Hadis

“Zalim kendi zulmünü boynuna takar” sözü, Hz. Muhammed'in (s.a.v.) bir hadisine dayanmaktadır. Bu hadis şu şekildedir: “Kim bir karış miktarı bir yere haksız olarak zulümle sahip olursa, o yerin yedi katı boynuna geçirilir”.

Ayın ikiye bölünmesi olayı, Kur'an-ı Kerim ve bazı hadis kaynaklarında geçmektedir. Kur'an'da, Kamer Suresi'nin ilk ayetlerinde "Kıyamet yaklaştı ve Ay yarıldı" ifadesi yer almaktadır. Hadislerde ise bu olay, Abdullah İbni Mesud ve Enes bin Malik gibi sahabelerin rivayetleriyle aktarılmaktadır.

"Öyle bir dönem gelecek ki" ifadesi, Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed'in (s.a.v) ahir zamanda gerçekleşeceğini haber verdiği bazı fitne ve fesatları ifade eder. Bu dönemde yaşanacak bazı olaylar şunlardır: - Faiz ve haram hassasiyeti kalmayacak: Kişi, kazancının helâlden mi haramdan mı olduğuna aldırmayacak. - İyiliği emretmek ve kötülükten sakındırmak terk edilecek: İnsanlar iyiliği tavsiye etmeyecek ve kötülükten sakındırmayacaklar. - Güvenilir insanlar hâin, hâinler güvenilir görülecek: Yalancılar doğrulanacak, doğru söyleyenler yalanlanacak. Bu hadisler, Müslümanların bu zorlu dönemde dikkatli ve hazırlıklı olmaları gerektiğini vurgular.

Beyhakî'nin başlıca eserleri şunlardır: 1. es-Sünenü’l-Kebîr: Fıkıh bablarına göre düzenlenmiş, Şâfiî fıkhını ön planda tutan ve diğer hadis kitaplarında bulunmayan hadisleri içeren eser. 2. Delâilü’n-Nübüvve: Hz. Muhammed'in peygamberliğini ve mûcizelerini anlatan eser. 3. Şuâbü’l-Îmân: İmanın altmış veya yetmiş küsur şubesini ele alan ve bu şubelerin nelerden ibaret olduğunu belirlemeye çalışan eser. 4. el-Esmâ’ ve’s-Sıfât: Allah'ın isimlerini kitap, sünnet ve icmâa dayanarak açıklayan eser. 5. el-Âdâb: Ana babaya, akrabaya ve diğer insanlara yapılması gereken iyilikler ile İslâmî edepleri konu alan eser. 6. ez-Zühdü’l-Kebîr: Uzlet, dünyaya önem vermeme ve ölüm gelmeden önce hayatı değerlendirme gibi zühd ve takvâ ile ilgili konuları içeren eser. 7. ed-Da‘avâtü’l-Kebîr: Hz. Peygamber'in bizzat yaptığı veya sahâbîlere öğrettiği duaları derleyen eser.

Şaz ve merfu hadis terimleri, hadis ilminde farklı anlamlar taşır: 1. Şaz: Bu terim, tek bir isnaddan başka isnadı bulunmayan ve ravisi güvenilir olsun veya olmasın, bu isnadla tek kalan hadis anlamına gelir. 2. Merfu: Bir haberin Hz. Peygamber'e izafe edilmesi durumunda kullanılan bir terimdir.

"Kabirdeki ölü" ifadesi, Abdullah İbn-i Abbas'ın rivayet ettiği bir hadis-i şerifte geçmektedir ve bu hadis, kabirdeki ölünün durumunu anlatır. Hadise göre, kabirdeki ölü, boğulmak üzere olup imdat isteyen bir kişi gibidir ve dünya ve içindekilerden daha çok dua ve istiğfar bekler.

Nuaym b. Hammad'ın "Kitabu'l-Fiten" adlı eseri, kıyametten önce ortaya çıkması beklenen olayları, yani fiten ve melahim konularını ele almaktadır. Kitapta yer alan bazı konular şunlardır: - Hz. Peygamber'den sonra meydana gelecek fitneler ve bunların tarihleri. - Fitne anında yapılması gerekenler, sahabelerin gördükleri fitnelerden sonra duydukları pişmanlıklar. - Emevîler ve Abbâsîler dönemindeki fitneler, Abdullah b. Zübeyr fitnesi ve mücadelesi. - Şam'da meydana gelecek olaylara dair haberler. - Mehdî'nin ismi, nesebi, özellikleri, ortaya çıkışı ve ömrü. - İstanbul'un fethi. - Deccâl, Hz. Îsâ, Ye'cûc ve Me'cûc. - Dâbbetü'l-arz ve diğer bazı kıyamet alâmetleri. Eser, ihtiva ettiği rivayetler bakımından bir hadis kitabı olmaktan çok bir tarih kitabı mahiyeti taşımaktadır.

