Kan

Kan kelimesinin hem olumlu hem de olumsuz anlamları bulunmaktadır. Olumlu Anlamlar: 1. Hayat ve canlılık verici: Kanın, güç ve enerji kaynağı olarak görülmesi. 2. Toplumsal dayanışma: Kan bağışının, toplumda yardımlaşma ve dayanışma ruhunu artırması. 3. Sağlık kontrolleri: Kan bağışı sırasında yapılan sağlık taramalarının, bağışçının sağlık durumunu değerlendirmesi. Olumsuz Anlamlar: 1. Yetersiz beslenme: Aşırı kan vermenin, vücuttaki demir ve diğer besin maddelerinin eksikliğine yol açması. 2. Baş dönmesi ve yorgunluk: Kan bağışı sonrası bazı bireylerde görülen baş dönmesi, yorgunluk ve halsizlik. 3. Enfeksiyon riski: Hijyenik koşullara dikkat edilmediğinde, kan bağışı sırasında enfeksiyon riski.

Kaza yerinde kan toplanması, travma sonucu kan damarlarının yırtılması veya hasar görmesi nedeniyle meydana gelir. Diğer nedenler arasında şunlar da bulunabilir: Kan dolaşımı bozuklukları. Kan pıhtılaşma bozuklukları. Enfeksiyonlar.

Sezaryen sonrası kan verilmesinin birkaç nedeni olabilir: 1. Kan Pıhtılaşma Bozuklukları: Annenin kan pıhtılaşma sistemindeki sorunlar, aşırı kanamaya neden olabilir ve bu durumu önlemek için kan transfüzyonu gerekebilir. 2. Kan Kaybı: Cerrahi müdahale sırasında yaşanan kan kaybı, hastanın kan seviyesini dengelemek için kan transfüzyonunu zorunlu kılabilir. 3. İlaç Tedavisi: Rahim kasılmalarını artırmak ve kanamayı durdurmak için oksitosin gibi ilaçlar kullanılabilir. Bu tür durumlarda, tedavi yöntemi hastanın genel sağlık durumu ve kanamanın ciddiyetine göre belirlenir ve mutlaka bir sağlık profesyoneli tarafından yönetilmelidir.

Kalın kan için 20 G iğne ucu tercih edilir.

Arteriyel kandaki karboksihemoglobin (COHb), karbonmonoksit (CO) ve hemoglobinin birleşmesiyle oluşan bir bileşiktir. COHb, oksijenin hemoglobine bağlanmasını engelleyerek kanın oksijen taşıma fonksiyonunu olumsuz etkiler ve doku hipoksisine yol açar. Sağlıklı bireylerde COHb düzeyi: Sigara içmeyenlerde %0,5 ile %1,5 arasında olmalıdır. Sigara içenlerde ise %4 ile %9 arasında değişebilir. Yenidoğan bebeklerde yaklaşık %3 ile %7 arasında değişir. COHb seviyesinin yükselmesi, karbonmonoksit zehirlenmesi anlamına gelir ve baş ağrısı, baş dönmesi, nefes darlığı gibi belirtilerle kendini gösterebilir.

Hemoglobin A ve hemoglobinopati şu şekilde tanımlanabilir: 1. Hemoglobin A: Yetişkin bir bireyde bulunan ve eritrositlerin yapısında yer alan en yaygın hemoglobin türüdür. 2. Hemoglobinopati: Kandaki normal hemoglobin miktarının azalması ve patolojik (anormal) hemoglobinin artması durumudur.

Antitrombin 3 eksikliğinin nedenleri iki ana gruba ayrılır: 1. Kalıtsal (genetik) nedenler: Otozomal dominant genetik bozukluk. Tip I ve Tip II eksiklikler. 2. Edinsel (kazanılmış) nedenler: Karaciğer hastalıkları. Böbrek hastalıkları. Dissemine İntravasküler Koagülasyon (DIC). Heparin tedavisi. Hamilelik ve doğum süreci. Diğer faktörler.

Alyuvar yapımı, kemik iliğinde gerçekleşir. Embriyoda ise karaciğer, kırmızı kan hücresi üretiminin ana bölgesidir.

Total ve indirekt bilirubin arasındaki fark, bu maddelerin vücutta farklı şekillerde bulunması ve işlenmesidir. - Total bilirubin, kandaki hem direkt (konjuge) hem de indirekt (konjuge olmayan) bilirubin miktarlarının toplamını ifade eder. - İndirekt bilirubin, kırmızı kan hücrelerinin yıkımı sonucu oluşan ve suda çözünmeyen bir türdür. Karaciğerde indirekt bilirubin, glukuronik asitle birleşerek suda çözünebilen direkt (konjuge) bilirubine dönüşür.

