Hititler

Hititlerin kurucusu ve ilk kralı I. Hattuşili'dir.

Anadolu uygarlıkları ile ilgili anahtar kelimeler şunlardır: 1. Hititler: Hattuşaş (Çorum), kral, Tavananna, Pankuş, Kadeş Antlaşması. 2. Frigler: Gordion, Midas, tarım, öküz kesme cezası, Tapates. 3. Lidyalılar: Sard (Manisa), parayı icat ettiler, Kral Yolu. 4. Urartular: Tuşpa (Van), sulama kanalları, Şamran Kanalı, kaya mezarları. 5. İyonlar: Efes, Milet, Foça, özgür düşünce, bilim adamları (Thales, Pisagor).

Evet, Hititler bilime önemli katkılarda bulunmuşlardır. Başlıca bilimsel alanları ve katkıları şunlardır: 1. Astronomi: Hititler, gökyüzünü gözlemleyerek takvimler oluşturmuş ve astronomik olayları kaydetmişlerdir. 2. Tıp: Hitit tıbbı, dini ve pratik bilgilerin bir kombinasyonuna dayanıyordu. 3. Hukuk: Hitit yasaları, dönemin toplumsal düzenini sağlamak için yazılı hale getirilmiş ve bu durum sistematik düşünceye işaret ediyordu. 4. Tarım: Hititler, sulama sistemleri ve tarım araçları gibi teknolojik yenilikler geliştirmişlerdir. Bu alanlar, Hititlerin bilimsel düşünceyi günlük yaşamlarına ve toplumsal yapılarına entegre ettiklerini göstermektedir.

Hititlerin demokratik bir devlet olduğunu kanıtlayan unsurlar şunlardır: 1. Pankuş Meclisi: Hititlerde, kralın yanında bir danışma meclisi olan Pankuş'un bulunması, demokratik bir yönetim anlayışının varlığını gösterir. 2. Kraliçenin Yetkileri: Hitit kraliçeleri (Tavananna), yönetimde etkili olmuş ve kralla birlikte mühür kullanmışlardır. 3. Yazılı Kanunlar: Hititlerin, medeni hukuk ve ceza hukukunda gelişmiş bir sisteme sahip olmaları ve resmi nikahlar yapmaları, adaletin ve hukukun üstünlüğünün önemini vurgular.

Kadeş Barış Antlaşması, Hitit Kralı II. Muvattalli ve Mısır Kralı II. Ramses tarafından imzalanmıştır.

İlk üç medeniyet olarak kabul edilenler şunlardır: 1. Sümerler: Mezopotamya bölgesinde M.Ö. 3500 civarında ortaya çıkmış, yazıyı icat etmiş ve şehir devletleri halinde örgütlenmişlerdir. 2. Babiller: Sümerlerden sonra Mezopotamya'da yükselmiş, Hammurabi Kanunları ile tarihe geçmişlerdir. 3. Hititler: Anadolu'nun orta bölgesinde M.Ö. 1600'lerde kurulmuş, demir işçiliğinde ustalaşmış ve Kadeş Antlaşması ile bilinen ilk barış antlaşmalarından birini yapmışlardır.

Arzawa'nın başkenti Apasa olarak bilinmektedir.

Isparta ismi, tarih boyunca farklı medeniyetler tarafından değişik şekillerde anılmış ve sonunda "Isparta" olarak yerleşmiştir. Bazı kaynaklara göre: - Hititler bölgeye "Baris" ismini vermişlerdir, bu kelime "bereket" anlamına gelir. - Romalılar, "Psidia" bölgesindeki "Baris" ismini kendi dillerine uyarlayarak "Sbarita" demişlerdir. - Türkler bölgeyi fethedince, "İsbarita" demişler ve bu kelime halk dilinde "Isparta" olarak yerleşmiştir.

Evet, Hititlerde heykel sanatı vardı. Hititler, tapınak ve saraylarda kullanmak üzere büyük boyutlarda tanrı ve tanrıça heykelleri yapmışlardır. Heykel yapımında kullanılan malzemeler arasında pişmiş toprak, bronz, altın, gümüş ve fildişi gibi maddeler bulunmaktaydı.

