Jeoteknik

Dumlupınar Üniversitesi'nde zemin etüdü genellikle jeoteknik mühendisler veya coğrafi bilimciler tarafından aşağıdaki adımlarla gerçekleştirilir: 1. Alan İncelemesi: Projenin yapılacağı alanın genel incelemesi yapılır, arazi haritası incelenir ve topografik veriler toplanır. 2. Zemin Numunesi Toplama: Laboratuvar testleri için zemin numuneleri toplanır. 3. Laboratuvar Testleri: Numuneler, zeminin taşıma kapasitesi, sıkıştırılabilirlik ve drenaj özellikleri gibi parametreleri belirlemek için laboratuvar testlerine tabi tutulur. 4. Zemin Parametrelerinin Belirlenmesi: Laboratuvar testlerinden elde edilen veriler kullanılarak, zeminin mühendislik özellikleri belirlenir. 5. Raporlama: Tüm bu aşamaların sonuçları bir rapor halinde sunulur ve projenin tasarım ve inşaat aşamalarında kullanılır. Zemin etüdü, uzman mühendisler tarafından yürütülmeli ve her proje için zemin koşullarına göre özelleştirilmelidir.

Zemin etüdünde yapılan bazı testler şunlardır: Sondaj çalışmaları. Laboratuvar deneyleri. Sismik testler. Jeofiziksel testler. Jeokimyasal analizler. Alan gözlemleri. Zemin etüdü için gerekli testler, projenin özelliklerine ve gereksinimlerine göre değişebilir.

Sondajda kullanılan kulelerden bazıları şunlardır: Kara kuleleri. Açık deniz kuleleri. Taşınabilir kuleler. Döner kuleler. Burgu kuleleri. Ayrıca, jeoteknik, petrol ve gaz, endüstriyel gibi farklı kategorilere göre sınıflandırılan sondaj kuleleri de bulunmaktadır.

ÖA ve ÖB farklı bağlamlarda farklı anlamlara gelmektedir: ÖA (Önlemli Alan). ÖB (Özgünlük Belgesi). ÖS ve ÖÖ. Ayrıca, imar planı bağlamında "ÖA" Özel Amaçlı İmar Planı'nı ifade eder.

ÖA kısaltması farklı bağlamlarda farklı anlamlara gelebilir: İmar planlarında: "Önemli alan" anlamına gelir. Tıpta: "Özofagus atrezisi" anlamına gelir ve yenidoğan bebeklerde yemek borusunun bir kısmının doğumsal yokluğu durumunu ifade eder. Ayrıca, "area for preventive actions" ifadesinin kısaltması olarak da kullanılır ve bu, İngilizce'de "önlemli alan" anlamına gelir.

Gür Mühendislik, zemin etüt sondajları, imar planına esas jeoteknik etütler, arıtma sahalarının projeleri, kanalizasyon ve içme suyu hatları projeleri gibi mühendislik hizmetleri sunmaktadır. Şirketin faaliyet gösterdiği bazı alanlar: Zemin etütleri: İmar planlarına esas jeolojik ve jeoteknik etütler. Baraj ve su yapıları projeleri: Baraj ve gölet projeleri. Jeolojik harita yapımı: Jeolojik ve mühendislik jeolojisi harita yapımı. Jeofizik etütler: Sismik, rezistivite ve MASW ölçümleri. Firma, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı gibi çeşitli kuruluşlarla işbirliği yapmaktadır.

GPR (Ground Penetrating Radar), yeraltının sığ tabakalarının (ilk 0-40 metre) araştırılmasında kullanılan jeofizik bilimi tabanlı bir ölçüm cihazıdır. GPR'ın kullanım alanlarından bazıları şunlardır: Yer araştırmaları. Tünel araştırmaları. Yapı araştırmaları. Arkeojeofizik araştırmaları. Endüstriyel atık, sızıntı ve çevre kirlenmesinin araştırılması. Adli ve adli tıp. Yeryüzü ve galerilerde maden araştırmaları.

