Deney

Bilim fuarı için beş ana proje türü şunlardır: 1. Deney veya Araştırma: Bilimsel yöntemi kullanarak bir hipotez önermek ve test etmek. 2. Gösteri: Daha önce yapılmış bir deneyin yeniden test edilmesi. 3. Model: Bir kavramı veya ilkeyi göstermek için bir model oluşturmak. 4. Koleksiyon: Bir kavramı veya konuyu anladığınızı göstermek için bir koleksiyon sergilemek. 5. Topluluk Bilimi: Belirli bir konu hakkında bilgi toplayıp bulguları sunmak.

Çekme deneyinde kuvvet-deplasman eğrisi, standartlara uygun olarak hazırlanmış bir deney numunesine tek eksenli ve sabit hızla artan bir çekme kuvveti uygulanarak elde edilir. İşlem adımları: 1. Numune Hazırlığı: Deney numunesinin boyutları ve ölçüleri belirlenir. 2. Cihaz Kurulumu: Çekme deney cihazı, çeneleri ve numune, cihaza yerleştirilir ve sıkıştırılır. 3. Veri Kaydı: Deney cihazı, uygulanan kuvveti ve numunenin boyunda meydana gelen uzamayı sürekli olarak kaydeder. 4. Eğrinin Oluşturulması: Elde edilen kuvvet ve uzama verileri kullanılarak kuvvet-deplasman eğrisi çizilir.

Cam tüpün bir ucuna derişik HCI, diğer ucuna derişik NH3 konularak beyaz halkanın ilk görüldüğü yer işaretlenmesi ve halkanın iki uca uzaklığının ölçülmesi, gazların difüzyon hızının ölçülmesi deneyinin bir parçasıdır. Deneyin yapılışı: 1. Cam tüp destek çubuklarına yatay şekilde tutturulur. 2. Pamuklardan birine derişik HCl, diğerine NH3 çözeltisi damlatılır. 3. Islanan pamuklar cam tüpün iki ucuna aynı anda yerleştirilir ve cam tüpün uçları mantar tıpa ile kapatılarak kronometre çalıştırılır. 4. Cam tüp dikkatle izlenir, oluşan beyaz halkanın iki uca olan uzaklığı ve geçen süre not edilir. Sonuçlar: - Beyaz halka her iki uca eşit uzaklıkta mıdır? Genellikle NH3 gazı daha hafif olduğu için halkanın NH3 tarafına daha yakın olduğu gözlemlenir. - Difüzyon hızı ile gazların molekül kütleleri arasındaki ilişki: Molekül kütlesi küçük olan gazların yayılma hızı, molekül kütlesi büyük olan gazlardan daha büyüktür.

İç deney ve dış deney kavramları, felsefe alanında farklı anlamlar taşır: 1. İç Deney: John Locke'un felsefesinde, düşünme yoluyla elde edilen bilgileri ifade eder. 2. Dış Deney: Hem Locke hem de David Hume'un felsefesinde, duyumlar yoluyla edinilen basit fikirleri kapsar.

Fare Cenneti Deneyi, Amerikalı bilim insanı John Calhoun tarafından 1958 ve 1962 yılları arasında yürütülen ve toplumsal dinamiklerin incelenmesini amaçlayan bir çalışmadır. Deneyde, farelerin yaşayabileceği ideal bir ortam tasarlanmış ve bu ortama bol miktarda yiyecek, su ve alan sağlanmıştır. Sonuç olarak, deney aşırı nüfusun sosyal çöküşe ve davranışsal bozukluklara yol açtığını göstermiştir.

Deney raporlarında sonuç bölümü şu şekilde yazılır: 1. Ana Bulguların Özeti: Deney sonuçlarının kısa bir özeti sunulur. 2. Hipotezin Değerlendirilmesi: Elde edilen bulguların hipotez ile uyumu tartışılır. 3. Hata ve Sapmalar: Deney sırasında karşılaşılan hatalar ve olası sapmalar belirtilir. 4. Alternatif Açıklamalar ve Öneriler: Alternatif açıklamalar ve gelecekte yapılabilecek çalışmalar hakkında yorum yapılır. 5. Genel Değerlendirme: Deneyin genel bir değerlendirmesi yapılır ve varsa ileriye dönük öneriler sunulur. Sonuç bölümü, raporda sunulan sonuçlara dayanmalı ve deneyden çıkarılabilecek gerekçelerin açık bir ifadesini içermelidir.