Kütahya bölgesinde yaşamış olan uygarlıklar şunlardır: 1. Hititler: Kütahya'nın bilinen en eski sakinleridir ve M.Ö. II. binyılda önemli bir yerleşim yeri haline gelmişlerdir. 2. Frigler: M.Ö. 1200'lerde Trakya'dan Anadolu'ya gelip Kütahya ve çevresini yurt tutmuşlardır. 3. Lidyalılar: M.Ö. 607'de Kimmer egemenliğine son vermiş ve Kral Yolu'nu bu dönemde yapmışlardır. 4. Persler: M.Ö. 546'da Lidyalıları tarihten silmiş ve Kütahya'yı Frig Satraplığı'nın merkezi yapmışlardır. 5. Romalılar: M.Ö. 133'te Bergama Krallığı'ndan sonra Kütahya'yı Roma'nın Asya Eyaleti sınırlarına dahil etmişlerdir. 6. Bizanslılar: M.S. 395'te Roma İmparatorluğu'nun ikiye ayrılmasıyla Kütahya'yı ele geçirmişlerdir. 7. Selçuklular: 1071 Malazgirt Zaferi'nden sonra Kütahya'yı hâkimiyetleri altına almışlardır. 8. Germiyanoğulları: 1260'ta Germiyanoğlu Aşireti Kütahya'ya yerleşmiş ve beyliği kurmuşlardır. 9. Osmanlı Devleti: Germiyanoğulları'nın vasiyetiyle 1429'da Osmanlı topraklarına katılmıştır.

Hititlerde anal yıllıklar, tanrılara hesap vermek amacıyla yazılmıştır. Bu yıllıklarda, Hitit kralları yaptıkları savaş, barış gibi faaliyetleri tarafsız bir şekilde anlatmışlardır.

Bathonea antik kentinde çeşitli dönemlerde farklı topluluklar yaşamıştır: 1. Hititler: 2013 yılında yapılan kazılarda, Orta Anadolu'da yaşayan Hititlere ait malzemeler bulunmuştur. 2. Mikenler ve Kıbrıslılar: Kazılarda bu medeniyetlere ait kalıntılar da ortaya çıkarılmıştır. 3. Vikingler: Bizans devrinde büyük limanı kullanmışlardır. 4. Osmanlı ve Bizans Dönemi: Kazılarda bu dönemlere ait yapı kalıntıları da tespit edilmiştir.

Hititlerin en önemli bilim adamı olarak kabul edilen kişi, Ord. Prof. Dr. Sedat Alp'tir.

Eski Anadolu coğrafyasında yaşayan uyruklar ve katkıları şunlardır: 1. Hititler: Kızılırmak yayının iç kesiminde yaşamış, tarım ve ticaretle uğraşmışlardır. 2. Frigyalılar: Kızılırmak yayının dış kısmından Afyonkarahisar'a kadar uzanan topraklarda yaşamış, tarıma elverişli alanlara yerleşmişlerdir. 3. Urartular: Doğu Anadolu'da yaşamış, sulama kanalları yapmış ve madencilik alanında ileri gitmişlerdir. 4. Lidyalılar: Ege kıyılarında yaşamış, Kral Yolu'nu yaparak doğu ile batı arasındaki ticareti başlatmışlardır. 5. İyonyalılar: Ege kıyılarında şehir devletleri hâlinde yaşamış, denizcilik ve ticaretle gelişmişlerdir.

Hititlerde kralın yetkileri ilk dönemlerde sınırlı idi, çünkü soylulardan oluşan Pankuş Meclisi kralın kararlarını onaylamak zorundaydı. Ancak imparatorluk döneminde Pankuş Meclisi'nin yetkileri azalırken kralın yetkileri arttı. Bu nedenle, son dönemlerde kralın otoritesi daha mutlak hale geldi.

Hititlerin diğer adının Eti olmasının nedeni, Türkçede bu uygarlığın ilk olarak bu şekilde adlandırılmış olmasıdır. Ancak, günümüzde genel kabul gören ve yaygın kullanılan isim Hitit'tir.

Demir ocağı kültürünün başlangıcı, M.Ö. 1400 yıllarına kadar uzanmaktadır.

Anadolu uygarlıkları yedi ana gruba ayrılır: Hititler, Frigyalılar, Urartular, Lidyalılar, İyonyalılar ve Persler.

Hititlerin en güçlü kraliçesi olarak Puduhepa kabul edilir.

Hititler, tarih boyunca çeşitli toprakları fethederek geniş bir imparatorluk kurmuşlardır. Başlıca fethedilen topraklar şunlardır: 1. Suriye: Hititler, topraklarını Suriye'nin kuzeyine kadar genişletmişlerdir. 2. Batı Anadolu: Arzava Krallığı'nı fethederek Batı Anadolu'yu kontrol altına almışlardır. 3. Babil ve Halep: I. Şuppiluliuma döneminde Babil ve Halep'i ele geçirmişlerdir. 4. Kuzey Mezopotamya: Mitanni Krallığı'nı yok ederek Kuzey Mezopotamya'ya hakim olmuşlardır. Bu fetihler, Hititlerin Orta Doğu'nun önemli siyasi güçlerinden biri haline gelmesini sağlamıştır.