Felsefe

Ontolojinin temel amacı, varlığın doğasını, yapısını ve evrendeki yerini sorgulamaktır. Bu bağlamda ontoloji, şu soruları yanıtlamaya çalışır: - Varlık nedir? Varlığın temel özellikleri nelerdir? - Hangi tür varlıklar vardır? Fiziksel objeler, soyut kavramlar veya metafizik varlıklar gibi? - Varlık kategorileri nelerdir? Örneğin, canlı ve cansız varlıklar, maddi ve manevi varlıklar gibi ayrımlar? Ayrıca, ontoloji, varlıkların birbirleriyle ilişkilerini ve var olma durumlarını da inceler.

Ahlaki fail, bilişsel kapasitesinden dolayı diğer ahlaki faillere ve ahlaki edilgenlere karşı sorumlulukları olan kişidir. Bu terim, ahlaki eylemlerin ve davranışların merkezinde yer alan, ahlaki değerlerle ilgili kararlar alan ve bu kararların sonuçlarını üstlenen insanı ifade eder.

Dehriyyun akımının kurucusu olarak kabul edilen filozof, İbnü'r-Râvendî'dir.

Yaşar Kemal, insan için şu sözleri söylemiştir: 1. "İnsan, evrende gövdesi kadar değil, yüreği kadar yer kaplar". 2. "İnsanoğlu umutsuzluktan umut yaratandır". 3. "İnsanlarla oynamamalı. Bir yerleri var, bir ince yerleri, işte oraya değmemeli". 4. "Şu dünyada yalnız kalan, kimsesiz çaresiz olan yalnız be yalnız insandır".

Kavram, bir nesnenin veya düşüncenin zihindeki soyut ve genel tasarımı olarak tanımlanır. Diğer anlamları ise: - Nesnelerin veya olayların ortak özelliklerini kapsayan genel tasarım. - Halk ağzında "karın zarı". - Halk ağzında "tutam, avuç dolusu".

Rasyonel düşünce, karar verme sürecinde duygusal etkileri arka plana alarak, mantık ve objektif bir değerlendirme ile hareket etmeyi ifade eder. Bu düşünce tarzı, bireylerin: - Problemleri daha etkili çözmelerine yardımcı olur. - Duygusal tepkileri yönetmelerini sağlar, hızlı karar verilmesi gereken anlarda duyguların etkisini en aza indirir. - Uzun vadeli başarı elde etmelerine olanak tanır. Rasyonel düşünme, aynı zamanda bilimin temelini oluşturur ve gözlemlere ve deneylere dayanarak gerçeklerin doğrulanmasını veya yanlışlanmasını sağlar.

Diyalektik kelimesi, gerçekliği ve onun çelişmelerini incelemeye yarayan ve bu çelişmeleri aşmayı sağlayan yolları aramayı öngören akıl yürütme yöntemi anlamına gelir. Ayrıca, diyalektik şu anlamlara da gelebilir: - Felsefe: Diyalektik, bir felsefi akım olarak da kabul edilir. - Genel kullanım: Akıl yürütme yoluyla doğrulara ulaşma yöntemi.

Karate'nin amacı, beden, zihin ve ruhun eğitimi sonucunda yapılan yanlışlardan arınıp mükemmelleşmek ve kendini savunmayı öğrenmektir. Ayrıca karate, şiddete karşı olma duygusunu aşılamak ve karakter mükemmeliyetine ulaşmak için de bir araçtır.

Epikuros'un mutluluk öğretisi, Epik Mutluluk Uyarısı olarak adlandırılabilecek birkaç temel prensip üzerine kuruludur: 1. Dostluk: Epikuros'a göre, gerçek mutluluk dostlarla birlikte olmaktan gelir. 2. Özgürlük: Başkalarının beklentilerine göre değil, kendi değerlerine göre yaşamak, gerçek mutluluğun kapılarını açar. 3. Düşünmek: Hayatın temel meseleleri üzerine düşünmek, kaygıları hafifletir ve zihni berraklaştırır. 4. Ilımlılık: Aşırı isteklerden ve lüks tüketimden uzak durmak, daha kalıcı bir mutluluğa erişmeyi sağlar. Epikuros, mutluluğun dış dünyada değil, içsel doyumda saklı olduğunu vurgular.

Erich Fromm, "Sevme Sanatı" adlı eserinde sevginin öğrenilmesi gereken bir sanat olduğunu savunur. Fromm'un sevme sanatında öne çıkardığı temel unsurlar şunlardır: 1. Özen: Sevgi, sevilen kişiye özen göstermeyi ve onun iyiliğini istemeyi gerektirir. 2. Sorumluluk: Sevgi, duygusal ve fiziksel olarak sevilen kişiye karşı sorumluluk taşımaktır. 3. Saygı: Sevgi, sevilen kişinin özgünlüğünü kabul etmeyi ve onu olduğu gibi görmeyi içerir. 4. Anlayış: Gerçek sevgi, sevilen kişiyi derinlemesine anlamaya çalışmaktır. 5. İnanç ve Güven: Sağlıklı bir sevgi ilişkisinin temel taşlarından biri, tarafların birbirine duyduğu güven ve inançtır. Fromm ayrıca, modern toplumda sevginin tüketim kültürü tarafından yüzeyselleştirildiğini ve bunun sevme yeteneğini zayıflattığını eleştirir.

Aristo'nun dört temel ilkesi, "dört neden" olarak adlandırılır ve şunlardır: 1. Maddi Neden (causa materialis). 2. Formel Neden (causa formalis). 3. Etken Neden (causa efficiens). 4. Ereksel Neden (causa finalis).

