Karaciğer

Perihepatik sıvı ifadesi, karaciğer çevresinde sıvı birikmesi anlamına gelir.

Karaciğer yağlanması, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) bünyesinde hastalıkların sınıflandırma sisteminde özel bir madde olarak yer almamaktadır. Ancak, iç hastalıkları veya gastroenteroloji gibi ilgili tıbbi branşlar kapsamında değerlendirilir.

Karaciğer, diyaframı doğrudan yükseltmez, ancak bazı durumlarda karaciğerdeki sorunlar nedeniyle diyaframın konumu değişebilir. Yüksek diyafram genellikle göğüs veya karın bölgesindeki organlardaki değişiklikler nedeniyle ortaya çıkar.

Calot üçgeni, medial olarak ana hepatik kanal, inferior olarak sistik kanal ve superior olarak karaciğerin inferior (viseral) yüzeyi tarafından sınırlanan anatomik bir aralıktır. Bu üçgen, laparoskopik kolesistektomi sırasında yön bulmak için kullanılır ve içindeki sistik arter nedeniyle bu ismi almıştır.

Direkt ve indirekt bilirubin, kırmızı kan hücrelerinin parçalanması sonucu ortaya çıkan iki farklı bilirubin türüdür. Direkt (konjuge) bilirubin: Karaciğerde glukuronik asit ile birleştirilerek suda çözünebilen hale getirilmiş bilirubindir. İndirekt (konjuge olmayan) bilirubin: Kanda albümine bağlı olarak taşınan ve karaciğerde işlenerek direkt bilirubine dönüştürülen bilirubindir.

Karaciğer modelleri farklı üreticilere göre 2 parça veya 3 parça olarak sunulmaktadır.

Karaciğer enzimlerinin yüksek olması, genellikle karaciğer hasarı veya işlev bozukluğunun bir göstergesidir. Bu durum, çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir: Sarılık: Cilt ve göz beyazlarında sararma, bilirubin birikiminden kaynaklanır. Kronik yorgunluk: Enerji üretimindeki aksaklıklar nedeniyle günlük aktiviteleri zorlaştırabilir. Karın ağrısı ve şişkinlik: Karaciğer büyümesi veya safra tıkanıklığı sonucu üst karın bölgesinde rahatsızlık hissi yaratır. İdrar ve dışkı renk değişiklikleri: Koyu idrar veya soluk renkli dışkı, safra akışının bozulduğunu gösterir. ALT seviyelerinin 300 U/L’yi aşması, acil tıbbi müdahale gerektiren ciddi bir duruma işaret eder. Tedavi, altta yatan nedenin belirlenip ortadan kaldırılmasına dayanır.

Hepatik fibrozis, karaciğerde aşırı fibröz doku birikmesi ile karakterize edilen bir durumdur. Bu durum, karaciğerin yaralanma veya hasar görmesi sonucu sağlıklı dokunun yerini skar dokusunun almasıyla ortaya çıkar. Hepatik fibrozisin bazı nedenleri: kronik viral hepatit enfeksiyonları (özellikle Hepatit B ve C); alkol kötüye kullanımı; obezite ve metabolik sendrom; otoimmün hastalıklar (otoimmün hepatit gibi); ilaçlar veya toksinler tarafından neden olunan hasar; genetik hastalıklar (örneğin, Wilson hastalığı, hemokromatoz). Hepatik fibrozisin belirtileri genellikle nonspesifiktir ve hastalık daha ileri bir aşamaya ilerleyene kadar fark edilmeyebilir. Teşhis tipik olarak tıbbi geçmiş incelemesi, fizik muayene ve tanısal testlerin bir kombinasyonunu içerir. Tedavi, altta yatan nedenin ele alınmasını, ilaçların kullanılmasını ve bazı durumlarda karaciğer naklini içerebilir.

Fulminan hepatit çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir, bunlar arasında: 1. Aşırı doz asetaminofen: Bu ağrı kesici, karaciğer yetmezliğine yol açabilir. 2. Viral hepatit: Hepatit A, B, C, D veya E virüsleri enfeksiyonu ani karaciğer yetmezliğine neden olabilir. 3. Reçeteli ilaçlar: Bazı antibiyotikler, kanser ilaçları ve diğer ilaçlar karaciğer hasarına yol açabilir. 4. Otoimmün hepatit: Bağışıklık sisteminin karaciğer hücrelerine saldırması. 5. Kanser: Karaciğere başlayan veya yayılan tümörler. 6. Damar problemleri: Budd-Chiari sendromu gibi karaciğerdeki damarların hastalığı. 7. Mantar zehirlenmesi: Amanita phalloides gibi yabani mantarlar. 8. Wilson hastalığı: Bakırın karaciğerde ve diğer organlarda birikmesi. Bazı durumlarda, fulminan hepatitin nedeni belirlenemez.

Karaciğer sinüsleri, karaciğer lobçuklarında bulunan, karaciğerin yapı ve görev birimleri olan lopçukların merkezi boyunca uzanan damarlardır. Bu sinüsler, karaciğer hücrelerine kan kaynağının ulaştırılmasında ve kanın işlenmesinde havuz rolü oynar.

Safra asidi testi, çeşitli sağlık durumlarının değerlendirilmesi için istenir: 1. Karaciğer fonksiyon bozukluklarını tespit etmek. 2. Safra kesesi hastalıklarını veya safra yolu obstrüksiyonunu değerlendirmek. 3. İnflamatuar bağırsak hastalıkları (IBD) gibi sindirim sistemi bozukluklarını incelemek. 4. Karaciğer sirozu veya hepatit gibi karaciğer hastalıklarının seyrini izlemek. Bu test ayrıca, gebelik sırasında ortaya çıkan ve kaşıntıya neden olan intrahepatik kolestazın tanısında da kullanılır.

