Kamulaştırma

Hayır, kamulaştırma bedeli vekalet ücretine dahil değildir. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 29. maddesinde, "bu Kanunun gerektirdiği diğer giderler" ifadesi, genel olarak yargılama ile ilgili yapılması gereken tüm giderleri kapsar. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 2019 yılında verdiği bir karara göre, kamulaştırma bedelinin tespiti davalarında idare lehine vekâlet ücretine hükmedilemez.

Demiryolları kamulaştırmasını Devlet Demiryolları (TCDD) gibi kamu kurumları yapar. Kamulaştırma süreci şu aşamalardan oluşur: Proje ve ihtiyaç tespiti. Kamu yararı kararı ve kamulaştırma planı. Değerleme ve uzlaşma teklifi. Hukuki süreç ve itirazlar. Ayrıca, kamu tüzel kişileri ve şirketler de kendilerine ait demiryolu altyapısı inşa etmek veya üzerinde işletmecilik yapmak amacıyla kamulaştırma yapabilir.

Arazilerin trampa edilmesinin birkaç nedeni olabilir: Değer farkı: Trampa edilecek araziler arasında değer farkı olup olmaması önemli değildir. Pratiklik: Trampa işlemi, tapu müdürlüklerinde kolayca gerçekleştirilebilir ve resmi işlemler kısa sürede tamamlanır. Gönüllülük: Trampa işlemi, tarafların tamamen gönüllü ve bilinçli katılımıyla yapılır. Trampa işlemi, genellikle taşınmaz malların para karşılığı olmadan birbirleriyle değişimini içerir ve bu süreçte her iki taraf da kendi mülklerini diğerine devreder.

Kamulaştırma (istimlak) davalarında avukat vekalet ücretini, dava nasıl sonuçlanırsa sonuçlansın, ilgili devlet kurumu öder. Bu durum, davaya sebebiyet veren tarafın devlet kurumu olmasından ve taşınmazı kamulaştırılan kişinin bu süreçte hiçbir kusuru olmamasından kaynaklanır.

Ecrimisil ve kamulaştırmasız el atmada faiz hesaplaması şu şekilde yapılır: Ecrimisil: Ecrimisil davalarında uygulanacak faiz, yalnız yasal faizdir. Kamulaştırmasız El Atma: Bu davalarda uygulanacak faiz, kamu alacaklarına uygulanan en yüksek faiz oranıdır. Zamanaşımı: Ecrimisil talepleri, dava tarihinden itibaren geriye dönük en fazla 5 yıllık dönemi kapsar. Not: Faiz hesaplamaları ve yasal düzenlemeler zaman içinde değişebilir. Güncel bilgiler için bir avukata danışılması önerilir.

Temliken tescil depo kararı, temliken tescil talebiyle açılan bir davada, mahkeme tarafından verilen ve davacının, inşaattaki eksiklikler kabul edilebilir nitelikte görülürse, bu eksiklikleri karşılayacak bedeli mahkemeye depo etmesine karar verilmesini ifade eder. Bu karar, genellikle yüklenicinin arsa sahiplerine karşı edimlerini tamamen yerine getirmediği durumlarda, Yargıtay'ın içtihatlarına göre verilir. Temliken tescil, yüklenicinin arsa sahibinden talep edebileceği bağımsız bölüm ve buna bağlı arsa payının mülkiyetinin, yüklenicinin kişisel hakkını devralan üçüncü kişi adına tescilini ifade eder.

Kamulaştırma ve kamulaştırma terimleri genellikle aynı kavramı ifade eder: devletin veya kamu tüzel kişilerinin, kamu yararı gerekçesiyle özel mülkiyetteki taşınmazlara el koyması veya bu taşınmazlar üzerinde irtifak hakkı tesis etmesi. Farklar: - Kamulaştırma: Genel olarak kullanılan terimdir. - Kamulastırma: Yanlış bir yazım şekli olabilir. Temel unsurlar: - Kamu yararı: İşlem, kamu yararı amacıyla yapılmalıdır. - Bedel ödemesi: Maliklere adil bir bedel ödenmelidir, bu bedel genellikle peşin ödenir. - Malikin rızası: Malikin rızası aranmaz.