Realist bakış açısı, olayları ve durumları gerçekçi ve pragmatik bir şekilde değerlendirme ve analiz etme yaklaşımıdır. Bu bakış açısına sahip olan kişiler: - Somut verilere dayalı sonuçlar elde etmeyi amaçlarlar; - İdealizmden ve fanteziden uzak dururlar; - Analitik ve eleştirel düşünme yeteneğine sahiptirler.

Toplum Sözleşmesinin temel felsefesi, bireylerin doğal hâlde sahip oldukları bazı özgürlüklerinden vazgeçerek, daha büyük bir düzen, güvenlik ve ortak yaşam amacıyla kolektif bir otoriteye – yani devlete – tabi olmayı kabul etmeleridir. Bu felsefenin bazı temel ilkeleri şunlardır: Genel İrade: Egemenlik halkın ortak iradesindedir. Doğrudan Demokrasi: Temsil değil, halkın doğrudan katılımı esastır. Özgürlüğün Yeniden İnşası: Birey, kendi koyduğu yasaya uyarak özgürleşir. Doğal Durumdan Politik Düzene Geçiş: Vahşi özgürlükten, ahlaki yurttaşlığa doğru evrim.

Doğru çeşitleri şu şekilde sınıflandırılabilir: 1. Evrensel Doğru: Dünya çapında kabul edilen, standartlaştırma kaynaklarında bulunan bilgiler. 2. Kişiye Göre Doğru: Bireyin kendi bilgi ve inançlarına dayanan kişisel doğrular. 3. Gruba Göre Doğru: Belirli bir grubun kabul ettiği, diğer gruplar tarafından reddedilebilecek bilgiler. 4. Kesin Doğru: Mantıksal olarak itiraz edilemeyen, göz önünde olan veya olayın tüm taraflarının kabul ettiği doğrular. 5. Yatay, Dikey ve Eğik Doğrular: Yere göre konumlarına göre adlandırılan geometrik doğrular.

Animizm ve animist kavramları aynı şeyi ifade etmez. Animizm, tüm nesnelerin ve canlıların bir ruha veya ruhlara sahip olduğuna dair inanç sistemidir. Animist ise animizme inanan kişiyi ifade eder.

Engin Geçtan'ın "İnsan Olmak" kitabı, insanın doğuştan getirdiği özellikler, çevresel etkiler ve bu etkilerin birey üzerindeki şekillendirici gücü gibi konuları ele alır. Kitapta öne çıkan başlıklar şunlardır: - Özgürlük: Çocukluk yıllarını gerekli destekten yoksun ya da baskı altında geçiren kişilerin, yetişkinlikte de aynı gerilimi yaşadıkları savunulur. - Yalnızlık: Bir insanın kendi seçimiyle ve "geçici" olarak yalnızlığa çekilmesinin yapıcı ve yaratıcı sonuçlar doğurabileceği üzerinde durulur. - Toplumsal değerler: Aile yapısının ve toplumsal değerlerin insan psikolojisi üzerindeki etkileri detaylı olarak incelenir. - Psikoloji ve diğer alanlar: İnsan psikolojisi, psikoloji, edebiyat, teknoloji ve felsefe gibi alanlara değinilerek irdelenir. Geçtan, psikanalitik bir bakış açısıyla, okura evrensel insan deneyimlerine dair derinlemesine bir bakış sunar.

Ütopik kelimesi, gerçekçi olmayan veya pratikte uygulanamayacak kadar idealist bir şekilde tasarlanmış olan şeyleri ifade eder. Bu terim, ütopya kavramından türetilmiştir ve genellikle toplumsal düzenlemeler, politik sistemler, teknolojik gelişmeler veya idealler gibi konularda kullanılır.

Tümdengelim ve tümevarım arasındaki temel fark, akıl yürütme yönlerinin ters olmasıdır. Tümdengelim, genel bir önermeden özel bir sonuca ulaşma yöntemidir. Tümevarım ise, tek tek olay ve olgulardan genel yasalara veya tikel önermelerden tümel önermeye doğru gitme yöntemidir.

Farabi, çeşitli felsefi ve bilimsel konularda önemli görüşleri savunmuştur: 1. Devlet Felsefesi: Farabi'ye göre, ideal bir devlet bilge bir filozof-kral tarafından yönetilmelidir ve bu devlet, toplumdaki tüm bireylerin iyi yaşamalarını sağlamak amacıyla adaletle yönetilmelidir. 2. Eğitim ve Bilgi: Eğitimin ve bilginin toplum için önemini vurgular, insanların bilgi ve erdemlerle donatılması gerektiğini savunur. 3. Felsefe ve Din: Felsefe ve din arasında bir uyum olduğunu savunur, gerçek din ve gerçek felsefenin aynı hedefe hizmet ettiğini düşünür. 4. Aristotelesçi Etki: Aristoteles'in eserlerini Arapça'ya çevirerek ve yorumlayarak İslam dünyasında Aristotelesçi felsefenin yayılmasına katkıda bulunmuştur. 5. Evrenin Yapısı: Evrenin sürekli hareket eden bir dönme dolap şeklinde tasavvur edilmesi gerektiğini, bu sistemde her varlığın bir yeri ve işlevi olduğunu savunur.

“Başkalarının merhametine kalmış bir bilge olmaktansa, kendi başına bir deli olmak daha iyi” sözü Friedrich Nietzsche'ye aittir.