Epidemiyoloji

Koronavirüs (COVID-19) virüsünün tamamen yok olması için kesin bir süre vermek mümkün değildir. Ancak, bazı uzmanlar ve modeller, virüsün 2-3 yıl içinde kontrol altına alınabileceğini öngörmektedir. Diğer bir olasılık ise virüsün mevsimsel bir hastalık haline gelmesi ve her yıl salgınlar yapmasıdır. Bu durumda, önlemlerin ve kısıtlamaların uzun süre devam etmesi gerekebilir. Virüsün yok olma süreci, aşı ve ilaçların geliştirilmesi, toplumun bağışıklık kazanması ve virüsün mutasyon geçirme özelliklerine bağlı olarak değişecektir.

Ki-Kare (χ²) Testi, kategorik verilerde gözlenen ve beklenen frekanslar arasındaki farkın anlamlılığını ölçen istatistiksel bir testtir. Bu testin bazı kullanım alanları: - Genetik: Mendel kalıtım modellerini doğrulamak, genetik bağlantı ve rekombinasyonu belirlemek. - Ekoloji: Tür dağılım analizi ve topluluk yapısı çalışmaları. - Epidemiyoloji: Tarama testlerinin performansını değerlendirmek, halk sağlığı müdahalelerinin etkinliğini ölçmek. Ki-Kare Testi, ayrıca kemik iliği testi olarak da adlandırılabilir ve bu test, kemik iliğindeki hücrelerin yapısını ve işlevini değerlendirmek için yapılan tıbbi bir prosedürdür.

Salgın hastalık, belirli bir bölgede veya toplulukta, beklenenden daha fazla sayıda kişinin kısa sürede aynı hastalığa yakalanması durumunu temsil eder. Bu tür hastalıklar genellikle virüs, bakteri, parazit veya mantar gibi mikroorganizmalarla ortaya çıkar ve hava, su, temas, damlacık veya vektör yoluyla yayılır.

Çin'de ilk koronavirüs vakası, 31 Aralık 2019 tarihinde Hubey eyaletine bağlı Vuhan kentinde ortaya çıktı. Yerel sağlık komisyonu, kentteki Huanan Deniz Ürünleri Pazarı ile teması bulunan 27 kişide kaynağı bilinmeyen bir solunum yolu rahatsızlığı tespit edildiğini bildirdi.

Koronavirüsün Türkiye'yi terk ettiğine dair kesin bir tarih vermek mümkün değildir, çünkü koronavirüs halen dünya genelinde dolaşımda bulunmaktadır. Türkiye'de ilk koronavirüs vakası 11 Mart 2020 tarihinde tespit edilmiştir.

Cluster tıpta iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. Epidemiyolojide: Bir hastalık veya sağlık sorununun, zaman ve yer açısından yakından gruplanmış şekilde toplanması anlamına gelir. 2. Nörolojide: Küme baş ağrısı olarak da bilinen, yoğun ve periyodik baş ağrılarıyla karakterize bir durumu ifade eder.

Endemi ve epidemi bulaşıcı hastalıkların yayılma derecesine göre kullanılan terimlerdir. Endemi, belirli bir coğrafi bölgedeki bir toplulukta bir hastalığın veya bulaşıcı ajanın sürekli olarak var olması durumudur. Epidemi ise aynı anda birçok insanı etkileyen ve bir veya birkaç topluluğa yayılabilen bir salgındır.

Domuz gribi (H1N1) salgınının ne zaman biteceği kesin olarak belirlenememiştir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), 2009 yılında yaşanan H1N1 pandemisinin Ağustos 2010'da sona erdiğini açıklamıştır. Domuz gribinden korunmak için yıllık grip aşısı yaptırmak ve hijyen kurallarına dikkat etmek önemlidir.

Morbiditenin yüksek olması, belirli bir popülasyonda hastalığa yakalananların sayısının sağlıklı kalanlara oranının yüksek olması anlamına gelir. Bu durum, genellikle sekel olarak adlandırılan, orta ve uzun vadeli dönemlerde sağlığa zararlı ve kalıcı etkilerin varlığını ifade eder.

Evet, Gürcistan'da kuş gribi vakası tespit edilmiştir. 2025 yılının Ocak ayında, Georgia Tarım Bakanlığı ve ABD Tarım Bakanlığı'nın Hayvan ve Bitki Sağlığı Denetim Servisi, Elbert County'deki bir ticari kümes hayvanı sürüsünde Yüksek Patojenik Kuş Gribinin (HPAI) H5N1 suşunu doğrulamıştır.