Sondaj çeşitleri beş ana kategoriye ayrılır: 1. Su Sondajı: Çamurlu ve havalı sondaj olarak ikiye ayrılır. 2. Petrol Sondajı: Yeraltındaki doğal kaynakların kullanımı için yapılan işlem. 3. Enerji Sondajı: Jeotermal enerji kaynaklarının çıkarılması. 4. Maden Sondajı: Maden işletmelerinde galerilerin havalandırılması ve yer altı sularının drenajı gibi işlemleri içerir. 5. Temel Sondajı: Yaşam alanlarındaki zemin özelliklerini belirlemek için yapılır. Ayrıca, sondaj yöntemleri olarak darbeli, döner ve birleşik sondaj gibi farklı teknikler de bulunmaktadır.

GPR (Ground Penetrating Radar), yeraltının sığ tabakalarını (ilk 0-40 metre) araştırmak için kullanılan bir jeofizik ölçüm cihazıdır. GPR'nin bazı kullanım alanları: Yer altı tesis tespiti: Yeraltı elektrik hatları, boru hatları, kanalizasyon ve kanalların yerini tespit eder. Arkeolojik araştırmalar: Antik şehirler, tapınaklar, mezarlar ve duvarların bulunmasında kullanılır. Endüstriyel atık araştırmaları: Eski veya kaydı bulunmayan atık alanlarının ve kaçak sızıntıların belirlenmesini sağlar. Adli tıp: Cezaevi firar tünelleri, ceset ve toplu mezarların tespitinde kullanılır. Yeryüzü ve maden araştırmaları: Yüzeye yakın madenlerin aranması ve rezerv geliştirmede yardımcı olur. GPR, kazıya gerek kalmadan yeraltı yapılarını inceleme ve gömülü nesneleri tespit etme imkanı sunar.

SPT (Standart Penetrasyon Deneyi) ile sıvılaşma analizi yapmak için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Zemin Parametrelerinin Belirlenmesi: İlgili zemin tabakalarındaki dane çapı dağılımı, su muhtevası ve Atterberg limit değerleri belirlenir. 2. SPT Değerlerinin Düzeltilmesi: Araziden elde edilen ham SPT verileri, N, Denklem 16B.1 kullanılarak N1,60 değerine düzeltilir. 3. Sıvılaşma Direncinin Hesaplanması: SPT deney sonuçlarından yararlanılarak sıvılaşma direnci (τR) hesaplanır. 4. Zeminde Oluşan Kayma Gerilmesinin Hesaplanması: Deprem sırasında gelişen kayma gerilmeleri (τdeprem) hesaplanır. 5. Güvenlik Katsayısının Hesaplanması: Sıvılaşma karşı güvenlik koşulu (τR / τdeprem ≥ 1.10) kontrol edilir. Sıvılaşma analizi, zemin profilindeki tüm tabakalar için uygulanır ve hacimsel birim deformasyon değerleri derinlikle integre edilerek zemin yüzeyindeki oturmalar belirlenir. Sıvılaşma analizi, uzmanlık gerektiren bir konu olduğundan, bir geoteknik mühendisine danışılması önerilir.

Keller şirketi, farklı alanlarda faaliyet göstermektedir: KELLER ITS: Kızılötesi sıcaklık ölçümü için pirometreler ve kontrol sistemleri üretir. Keller Group plc: İnşaat sektörü için jeoteknik uzman müteahhit hizmetleri sunar; zemin iyileştirme, temel çözümleri, zemin izleme ve enstrümantasyon gibi alanlarda çalışır. Keller, dünya çapında 10.000'den fazla çalışanı ile beş kıtada faaliyet göstermektedir.

Raylı sistem zemin etüdü hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, genel olarak zemin etüdü şu aşamalardan oluşur: 1. Ön inceleme: Arazi üzerindeki mevcut veriler toplanır ve haritalar incelenir. 2. Saha çalışmaları: Toprak örnekleri alınır, sondaj çalışmaları ve sismik testler yapılır. 3. Sonuçların değerlendirilmesi: Elde edilen veriler analiz edilir ve bir zemin etüdü raporu hazırlanır. Zemin etüdü, uzman ekipler tarafından yapılmalıdır.

Sondaj kazısı şu adımlarla gerçekleştirilir: 1. Hidrojeolojik etüt ve lokasyon tespiti. 2. Yasal izinler ve ruhsatlandırma. 3. Sondaj makinesinin kurulumu ve delme işlemi. 4. Boru (muhafaza) ve filtreleme. 5. Çakıllama. 6. Kuyu temizliği ve geliştirme (inkişaf). 7. Dalgıç pompa seçimi ve montajı. 8. Su analizi ve kuyu kullanma belgesi. Sondaj kazısı, uzmanlık gerektiren bir iş olduğundan, bu işlemi profesyonellere bırakmak önemlidir.

