büyüğü segment 7'de ~2,2 cm boyutunda, T1A hipo, T2A hiperintens, postkontrast çalışmada periferik kesintili nodüler kontrast tutulumu ve sentripedal doluş gösteren lezyon, displastik nodül veya hemanjiom gibi durumları işaret edebilir. Displastik nodüller, premalign lezyonlardır ve genellikle T1A'da hiperintens, T2A'da izointens veya hipointens olarak izlenir. Hemanjiomlar ise T2A görüntülerde yüksek sinyal intensitesinde olup, postkontrast serilerde karaciğer parankimi ile izointens/izodens hale geçer. Kesin tanı için biyopsi gerekebilir.

Kolet taşı (safra taşı) oluşumunun başlıca nedenleri şunlardır: 1. Safrada Aşırı Kolesterol Varlığı. 2. Safrada Aşırı Bilirubin Varlığı. 3. Safra Kesesinin Tam Olarak Boşalamaması. Ayrıca, hızlı kilo kaybı, obezite, genetik yatkınlık, diyabet ve bazı ilaçlar da safra taşı riskini artıran faktörler arasındadır. Safra taşı oluşumunun kesin nedeni kesin olarak bilinmemektedir.

Karaciğer iğne biyopsisi, deneyimli bir doktor tarafından yapıldığında genellikle güvenli bir prosedürdür: Kanama: Biyopsi sırasında damarlar veya karaciğerin kan damarları zarar görebilir, bu da kanama riskini artırabilir. Enfeksiyon: Her tıbbi prosedürde olduğu gibi, biyopsi de enfeksiyon riski taşır, ancak bu risk oldukça düşüktür. Komşu organlara zarar: Nadiren de olsa, biyopsi sırasında komşu organlara (böbrekler, bağırsaklar vb.) zarar verme riski vardır. Diğer komplikasyonlar: İşlem sonrasında iğne giriş yerinde, kaburga bölgesinde ve sağ omuzda hafif ağrı, geçici karın ağrısı veya boyunda kan toplanması gibi sorunlar görülebilir. Biyopsi öncesi ve sonrası dönemde doktorunuzun talimatlarına uymak, komplikasyon riskini en aza indirmek için önemlidir.

Hepatit ve hepat farklı anlamlara sahiptir: 1. Hepatit: Karaciğer hücrelerinde iltihaplanma ile karakterize tıbbi bir durumdur. 2. Hepat: Yunanca "karaciğer" anlamına gelen "hepar" kelimesinden türetilmiş bir ön ek olup, "inflamasyon" anlamına gelen "-itis" son ekiyle birleşerek "karaciğer iltihabı" anlamına gelir.

Karaciğer, dört lob'a ayrılmıştır: sağ lob, sol lob, kaudat lob ve kuadrat lob.

Kaudat lob, karaciğerin önemli bir parçasıdır ve çeşitli işlevlere sahiptir: 1. Metabolizma: Glukoz, yağ asitleri ve amino asitlerin metabolizmasında rol oynar. 2. Detoksifikasyon: Karaciğerin toksinleri ve zararlı maddeleri temizleme işlevine katkıda bulunur. 3. Safra Üretimi: Safra üretimi ve depolanmasında önemli bir rol oynar. 4. Besin Depolama: Vitaminler, mineraller ve diğer besin maddelerinin depolanmasını sağlar. Ayrıca, kaudat lobun kan dolaşımı ve karaciğerin vasküler ve sinirsel bağlantıları açısından da kritik bir işlevi vardır. Bu lobun sağlığı, genel karaciğer sağlığı ve vücudun genel sağlığı açısından büyük öneme sahiptir.

ALT yüksekliğinde yapılan tahliller, ALT seviyesinin yüksekliğinin nedenini belirlemeye yöneliktir. Bu bağlamda yapılan bazı tahliller şunlardır: Tekrarlanan ALT kan testleri. Diğer kan testleri. Görüntüleme testleri. Biyopsi. ALT seviyesinin yüksekliğinin nedenini belirlemek ve uygun tahlilleri yaptırmak için bir sağlık uzmanına başvurulması önerilir.

MRCP (Manyetik Rezonans Kolanjiyopankreatografi) aşağıdaki durumlarda istenir: 1. Safra yolu hastalıkları: Safra taşları, koledok kisti, safra yolu darlıkları veya tıkanıklıkları. 2. Pankreas sorunları: Kronik pankreatit, pankreas kanseri veya pankreas kanalındaki anormallikler. 3. Karaciğer değerlendirmesi: Karaciğer içi safra yollarının görüntülenmesi (primer sklerozan kolanjit gibi). 4. Ameliyat öncesi planlama: Safra yolu veya pankreas cerrahisi öncesi anatomik yapıların haritalanması. Ayrıca, açıklanamayan karın ağrısı durumunda da MRCP yapılabilir.