CERN deneyinde Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'nda (LHC) yürütülen ALICE deneyi kapsamında, ışık hızına yakın hızlarla çarpıştırılan kurşun çekirdekleri, güçlü elektromanyetik alanların etkisiyle altın atomlarına dönüştü. Bu olay, simyacıların "kurşunu altına çevirme" hedefinin bilimsel bir yansıması olarak kaydedildi.

Half-Life oyununda geçen deney, Xen gezegeninden getirilen bir kristalin ikiye bölünüp incelenmesi deneyidir.

Suda fırtına deneyinin amacı, çocukların araştırma ve keşfetme duygularını geliştirmektir. Ayrıca, bu deney sayesinde maddeler suda yüzme ve batma özelliklerine göre sınıflandırılabilir.

Kuyu içi veyn (kanatlı kesici) deneyi, kohezyonlu (killi ve/veya siltli) zeminlerin drenajsız koşullarda kayma direncini ölçmek için yapılan bir arazi deneyidir. Deneyin yapılışı: 1. Sondaj Kuyusu Açılması: Deney yapılacak sondaj kuyusunda, kuyunun dibine kadar uzatma çubuklarıyla birlikte kanatlı kesici indirilir. 2. Zemine Kuvvet Uygulanması: Kanatlı kesici, zemine itilir ve döndürme momenti uygulanarak zemin kesilir. 3. Momentin Ölçülmesi: Kesme anında uygulanan döndürme momenti, kalibre edilmiş yaylar yardımıyla ölçülür. Bu deney, özellikle örselenmemiş numune alınmasının güç olduğu yumuşak kıvamdaki zeminlerde başarılı sonuçlar verir.

Sıvılarda basınç deneyinde sabit tutulan değişkenler şunlardır: 1. Derinlik: Sıvı basıncının derinlikle ilişkisini incelemek için deney boyunca sıvının derinliği sabit tutulur. 2. Yoğunluk: Basıncın yoğunlukla ilişkisini gözlemlemek için kullanılan sıvının yoğunluğu sabit tutulur. 3. Yer çekimi ivmesi: Dünya üzerindeki deneylerde yer çekimi ivmesi sabit kabul edilir. Ayrıca, kabın şekli ve sıvı miktarı da sabit değişkenler arasında yer alır.

Karbonat ve sirke ile balon şişirme deneyi yapmak için aşağıdaki adımları izleyin: 1. Malzemeler: Cam şişe, sirke, 2 yemek kaşığı karbonat veya kabartma tozu, huni, 1 adet balon, paket lastiği veya bant. 2. Hazırlık: Cam şişenin 1/3'ünü sirke ile doldurun. 3. Balonu şişeye geçirme: Huninin küçük ucunu balonun ağzına yerleştirin ve huni yardımıyla balonun içinde 2 kaşık karbonatı ekleyin. 4. Balonu sabitleme: Balonun ağzını karbonat içinden dökülmeyecek şekilde tutarak, cam şişenin ağzına geçirin. 5. Karbonatın dökülmesi: Balonu serbest bırakın ve içindeki karbonatın cam şişeye dökülmesini sağlayın. 6. Şişirme: Balonun şişmesini gözlemleyin. Bu deneyde, sirke asit özellikte, karbonat ise baz özellikte maddelerle kimyasal bir reaksiyon gerçekleştirilir ve bu reaksiyon sonucunda karbondioksit gazı açığa çıkar, bu da balonun şişmesini sağlar.

Madde ve ısı denemeleri, fen bilimleri derslerinde maddelerin ısı iletkenliklerini ve ısı alışverişini gözlemlemek için yapılan deneylerdir. Bu denemelerden bazıları şunlardır: 1. Isının iletim yoluyla yayılması deneyi: Metal bir kaşığın ısıyı diğer maddelere göre daha iyi iletip iletmediğini test eder. 2. Birbirine perçinlenmiş metal levhaların ısı etkisiyle bükülmesi deneyi: Isının etkisiyle metallerin genleşmesini ve bükülmesini gösterir. 3. Sıcak ve soğuk su karıştırma deneyi: Sıcak ve soğuk suların karıştırıldığında aralarında ısı alışverişi olduğunu ve sıcak suyun sıcaklığının düşerken, soğuk suyun sıcaklığının yükseldiğini ortaya koyar.