Karaciğer sağlığı için enginar tüketmenin birkaç farklı yolu vardır: 1. Haşlanmış Enginar: Enginarı kaynar suya atıp 25-30 dakika haşlayarak sade bir şekilde tüketebilirsiniz. 2. Enginar Çayı: Enginarın yapraklarını kullanarak çay yapabilirsiniz. Birkaç enginar yaprağını kaynar suda 10-15 dakika demleyin ve günde 1-2 fincan için. 3. Enginar Salatası: Taze enginarı ince ince doğrayarak salatalarda kullanabilirsiniz. Zeytinyağı ve limon ekleyerek lezzetli ve sağlıklı bir salata hazırlayabilirsiniz. 4. Zeytinyağlı Enginar: Enginarları zeytinyağı, limon suyu, tuz ve baharatlarla birlikte tencereye koyup kısık ateşte pişirebilirsiniz. 5. Enginar Suyu: Taze enginarları sıkıp suyunu içebilirsiniz, ancak bu yöntem daha az yaygın olarak tüketilir. Dikkat edilmesi gerekenler: Enginar tüketiminde aşırıya kaçmamak ve herhangi bir sağlık sorununuz varsa doktorunuza danışmak önemlidir.

Deri, karaciğerden daha büyüktür. - Deri: İnsan derisi yaklaşık olarak iki milimetre kalınlığında olup, 2 metrekare alanı kaplar ve yetişkinlerde yaklaşık 3,6 kilogram ağırlığındadır. - Karaciğer: Yetişkin bir bireyde karaciğerin ortalama ağırlığı 1,5 kilogramdır.

Hering kanalı, karaciğerde bulunan ve safra kanalikülleri ile interlobüler safra yolları arasında yer alan özel bir kanaldır. Histolojik olarak, kanal hücreleri kısmen kolanjiyositler ve hepatositler ile kaplanmış tek katlı kübik epitel yapıdadır. Bu kanal, karaciğerin rezerv progenitör (kök) hücrelerinin bulunduğu bölgedir ve hastalık durumlarında çoğalabilirler.

Evet, şeker yağ bezlerini çalıştırabilir. Aşırı şeker tüketimi, karaciğerde yağ birikimine yol açarak karaciğer yağlanmasına neden olabilir.

Portal dolaşım, biyolojide karın boşluğundaki organlardan gelen oksijeni düşük kanın karaciğer duvarından geçip bu organa gelmesi ve buradan alt ana toplardamar sayesinde sağ kulakçığa ulaşması şeklinde gerçekleşen dolaşımdır. Bu dolaşım sistemi, sindirim sisteminden emilen besin maddelerinin önce karaciğere gelmesini ve burada işlenmesini sağlar.

Faktör 8, insan vücudunda karaciğer hücrelerinde sentezlenir.

Gebelikte yüksek karaciğer değerleri riskli olarak kabul edilir ve aşağıdaki durumlar bu riski artırabilir: 1. Preeklampsi: Yüksek tansiyon, idrarda protein kaçağı ve ödem ile karakterizedir. 2. HELLP Sendromu: Preeklampsinin ciddi bir formudur ve karaciğer hasarına yol açar. 3. Akut Karaciğer Yağlanması: Karaciğer hücrelerinde yağ birikimi ile ilişkilidir ve nadir görülür. 4. Gestasyonel Kolestaz: Safra akışının bozulması sonucu gelişir ve kaşıntı, sarılık gibi belirtilerle kendini gösterir. Normal karaciğer enzim değerleri hamilelik sırasında değişebilir, bu nedenle bireysel hasta ve tıbbi geçmişi bağlamında yorumlanmalıdır. Riskli durumlarda derhal bir uzman hekime başvurulmalıdır.

GGT (gamma-glutamil transferaz) seviyesinin karaciğer yağlanmasını doğrudan belirtmesi mümkün değildir. Ancak, yüksek GGT seviyeleri genellikle karaciğer hastalıkları ile ilişkilidir ve karaciğer yağlanması da bu hastalıklardan biridir. Normal GGT değerleri yaşa ve cinsiyete göre değişiklik gösterir. Genel olarak kabul edilen referans aralıkları şunlardır: - Yetişkin erkekler için: 9-48 U/L. - Yetişkin kadınlar için: 7-32 U/L. GGT seviyesinin yüksek olması durumunda, kesin teşhis ve uygun tedavi için bir sağlık profesyoneline danışılması önerilir.

ALP (Alkalen Fosfataz) yüksekliğinde yapılan tahliller, altta yatan nedenin belirlenmesine yönelik olarak farklı alanlara odaklanır: Karaciğer ve safra yolları ile ilgili sorunlar için AST, ALT, GGT ve albümin gibi karaciğer fonksiyon testleri ve ultrasonografi gibi görüntüleme yöntemleri kullanılır. Kemik kaynaklı sorunlar için kalsiyum, fosfor ve parathormon gibi kan tetkikleri ile direk kemik grafileri veya tomografi gibi yöntemler uygulanır. Hormonal problemler durumunda, ilgili bezlerin hormon düzeylerine bakılır. İlaç yan etkileri düşünüldüğünde, ilgili ilaçların etkisi değerlendirilir. ALP değerindeki bozulmalar tek başına bir hastalık tanısını koydurmaz; bu nedenle, uzman bir hekim tarafından detaylı değerlendirme yapılması gereklidir.