KC (Kreatin Kinaz) seviyesinin yükselmesi, genellikle kalp kası hasarı, kas hastalıkları veya ağır egzersizler gibi durumlarda gerçekleşir. Ayrıca, kan tahlillerinde KC seviyesinin yüksek çıkması, düşme, trafik kazası veya kasa uygulanan enjeksiyon gibi travmatik durumlarda da mümkündür. FT (Karaciğer Fonksiyon Testleri) ile ilgili olarak ise, bu testlerin yükselmesi karaciğerde bir problem olduğunu gösterir ve bu durum alkol alımı, ilaçlar veya viral hepatitler gibi çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. Bu nedenle, KC ve FT seviyelerinin ne zaman yükseleceği, spesifik duruma ve sağlık geçmişine bağlı olarak değişir. Kesin bir değerlendirme için bir doktora danışılması önerilir.

Alkol testi için yapılan tahliller şunlardır: Üfleme testi (solunum havasının alkol ölçümü). Kan testi (kandaki alkol ölçümü). Normal kan testlerinde alkol parametresi bulunmaz.

İkterik sarılık, yani cildin, mukozaların ve göz skleralarının sararması, bilirubin pigmentinin vücutta birikmesi nedeniyle oluşur. Bu durumun başlıca nedenleri şunlardır: 1. Hepatit: Viral hepatit (A, B, C vb.) gibi karaciğer hastalıkları, alkolik hepatit ve diğer karaciğer iltihaplanmaları bilirubin düzeylerini artırabilir. 2. Safra taşı hastalığı: Safra kesesi veya safra yollarındaki taşlar safra akışını engelleyerek bilirubin birikmesine neden olabilir. 3. Hemolitik anemi: Kırmızı kan hücrelerinin hızla yok edilmesi, bilirubin miktarının artmasına yol açar. 4. Genetik bozukluklar: Gilbert sendromu gibi kalıtsal hastalıklar bilirubin metabolizmasında anormalliklere neden olabilir. 5. İlaca bağlı karaciğer hasarı: Bazı ilaçlar, özellikle uzun süreli veya yanlış kullanıldığında karaciğer hasarına ve bilirubin düzeylerinin artmasına neden olabilir. Sarılık şüphesi durumunda, kesin teşhis ve uygun tedavi için bir doktora başvurulması önemlidir.

Kolesistit ve kolelitiazis tanısında aşağıdaki tanı yöntemleri kullanılır: 1. Detaylı Tıbbi Öykü: Hastanın semptomları ve tıbbi geçmişi değerlendirilir. 2. Fizik Muayene: Doktor, karın bölgesini muayene ederek ağrı, hassasiyet ve şişliği kontrol eder. 3. Kan Testleri: Enfeksiyon ve karaciğer fonksiyonlarını değerlendirmek için kan testleri yapılır. 4. Görüntüleme Testleri: - Ultrason: Safra kesesi ve safra kanallarını görüntülemek için en sık kullanılan yöntemdir. - Bilgisayarlı Tomografi (BT): Karın bölgesinin daha detaylı görüntülerini elde etmek için kullanılır. - Manyetik Rezonans Kolanjiyopankreatografi (MRCP): Safra ve pankreas kanallarını görüntülemek için kullanılır. - Hepatobiliyer Sintigrafi (HIDA Taraması): Safra kesesi ve kanallarının fonksiyonlarını değerlendirmek için kullanılır. Bu tanı yöntemleri, hastalığın doğru teşhisini ve uygun tedavinin planlanmasını sağlar.

Karaciğer, sindirim sürecinde aşağıdaki besinleri işler ve sindirir: 1. Karbonhidratlar: Karaciğer, sindirilen besinlerden gelen glukozu işleyerek kan şekeri seviyelerini düzenler. 2. Proteinler: Proteinlerin metabolizmasını ve sentezini gerçekleştirir, albümin gibi önemli proteinleri üretir. 3. Yağlar: Yağ asitlerini ve trigliseridleri sentezler ve kullanır. 4. Vitaminler ve Mineraller: A, D, E, K ve B12 gibi vitaminleri depolar ve gerektiğinde serbest bırakır. Ayrıca, karaciğer safra üreterek yağların sindirilmesine yardımcı olur.

Karaciğer lobülü, karaciğerin temel yapısal ve işlevsel birimidir. Bu yapı, hepatositler ve diğer bileşenlerle donatılmış olup, genellikle 1-2 mm çapında, merkezi ven etrafında düzenlenmiş hücrelerden oluşur. Karaciğer lobüllerinin işlevleri arasında: - Metabolizma: Glukoz, lipid ve protein metabolizmasında rol oynar. - Detoksifikasyon: Toksinleri ve atık maddeleri temizler. - Safra üretimi: Yağların sindirilmesine yardımcı olan safra asitlerini üretir. Ayrıca, karaciğer lobülleri, karaciğerin kan akışını ve safra üretimini düzenleyen portal triad yapısını içerir.

Perisinüzoidal alan (veya Disse aralığı), karaciğerde hepatositler ile sinüzoidler arasında bulunan bir boşluktur. Bu alanda kan plazması bulunur ve hepatositlerin mikrovillüsleri, sinüzoidlerden gelen proteinlerin ve diğer plazma bileşenlerinin emilmesini sağlar.