Epidemiyoloji

Kuş gribi vakaları en çok California ve Colorado eyaletlerinde görülmüştür.

Evet, New York'ta kuş gribi vakaları tespit edilmiştir. 2024 yılında yapılan bir araştırmada, New York'un yabani kuş popülasyonunda H5N1 kuş gribi virüsünün izleri bulunmuştur.

Kuş gribi, New York'a göçmen kuşlar aracılığıyla geldi.

Covid-19 virüsü ilk olarak Çin'in Hubei bölgesinin başkenti olan Wuhan kentinde ortaya çıktı.

R0 değerinin 1 olması, bir hastalığın salgın oluşturma potansiyelinin ortadan kalktığı anlamına gelir.

Epidemiyoloji ve halk sağlığı birbiriyle ilişkili ancak farklı kavramlardır: - Epidemiyoloji, hastalıkların toplum içindeki dağılımını, nedenlerini ve bu dağılımları etkileyen faktörleri inceleyen bir bilim dalıdır. - Halk sağlığı ise, toplumun tamamını gözeterek adil, bütüncül ve sürdürülebilir yöntemler geliştirmeyi amaçlayan bir alandır.

HMPV (İnsan Metapnömovirüsü) virüsü şu ana kadar Çin, Avrupa, Hindistan ve Malezya gibi ülkelerde tespit edilmiştir.

Bu yıl gribin şiddetli geçmesinin birkaç nedeni vardır: 1. Birden Fazla Virüsün Etkili Olması: Grip vakalarında sadece influenza virüsü değil, COVID-19, RSV ve rhinovirüs gibi diğer solunum yolu virüsleri de etkili olmaktadır. 2. Bağışıklık Sisteminin Zayıflaması: Pandemi döneminde uygulanan maske kullanımı ve sosyal mesafe gibi önlemler, insanların grip ve benzeri virüslerle daha az karşılaşmasına neden olmuş, bu da bağışıklık sisteminin doğal olarak güçlenmesini engellemiştir. 3. Aşılama Oranlarının Düşmesi: Grip aşısı yaptıranların sayısında azalma olması, grip vakalarının daha ağır geçmesine yol açmaktadır. 4. Hava Koşulları: Soğuk hava ve La Niña etkisi, virüslerin daha hızlı yayılmasına zemin hazırlamaktadır.

R0 değeri 1'den büyük olduğunda tehlikeli olarak kabul edilir.

Veba hastalığı en çok Afrika, Asya ve Amerika'nın bazı bölgelerinde görülmektedir. Günümüzde en fazla insan enfeksiyonuna sahip ülke ise Madagaskar'dır.

Epidemiyoloğun amacı, toplum sağlığını korumak ve hastalıkların yayılmasını önlemek için çalışmalar yapmaktır. Bu kapsamda epidemiyologlar: Hastalıkların nedenlerini ve risk faktörlerini belirler. Salgınların izlenmesi ve acil durumlarda yardım sağlar. Önleyici tedbirler ve politikalar geliştirir ve uygular. Sağlık politikası kuruluşlarıyla işbirliği yaparak, halk sağlığını ilgilendiren stratejiler oluşturur. Bulguları analiz eder, raporlar ve bilim camiası, politika yapıcılar ve kamuoyuyla paylaşır.

"Kara Ölüm" kitabı, Tolgahan Karaimamoğlu tarafından kaleme alınmış olup, 1300'lü yıllarda Çin'den İngiltere'ye kadar insanları kasıp kavuran vebanın tarihini anlatmaktadır. Kitapta, vebanın nasıl yayıldığı, şehirleri nasıl ölüm sessizliğine büründürdüğü, vebanın kazananlarını ve kaybedenlerini, ekonominin, sosyokültürel hayatın, yönetimsel ve dinî otoritenin nasıl etkilendiği ve nihayetinde değişen zihinsel hayat çarpıcı yönleriyle ele alınmaktadır.

Grip virüsü, her yıl dünya nüfusunun %5-15'ine bulaşmaktadır.

COVID-19'un ortaya çıkış nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, virüsün yarasalarda bulunan koronavirüslerle genetik benzerlik taşıdığı tespit edilmiştir. Bilim insanları, SARS ve MERS gibi koronavirüslerin yarasalardan bulaştığını bilse de, SARS-CoV-2'nin insanlara nasıl geçtiği kesinleşmemiştir. COVID-19'un ilk işaretleri, 2019 yılının Kasım ayında Çin'in Wuhan kentinde küçük çaplı vakalarla başlamıştır.

Rus 19 olarak bilinen COVID-19 virüsü, ilk kez 2019 yılının Aralık ayında Çin'in Wuhan kentinde ortaya çıkmıştır.

İnsidans riski, belirli bir nüfusta belirli bir zaman dilimi içerisinde belirli bir hastalık veya hastalıkların yeni olgularının sayısını ifade eder.

Domuz gribi (H1N1 virüsü) Türkiye'de en çok İstanbul ilinde görülmüştür.

Epidemolojik çalışmalar iki ana türe ayrılır: gözlemsel çalışmalar ve deneysel çalışmalar. Gözlemsel çalışmalar kendi içinde dört ana kategoriye ayrılır: 1. Kesitsel Karşılaştırma Çalışmaları: Büyük gruplar yerine çeşitli küçük gruplardan toplanan verilerin karşılaştırılması. 2. Korelasyon (Ekolojik) Çalışmaları: Popülasyon düzeyinde diyet ve kanser arasında bir korelasyon bulmaya çalışır. 3. Vaka Kontrol Çalışmaları: Hastalık tanısı konmuş kişileri, teşhis konmamış kişilerle karşılaştırır. 4. Kohort Çalışmaları: Birbirine benzeyen, ancak belirli faktörlere farklı maruz kalmış popülasyonları karşılaştırır. Deneysel çalışmalar ise genellikle laboratuvar ortamında veya klinik denemeler şeklinde yapılır ve şu türleri içerir: 1. İn Vitro Çalışmaları: İnsan veya hayvan hücresi üzerinde yapılan deneyler. 2. Klinik Denemeler: Yeni bir tedavi yönteminin etkinliğini değerlendirmek için yapılan çalışmalar. 3. Tarla Denemeleri: Klinik denemelere benzer, ancak sahada ve kişisel olarak yapılan çalışmalar.

Epidemic kelimesi iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. Salgın hastalık: Belirli bir coğrafi bölgedeki popülasyonda, rapor edilen yıllık vaka sayısının hızla arttığı hastalık durumu. 2. Genel anlamda salgın: Ani ve hızlı yayılan, birçok insanı etkileyen zararlı veya istenmeyen bir olay.

İnsidans, belirli bir nüfusta belirli bir zaman dilimi içerisinde belirli bir hastalık veya hastalıkların yeni olgularının sayısını ifade eder. Epidemiyoloji ve birçok sosyal tıp biliminde sıklıkla kullanılır.