HaksızFiil

Haksız fiil ceza zamanaşımı süresi, Türk Borçlar Kanunu'nun 72. maddesine göre, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten itibaren iki yıl ve her hâlde fiilin işlendiği tarihten itibaren on yıl geçtikten sonra zamanaşımına uğrar. Eğer zarar verici fiil, zaman içinde süregelen bir fiilse, fiilin bitiş anı, fiilin gerçekleştiği tarih olarak esas alınır.

Haksız fiil vekalet sözleşmesi, vekalet sözleşmesinin konusunu oluşturan işin haksız fiil niteliğinde olduğu bir durumu ifade etmez. Vekalet sözleşmesi, vekilin bir başkasının çıkarına ve iradesine uygun olarak iş görme borcunu üstlendiği bir sözleşmedir. Vekalet sözleşmesinin konusu, herhangi bir hukuki işlemin, hukuki işlem benzerinin veya maddi bir eylemin yapılmasını içerebilir. Özetle, vekalet sözleşmesi, vekilin hukuka ve ahlaka uygun bir işi, vekalet verenin menfaatine uygun olarak görmeyi taahhüt ettiği bir sözleşmedir; haksız fiil vekalet sözleşmesi bu kapsama girmez.

Haksız fiil sayılmayan bazı eylemler: Mağdurun rızası: Mağdurun, failin hukuka aykırı eylemde bulunmasına rıza göstermesi durumu. Kamu hukukuna dayanan yetkinin kullanımı: Bir kişinin, başka bir kişiye zarar verdiği fiilin sebebi kamu hukukuna dayanıyorsa. Özel hukuka dayanan bir yetkinin kullanımı: Başkasına zarar veren bir davranış, özel hukukun o kişiye tanıdığı bir yetkiye dayanılarak gerçekleştiriliyorsa. Haklı savunma (meşru müdafaa): Ortada bir meşru müdafaa durumu varsa ve bundan kaynaklı mütecavizin uğradığı bir zarar söz konusuysa. Zorda kalma: Bir kişi, kendisinin veya bir başkasının şahsına veya malvarlığına gelebilecek zarardan korunmak amacıyla bir başkasının malına zarar verebilir. Üstün kamu yararı: Üstün nitelikte bir kamu yararı bulunması halinde, bir kişinin şahsına tecavüz durumu.

Haksız fiil nedeniyle tazminat davası, ölüm, yaralanma veya başkaca maddi zarara neden olan eylem veya işlemi gerçekleştiren gerçek veya tüzel kişilere karşı açılır. Fiili bizzat gerçekleştiren kişi. Fiili işleyen kişinin bağlı bulunduğu kurum (örneğin işveren). Bazı durumlarda ebeveynler, öğretmenler, vasiler. Örneğin, trafik kazası nedeniyle maddi ve manevi tazminat davası, aracın sürücüsü, işleteni, sahibi ile aracı sigortalayan sigorta şirketine karşı birlikte veya ayrı ayrı açılabilir. Tazminat davası, ayrıca, haksız fiili işleyen kişinin kusurunun/kastının varlığı durumunda tüzel kişilere karşı da açılabilir.

Ecrimisil (haksız işgal tazminatı) davasında haksız fiil şartları şunlardır: 1. Haksız işgal: Taşınmazın, malikin rızası olmaksızın hukuka aykırı şekilde kullanılması. 2. Kötüniyet: İşgalcinin, taşınmazı haksız olarak kullandığını bilmesi veya bilmesi gereken durumda olması. 3. Zarar: Haksız işgal nedeniyle malikin zarara uğraması. 4. İlliyet bağı: Zarar ile haksız işgal arasında nedensellik ilişkisinin bulunması. Ecrimisil talep edilebilmesi için bu dört şartın birlikte gerçekleşmesi gereklidir.

Malvarlığına karşı haksız fiil, bir kişinin hukuka aykırı ve kusurlu bir davranışıyla başka bir kişinin malvarlığına zarar vermesi durumudur. Haksız fiilin unsurları: Hukuka aykırı fiil. Kusur. Zarar. İlliyet bağı. Örnek olarak, bir trafik kazasında araca verilen zarar veya çevresel faktörlerden kaynaklanan hasarlar gösterilebilir.

Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 49. maddesine göre haksız fiilden sorumluluk, kusur sorumluluğu ilkesine dayanır. Bu maddeye göre, "kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar veren, bu zararı gidermekle yükümlüdür". Ancak, modern hukuk sistemlerinde, teknolojik gelişmeler ve toplumsal ihtiyaçlar doğrultusunda kusursuz sorumluluk halleri de kabul edilmiştir.

