Hadis

Bilmediğimiz bir şeyi anlatmanın vebali, kişinin uzmanlığına ve niyetine bağlıdır: Din alanında uzman olmayan bir kişi, bilmediği konularda hata yapma ihtimali olduğu için ve tam bir bilgiye sahip olmadığını bilerek konuşuyorsa, mesul olur. Uzman bir kişi, hata ile yanlış bir şey anlatırsa, bundan mesul olmaz; çünkü o, kendi işini yapmaktadır ve bilerek hata yapmamıştır. Ayrıca, bir konuda yanlış bilgi vermek, eğer bu bilgi yayılırsa, vebal doğurabilir.

Ha harfi, Arap alfabesinin altıncı harfidir ve ebced hesabında 8 sayısını temsil eder. Ayrıca, ha harfinin temsil ettiği bazı diğer anlamlar: Zamir olarak kullanılır. Gaib harfi olarak, "mücerret gaib" anlamını taşır (örneğin, "Ebûhu" kelimesinde "onun babası" anlamında). Sekte "Hâ"sı olarak, kelimenin sonunda olan harekeyi veya harfi belirtmek için kullanılır. Soru hemzesinden değişmiş olan "hâ"dır. Müennes işareti olan "hâ"dır. Farsça'da çoğul son eki olarak kullanılır (örneğin, "hâne-hâ" evlerde).

Nakli ilimler, temel kaynaklarına ve konularına göre şu şekilde ayrılabilir: Kaynaklarına göre: Kur'an merkezli ilimler: Tefsir, kıraat. Hz. Muhammed merkezli ilimler: Hadis. Hem Kur'an hem de Hz. Muhammed kaynaklı ilimler: Kelam, fıkıh, tasavvuf. Konularına göre: Tefsir ilmi: Kur'an'ın açıklanmasına dair bilgiler. Kıraat ilmi: Kur'an'ın okunuş farklılıkları. Hadis ilmi: Hz. Muhammed'in söz ve davranışları. Kelam ilmi: Dinin felsefi yönü. Fıkıh ilmi: İslam hukuku. Tasavvuf ilmi: Dinin mistik yönü. Ayrıca, İbn-i Haldun'a göre nakli ilimler, şerî ilimler ve arabî ilimler olarak da ikiye ayrılabilir.

Fiten kitabı, gelecekte ortaya çıkacak sosyal kargaşa, iç savaş gibi önemli olaylar ve kıyamet alâmetlerini anlatır. Bu tür kitapların ele aldığı bazı konular: Siyasî ve toplumsal alanda karışıklık. Kıyamet alametleri. Bu konuda en eski ve en kapsamlı eser, Nuaym bin Hammad'ın "Kitab'ul Fiten" adlı kitabıdır.

Beşinci Şuâ, Bediüzzaman Said Nursi tarafından yazılmış olup, ahir zaman hadiselerinin izahını içerir. Bazı konular ve açıklamaları: Süfyan'ın eli: Sefahet ve israf nedeniyle malının hızla tükeneceğini ifade eder. Alnında "Hâzâ kâfir" yazılması: Süfyan'ın, frenklerin serpuşunu (başlık) herkese giydireceğini, ancak bu durumun herkesin kâfir olmasına değil, bazılarının hidayete ermesine yol açacağını belirtir. Deccal'in uluhiyet iddiası: Bazı kişilerin, kuvvet ve yetkileri oranında kendilerini bir nevi rab yerine koyacaklarını ve insanlara secde ettireceklerini ifade eder. Beşinci Şuâ, müminlerin imanını şüpheden korumak amacıyla yazılmıştır.

Nass, Arapça kökenli bir kelime olup, "malûm", "aşikâr", "yasal karar" ve "kesin emir" anlamlarına gelir. İslam literatüründe ise ayet ve hadisleri ifade eder.

Mütevatir haber, yalan üzerinde birleşmeleri mümkün olmayan bir topluluk tarafından, görülen ve işitilen şeylerden nakledilen haberdir. Mütevatir haberin özellikleri: Haberi nakledenlerin sayısı çok olmalıdır. Nakil, nesilden nesile aktarılmış olmalıdır. Haberi nakledenler, yalan söyleyecek ahlaki seviyeden uzak olmalıdır. Haberi nakledenler, haberi bizzat duymuş veya görmüş olmalıdır. Mütevatir haber türleri: Lafzî mütevâtir: Aynı lafızlarla nakledilen haber. Manevî mütevâtir: Aynı anlamın farklı lafızlarla nakledildiği haber. Mütevatir haber örnekleri: Kur'an-ı Kerim'in Allah'ın kelamı olması. Hz. Muhammed'in peygamberliği. Namazın farz olması.

