İnsanDoğası

Beşer ve insan arasındaki fark, şu şekilde özetlenebilir: - Beşer, insanın maddi yapısını ve biyolojik varlığını ifade eder. - İnsan ise, sosyal bir varlık olarak tanımlanır ve irade, sorumluluk, akıl ve bilinç gibi özelliklerle öne çıkar.

Aylak Adam romanı, çevresiyle uyum sorunu yaşayan bir kişinin mutlu olmak için yaratmaya çalıştığı bir “değer” arayışını anlatır. Romanda bu değer, maddi boyutun üzerinde insanı hayata bağlayacak ve ona yaşam enerjisi verecek bir güç olarak tanımlanır. Baş kahraman C.’nin arayışının temelinde yatan bazı temalar: - Yalnızlık: C., toplumun genelgeçer kurallarına uyum sağlayamadığı için büyük bir yalnızlık duygusu yaşar. - Babaya duyulan nefret: Çocukluğunda babasının ona gösterdiği sevgisizliği unutamayan C., bu yüzden babasına benzemeye çalışır ve ondan öç alma duygusu taşır. - Gerçek sevgi: C., yaşamı boyunca “birbiri için yaratıldığına inandığı kişi” ile tamamlanmayı arar.

Aristoteles'e göre insan eyleminin amacı mutluluk olarak belirlenmiştir. Diğer filozofların görüşlerine göre ise bu amaç şu şekilde tanımlanmıştır: - Kant'a göre ahlaki eylemin amacı "ödeve uygunluk"tur. - J. S. Mill'e göre mutluluk, "evrensel mutluluk" olarak algılanmalıdır. - Sartre'a göre insanın amacı "özgürlük"tür.

Montaigne, çeşitli konularda farklı görüşler öne sürmüştür: 1. Felsefe: Montaigne, felsefenin sadece kuru bir bilgi yığını olmaması gerektiğini, aynı zamanda mutluluk ve huzur kaynağı olması gerektiğini savunur. 2. Liderlik: Montaigne'in liderlik üzerine düşünceleri arasında alçakgönüllülük, kendini tanıma, hoşgörü, şüphecilik, adalet ve eşitlik gibi ilkeler yer alır. 3. Kuşkuculuk: Montaigne, klasik kuşkuculuğu izleyerek, kesin kararlardan kaçınmayı ve sürekli bir araştırma tutumu içinde olmayı önerir. 4. İnsan Doğası: Montaigne, insanın doğası hakkında mutlak bir bilgiye sahip olmanın mümkün olmadığını ve insanın kendini tanımasının önemli olduğunu savunur.

Hümanizme göre insan, evrenin merkezine yerleştirilen, düşünce, akıl ve özgür iradesine sahip olan bir varlıktır. Hümanizm, insanı en yüksek değer olarak görür ve onun potansiyelini geliştirmeyi, onurunu korumayı amaçlar.

Romantizme göre insan, akıl ve duygularının birlikteliği olan bir bütünselliğe sahip bir varlıktır. Bu akım, insanı sadece düşünen değil, aynı zamanda hayal eden, isteyen, arzulayan ve nefret eden bir varlık olarak görür. Ayrıca, romantizme göre bireyin özgürlüğü, kişinin yaşamını belirleyen ve onu ahlak yasasına uygun davranmaya yönlendiren bir "yeni ışık"tır.

“Körleşme” romanı, Nobel ödüllü Portekizli yazar José Saramago tarafından yazılmış olup, toplumsal yapıların çöküşünü ve insan doğasının en temel hallerini inceleyen distopik bir eserdir. Kitapta anlatılan konular arasında: - İnsan doğasının karmaşıklığı ve ahlaki zorluklar. - Toplumsal düzenin çöküşü ve bu durumun insanlar üzerindeki etkileri. - Görme ve kör olma metaforu: Gerçek “görmek” nedir ve toplumsal veya kişisel gerçekliklerden “kör” olmak ne anlama gelir. - Dayanışma ve insanlık durumu: Zorluklar karşısında insanların birbirlerine olan bağlılıkları ve yardım içgüdüleri. Ayrıca, Elias Canetti'nin “Körleşme” romanı, uygarlığın yıkılışı ve insanoğlunun küçümsenmesi temalarını da işler.