Akyuvarlar, kemik iliğinde üreme yaparak çoğalırlar. Akyuvar sayısının artması durumu lökositoz olarak adlandırılır ve genellikle nötrofil polimorfların artışı için kullanılır. Akyuvar sayısının azalması durumu ise lökopeni olarak adlandırılır.

PRP (Platelet Rich Plasma) tedavisi için kan alıp geri verme süreci yaklaşık 30-40 dakika sürer.

Kan aldırdıktan sonra C vitamini alınması önerilir. C vitamini, bağışıklık sistemini güçlendirir ve yara iyileşmesini destekler. Vitamin takviyeleri başlamadan önce bir doktora danışmak önemlidir.

COHb yüksekliği, genellikle karbonmonoksit (CO) maruziyeti sonucu ortaya çıkar. Bu durum aşağıdaki nedenlerle ilişkilendirilebilir: Sigara içimi: Sigara dumanı %3,5 CO içerir ve uzun süreli maruziyet COHb düzeyini yükseltebilir. Kapalı alanlarda yangınlar: Egzoz gazı veya gazlı cihazların kullanımı sırasında CO açığa çıkar. Sanayi kazaları: Metal işleme ve otomotiv endüstrisi gibi sektörlerde CO'ya maruz kalma. Sağlıklı bireylerde COHb düzeyi %0,5-1,5 iken, sigara içenlerde %4-9 düzeylerine kadar çıkabilir.

Kanın pH değeri 7.35 ile 7.45 arasında olmalıdır.

Lenf, lenf damarları içerisinde dolaşan, kan plazması ve lenf proteinlerinden oluşan dolaşım sıvısı anlamına gelir.

Trombositler, damar yaralanması durumunda tıkaç oluşturmak için şu adımları izler: 1. Damar spazmı: Yaralanan kan damarının büzülmesi, trombositlerden salgılanan serotonin sayesinde gerçekleşir. 2. Trombositlerin yığılması: Dolaşımda dağınık halde bulunan trombositler, bütünlüğü bozulan damar kısmına yapışarak üst üste yığılır. 3. Tıkaç oluşumu: Trombositler, damar çeperinin kollajen liflerine yapışarak tıkaç oluşturur. Bu süreç, kanamanın durdurulmasında ve pıhtı oluşumunda önemli bir rol oynar.

Demir plazma yüksekliği, vücutta aşırı demir birikmesi sonucu ortaya çıkar ve çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. Bu nedenler arasında: Genetik hastalıklar: Primer hemokromatoz gibi genetik mutasyonlar, demirin bağırsaktan aşırı emilimine yol açar. Kronik karaciğer hastalıkları: Hepatit C, alkolik siroz gibi hastalıklar demir metabolizmasını etkileyebilir. Tekrarlayan kan transfüzyonları: Talasemi gibi kan hastalıklarında sık yapılan kan nakilleri demir birikimine neden olabilir. Aşırı demir takviyesi kullanımı: Sağlık uzmanının önerisi olmadan alınan demir takviyeleri vücutta demir birikimine yol açabilir. Demir plazma yüksekliği, tedavi edilmezse karaciğer sirozu, diyabet ve kalp yetmezliği gibi komplikasyonlara yol açabilir. Teşhis ve tedavi için bir sağlık uzmanına başvurulması önemlidir.

Plazmaferez ve aferez tedavisi, kandaki zararlı maddelerin veya bileşenlerin ayrıştırılarak vücuttan uzaklaştırılması işlemidir. Plazmaferez, özellikle aşağıdaki hastalıkların tedavisinde kullanılır: - Otoimmün hastalıklar: Sistemik lupus eritematozus, romatoid artrit. - Nörolojik hastalıklar: Guillain-Barré sendromu, Myastenia Gravis, multipl skleroz. - Böbrek hastalıkları: Anti-glomerüler bazal membran hastalığı, fokal segmental glomerüloskleroz. - Kan hastalıkları: Hiperviskozite sendromu, kriyoglobulinemi. Aferez ayrıca, trombosit veya plazma bağışı için de kullanılır. Bu tedavi yöntemi, genellikle bir hastanede veya klinikte, uzman bir ekip tarafından uygulanır.

Kan tahlilinde NEU ve NE%, nötrofil anlamına gelir. - NEU, beyaz kan hücrelerinin bir türü olan nötrofillerin sayısını ifade eder. - NE% ise, nötrofillerin toplam beyaz kan hücreleri içindeki yüzdesini gösterir. Bu değerler, enfeksiyon, iltihaplanma veya diğer sağlık sorunlarının teşhisinde önemli bir parametredir.

Kan grubunun diğer adı "kan sınıfı" olarak da bilinir.