Evet, kamulaştırılan arazilerde gerçek değer ödenir. Anayasa'nın 35. ve 46. maddelerinde güvence altına alınan kamulaştırmanın anayasal öğelerinden biri "gerçek karşılık" olduğundan, kamulaştırılan arazinin gerçek bedelinin malike ödenmesi gerekmektedir. Ancak, 20.09.1971 tarihli anayasa değişikliği ile "gerçek karşılık" yerine "karşılık" ifadesi kullanılmış ve "rayiç değer" yerine "vergi değeri" esası getirilmiştir. 2019 yılında Anayasa Mahkemesi, Kamulaştırma Kanunu'nun 11. maddesinin (ı) bendinde yer alan ve objektif değer artışı oranını arazi bedelinin %50'si ile sınırlayan kuralı iptal etmiştir.

2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun eleştirilen bazı yönleri: Mülkiyet hakkının sınırlanması: Kanunun 38. maddesi, mülkiyet hakkının özüne dokunan bir sınırlama getirdiği ve hak arama özgürlüğünü kısıtladığı için Anayasa'nın 13., 35. ve 46. maddelerine aykırı bulunmaktadır. Kamulaştırmasız el koyma: İdarenin, kamulaştırma prosedürünü uygulamadan özel mülkiyete fiilen el koyması, hukuka aykırı olarak değerlendirilmekte ve mal sahiplerine tazminat hakkı doğurmaktadır. Eksik veya geç ödeme: İdarelerin bazen kamulaştırma bedelini geç ödemesi veya gerçek değerinden düşük belirlemesi, maliklerin bedelin artırılması için dava açmasına neden olmaktadır. Kamu yararı kavramının kötüye kullanılması: Kamulaştırma işlemlerinin rant veya kişisel çıkar amacıyla kamu yararı kisvesi altında gerçekleştirilmesi, kamu yararı ilkesine aykırı olarak değerlendirilmektedir. İstisnai düzenlemeler: Anayasa Mahkemesi, 2942 sayılı Kanun'un 38. maddesini, 4.11.1983 tarihinden sonraki dönem için de uygulanmasının haklı bir temeli bulunmadığı gerekçesiyle iptal etmiştir.

Kamulaştırmasız el atma, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'na tabidir. Ancak, bu konuda özel bir düzenleme bulunmaması nedeniyle, 5999 sayılı kanunla Kamulaştırma Kanunu'na eklenen geçici 6. madde ve sonrasında Anayasa Mahkemesi'nin 30.06.2022 tarihli kararı üzerine 16.11.2022 tarihli 7421 sayılı kanunla eklenen geçici 19. madde ile düzenlemeler yapılmıştır. Ayrıca, 26.11.2022 tarih ve 32025 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Vergi Usul Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile kamulaştırmasız el atmadan doğan uyuşmazlıkların adli yargıda görüleceği hüküm altına alınmıştır.

Evet, kamulaştırmasız el atma davası arabulucuya gidilmeden açılabilir. Kamulaştırma Kanunu’nun Geçici 6. Maddesi uyarınca, 9.10.1956 tarihi ile 4.11.1983 tarihi arasında yapılan el atmalar hariç, dava yoluna gidilmeden önce uzlaşma için idareye başvurma zorunluluğu bulunmamaktadır. 1983 tarihi sonrasında meydana gelen fiili el atmalardan kaynaklanan kamulaştırmasız el atma davalarında uzlaşma dava şartı değildir.

Kamulaştırma davalarını genellikle idare (kamulaştırmayı yapan kamu kurumu) kazanır. Bu sonuç, aşağıdaki gerekçelere dayanır: Dava açma yetkisi: Kamulaştırma davası sadece idare tarafından açılabilir. Görevli ve yetkili mahkemeler: Kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil davalarında görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi, yetkili mahkeme ise taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir. Süreçlerin işletilmesi: Mal sahibine bildirim yapılması, değer tespiti ve tazminat ödemesi gibi adımlar belirli yasal süreçlere göre idare tarafından gerçekleştirilir. Mal sahibi, kamulaştırma işleminin tebliği üzerine belirli bir süre içinde idareye başvurarak kamulaştırılmayan kısmın bedelini talep edebilir.

Yola terk işlemi yapılmazsa inşaat ruhsatı almak mümkün olmayabilir. Ayrıca, yola terk işleminin yapılmamasına dair başka bir sonuç bulunamamıştır. Daha fazla bilgi için bir avukata danışılması önerilir.