T.C. Yargıtay 13. Hukuk Dairesi E. 2011/7546 K. 2011/15419 T. 26.10.2011 ifadesi, Yargıtay 13. Hukuk Dairesi'nin 2011 yılında görülen bir davanın esas numarası, karar numarası ve karar tarihi anlamına gelir. Bu bilgiler şu şekilde açıklanabilir: E. 2011/7546: Davanın esas numarasıdır. K. 2011/15419: Davanın karar numarasıdır. T. 26.10.2011: Davanın karar tarihidir. Bu ifade, genellikle bir içtihat veya emsal karar arayışında kullanılır. Daha fazla bilgi için Yargıtay'ın karar arama platformlarını ziyaret edebilirsiniz.

Haksız fiil tazminatı, aşağıdaki hallerde istenebilir: Hukuka aykırı fiil: Kasıtlı veya ihmal sonucu zarar doğmalıdır. Zarar: Maddi veya manevi bir kayıp oluşmalıdır. Kusur: Failin kusurlu olması gerekir (kasıt, ihmal, tedbirsizlik). Nedensellik bağı: Eylem doğrudan zarara yol açmalıdır. Bazı haksız fiil örnekleri: Bir kişinin başkasının malına zarar vermesi. Araç çarpması. Yaralama. Suç işlenmesi. Tıbbi malpraktis (hatalı tedavi). Telif hakları ihlali. Tazminat davası, zarar görenin haklarını koruma ve uğradığı zararı telafi etme amacıyla açılır.

Haksız fiilde illiyet bağı, meydana gelen zarar ile hukuka aykırı fiil arasındaki sebep-sonuç ilişkisini ifade eder. İlliyet bağı iki temel teoriye göre değerlendirilir: 1. Şart Teorisi: Zararın oluşması için gerekli her fiil, illiyet bağını sağlar. 2. Uygun Nedensellik Teorisi: Zarar ile fiil arasındaki bağın, hayatın olağan akışına ve mantığa uygun olması gerekir. İlliyet bağını kesen sebepler: Mücbir Sebep: Deprem, sel, savaş gibi doğal afetler veya sosyal olaylar mücbir sebep olarak kabul edilir. Zarar Görenin Kusuru: Zarar görenin ağır kusuru illiyet bağını kesebilir. Üçüncü Kişinin Kusuru: Üçüncü kişinin tam kusurlu olması ve bu kusurun zararın asıl sebebini oluşturması durumunda illiyet bağı kesilir.

Tam ehliyetsizlerin haksız fiil sorumluluğu yoktur. Türk Borçlar Kanunu'na göre, haksız fiilden söz edebilmek için aranan temel şart kusurdur ve kusurdan bahsedebilmek için kişinin ayırt etme gücüne sahip olması gerekir. Ancak, kanun koyucu tam ehliyetsizlerin haksız fiillerinden sorumlu tutulmamaları için üç istisna öngörmüştür: Kusursuz sorumluluk halleri. Hakkaniyet sorumluluğu. Ayırt etme gücünün geçici olarak kaybında sorumluluk.

Haksız fiil ve sorumluluk arasındaki temel fark, sorumluluk kavramının daha geniş bir hukuki yükümlülüğü ifade ederken, haksız fiilin bu yükümlülüğün bir türünü oluşturmasıdır. Sorumluluk, kişilerin kendi davranışlarının veya başkalarının davranışlarının sonuçlarına katlanma yükümlülüğüdür. Özetle: - Sorumluluk: Genel hukuki yükümlülük. - Haksız Fiil: Özel bir sorumluluk türü, hukuka aykırı ve kusurlu eylem sonucu ortaya çıkar. Unsurlar: - Haksız Fiil: Hukuka aykırılık, kusur, zarar ve illiyet bağı. - Sorumluluk: Kusura dayalı veya kusursuz olabilir.

Araç kazasında gerçek zarar ilkesi, haksız fiil nedeniyle zarar gören kişinin, sadece uğradığı gerçek zararı tazminat olarak talep edebileceği prensibini ifade eder. Bu ilke, zarar görenin, fiil sebebiyle doğrudan maruz kaldığı maddi ve manevi kayıplar için tazminat talep edebileceğini belirtir. Gerçek zarar ilkesi, Yargıtay kararlarında sıkça vurgulanmakta olup, Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları'nda da yer almaktadır. Ayrıca, sigorta şirketlerinin, onarım masrafları dışında orijinal parça farkı, KDV farkı ve iskonto farkı gibi hasar tazminatlarından da sorumlu tutulmasını sağlar.

Haksız fiil zamanaşımı faizi hesaplama hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, haksız fiil davalarında zamanaşımı süresi hakkında genel bilgi verilebilir. Türk Borçlar Kanunu'na göre, haksız fiilden doğan tazminat alacağı, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten itibaren 2 yıl içinde zamanaşımına uğrar. Eğer haksız fiil aynı zamanda suç teşkil ediyorsa ve ceza kanununda bu suç için daha uzun bir zamanaşımı süresi öngörülmüşse, ceza zamanaşımı süresi tazminat talebi için de uygulanır. Zamanaşımı süresi, zarar gören kişinin haklarını koruyabilmesi için kritik öneme sahiptir ve bu süreler içinde dava açılması gereklidir.