Evet, "hümanizm" ve "insancılık" aynı şeyi ifade eder. Bu terimler, insan aklını, etik ve adalet kavramlarını temel alan, batıl inanışları ve doğaüstü olan her şeyi yadsıyan bir dünya görüşünü tanımlar.

"Squid Game" dizisi, para sıkıntısı çeken yüzlerce oyuncunun, çocuk oyunlarında yarışmaları için aldıkları daveti kabul etmesiyle gelişen olayları konu edinir. Dizide anlatılan hikaye özetle şu şekildedir: İşsiz güçsüz ve borç batağına düşmüş insanlar, 45,6 milyar won ödüllü bir oyuna katılırlar. Dizinin sonunda, yalnızca bir kişi hayatta kalır ve ödülü kazanır.

"İnsan Ne ile Yaşar" kitabının konusu, insanın varoluşuna dair derin soruları yanıtlamaya çalışmasıdır. Kitapta yer alan dört hikayede de yaşamın anlamını bulmaya çalışan kişilerin bu cevabı verebilecek olaylar yaşaması anlatılır: 1. İnsan ne İle Yaşar: Simon adında fakir bir ayakkabıcı ve ona yardım eden bir yabancının hikayesi, iyilik ve kötülük kavramlarını işler. 2. Üç Soru: Bir kralın aklındaki soruların cevabını ararken yaşadığı deneyimler, Tanrı'nın iradesi ve insanın bu iradeye nasıl uyum sağlayabileceği üzerine düşünceler sunar. 3. İnsana Ne kadar Toprak Lazım: Pahom adlı bir adamın hırsı ve ihtirasları sonucu yaşadığı olaylar, açgözlülüğün insanı nasıl kontrol edebileceğini ve sonunda nasıl bir boşluk yaratabileceğini anlatır. 4. Tek Kıvılcım Tüm Evi Yok Eder: İvan ve Gabriel adlı iki komşunun kavgası ve sonrasında yaşadıkları, düşünmeden hareket etmenin sonuçları üzerine bir hikayedir.

İnsanı diğer canlılardan ayıran bazı temel özellikler şunlardır: 1. Soyut Düşünce Yeteneği: İnsanlar, kavramsal ve sembolik düşünce yeteneğine sahiptir. 2. Zaman Algısı: Sadece insanlar geçmiş ve gelecek arasındaki zamanın farkındadır. 3. Konuşma Yeteneği: Gırtlak yapısı sayesinde insanlar karmaşık ve esnek bir dile sahiptir. 4. Dik Durma ve İki Ayaklılık: İnsanlar, iki ayak üzerinde yürüyen tek canlı türüdür. 5. Ahlaki ve Dini Bilinç: İnsanlar, öleceğini bilerek yaşayan ve bir yaratıcıya inanan tek canlıdır. 6. Yaratıcılık ve Öngörü: İnsanlar, hayal kurma, yaratıcılık ve geleceği öngörebilme yeteneğine sahiptir.

Squid Game, maddi olarak sorunlar yaşayan ve borç batağındaki insanların para ödüllü bir yarışmaya katılmasını anlatan bir dizidir. Konu özeti: - Yarışmacılar, ilk olarak basit bir oyunu kazanarak para ödülü alırlar. - Daha sonra, büyük oyuna davet edilirler ve bu oyunda başarısız olanlar teker teker öldürülür. - Çaresizlik içindeki katılımcılar, altı oyunu kazanıp 45,6 milyar won (yaklaşık 350 milyon TL) ödülü alarak kurtulmayı ümit ederler. Dizi, insan doğasına dair düşündürdükleri ve gerçekçi karakterleri ile dikkat çekmektedir.

"Fındıklar Kırılırken" filmi, 29 yaşında, aylaklıkla ve serserilikle geçirdiği yılların ardından güç bela üniversite eğitimini tamamlayan Vahide'nin hikayesini anlatıyor. Vahide, Tuncay'la olan sancılı birlikteliğini noktalayıp babasının memleketinde halasının evinde yaşamaya başlar. Bir gün tesadüfen amcasının kızı Saliha'nın hikayesine dahil olan Vahide, ona karşı gizli bir heyecan duymaya başlar ve Saliha'nın maceralarını izlemeye koyulur.