2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'na göre, 10 yıllık hak düşürücü süre, taşınmazın kamulaştırma bedelinin kesinleştiği tarihten itibaren işlemeye başlar. Mal sahibi veya mirasçıları, bu süre içinde taşınmazı geri almak için başvuruda bulunabilir. 10/09/2014 tarihinden önce açılan davalarda, taşınmazın eski malike iadesine ilişkin herhangi bir süre şartı bulunmamaktadır.

2018/1169 sayılı karar, farklı mahkemeler tarafından verilmiş çeşitli kararlara atıfta bulunabilir. İşte bazı örnekler: Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı. İstanbul 8. Asliye Ticaret Mahkemesi Kararı. Yargıtay 13. Hukuk Dairesi Kararı.

Türk tütünü, özellikle TEKEL'in sigara fabrikaları, çeşitli uluslararası şirketlere satılmıştır: British American Tobacco (BAT), 2008 yılında TEKEL'in sigara fabrikalarını (Samsun, Tokat, Malatya, Adana, Maltepe ve Bitlis) 1,7 milyar dolar karşılığında satın almıştır. Diğer yabancı şirketler arasında JTI (Japan Tobacco International), Philip Morris, Imperial Tobacco gibi isimler bulunmaktadır. Bu satışlar, Türk tütüncülüğünün yabancı şirketlerin egemenliğine girmesine ve yerli tütün kullanımının azalmasına yol açmıştır.

Mülkiyet hakkı bedele çevrilmesi davasının ne zaman açılacağına dair bilgi bulunamadı. Ancak, mülkiyet hakkının ihlali durumunda açılabilecek bazı davalar şunlardır: El atmanın önlenmesi davası: Mülkiyet hakkına haksız müdahaleyi engellemek için açılır. İstihkak davası: Taşınır veya taşınmaz bir malın mülkiyetinin hukuka aykırı olarak edinildiği veya kullanıldığı iddia edildiğinde açılır. Tazminat davaları: Haksız işgal veya ihlali nedeniyle oluşan zararın giderilmesi için başvurulur. Mülkiyet hakkının ihlali durumunda bir avukata danışılması önerilir.

2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'na göre, kamulaştırma işlemine karşı idari yargıda iptal davası açma süresi, taşınmaz malikine yapılan tebligat gününden itibaren 30 gündür. Bu süre, tatil günleri de dahil olarak hesaplanır ve son gününde mutlaka bir çalışma gününün mesai saatinin sonunda bitmesi gerekir.

4650 sayılı yasa kapsamında acele el koyma, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 27. maddesinde düzenlenen acele kamulaştırma işlemidir. Acele kamulaştırma, yurt savunması ihtiyacına veya özel kanunlarla öngörülen olağanüstü durumlarda, ilgili idarenin talebi üzerine, taşınmaz malın değerinin tespit edilip mal sahibi adına bankaya yatırılması ve aynı anda taşınmaza el konulması sürecini ifade eder. Bu süreçte: Bilirkişi Heyeti taşınmazın değerini belirler. Mahkeme, 7 gün içinde bedel tespiti yapar. İdare, tespit edilen bedeli bankaya yatırır. Bu işlem, taşınmazın nihai kamulaştırma bedeli değildir; gerçek bedel, olağan kamulaştırma işlemlerinin tamamlanmasıyla belirlenir.

Trafo ihalelerinin ne zaman yapılacağına dair genel bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, bazı güncel trafo ihaleleri hakkında bilgi mevcuttur: Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK), 630 KVA güç trafosu alımı için 13 Ağustos 2025 tarihinde ihale düzenleyecektir. Diyarbakır Su ve Kanalizasyon İdaresi (DİSKİ), trafo onarım hizmeti alımı için 17 Temmuz 2025 tarihinde ihale gerçekleştirecektir. MKE Geri Dönüşüm İşletme Müdürlüğü, 8 Ağustos 2025 tarihinde trafo hurdası satışı için ihale yapacaktır. İhale tarihleri, kurumların ihtiyaçlarına ve süreçlerine göre değişiklik gösterebilir. Daha fazla bilgi için ilgili kurumların ihale duyurularını takip etmek gereklidir.