Kader

Cebriyecilik ve Kaderiyecilik arasındaki temel fark, insanın iradesi ve kaderinin belirlenmesinde Allah'ın rolüne bakış açılarıdır. Cebriyecilik, insanın yaptığı işleri tamamen Allah'ın takdirine bağlar ve insanın irade ve seçme serbestisini reddeder. Kaderiyecilik ise, insanın yaptığı bütün işlerin tamamen kendi iradesinden kaynaklandığını savunur.

Mukadderat ve yazgı aynı şeyi ifade eder. Mukadderat, Arapçadan Türkçeye geçmiş bir kelime olup, "takdir edilmiş şeyler", "kaderde belirlenmiş olanlar" anlamına gelir.

"23 Numara" (The Number 23) filmi, Jim Carrey'nin canlandırdığı Walter Sparrow karakterinin, okuduğu bir kitabın kendi hayatını yansıttığını düşünmesiyle yaşadığı paranoyayı ve saplantıyı anlatıyor. Filmde, Walter bir türlü elinden bırakamadığı "23 Numara" adlı gizemli romanın etkisiyle, karısı Agatha ve ergenlik çağındaki oğlu Robin'le olan geçmişini ve geleceğini sorgulamaya başlar. Yönetmenliğini Joel Schumacher'ın üstlendiği film, kader, numeroloji ve gerçeklikle kurgu arasındaki bulanık çizgi temalarını işliyor.

Selena'nın 23. bölümünde Selin, Leyla ve Nazlı, anne ve babalarını bir trafik kazasında kaybederler ve hayatları alt üst olur. Üç küçük kız, amcalarının yanına yerleşirler ve burada yengeleri Aslı ve önceki evliliğinden olma kızı Kıvılcım ile tanışırlar. Bu sırada okulda da müdür Fitnat hanım ve diğer öğrenciler kızlara zor anlar yaşatmaktadır.

"Yazgı" filmi, hayata karşı kayıtsız ve tepkisiz bir adamın hikayesini anlatıyor. Filmin konusu, iradesiz bir gümrük muhasebecisi olan Musa'nın, yaşamın boş ve saçma olduğunu düşünmesi ve kendini olayların akışına bırakması üzerine kuruludur. Film, Albert Camus'nun Yabancı romanından esinlenilmiştir ve yönetmen Zeki Demirkubuz tarafından çekilmiştir.

"Felek çakmağını eyledi çengel" ifadesi, Erzurumlu Emrah'ın "Felek Çakmağını Üstüme Çaktı" adlı türküde geçen bir dizedir. Bu dize, sevdiğine ulaşmak isteyen kişinin kaderin koyduğu engeller yüzünden bu amacına ulaşamaması anlamına gelir.

Levh ve kalem olayı, İslam inancına göre kader kavramını ifade eder. Levh, üzerine insan kaderinin, olmuş ve olacakların yazılı olduğu ilahi levhayı temsil eder. Bu nedenle, "ervah-ı ezelde levh-i kalemde" ifadesi, ruhların ilk yaratıldığı ve kaderlerinin yazıldığı anı nitelemek için kullanılır.

Kader mahkumları, genellikle işlemedikleri bir suçun cezasını çekmek zorunda kalan veya yanlış anlaşılma sonucu hapse giren kişiler için kullanılan bir ifadedir. Bu durum, insanların kendi iradeleri dışında, kaderlerinin bir sonucu olarak gördükleri olaylar nedeniyle suç işlemek zorunda kalmaları anlamına gelir.

"Alnıma yazılan bu yazının hikayesi" ifadesi, genellikle "alın yazısı" kavramıyla ilişkilendirilir. Bu kavram, insanın kaderinde var olan ve yaşaması gereken şeyleri ifade eder. Buna göre, "yazılanı silecek olan sadece alın terinizdir" sözü, çalışkanlığın ve emeğin önemini vurgular; insan isterse ve çok çalışırsa kaderini değiştirebileceğini anlatır.

"Kaderim böyleymiş" ifadesi, mezar taşlarında yazılan ve ölümün kaçınılmazlığını ifade eden bir sözdür.

"Kalemlerin kaldırılması ve sahifelerin kuruması" ifadesi, kaderin kesinleştiğini ve artık yeni bir şeyin yazılmasının mümkün olmadığını ifade eder. Bu, hadislerde, Allah'ın ezelde her şeyi bildiği ve takdir ettiği anlamında kullanılır.

"Olduğu kadar olmadığı kader" ifadesi, bir olayın olduğu kısmına razı olup, olmadığı kısmını ise kadere bırakmak anlamına gelir. Bu söz, aynı zamanda Şems-i Tebrizi'ye ait bir söz olarak da bilinmektedir.

Kader ismi, Türkçe kökenli bir kız ismi olup, iki ana anlama sahiptir: 1. Alın yazısı, yazgı. 2. Genellikle kaçınılmaz kötü talih.

"Kısmetten fazlası olmaz" atasözü kişinin ne kadar çaba gösterirse göstersin, sonunda kaderinde olan şeye ulaşacağını ifade eder.

Kadere taslak olarak yazılabilecekler, genellikle düşüncelerin ve ana hatların serbestçe ifade edildiği, henüz son hali verilmemiş çalışmalar olarak tanımlanır. Bu bağlamda, kadere dair bir taslak şu unsurları içerebilir: 1. Amaç Belirleme: Kaderin ne anlama geldiği ve insan hayatındaki yeri gibi konuların belirlenmesi. 2. Ana Hatların Oluşturulması: Kaderin ilahi takdir ve insanın iradesiyle ilgili kısımlarının ayrılması. 3. Araştırma ve Destekleyici Malzemeler: Kaderle ilgili ayet, hadis ve alimlerin görüşlerinin toplanması. 4. Taslak Yazma: Başlıklar, alt başlıklar ve ana noktaların belirlenmesi, yazının yapısının oluşturulması.

"Kader" filminde Uğur ve Bekir'in sahneleri İzmir ve Kars illerinde çekilmiştir.

2006 yapımı "Kader" filminin sonunda, Uğur'un mahalleye dönmesinin ardından Bekir için yıllar sürecek amansız bir kovalamaca başlar. Bu takip sırasında Bekir, Uğur'un aşkına karşılık alamayacağını ve yaptığı fedakarlıkların boşa gittiğini kabul eder.

İnsanın kaderi kısmen kendi elindedir, çünkü kader, insanın bilinçli tercihleriyle ortaya koyduğu tutum ve davranışlarına bağlıdır. Ancak, insanın iradesini aşan şeyler de onun kaderidir; örneğin, doğum yeri, biyolojik özellikleri, cinsiyeti gibi durumlar Allah tarafından takdir edilir ve insan bunlardan sorumlu değildir.

Yazgı ve kader kavramları farklı şekillerde tanımlanabilir: 1. Yazgı: Bütün olayların önceden ve değişmeyecek biçimde düzenlendiğine inanılan doğaüstü güç, ezeli takdir olarak tanımlanır. 2. Kader: İnsanın seçimleri ve eylemleri sonucunda şekillenen hayat çizgisi olarak tanımlanır. Dolayısıyla, yazgı kaderimiz olup olmadığı, kişisel inançlara ve felsefi görüşlere bağlıdır.

"Feleğin işi" ifadesi, kişinin kaderinin ve yaşamındaki olayların kontrolünün kendisinde olmadığını ifade eder.