İstisna

230.000 TL, 2024 yılı için genç girişimcilere yönelik gelir vergisi kazanç istisnası tutarıdır. Bu istisna, ticari, zirai veya mesleki faaliyetleri nedeniyle adlarına ilk defa gelir vergisi mükellefiyeti tesis olunan ve mükellefiyet başlangıç tarihi itibarıyla 29 yaşını doldurmamış tam mükellef gerçek kişiler için geçerlidir. İstisnadan yararlanabilmek için, mükelleflerin işe başlamayı kanuni süresi içinde bildirmeleri ve işin kendileri tarafından bilfiil sevk ve idare edilmesi gerekmektedir.

Teknopark vergi istisnasının nasıl hesaplanacağına dair bilgi bulunamadı. Ancak, 4691 sayılı Kanun kapsamında teknoparklarda elde edilen kazançların gelir ve kurumlar vergisinden istisna tutulması için aşağıdaki şartlar sağlanmalıdır: Bölge içinde faaliyet gösterme. Ar-Ge ve yazılım projeleri. Destek personeli istisnası. Proje giderlerinin belgelenmesi. Teknopark gelir vergisi istisnasının uygulanabilmesi için, firmaların yıllık beyannamelerinde elde ettikleri kazançları ayrı bir şekilde beyan etmeleri gerekmektedir. Daha detaylı bilgi ve hesaplama yöntemleri için bir vergi danışmanına başvurulması önerilir.

Evet, muafiyet ve muaf tutulmak aynı anlama gelir. Muafiyet, bir durumdan ya da olaydan ayrı tutulma, tenzih edilme, dışarıda bırakılma gibi anlamlara gelir. Muaf tutmak ise, bir kişi ya da kurumun; geneli ilgilendiren bir durumdan belli kişi veya kişileri ayrı tutması anlamına gelir.

Prim istisnası hesaplama için aşağıdaki örnekler kullanılabilir: Yemek yardımı: 01.01.2025 tarihinden itibaren günlük yemek yardımı istisna tutarı 158,00 TL olarak belirlenmiştir. Çocuk yardımı: Brüt aylık asgari ücret üzerinden %2 oranında çocuk yardımı hesaplanır. Aile yardımı: Brüt aylık asgari ücret üzerinden %10 oranında aile yardımı hesaplanır. Prim istisnası hesaplamaları, SGK'nın ilgili genelgeleri ve mevzuat değişiklikleri doğrultusunda değişebilir. Güncel bilgiler için SGK'nın resmi kaynaklarına başvurulması önerilir.

E-arşiv faturada istisna belirtmek için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Fatura üzerinde bulunan e-fatura veya e-arşiv fatura bilgileri ekranına giriş yapılır. 2. Fatura tipi olarak “istisna fatura” tipi seçilir. 3. Açılan ekrandan istisna kodları seçilir. 4. Fatura kalem bilgilerinde bulunan 0 KDV ile girilen ürün veya hizmetin KDV istisna kodu seçilir. 5. “Ayrıntılar” bölümünde bulunan KDV istisna kodu alanında, satırda seçilmiş olan KDV istisna kodu otomatik olarak gelir. 6. Birden fazla KDV’den muaf ürün bulunuyorsa ve bu iki satırın istisna kodları birbirinden farklı ise “Ayrıntılar” bölümünde “350 diğerleri” kodu seçilir. E-arşiv istisna faturası düzenlenirken, Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından belirlenen istisna kodlarının doğru ve eksiksiz bir şekilde faturaya eklenmesi gerekir. E-arşiv istisna faturası ile ilgili daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir: ikas.com; uyumsoft.com; griportal.com.

20/B istisnası, kira gelirini kapsamaz. 20/B istisnası, genellikle mobil uygulama içerik üreticiliği gibi belirli gelir türlerini ifade eder. Kira geliri elde eden kişilerin, yıllık kira gelirlerinin belirli bir kısmının vergiden muaf tutulması için 21.000 TL veya 47.000 TL gibi istisna tutarlarından yararlanmaları mümkündür.

İstisnai sözleşme, belirli süreli iş sözleşmesi ise, en fazla 2 kez üst üste yapılabilir. Belirli süreli iş sözleşmeleri, belirli bir işin tamamlanması veya belirli bir olgunun ortaya çıkması gibi objektif koşullara bağlı olarak yapılır ve esaslı bir neden olmadıkça birden fazla üst üste yapılamaz. Eğer sözleşme, 1 yılı aşan bir süre için yapılmışsa, yazılı olarak düzenlenmesi zorunludur.

Turizm acentelerinin hangi istisna kapsamında olduğuna dair güncel bilgi bulunamadı. Ancak, turizm acentelerinin yararlanabileceği bazı istisna türleri şunlardır: Döviz kazandırıcı faaliyet istisnası. Hizmet ihracı istisnası. Ayrıca, 2025 yılı sonuna kadar geçerli olan, yatırım teşvik belgesi kapsamındaki inşaat işlerine ilişkin mal teslimleri ve hizmet ifalarını kapsayan KDV istisnası da turizm acenteleri için geçerli olabilir. Güncel ve detaylı bilgi için vergi danışmanlarına başvurulması önerilir.