Deylemî'nin "Firdevsü'l-Ahbâr" adlı kitabı, bazı açılardan güvenilir kabul edilmez. Bu kitapta yer alan hadislerin bir kısmı sahih, bir kısmı ferd ve garîb, çoğu ise zayıf veya asılsız olarak değerlendirilmiştir. Bunun nedeni, Deylemî'nin bu eseri için temel aldığı "Şihâbü'l-Ahbâr" adlı kitabın güvenilir bir hadis kaynağı olmamasıdır.

İrsali hatif ifadesi iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Hadis Usulü Terimi: İrsâl-i hafi, hadis usulünde, râvinin karşılaştığı kimseden dinlememiş olduğu bir hadisi rivayet etmesi durumunu ifade eder. 2. Manevi İletişim Yöntemi: Günümüzde ise irsali hatif, ruhani varlıklar aracılığıyla haberleşme sağlamak amacıyla kullanılan bir dua olarak bilinmektedir.

"Orta Bereket" ifadesi iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Hadis-i Şerif: "Bereket yemeğin ortasına iner. Bu sebeple tabağın ortasından değil, kenarlarından itibaren yiyiniz". 2. Televizyon Dizisi: 1990 yılında TRT 1'de yayımlanan, Nuran Güner'in senaryosunu yazdığı 18 bölümlük dram dizisi.

Kudsi kaynaklar, lafzı Hz. Peygamber'e, manası ise Allah'a ait olan hadisleri içeren kaynaklardır. Bu tür kaynaklar arasında öne çıkanlar şunlardır: 1. Ebu Hamid Muhammed b. Muhammed el-Gazali'nin Kırk Kudsi Hadis. 2. Muhyiddin Muhammed b. Ali b. Arabi'nin Mişkatü'l-Envar. 3. Ali b. Sultan Muhammed el-Kari el-Herevi'nin el-Ehadisu'l-Kudsiyye'l-Erbainiyye. 4. Abdürrauf el-Münavi'nin el-İthafatü's-Seniyye bi'l-Ehadisi'l-Kudsiyye. 5. Muhammed Mekki et-Trabzuni'nin el-İthafatu's-Seniyye fi'l-Ehadisi'l-Kudsiyye. Ayrıca, hadis kitaplarının bazı bölümleri de kudsi hadisleri içermektedir.

Evet, besmelesiz başlanan iş bereketsiz olur.

"Yanında hurma olan ev aç kalmaz" ifadesi, Hz. Muhammed'in bir hadisine dayanmaktadır. Bu hadis şu şekildedir: > "Yanlarında hurma olan bir ev halkı aç kalmaz". Bu söz, hurmanın kıtlık zamanlarında bile temel gıda maddesi olarak yeterli olabileceğini ve evin geçimini sağlayabileceğini ifade eder.

Hakiki sulhun kaynağı iki ana temelde yatmaktadır: 1. Kur'an-ı Kerim: Sulh'u teşvik eden birçok ayet, doğrudan veya dolaylı olarak bu konuda rehberlik eder. 2. Hz. Peygamber'in hadisleri: Kur'an'daki ayetleri beyan eden ve konunun uygulama şeklini gösteren dini kaynaklardır.

Mîzânü’l-İ‘tidâl adlı eser, Zehebî’nin zayıf râvilerle ilgili çalışmalarının en önemlisidir. Eserde, kasten hadis uyduran, duymadığı bir hadisi duyduğunu ileri süren yalancı râviler, hadis uydurmakla itham edilenler ve rivayetlerine güvenilmeyen diğer râvilerin biyografileri yer almaktadır. Ayrıca, kitapta râvilerin tabakasını tespit etmeye yarayacak kadar birkaç hoca ve talebesinin isimleri, cerh ve ta‘dîl âlimlerinin tenkitleri ve bazı rivayetler de bulunmaktadır.

İbn Hişam'ın "Siretü'n-Nebeviyye" adlı eserinin ikinci cildi, Hz. Muhammed'in (sav) hayatını ve dönemini içeren hadis rivayetlerini kapsamaktadır. Eser, sadece bir tarih kitabı olmakla kalmayıp, çeşitli konularda fıkhî konu ve hükümlerin anlaşılması ile tefsir açısından da bir kaynak olarak kabul edilmektedir.

Ebu Şame'nin tezinin konusu, "Ebu Şame el-Makdisi ve Hadisçiliği" olarak belirlenmiştir.

Buhârî'nin Meğâzî bölümü 89 babdan oluşmaktadır.

"İnsan iki şeyin kıymetini bilmez: sağlık ve boş vakit" ifadesi, hadis-i şerifte geçen bir sözdür. Bu ifade ile kastedilen: 1. Sağlık: İnsanın genellikle değerini kaybettikten sonra anladığı büyük bir nimettir. 2. Boş vakit: Dinlenme ve manevi faaliyetler için değerlendirilmesi gereken, ancak çoğu zaman faydasız işlerle geçirilen bir nimettir.

Bilmediğimiz bir şeyi anlatmak, vebale yol açabilir. Çünkü hadis-i şerifte buyurulmuştur ki: "Âlimin bildiğini söylememesi helal değildir". Bu nedenle, din konularında rastgele konuşmak veya bilmeden yazı yazmak büyük bir vebal taşır.