Uygun olmayan alan, doğa kaynaklı afet tehlikeleri ve jeoteknik problemler nedeniyle teknik ve ekonomik olarak önlem alınması mümkün olmayan, yerleşime uygun olmayan alan anlamına gelir. Ayrıca, "uygun olmayan alan" ifadesi, bir kişinin belirli bir süreç veya etkinliğe katılım için gerekli niteliklere veya koşullara sahip olmadığını belirtmek için de kullanılır.

Geogel™, sismik endüstride karşılaşılan derin delik koşulları için özel olarak üretilmiş bir jelatin dinamittir. Özellikleri: Formülasyon: Sıcaklık ve hidrostatik basıncın en şiddetli koşullarına karşı dayanıklıdır. Kullanım: Daha büyük şarjlar oluşturmak için birleştirilebilen sert, Fast-Lok™ kabuklara yerleştirilir. Kullanım Alanları: Aynı anda ateşlenen deliklerde veya test amaçlı ayrı ayrı ateşlenen deliklerde kullanılabilir.

Jeoteknik sondaj derinliği, çeşitli faktörlere bağlı olarak değişir: Yapı genişliği: Temel taban basıncından kaynaklanan zemin gerilmesinin, efektif gerilmenin %10'una eşit olduğu derinlik dikkate alınır. Yeraltı su seviyesi: Yeraltı su seviyesinin 5 metre derinliğinde olduğu durumlarda, sondaj derinliği en az 20 metre olmalıdır. Zemin türü: Masif kayalarda minimum 3 metre, ayrışmış kaya derinliği 3 metreden az olan zeminlerde 4 metre, alüvyon zeminlerde ise 5 metre sondaj derinliği önerilir. Ayrıca, bodrum dahil 4 katlı yapılar için minimum sondaj derinliği 10,5 metre, 4 katın üzerindeki yapılar için ise 15 metreden az olmamalıdır. Sondaj derinliği, jeoloji ve jeofizik mühendisleri tarafından yapılan hesaplamalar ve yerel yönetmeliklere göre belirlenmelidir.

Çanakkale'de zemin etüdü yapmak için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Arazi İncelemesi: Zemin etüdü yapılacak arazi, jeolojik ve jeoteknik açıdan incelenir. 2. Sondaj Çalışmaları: İlgili alana sondaj yapılarak numuneler alınır. 3. Numune Analizi: Alınan numuneler, üniversitelerin Jeoloji Mühendisliği bölümlerine veya laboratuvar hizmeti veren firmalara gönderilir. 4. Yeraltı Radarları: Yeraltı radarları ile mevcut yapılar belirlenir. 5. Veri Değerlendirmesi: Arazi ve laboratuvar verileri bir araya getirilerek zemin etüdü raporu hazırlanır. Zemin etüdü, inşaat öncesinde arazinin zemin özelliklerini belirlemek ve risk analizi yapmak için gereklidir.

İksanın amacı, temel çukuru kazısı ve çevre yapılarının güvenliğini sağlamaktır. İksanın diğer amaçları: Yanal yüzeylerdeki kaymaları kontrol altına almak; Zemin stabilitesini sağlamak; Komşu yapıların hasar görmesini engellemek; Göçme, devrilme, akma ve kayma gibi duraylılık problemlerini önlemek.

Erzincan'ın İliç ilçesindeki Çöpler altın madeninde 13 Şubat 2024'te meydana gelen maden kazasının nedenleri arasında şunlar bulunmaktadır: Kapasite artışı ve denetimsizlik. Şev dengesizliği ve mühendislik hataları. Kimyasal atıklar ve çevresel riskler. Ayrıca, iş güvenliği önlemlerinin yetersiz olduğu ve erken uyarı sistemlerinin eksik olduğu belirtilmiştir.

Meyerhof yöntemi, kalın (>2B) kum zeminler üzerinde yer alan radye temeller için geçerlidir. Bu yöntem, aynı zamanda drenajlı yükleme ve drenajsız yükleme durumları için de kullanılabilir. Meyerhof yönteminin hangi zeminler için geçerli olduğuna dair başka bir bilgi bulunamamıştır. Daha fazla bilgi için bir geoteknik mühendisine danışılması önerilir.