İstisna faturası keserken açıklama kısmına şu bilgiler yazılır: KDV muafiyet sebebi. GİB tarafından belirlenen istisna kodu. Eğer faturada birden fazla ürün veya hizmet bulunuyorsa ve her birinin istisna kodu farklıysa, genel bir istisna kodu (örneğin "350 – Diğerleri" veya "351 – İstisna Olmayan Diğer") seçilip, faturanın açıklama veya notlar kısmında her bir istisnanın detaylı gerekçesi belirtilmelidir. Ayrıca, istisna faturası düzenlenirken "İstisna fatura açıklaması boş bırakılamaz" şeklinde bir uyarı alınabilir.

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun (17/4-r) maddesi kapsamında KDV'den istisna olmak, belirli taşınmaz ve iştirak hisselerinin satışında KDV uygulanmaması anlamına gelir. Bu istisna, aşağıdaki koşulları sağlayan satışlar için geçerlidir: Taşınmaz ve iştirak hisseleri: Kurumların aktifinde veya belediyeler ile il özel idarelerinin mülkiyetinde en az iki tam yıl süreyle bulunmuş olmalıdır. Satış: Satış yoluyla gerçekleştirilmiş olmalı, bağış veya hibe şeklinde yapılan devir ve teslimler istisna kapsamı dışında kalmalıdır. Ticaret: İstisna kapsamındaki kıymetlerin ticaretini yapan kurumların, bu amaçla aktiflerinde bulundurdukları taşınmaz ve iştirak hisselerinin teslimleri istisna kapsamı dışındadır. İstisna kapsamında teslim edilen kıymetlerin iktisabında yüklenilen ve teslimin yapıldığı döneme kadar indirim yoluyla giderilemeyen katma değer vergisi, teslimin yapıldığı hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınır.

Yemek bedeli istisnası, 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren geçerlidir. Bu tarih, Sosyal Güvenlik Kurumu Yönetim Kurulu'nun 5/12/2024 tarihli ve 2024/509 sayılı kararı ile belirlenmiştir.

Kooperatiflerde risturn istisnası, kooperatiflerin kurumlar vergisi hesaplanırken, pozitif gelir-gider farkına katkı yapan bazı gelir kalemlerinin hesap dışı bırakılması anlamına gelir. Risturn istisnasının uygulanabildiği kooperatif türleri: üretim; tüketim; kredi kooperatifleridir. Risturn istisnasının kapsamı: Kooperatif ortaklarının yönetim gideri karşılığı olarak ödedikleri paralardan harcanmayarak iade edilen kısımlar; Tüketim kooperatiflerinin, ortaklarının kişisel ve ailevi gıda ve giyecek ihtiyaçlarını karşılamak için satın aldıkları malların değerine göre hesapladıkları risturnlar. Risturnların ortaklara dağıtımı, kâr dağıtımı sayılmaz.

KDV istisnası için kullanılan bazı kodlar şunlardır: 301: Mal ihracatı. 302: Hizmet ihracatı. 303: Roaming hizmetleri. 304: Deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının teslimi, inşa, tadilat, bakım ve onarımları. 321: Birleşmiş Milletler, NATO ve benzeri kuruluşlara yapılan mal teslimi ve hizmet ifaları. 201: Kültür ve eğitim amacı taşıyan işlemler. 202: Sağlık, çevre ve sosyal yardım amaçlı işlemler. 204: Yabancı diplomatik organ ve hayır kurumlarının yapacakları bağışlarla ilgili mal ve hizmet alışları. KDV istisnası için kullanılan tüm kodların listesi, Gelir İdaresi Başkanlığı'nın resmî sitesinde bulunabilir.

Bir işlemin istisnaya tabi olup olmadığını anlamak için aşağıdaki kriterlere dikkat edilebilir: KDV Oranı: Faturada KDV oranının sıfır olarak belirtilmesi, işlemin istisnaya tabi olduğunu gösterir. Belge ve Kodlar: İşlemin hangi istisna kapsamına girdiğini belirten özel kodlar ve açıklamalar kullanılır. Muafiyet Nedenleri: İhracat, diplomatik muafiyetler, yatırım teşvik belgeleri, kamu projeleri gibi belirli durumlar KDV istisnası sağlar. Resmi Belgeler: İlgili devlet kurumları veya vergi daireleri ile yapılan başvurular ve sunulan belgeler, istisna durumunu doğrulayabilir. İstisna durumları, vergi mevzuatına göre değişiklik gösterebilir; bu nedenle, kesin bilgi için resmi kaynaklara veya bir vergi danışmanına başvurulması önerilir.