"İlim ilim bilmektir, ilim kendin bilmektir" şiiri, Yunus Emre tarafından yazılmış olup, insanın öncelikle kendini tanımasının gerekliliğini vurgular. Şiirin anlatmak istediği ana fikirler şunlardır: - İyi bir insan olmadan, hangi makama gelinirse gelinsin, kalıcı ve değerli eserler ortaya konulamaz. - İlmin asıl amacı, insanın iç dünyasını keşfederek Allah'a ulaşmaktır. - İnsan, yaratılış itibarıyla bilmeye ve öğrenmeye meraklıdır.

"Mantıksız Adam" (Irrational Man), Woody Allen tarafından yönetilen ve başrollerinde Joaquin Phoenix ve Emma Stone'un yer aldığı bir dram filmidir. Film, küçük bir kasabanın küçük bir kampüsünde felsefe profesörlüğü yapan Abe Lucas'ın hikayesini anlatır. Abe'in her geçen gün artan davranış bozukluklarına rağmen, Jill'in ona karşı hissettiği duygular güçlenir ve arkadaşlıklarını romantik bir ilişkiye dönüştürme çabaları başlar.

Edward O. Wilson'ın insan doğası teorisi, sosyo-biyolojik bir yaklaşım üzerine kuruludur ve insan davranışlarının evrimsel süreçlerle nasıl şekillendiğini açıklar. Wilson'a göre, insan doğasının temel unsurları şunlardır: - Saldırganlık: İnsanların kaynaklar üzerindeki rekabeti ve sosyal hiyerarşide yükselme isteği gibi evrimsel zorunluluklarla şekillenmiştir. - Altruizm: Akraba seçimi ve karşılıklı fayda teorileriyle açıklanır; bireyler genetik olarak birbirlerine yakın olduklarında daha fazla yardım etme eğilimindedirler. - Cinsellik: Üreme stratejileri ve genetik olarak en avantajlı eşleri seçme eğilimi üzerinden değerlendirilir. - Din: Sosyal uyumu sağlama ve grup dayanışmasını artırma işlevine sahiptir. Wilson, bu teoriyi "On Human Nature" adlı kitabında detaylı bir şekilde ele almış ve bu kitap 1979 yılında Pulitzer Ödülü'nü kazanmıştır.

"Appropriate Behavior" filminin konusu, İranlı-Amerikalı Şirin'in biseksüel bir genç kadın olarak yaşadığı zorlukları anlatır. Şirin, ailesine cinsel yönelimini açıklayamamış ve eski sevgilisi Maxine ile olan ayrılığın üstesinden gelmeye çalışmaktadır.

İnsanın nihai gayesi, farklı felsefi yaklaşımlara göre değişiklik gösterebilir: 1. Fârâbî'ye göre: İnsanın nihai gayesi mutluluktur. 2. Aristoteles'e göre: İnsanın nihai gayesi, ruhun erdeme uygun yaşamasıdır ve bu da mutluluğu getirir. 3. İslam düşüncesinde: Kur'an'a göre, insanın nihai gayesi dünya ve ahiret huzurunu temin etmektir.

"Kimseyi sevmek zorunda değilim ama saygı duymak zorundayım" sözü, Saramago ve Dostoyevski'nin düşüncelerine dayanmaktadır. Bu söz, bir fikir ayrılığına rağmen karşındakine saygı duyabilmenin insan olmanın bir gereği olduğunu ifade eder.

Ölümün nereden geldiği konusunda farklı görüşler bulunmaktadır: 1. İslam inancına göre ölüm, Allah'ın takdiriyle gerçekleşir ve insanın dünyaya gelmesinin amacı yaşamak değil, ölmektir. 2. Felsefi açıdan ölüm, doğanın yasaları gereği evrenin bir parçası olarak kabul edilir ve her an herkesin kapısını çalabilir. 3. Bilimsel açıdan ise ölüm, genellikle hastalık, yaşlılık, kaza veya doğal afetler gibi dışsal faktörlerle gelir. Ayrıca, bazı kültürlerde ve inanç sistemlerinde ölüm, ruhun bedenden ayrılması veya yeni bir hayatın başlangıcı olarak da algılanır.