Edebü'l-Müfred, İslam ahlakı ve adabına dair önemli bir hadis kitabıdır. Eserde ele alınan bazı konular: Ebeveyn hakları: Anne-babaya saygı ve sevgi göstermenin önemi, onların rızasını kazanmanın fazileti. Akraba ilişkileri: Akrabalarla ilişkilerin devam ettirilmesi, akraba ziyaretlerinin ihmal edilmemesi ve akrabaların ihtiyaçlarının karşılanması. Selamlaşma ve konuşma adabı: Selamın nasıl verilmesi gerektiği, konuşma adabı, gıybet ve yalanın yasaklanması. Aile içi ilişkiler: Çocuklara şefkat ve merhamet, kadınların ve eşlerin hakları. Toplumsal ilişkiler: Kardeşlik ve dostluk, Müslümanların birbirlerine yardım etmesi. Sosyal adalet: Zayıf ve güçsüzlere yardım edilmesi, haksızlık ve zulmün önlenmesi. Hayvanlara ve çevreye karşı sorumluluk: Hayvanlara şefkat ve merhamet, çevrenin korunması.

Ocak Yayınları, Türkçe hadis veri bankasını en üst seviyeye çıkarmak gibi güvenilir bilgi kaynağı olma hedefiyle 2002 yılından beri faaliyet göstermektedir. Yayınevinin, yalnızca senedli veriler esas aldığı ve birincil kaynakları kullandığı belirtilmektedir. Bu bilgilere dayanarak, Ocak Yayınları'nın güvenilir bir yayınevi olduğu söylenebilir. Ancak, kişisel tercihler ve spesifik bir kitaba yönelik beklentiler de güvenilirlik değerlendirmesinde önemli rol oynayabilir.

Kütüb-i Sitte'yi okumak, İslam'ı daha derinden anlamak ve hayata uygulamak için önemli bir adımdır. Ancak, Kütüb-i Sitte'yi doğrudan okumak bazen zor olabilir çünkü bu eserler Arapça'dır ve dönemin kültürel kodlarını içerir. Kütüb-i Sitte, hadis ilmiyle yeterince meşgul olmayanlar için tavsiye edilen bir kaynaktır. Ancak, hadislerin tenkidi ve anlaşılması konusunda uzman bir rehberin desteği faydalı olabilir.

Hadis, Arapça bir kelime olup "söz", "haber", "yeni şey" anlamlarına gelir. Terim olarak Hz. Peygamber'in söz, fiil, takrir ve ahlaki özelliklerini ifade eder. Ayrıca, sahabe ve tabiun sözleri de hadis kavramına dahil edilebilir.

Rihlenin önemi şu şekilde özetlenebilir: Hadislerin korunması ve yayılması: Rihle, hadislerin ilk râvisinden öğrenilmesini sağlayarak sünnetin korunmasına ve yayılmasına katkıda bulunmuştur. İlim merkezlerinin oluşması: Sahabelerin gittiği Basra, Kûfe, Mısır gibi şehirler, rihleler sayesinde hadis merkezleri haline gelmiştir. Bilgilerin doğrulanması: Rihle, bilinmeyen hadislerin ortaya çıkarılmasını ve güvenilirlik derecelerinin kontrol edilmesini sağlamıştır. Birlik ve bağların güçlenmesi: İslam beldeleri arasındaki bağların kuvvetlenmesine ve kültür birliğinin sağlanmasına katkıda bulunmuştur. İlmi derinleşme: Rihle, muhaddislerin ve ilim taliplerinin ilmi derinleşmelerine olanak tanımıştır.

Kim darda kalmış borçlu bir kimseye zaman tanırsa, Allah kıyamette hiçbir gölgenin olmadığı günde kendi arşının gölgesinde gölgelendirecektir. Bu, Tirmizi'ye göre bir hadis-i şeriftir. Ayrıca, Kur'an-ı Kerim'de de borçların sadaka olarak bağışlanmasının hayırlı olduğu belirtilmektedir.