Analitik epidemiyoloji, analitik kimya ve analitik toksikoloji arasındaki ilişkiler şu şekilde özetlenebilir: 1. Analitik Epidemiyoloji: Hastalıkların nedenlerini ve yayılma yollarını incelemek için epidemiyolojik verileri analiz eder. 2. Analitik Kimya: Maddelerin bileşimini ve yapısını belirlemek için çeşitli yöntemler kullanır. 3. Analitik Toksikoloji: Toksik maddelerin kalitatif ve kantitatif analizini yaparak, vücut sıvı ve dokularında toksik maddelerin varlığını tespit eder.

Çin'deki HMPV virüsü, Türkiye'de şu ana kadar görülmemiştir. Sağlık Bakanlığı, bu virüsü düzenli olarak takip etmekte ve Türkiye'de herhangi bir anormal durum tespit edilmemiştir.

Domuz gribi (influenza A/H1N1) için dünya genelinde ortalama ölüm oranı yüzde 1 civarındadır. Ancak, bu oran ülkelere ve salgın dönemlerine göre değişebilir.

Çin'de keşfedilen yeni virüsler arasında şunlar bulunmaktadır: 1. HKU5-CoV-2: Wuhan Viroloji Enstitüsü'nde yapılan araştırmalarda tespit edilen, SARS-CoV-2 ile benzer özelliklere sahip bir yarasa koronavirüsüdür. 2. Mpox: Maymun çiçeği virüsünün mutasyona uğramış yeni bir alt türüdür ve daha fazla ülkeye yayılma potansiyeli taşımaktadır. 3. Wetland (WELV): Kene ısırığı yoluyla bulaşan ve beyin hasarına neden olabilen bir virüstür.

Covid-19 virüsü, Türkiye'ye Çin'in Vuhan şehrinden geldi.

Tularemi saha çalışması, tularemi hastalığının epidemiyolojisi, teşhisi ve tedavisine yönelik yapılan saha çalışmalarını ifade eder. Bu tür çalışmalar genellikle aşağıdaki faaliyetleri içerir: Bilgi alışverişi ve işbirliği: Tularemi konusunda çalışan araştırmacılar arasında bilgi paylaşımı ve ulusal/uluslararası işbirliğinin geliştirilmesi. Çok merkezli çalışmalar: Tularemi salgınları sırasında multi-disipliner ve çok merkezli araştırmaların organize edilmesi. Eylem planları: Tularemi salgınları için ulusal işbirliği ve eylem planlarının oluşturulması. Rehber hazırlama: Sağlık Bakanlığı ile birlikte tularemi hastalığının kontrolü için saha rehberlerinin hazırlanması. Hasta seroepidemiyolojisi: Tüberküloz lenfadenit tanılı hastalarda tularemi seroepidemiyolojisinin araştırılması gibi özel projelerin yürütülmesi.

Tarihte koleradan en çok ölümün yaşandığı salgın, Dördüncü Kolera Pandemisi olarak bilinir ve 1863-1879 yılları arasında gerçekleşmiştir. Diğer önemli kolera salgınları arasında İkinci Kolera Pandemisi (1829-1849) ve Altıncı Kolera Pandemisi (1899-1923) da yer alır.

Kara Ölüm'ün kökeni Orta Asya'ya, günümüzde Kırgızistan olan bölgedeki Issık Kul Gölü'nün yakınlarına kadar uzanmaktadır. Bu sonuca, antik Yersinia pestis genomlarını inceleyen ve disiplinlerarası bir araştırma ekibinin çalışmaları sayesinde varılmıştır.

Vaka-kontrol ve kohort çalışmaları, tıbbi araştırmalarda yaygın olarak kullanılan iki gözlemsel araştırma yöntemidir. Temel farklar şunlardır: 1. Zamanlama: Kohort çalışmasında, bireyler ilgilenilen hastalığa yakalanıp yakalanmayacaklarını belirlemek için izlenirken, vaka-kontrol çalışmasında bireyler zaten hastalığa sahiptir. 2. Nedensellik: Kohort çalışmasında nedensellik daha kesindir ve çalışma, nedensel bir bağlantı olup olmadığını belirlemeye çalışır. 3. Yöntem: Kohort araştırmaları ileriye yönelik (prospektif) iken, vaka-kontrol araştırmaları geriye dönük (retrospektif) olarak yapılır.

Batı Nil virüsü ilk olarak 1937 yılında Uganda'nın Batı Nil bölgesinde görülmüştür.