Yazılım gelir vergisi istisnası, 2025 yılı için %80 oranında uygulanmaktadır. Hesaplama örneği: Yurt dışından 1.000.000 TL kazanç elde eden bir yazılım şirketi, bu kazancın 800.000 TL’sini gelir/kurumlar vergisinden istisna edebilir. Kalan 200.000 TL üzerinden 2025 yılı kurumlar vergisi oranı (%25) veya şahıs şirketleri için geçerli olan gelir vergisi dilimleri uygulanır. İstisnadan yararlanmak için elde edilen kazancın Türkiye’ye getirilmesi ve ilgili mevzuatta belirtilen diğer şartlara (belgelendirme vb.) uyulması gerekmektedir.

4857 sayılı İş Kanunu'nun istisnalar arasında yer almayan seçenek aşağıdakilerden hangisi bu istisnalar arasında yer almamaktadır? sorusudur. İstisnalar arasında yer alan seçenekler şunlardır: deniz ve hava taşıma işleri; 50'den az işçi çalıştırılan tarım ve orman işlerinin yapıldığı işyerleri veya işletmeleri; aile ekonomisi sınırları içinde kalan tarımla ilgili her çeşit yapı işleri; bir ailenin üyeleri ve üçüncü dereceye kadar (üçüncü derece dahil) hısımları arasında dışardan başka biri katılmayarak evlerde ve el sanatlarının yapıldığı işler; ev hizmetleri; (...); çıraklar hakkında; sporcular hakkında; rehabilite edilenler hakkında; 507 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Kanunu'nun 2. maddesinin tarifine uygun üç kişinin çalıştığı işyerleri.

KolayİK platformunda asgari ücret istisnasının nasıl yapılacağına dair bilgi bulunamadı. Ancak, 2025 yılı için asgari ücret gelir vergisi istisnası ve damga vergisi istisnası tutarları şu şekildedir: Gelir Vergisi İstisnası: 2025 yılı için yıllık toplam 45.151,23 TL'dir. Damga Vergisi İstisnası: Tüm aylar için yıllık 2.368,56 TL olarak belirlenmiştir. Bu istisnalar, çalışanların maaşlarında vergi matrahını düşürerek net maaşlarını artırır.

İstisna kapsamında fatura kesildiğini anlamak için aşağıdaki özelliklere dikkat edilebilir: KDV oranı: İstisna faturalarda KDV oranı sıfır (0) olarak belirtilir. İstisna kodu ve açıklaması: Faturada, işlemin neden KDV'den istisna tutulduğunu açıklayan ilgili kanun maddesi veya GİB tarafından belirlenen özel bir istisna kodu yer alır. KDV beyanı: Faturanın KDV tutarını gösteren bölümünde "KDV: 0,00 TL" gibi bir ifade bulunur. Belge türü: Fatura üzerinde "Belge Türü" başlığı altında "İstisna" seçeneği işaretlenmiştir. Genel toplam: KDV hariç tutar ve genel toplam doğru bir şekilde hesaplanmıştır. İstisna faturaları, genellikle ihracat işlemleri, diplomatik misyonlara yapılan satışlar, serbest bölgelerdeki ticaret işlemleri gibi özel durumlarda düzenlenir.

İstisnalar, toplam vergiden şu şekillerde düşülebilir: Götürü Gider Yöntemi: Bu usulde, istisna tutarı düşüldükten sonra kalan tutarın %15’i oranında götürü gider, gerçek giderlere karşılık olarak indirilir. Gerçek Gider Yöntemi: Bu usulde, kira gelirinden Gelir Vergisi Kanunu'nda belirtilen giderler indirilebilir. Örnek: 2024 yılında 50.000 TL kira geliri elde eden ve konut kira geliri istisnasından yararlanan bir mükellefin, gerçek gider yöntemini seçmesi durumunda indirilebilecek gideri şu şekilde hesaplanır: 1. Vergiye tabi hasılat: 50.000 - 33.000 = 17.000 TL. 2. İndirilebilecek gider: (10.000 x 17.000) / 50.000 = 3.400 TL. Dikkat Edilmesi Gerekenler: Götürü gider yöntemini seçen mükellefler, iki yıl geçmedikçe gerçek gider yöntemine dönemezler. Gerçek gider olarak indirilecek harcamaların tutarları, toplam giderin vergiye tabi hasılata isabet eden kısmı hesaplanarak belirlenir.

Harç istisnası belgesinin geçerlilik süresi, belgenin türüne ve kullanım amacına göre değişiklik göstermektedir. Vergi, resim ve harç istisnası belgeleri için genel geçerlilik süresi azami 24 aydır. Yatırım teşvik belgeleri için ise geçerlilik süresi projenin büyüklüğüne ve niteliğine göre değişiklik gösterebilir ve genellikle 3 yıl olarak belirlenir. Her iki belge türü için de süre başlangıcı, belgenin tarihi olarak kabul edilir.