BulaşıcıHastalıklar

HIV'in en yaygın bulaşma yolu, korunmasız cinsel ilişkidir. HIV ayrıca şu yollarla da bulaşabilir: Kan ve doku nakli: Enfekte kanın veya kan ürünlerinin aktarılması. Anneden bebeğe geçiş: Hamilelik, doğum veya emzirme sırasında. Açık yara teması: HIV taşıyan birinde görülen açık yaraya temas edilmesi. HIV; dokunma, tokalaşma, sarılma, aynı ortamı paylaşma, öpüşme (deride yara yoksa ve tükürük ile), aynı tabak, çatal, bardak kullanımı, aynı tuvaleti kullanma, öksürük ve hapşırık ile hava yolu teması, böcek ısırıkları, gözyaşı, ter ve tükürük gibi yollarla bulaşmaz.

Sıtma, insanlara Plasmodium paraziti aracılığıyla bulaşan ateşli bir hastalıktır. Sıtmanın nedenleri: Enfekte dişi Anofel sivrisinek ısırığı. Kan nakli. Organ nakli. Enfekte enjektör veya iğnelerin ortak kullanımı. Anneden bebeğe doğum sırasında bulaşma. Sıtmanın bulaşması: 1. Enfekte bir sivrisinek, sıtmalı bir kişiyi ısırdığında paraziti alır. 2. Aynı sivrisinek başka bir kişiyi ısırdığında hastalığı bulaştırabilir. 3. Parazit önce karaciğere, ardından kan dolaşımına geçer. 4. Bu döngü, başka sivrisinekler aracılığıyla yayılmaya devam eder. Sıtma, insandan insana doğrudan temas veya cinsel yolla bulaşmaz.

Viral enfeksiyonlar, virüs adı verilen ve hücreleri kendilerini çoğaltmak için kullanan küçük organizmaların vücuda girmesiyle oluşur. Viral enfeksiyonların başlıca nedenleri: Doğrudan temas: Enfekte bir kişinin tükürük, kan, ter veya diğer vücut sıvılarıyla temas. Hava yoluyla bulaşma: Hapşırma, öksürme veya konuşma sırasında havaya yayılan virüs parçacıklarının solunması. Kontamine yüzeyler: Virüs bulaşmış yüzeylere dokunduktan sonra ağız, burun veya gözlere dokunmak. Gıda ve su yoluyla bulaşma: İyi yıkanmamış gıdalar veya kirli su. Bağışıklık sisteminin zayıflığı: Bağışıklık sistemi zayıf olduğunda virüslere karşı direnç düşer ve enfeksiyon riski artar. Yaygın viral enfeksiyonlar arasında soğuk algınlığı, grip, COVID-19, hepatit, HIV/AIDS ve herpes simpleks virüsü enfeksiyonları bulunur.

Hayır, Türkiye'de deli dana hastalığı (Creutzfeldt-Jakob hastalığı) görülmemiştir. Türkiye'de BSE (deli dana hastalığı) vakaları tespit edilmiştir, ancak bu vakalar genellikle tekil ve hastalığın görüldüğü diğer ülkelere kıyasla düşük oranlardadır. Türkiye'de hastalığın yayılmasını önlemek için, BSE riskli kabul edilen sığırların belirli organlarının (beyin, omurilik, bademcik, ince bağırsak vb.) insan veya hayvan gıdasında kullanılması yasaktır ve bu materyaller özel yöntemlerle imha edilir.

Temasla bulaşan hastalıklar, virüs, bakteri, mantar ve parazitler aracılığıyla yayılabilir. Bu hastalıkların bulaşma yolları şunlardır: Doğrudan temas: Hasta birey veya enfekte yüzeylerle fiziksel temas sonucu mikroorganizmaların bulaşması. Cinsel temas: Korunmasız cinsel ilişki sırasında bulaşan hastalıklar. Vektörler: Sivrisinek, kene gibi taşıyıcı canlılar aracılığıyla bulaşma. Anneden bebeğe: Gebelik, doğum veya emzirme sırasında bulaşma. Kontamine yüzeyler: Masa, kapı tokmağı gibi yüzeylerde uzun süre yaşayabilen mikropların, temas eden kişiye bulaşması. Temasla bulaşan hastalıklardan korunmak için hijyen kurallarına dikkat etmek, riskli temaslardan kaçınmak ve gerektiğinde koruyucu ekipman kullanmak önemlidir.

Evet, domuz gribi öpüşme yoluyla bulaşabilir.

Kolera, Vibrio cholerae bakterisinin neden olduğu, şiddetli ishal ve su kaybına yol açan bulaşıcı bir hastalıktır. Kolera hastalığının bazı belirtileri: sulu ishal; kusma; susuzluk; kas krampları. Kolera bulaşma yolları: kirli su tüketimi; kontamine gıdaların yenilmesi; yetersiz sanitasyon koşulları. Tedavi, sıvı-elektrolit kaybının yerine konması ve gerektiğinde antibiyotik kullanımıyla yapılır.

Çocuk felci (poliomyelit), poliovirüsün neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. Çocuk felcinin başlıca nedenleri: Dışkı ile kontamine olmuş gıda ve su ürünlerinin tüketimi. Enfekte bireylerden çevreye yayılan mikroplar. Poliovirüs, aynı zamanda hapşırık veya öksürük yoluyla da bulaşabilir. Çocuk felci, en çok 5 yaş altı çocukları etkiler.