Haksız fiilde zarar, bir kişinin hukuka aykırı ve kusurlu bir fiiliyle başka bir kişiye maddi veya manevi olarak zarar vermesi durumudur. Zarar iki şekilde ortaya çıkar: Maddi zarar: Malvarlığında meydana gelen azalma veya elde edilmesi muhtemel kazançların kaybedilmesi. Manevi zarar: Kişilik haklarına yapılan saldırı sonucu duyulan elem, ıstırap veya onur kırıcı durumlar. Nedensellik bağı, meydana gelen zarar ile hukuka aykırı fiil arasındaki sebep-sonuç ilişkisidir. Bu bağ iki teoriye göre değerlendirilir: Şart teorisi: Zararın oluşması için gerekli her fiil, illiyet bağını sağlar. Uygun nedensellik teorisi: Zarar ile fiil arasındaki bağın, hayatın olağan akışına ve mantığa uygun olması gerekir. Nedensellik bağını kesen sebepler şunlardır: mücbir sebep (öngörülmesi ve karşı konulması mümkün olmayan olaylar); zarar görenin ağır kusuru; üçüncü kişinin ağır kusuru.

Haksız fiilde arabuluculuk zorunlu değildir. Türkiye’de arabuluculuk, iş hukuku, ticari uyuşmazlıklar ve tüketici davaları gibi belirli davalar için zorunlu hale getirilmiştir, ancak haksız fiil kaynaklı maddi tazminat taleplerinde zorunlu arabuluculuk uygulaması bulunmamaktadır. Taraflar dilerse gönüllü olarak arabuluculuğa başvurabilir, ancak bu zorunlu bir süreç değildir.

Balkondan eşya düşmesi nedeniyle tazminat davası açmak için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Zararın Belirlenmesi ve Belgelenmesi: Eşya hasarının ve varsa yaralanmaların detaylı bir şekilde belgelenmesi gereklidir. 2. Avukat Tutulması: Tazminat davaları teknik bilgi gerektirir, bu nedenle bir avukat tutulması faydalı olabilir. 3. Dava Dilekçesinin Hazırlanması: Dilekçede Yer Alması Gerekenler: Kira sözleşmesinin tarafları, taşınmazın adresi ve kira süresi gibi temel bilgiler. Kiracının hangi eylemlerinin kiralananın kötü kullanımı sayıldığı. Talep konusu ve istenen tazminat miktarı. Örnek: "Davacı kiraya verenin kiracısı, taşınmazı sözleşmeye aykırı şekilde amaç dışında kullanmış ve mutfak, banyo teçhizatına zarar vermiştir". 4. Mahkemeye Başvuru: Hazırlanan dilekçe, yetkili Sulh Hukuk Mahkemesi'ne sunulur. 5. Delil Sunumu: Bilirkişi raporları, tanık beyanları ve diğer kanıtlar mahkemeye sunulmalıdır. 6. Karar Aşaması: Mahkeme, delilleri değerlendirerek kusur durumunu ve zararın miktarını belirler. Görevli ve yetkili mahkeme, kira ilişkisinden doğan uyuşmazlıklarda Sulh Hukuk Mahkemesi'dir. Zamanaşımı süresi, haksız fiilin öğrenildiği tarihten itibaren 2 yıldır ve her halde fiilin meydana geldiği tarihten itibaren 10 yıldır.

Haksız fiilden kaynaklanan tazminat davası, başkasının malvarlığına, maddi haklarına veya maddi çıkarlarına zarar veren hukuka aykırı bir eylem sonucunda açılır.

Çevre zararlarından dolayı haksız fiil sorumluluğu, çevreyi kirletenlerin ve çevreye zarar verenlerin, kusur şartı aranmaksızın, sebep oldukları kirlenme ve bozulmadan doğan zararlardan sorumlu tutulmalarını ifade eder. Bu sorumluluk, Çevre Kanunu'nun 28. maddesinde düzenlenmiştir ve ilgili hükümler şu şekildedir: - Zararın Tazmini: Çevreyi kirletenler, oluşan maddi ve manevi zararların yanı sıra yoksun kalınan kâr, cismanî zararlar, destekten mahrumiyet zararı ve tedavi masraflarından da sorumludur. - Zamanaşımı: Çevreye verilen zararların tazminine ilişkin talepler, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten itibaren beş yıl sonra zamanaşımına uğrar. Ayrıca, Türk Borçlar Kanunu'nun 71. maddesi de çevre zararlarından doğan sorumluluk için uygulanabilir.

Evet, haksız fiil ve sebepsiz zenginleşme borç ilişkisi kaynaklarıdır. Haksız fiil, bir kişinin hukuka aykırı ve kusurlu bir davranışıyla başkasına zarar vermesi durumunda ortaya çıkar ve bu durum bir borç ilişkisi doğurur. Sebepsiz zenginleşme ise, bir kimsenin malvarlığının haklı bir sebep olmaksızın başkasının zararına artmasıdır ve bu da kanundan doğan bir borç ilişkisi olarak kabul edilir.