İbn Mâce, İslam dünyasında önemli bir hadis alimi olarak kabul edilir ve Sünen-i İbn Mâce adlı eseri, güvenilir altı hadis kitabından (Kütüb-i Sitte) biridir. Ancak, İbn Mâce'nin güvenilirliği konusunda bazı tartışmalar bulunmaktadır; bazı alimler derlediği hadislerin güvenilirliğini sorgularken, diğerleri onun çalışmalarını önemli ve değerli bulmaktadır. Hadis alimlerinin eserlerinin güvenilirliği konusundaki tartışmalar genellikle hadislerin kaynakları ve rivayet zincirleri üzerine odaklanmaktadır.

Kutubist kelimesi farklı bağlamlarda farklı anlamlara gelebilir: Kitap, kırtasiye ve oyuncak alışveriş sitesi: Kutubist, kitap, kırtasiye ve oyuncak ürünleri satan bir alışveriş sitesinin adıdır. Kum saati: Rahatza.com sitesinde, Kutubist markası tarafından üretilen, kırmızı renkli ve plastik malzemeden yapılmış 1 dakikalık kum saati olarak tanımlanmaktadır. Ayrıca, "kutubist" kelimesi, Seyyid Kutub'un geliştirdiği Sünni İslam içindeki İslamcı ideoloji olan Kutubizm ile de ilişkilendirilebilir.

Zannî kelimesi, "zanna ait, zanna dair ve müteallik" anlamlarına gelir. Zan kelimesi ise Arapça kökenli olup, "sanmak, farz ve tahmin etmek" anlamlarına gelir. Örnekler: Farz-ı zannî: Müçtehidlerce kat'i bir delile yakın derecede kuvvetli görülen, zanni bir delil ile sabit olan vazife. Kazaiye-i zanniye: Karineler ve emârelerden alınan kaziyye.

Keşfü'l-Hafâ, İsmâil b. Muhammed Aclûnî'nin halk arasında hadis diye yaygın olan rivayetlerin sahihlik derecesini belirlemek amacıyla yazdığı bir eserdir. Eserde ele alınan konular: Rivayetlerin alfabetik olarak düzenlenmesi. Hadisi nakleden sahabe ve eseri kaleme alan müellifin belirtilmesi. Muteber hadis imamlarının kitaplarından bilgiler eklenmesi. Rivayetlerin kaynaklarının, hangi sahabe tarafından hangi lafızla rivayet edildiğinin gösterilmesi. Hadislerin isnadlarının sahih, hasen, zayıf, mürsel veya muttasıl olarak sınıflandırılması. Hadis niteliği taşımayan sözlerin kime ait olduğunun belirtilmesi. Rivayetlerin anlamlarının ve garip kelimelerinin açıklanması. Fıkhi hadislerde mezheplerin görüşlerine yer verilmesi. Aclûnî, eserde önceki alimlerin görüşlerinden faydalanmış, bazı rivayetleri savunmuş, bazılarının zayıf veya hasen olduğunu ileri sürmüş, ancak kendi yorumlarına fazla yer vermemiştir.

Ni'mel Ceyş, "mutlu askerler" anlamına gelen Arapça kökenli bir ifadedir. Bu unvan, İstanbul'u fetheden ordudaki askerlere Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (s.a.v.) tarafından verilen bir övgüdür. Ni'mel Ceyş unvanı ikiye ayrılır: İstanbul'un fethinden önce gelenler "evvelün" olarak adlandırılır. Fatih Sultan Mehmed'den sonra gelenlere ise "ahirün" adı verilir.

Zuhur Dergisi'nde ele alınan bazı konular: Tasavvuf ve İslam kültürü: Temel İslam bilimleri, İslam kültür tarihi, hadis ve tasavvuf edebiyatı. Ahlaki değerler: İsâr, yardımlaşma ve özveride bulunma gibi kavramlar. Güncel meseleler: İslam dünyasını tehdit eden sapkın inançlar, kültürel zenginlikler ve köklere dönüş. Edebî ve tasavvufî yazılar: Geçmişteki güzelliklere hasret, gönül dünyasıyla ilgili yazılar. Tarihî şahsiyetler: Ali Fuat Başgil gibi önemli kişilerin tanıtımı. Derginin içeriği, sayılara göre değişiklik gösterebilir. Daha fazla bilgi için zuhurdergisi.com sitesini ziyaret edebilirsiniz.

Susunca haksız sanılan insan, genellikle karşısındaki kişi susunca haklı olduğunu düşünen insandır. Ayrıca, "haksızlık karşısında susan dilsiz şeytandır" sözü de bu bağlamda değerlendirilebilir.