Tülütabaka neden maske takıldığına dair bilgi bulunamadı. Ancak, maske takmanın genel nedenleri arasında hastalıkların yayılmasını önleme ve kişiyi enfeksiyonlardan koruma yer alır. Tıbbi maskeler, takan kişinin vücudundaki mikropların, nefes, öksürük veya hapşırma yoluyla ortama veya diğer kişilere bulaşmasını engellemek amacıyla kullanılır. Ayrıca, ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi, iki veya daha fazla katmandan oluşan, burun etrafında ve yüzün yan taraflarında boşluk olmayacak şekilde yüze iyice oturan bez maskelerin de koruyucu olduğunu belirtmektedir.

Evet, zatürre (pnömoni) bulaşıcıdır. Zatürre, genellikle solunum yolu salgılarının çevreye yayılması sonucunda bulaşır. Zatürreden ölen kişinin hastalığı başkalarına bulaşmaya devam edip etmeyeceği hakkında bilgi bulunamadı.

Zona hastalığı doğrudan bulaşıcı değildir. Ancak, zona hastası bir kişinin döküntüleriyle temas eden ve daha önce suçiçeği geçirmemiş bir kişi, suçiçeği enfeksiyonu geliştirebilir. Zona hastalarının, döküntüler tamamen kabuk bağlayana kadar bulaştırıcı olabileceği unutulmamalıdır.

Lejyoner hastalığı, tedavi edilmediği takdirde ölümcül olabilen ciddi bir akciğer enfeksiyonudur. Özellikle yaşlılar, sigara içenler, kronik akciğer hastalığı olanlar veya bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler için daha tehlikeli olabilir. Lejyoner hastalığı kişiden kişiye temas yoluyla bulaşmaz; bakteri, su buharının solunmasıyla bulaşır.

COVID-19, şiddetli akut solunum sendromu koronavirüsü 2 (SARS-CoV-2) tarafından oluşturulan bulaşıcı bir hastalıktır. COVID-19'un yaygın belirtileri: ateş; öksürük; nefes darlığı; tat ve koku duyusu kaybı. Hastalık, özellikle 65 yaş üstü ve kronik rahatsızlığı olan kişilerde daha ağır seyredebilir ve solunum yetmezliği gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir. COVID-19, damlacık ve temas yoluyla bulaşır.

İDSA'nın amaçları farklı bağlamlarda değişiklik göstermektedir: İstanbul Drama Sanat Akademisi (İDSA), "herkes için daha fazla sanat" sloganıyla, Türkiye'de görsel sanatlar, fonetik sanatlar, ritmik sanatlar ve sahne sanatları üzerine eğitim vermektedir. International Data Spaces Association (IDSA), veri paylaşımına yönelik standartlar oluşturmayı ve veri alanlarının güvenilir bir şekilde kullanılmasını sağlamayı amaçlar. Infectious Diseases Society of America (IDSA), bulaşıcı hastalıklar üzerine çalışan doktor, bilim insanı ve sağlık profesyonellerini bir araya getirir.

Gassallar, bulaşıcı hastalıklara karşı önlem almak amacıyla maske takar. Özellikle salgın dönemlerinde, örneğin COVID-19 sırasında, gassallar eldiven, maske, gözlük, yüz koruyucu ve sıvı geçirmez önlük kullanarak korunma sağlar.

Enfeksiyon zincirinde "etken yok etme" ifadesi, enfeksiyon etkeninin kaynaktan çıktıktan sonra yok edilme yöntemlerini ifade eder. Bu yöntemler arasında: Cerrahi asepsi. Antiseptik kullanımı. Germisit, fungusit, virüsit ve sporosit kullanımı. Enfeksiyon hastalıkları ile mücadelede, enfeksiyon zincirinin bir halkasının kırılması, yani etkenin yok edilmesi hedeflenir.

Kızıl hastalığı olan bir çocuğun okula gitmesi, tedavi tamamlanıncaya kadar önerilmez. Çünkü kızıl hastalığı bulaşıcı bir hastalıktır ve hasta, ofis veya okul gibi kalabalık ortamlarda bulunduğu sürece başkalarına bulaşma riski taşır. Tedavi sonrası, doktor tarafından bakterinin vücuttan tamamen atıldığı tespit edildikten sonra çocuk günlük yaşantısına dönebilir.

Evet, impetigo bulaşıcı bir hastalıktır. İmpetigo, özellikle küçük çocuklarda görülen ve bakterilerin neden olduğu bir deri enfeksiyonudur. İmpetigonun bulaşma yolları şunlardır: Enfekte olmuş kişilerin yaralarıyla direkt temas. Havlu, çarşaf, kıyafet, mendil, bardak, oyuncak gibi ortak eşya kullanımı. Mikropla enfekte olmuş su kaynakları, toprak ve hayvanlar. İmpetigo, sıcak ve nemli ortamlarda daha hızlı yayılır.

El-ayak hastalığı olan çocuğun okula gitmesi, hastalığın bulaşma riski nedeniyle önerilmez. El-ayak-ağız hastalığı oldukça bulaşıcı bir viral enfeksiyondur ve özellikle kreş, anaokulu gibi çocukların toplu bulunduğu ortamlarda hızla yayılabilir. Çocuğun okula dönebilmesi için, ateşi düşmüş olması, genel durumunun iyi olması ve ağız yaralarının iyileşmiş olması gerekir.

Evet, tinea kruris (kasık mantarı) bulaşıcıdır. Bu enfeksiyon, cilt teması veya enfekte bir yüzeyle dokunma yoluyla yayılabilir.