Kum konisi ile kuru birim hacim ağırlığın bulunması için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Deney Setinin Hazırlanması: Yoğunluğu belirli kum, alt tarafı belirli hacimde olan koni, üst tarafı silindirik olan ve arada anahtarla bağlı olan teçhizat, ortası koninin oturacağı gibi oyulmuş dikdörtgen levha, çiviler, kazma malzemeleri, terazi, etüv gibi elemanlar hazırlanır. 2. Çukur Açılması: Levha deney yapılacak yere çakılır ve oyukluğundan derine kazılır, çıkan zemin kaba alınır. 3. Koninin Yerleştirilmesi: Daha önceden kumla birlikte tartılmış olan koni kap levhanın üzerine yerleştirilir, aradaki anahtar açılıp kumun serbest bir şekilde boşluğu doldurması sağlanır. 4. Tartım: Kalan kumla birlikte koni kap tartılır. 5. Su Muhtevasının Belirlenmesi: Alınan zemin numunesi etüvde 24 saat süreyle kurutulup su muhtevası belirlenir, kuru birim hacim ağırlığa geçilir.

Çekme deneyi ile aşağıdaki malzeme özellikleri belirlenir: 1. Elastisite Modülü (Young Modülü): Malzemenin elastik şekil değişimine karşı gösterdiği direnç. 2. Akma Gerilmesi: Malzemenin plastik deformasyonun başladığı gerilme noktası. 3. Çekme Dayanımı: Malzemenin kopana kadar dayanabileceği en yüksek çekme gerilmesi. 4. Kopma Gerilmesi: Numunenin koptuğu andaki gerilme değeri. 5. % Uzama: Malzemenin boyunda meydana gelen yüzde plastik uzama oranı, sünekliğin göstergesi. 6. % Kesit Daralması: Malzemenin kesit alanında meydana gelen yüzde daralma veya büzülme oranı. 7. Tokluk: Malzemenin kırılıncaya kadar enerji depolama veya soğurma yeteneği.

Bağımlı değişken, fen bilimlerinde bir deneyde bağımsız değişkenin değişmesi sonucu etkilenen ve araştırmacının ölçmek istediği değişkendir.

Tentürdiyot ve limon renk değiştirir çünkü bunlar birbirleriyle tepkimeye girerler. Bu tepkimede, tentürdiyot çözeltisinin içindeki iyot ve limonun içinde bulunan asit, renk değişikliğine sebep olan bir kimyasal reaksiyona neden olur.

Modern bilim, bilimsel yönteme dayanır. Bu yöntem, aşağıdaki adımları içerir: 1. Gözlem: Araştırmacı, duyularını veya çeşitli araç-gereçleri kullanarak olayları dikkatle inceler ve veri toplar. 2. Problemin Belirlenmesi: Gözlemlerden yola çıkarak yanıtlanması gereken soru netleştirilir. 3. Veri Toplama: Deneyler, anketler, literatür taramaları veya gözlem kayıtları gibi yöntemlerle yeterli ve güvenilir veriler elde edilir. 4. Hipotez Oluşturma: Toplanan veriler doğrultusunda, olası bir açıklama veya öngörü geliştirilir. 5. Deney Tasarlama ve Uygulama: Kontrollü deneyler hazırlanarak hipotez sınanır. 6. Analiz ve Sonuç Çıkarma: Deneylerden elde edilen veriler değerlendirilerek hipotez desteklenir ya da reddedilir. Bu süreç, bilimsel bilginin objektif, sistematik ve tekrarlanabilir olmasını sağlar.

Skinner kutusundaki güvercin, düğmeye bastığında yiyecek ödülü kazanmak için eğitilmiştir. Bu deneyde, güvercinlerin batıl inançlar geliştirdiği gözlemlenmiştir: Güvercinler, düğmeye basmanın doğrudan yiyecek getirmediğini anlamalarına rağmen, bir süre sonra bu hareketi tekrarlayarak ödül beklentisi içine girmişlerdir.

Dalganın yansıması deney yoluyla şu şekilde gözlemlenebilir: 1. Dalga Leğeni Kullanımı: İçine su doldurulmuş bir dalga leğeni kullanılır. 2. Doğrusal ve Dairesel Dalgalar: Dalga leğeninde doğrusal su dalgaları bir cetvelle suyun yüzeyine dokunularak, dairesel su dalgaları ise bir kurşun kalem veya parmağın ucuyla oluşturulur. 3. Engellerin Kullanımı: Doğrusal dalgalar, düzlemsel veya parabolik engellere çarpıp yansıyabilir. Bu deneyler, su dalgalarının yansıma kanunlarını anlamak için yapılır.