Hadis

Keşfü’l-Hafâ adlı eser, Aclûnî’nin halk arasında hadis olarak bilinen yaygın rivayetleri incelediği kitabıdır. Eserde anlatılan konular şunlardır: Kitap, rivayetlerin alfabetik olarak düzenlendiği bir yapıya sahiptir. Kısa metinlerin tamamı, uzun olanların ilk cümlesi kaydedilir ve ardından bunların değerlendirilmesine geçilir. Hadisin kaynağı, hangi sahabi tarafından hangi lafızla rivayet edildiği ve hadisin isnadı gibi bilgiler verilir. Hadis niteliği taşımayan sözlerin kime ait olduğu biliniyorsa bu husus belirtilir ve rivayetin anlamı ile garîb kelimeleri açıklanır. Fıkhi hadislerde bazen mezheplerin görüşlerine de yer verilir. Eserde, şiirlere, benzer anlamı taşıyan diğer hadislere ve konuları destekleyen ayetlere de yer verilir. Aclûnî, eserinde bazı alimlerin mevzu kabul ettiği rivayetleri savunur ve bunların zayıf veya hasen olduğunu ileri sürer.

24. Söz'ün 3. Dalı, kıyamet alametleri gibi bazı konularda yanlış anlaşılan hadislerin doğru bir şekilde anlaşılabilmesini sağlayan on iki asıldan bahsediyor. Ayrıca, bu dalda, Resul-ü Ekrem'in (asm) hadislerinde geçen bazı kıssa ve hikayelerin irşad maksadıyla kullanıldığı ve bu hikayelerde bulunan kusurların, o devir insanlarınca bilinen ve o zamanki insanların anlayışından kaynaklandığı izah ediliyor.

Şeytanın iki boynuzu ifadesi, hadislerde iki farklı anlamda kullanılmıştır: 1. Namaz Vakitleri: Bazı hadislerde, güneşin doğduğu ve battığı vakitlerde namaz kılmamayı tembihlemek için kullanılmıştır. - "Güneş, şeytanın iki boynuzu arasından doğar". 2. Fitne: Abdullah b. Ömer'in rivayet ettiği bir hadiste, şeytanın boynuzunun doğuda çıkacağı belirtilmiştir.

İbni Kesir'in "Fiten" adlı eseri, kıyamet alâmetleri ve geleceğe dair hadiseleri ele almaktadır. Bu eserde, Hz. Muhammed'in vefatından yazarın yaşadığı döneme kadar gerçekleşen fiten olayları anlatılmaktadır. Konular arasında şunlar yer almaktadır: Ümmetin çeşitli fırkalara bölünmesi, sosyal ve ahlâkî bozuluş. Mehdînin zuhuru, Kostantiniye'nin fethi, deccâlin ortaya çıkışı gibi önemli olaylar. Kıyametin kopması, sûra üfleyiş ve ba's hakkındaki naslar. Cehennem azabından kurtulma yollarından biri olarak şefaat, cennet ve oradaki ebedî nimetler. Ayrıca, eserde âyet, hadis ve sahâbe sözlerinin yanı sıra İsrâiliyat sayılabilecek haberlere de yer verilmiş, ancak bu tür haberler üzerine hüküm bina edilmemesine özen gösterilmiştir.

Domuz derisinin temiz olması, tabaklama işlemi sayesinde gerçekleşir. Tabaklama, derideki pisliği gideren ve onu temiz hale getiren bir işlemdir.

Yeryüzü, İslam inancına göre temiz kılındı çünkü bu, Hz. Muhammed'e özgü bir ayrıcalıktır. Bu hadis, el-Mâide suresinin 6. ayetinde de yer almaktadır ve ayet şu şekildedir: "Eğer hasta olur veya yolculukta bulunursanız yahut sizden biriniz ayakyolundan gelirse veya kadınlara dokunup da su bulamazsanız o zaman temiz bir toprakla teyemmüm edin; yüzlerinize ve ellerinize ondan sürün".

Zihb ve zabt farklı anlamlara sahip kelimelerdir: 1. Zihb: "Kesen, boğazlayan" anlamına gelir ve genellikle eti yenilen hayvanları tanımlamak için kullanılır. 2. Zabt: Hadis ilminde bir terim olarak, râvinin kabul görmüş tahammül yollarıyla aldığı bir rivayeti, herhangi bir tereddüt yaşamadan ve değişiklik yapmadan hocasından aldığı gibi nakletme özelliğini ifade eder. Ayrıca, "zabt" kelimesi, bir kitabın içindeki hadislerin şeyhten işittikten sonra yanlışsız olarak yazılması ve tashihinin yapılması anlamında da kullanılır.

"Muhtârü'l-Ehâdîs" adlı eser, Es-Seyyid Ahmed el-Hâşimî tarafından kaleme alınmıştır.

Buhârî'de yaklaşık 7.000 hadis bulunmaktadır.

Riyazü's-Salihin hadis kitabı, çeşitli yayınevleri tarafından basılmıştır. Bunlardan bazıları: 1. Erkam Yayınları: Riyazüs Salihin'in sekiz ciltlik baskısı bu yayınevi tarafından tavsiye edilmektedir. 2. Çelik Yayınevi: Bu yayınevi de Riyazü's-Salihin'in ciltli bir baskısını sunmaktadır. 3. Semerkand Yayınları: Üç ciltlik takım halinde de bu eserin basımı mevcuttur. 4. Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları: Bu yayınevi de Riyazüs Salihin'in çevirisini yayımlamıştır.

"Eskiden şüphelilerden kaçarlarmış" ifadesi, İslam inancına göre şüpheli şeylerden kaçınmayı öğütleyen bir hadis-i şerifi ifade edebilir. Bu hadis-i şerifte, Hz. Muhammed (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: "Şüpheliyi bırak, şüphe vermeyene bak. Zira gönül, (sözde ve işde) doğrudan huzur, yalandan kuşku duyar". Dolayısıyla, "şüphelilerden kaçmak" ifadesi, haram ve şüpheli olan şeylerden uzak durup helâl olanlara yönelmek anlamına gelebilir.

"Kütüb-i Sitte" ifadesi, Ehl-i Sünnet tarafından en sağlam hadis kaynakları olarak kabul edilen altı kitabı ifade eder. Bu kitaplar şunlardır: 1. Sahih-i Buhari. 2. Sahih-i Müslim. 3. Sünen-i Nesai. 4. Sünen-i Tirmizi. 5. Sünen-i Ebu Davud. 6. Sünen-i İbn Mace. Bu eserler, hadislerin sahih olarak kabul edilen versiyonlarını içerir ve İslam dünyasında önemli bir yere sahiptir.

Borçlu birine kolaylık sağlamak sevaptır. Hadis-i şeriflerde bu konuda şunlar buyurulmuştur: - "Fakir borçluya, borcunu ödemesi için kolaylık gösterene, her gün o borç miktarı kadar sadaka sevabı yazılır". - "Kim fakir bir kimseye (borcunu ödemesinde) kolaylık gösterirse Allah da dünyâ ve âhirette ona kolaylık gösterir". - "Borçlusunun borcunu ödeyebilmesi için ona mühlet veren bir kimse, günahlarından tövbe etmesi için Allah tarafından da mühlet verilir".

"Bir ağacın altında gölgelenen, sonra kalkıp giden binitli yolcu" ifadesi, Hz. Muhammed (s.a.v.)'in bir hadisinde geçmektedir. Bu hadis şu şekildedir: > "Benim dünya ile ilgim ne kadar ki? Ben bu dünyada bir ağacın altında gölgelenen, sonra da oradan kalkıp giden binitli bir yolcu gibiyim". Bu söz, Tirmizî'nin Zühd bölümünde yer almaktadır.

Mütevatir kelimesi, çok kimselerin naklettikleri haber veya yaygın söylenti anlamına gelir. Ayrıca, aralarında anlaşarak yalan söylemeleri mümkün olmayan büyük bir topluluk tarafından nakledilen haber için de kullanılır.

Teknoloji bağımlılığı ile ilgili doğrudan bir hadis bulunmamakla birlikte, İslam'ın teknoloji kullanımını dengeli bir şekilde ele alan bazı hadisler mevcuttur: 1. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) bir hadisinde, "Kolaylaştırınız, zorlaştırmayınız; müjdeleyiniz, nefret ettirmeyiniz." buyurmuştur. 2. Bir başka hadiste ise Peygamberimiz (s.a.v.), "Kişinin İslam'ı güzel yaşamasının alameti, kendisini ilgilendirmeyen şeyleri terk etmesidir." buyurmuştur. 3. İbn Haldun'un Mukaddime eserinde, insanın sosyal bir varlık olduğu ve toplumdan soyutlandığında manevi dengesinin bozulacağı belirtilmiştir.

Buhari makaleleri, genellikle iki ana konuyu ele alır: 1. İmam Buhari'nin Hayatı ve Eserleri: Bu tür makaleler, İmam Buhari'nin hayatını, ilmî kişiliğini ve eserlerini tanıtır. 2. Buhari'nin Fıkıh Anlayışı: Bu makaleler, Buhari'nin el-Camiu's-Sahih adlı eserindeki fıkhî görüşlerini ve metodolojisini inceler.

Üç özellik kimde bulunursa o kişi imanın tadını alır: 1. Allah ve Rasûlünü her şeyden fazla sevmek. 2. Sevdiğini Allah için sevmek. 3. İmandan sonra küfre dönmekten, ateşe atılmak gibi çirkin ve tehlikeli görmek. Bu hadis, Buhârî ve Müslim gibi güvenilir hadis kaynaklarında yer almaktadır.

"Ben bir gizli hazineydim" sözü, tasavvufçular arasında "kenz-i mahfi" (gizli hazine) olarak bilinir ve şu şekilde ifade edilir: "Ben gizli bir hazine idim, bilinmeye muhabbet ettim, bilineyim diye mahlûkatı yarattım". Bu söz, Allah'ın insanlar tarafından tanınmak ve ibadet edilmek amacıyla kâinatı yarattığını ifade eder.

“Her hastalığın temelinde tokluk vardır” hadisi, Hz. Muhammed (s.a.v.)’e aittir.