ZeminAnalizi

Kuyu temeli, sağlam bir yapı desteği sağlar ve genellikle zayıf veya yük taşıma kapasitesi düşük zeminlerde tercih edilir. Kuyu temelinin sağlamlığı, kullanılan yönteme göre değişiklik gösterebilir: - Açık kuyu temeli: Maliyet açısından daha uygun ve hızlı uygulanabilir, ancak yeraltı su seviyesinin yüksek olduğu alanlarda etkili olmayabilir. - Derin kuyu temeli: Yapının ağırlığını daha derin tabakalara ileterek stabilize eder, ağır yapılar ve su altında kalan bölgeler için uygundur. - Betonarme kuyu temeli: Yüksek dayanıklılık sunar ve çeşitli iklim koşullarına karşı dirençlidir, ancak su izolasyonu en önemli sorunlarından biridir. Kuyu temeli uygulaması, profesyonel mühendisler tarafından yapılmalı ve zemin koşullarına uygun olarak tasarlanmalıdır.

Zemin etüdü, bir yapının inşa edileceği arazinin jeolojik, hidrojeolojik ve jeoteknik özelliklerini belirlemek için yapılır. Bu sürecin birkaç önemli nedeni vardır: 1. Deprem güvenliğini artırmak: Yapının sismik hareketlere nasıl tepki vereceğini belirleyerek deprem dayanıklılığını sağlar. 2. Zemin taşıma kapasitesini ölçmek: Temelin ağırlığı zemine uygun değilse, çatlaklar ve çökme meydana gelebilir. 3. Yeraltı su seviyesini tespit etmek: Yeraltı suyu yüksekse, yapının su yalıtımı yapılmalı ve drenaj sistemleri geliştirilmelidir. 4. Zemin stabilitesini sağlamak: Yapının uzun vadede dayanıklı olması için zeminin sıkışma, oturma ve kayma riskleri analiz edilir. Ayrıca, yasal uyumluluk açısından da zemin etüdü zorunludur; birçok yerel yönetim bu raporu yapı izni için gereklilik olarak kabul eder.

SPT (Standart Penetrasyon Testi) ve CPT (Konik Penetrasyon Testi) arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Test Yöntemi: SPT, zemine çakılan bir çekiç yardımıyla belirli bir derinliğe kadar olan zeminin dayanma gücünü ölçer. 2. Veri Kalitesi ve Kapsamı: SPT, değişken aralıklarla ve sınırlı derinliklerden alınan örneklere dayanır, bu nedenle daha az kesin ve daha az detaylı sonuçlar verir. 3. Kullanım Alanı: CPT, zemin stabilitesi analizi, temel tasarımı ve inşaat planlaması gibi alanlarda daha yaygın olarak kullanılır. 4. Maliyet ve Verimlilik: CPT, daha hızlı ve ekonomik bir yöntemdir, ayrıca sahada dijital olarak anında sonuçlar sunar.

CPT testi (Konik Penetrasyon Testi) çeşitli nedenlerle yapılır: 1. Zemin Mekaniği Analizi: CPT, zeminin mühendislik özelliklerini belirlemek için kullanılır ve zemin taşıma kapasitesini değerlendirmede yardımcı olur. 2. Yeraltı Yapılarının Tasarımı: Yer altı yapılarının tasarımı ve geoteknik analizlerde güvenilir veriler sağlar. 3. Arazi Deneyleri: CPT, sondaj sırasında zemin direnci ve profilini analiz ederek sürekli bir profil sunar. 4. Örnek Alma: Gerekirse CPT testi sırasında zemin örnekleri alınarak laboratuvar testlerine tabi tutulur.

ÇKYD (Çevresel ve Kentsel Yaşam Verileri) ile zemin sıvılaşması tahmini doğrudan yapılmamaktadır. Ancak, zemin sıvılaşması potansiyelini değerlendirmek için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir: 1. Jeolojik ve Jeomorfolojik Analizler: Zeminin jeolojik yapısı, bileşimi ve durumu incelenir. 2. Arazi ve Laboratuvar Deneyleri: SPT (Standart Penetrasyon Testi) ve CPT (Koni Penetrasyon Testi) gibi deneyler yapılarak zemin özellikleri belirlenir. 3. Sismik Analizler: Deprem sırasında oluşan boşluk suyu basıncı ve efektif gerilme gibi parametreler analiz edilir. 4. Geçmiş Deprem Verileri: Daha önce sıvılaşma yaşanan bölgelerin verileri değerlendirilerek risk analizi yapılır. Bu yöntemler, zeminin sıvılaşma riskini belirlemek ve gerekli önlemleri almak için önemlidir.

Pendulum testi, zeminin kayma direncini ölçmek için kullanılan bir yöntemdir. Test süreci şu adımları içerir: 1. Sıfırlama: Makinenin doğru çalıştığından ve yüzeyin düz olduğundan emin olmak için bir test salınımı yapılır. 2. Salınım ve ölçüm: Pendulum, zemin üzerinde salınım yapar ve bu sırada bir okuma ölçülür. 3. Ortalama değer: Son beş salınımın ortalaması alınarak Pendulum Test Değeri (PTV) belirlenir. PTV değerleri üç kayma potansiyeli kategorisine ayrılır: - Yüksek: 0-24. - Orta: 25-35. - Düşük: 36 ve üzeri. Bu test, İngiliz Standartları (BS 7976: Parts 1-3, 2002) tarafından onaylanmış olup, HSE (Sağlık ve Güvenlik Yürütme Kurulu) tarafından da önerilmektedir.

Jeolog, zeminde enjeksiyon çalışmalarında şu görevleri üstlenebilir: 1. Zemin Etütleri: İnşaat projelerinin temel dayanıklılığını ve güvenliğini sağlamak için zemin etüdleri yapar. 2. Geoteknik Analizler: Altyapı projelerinin (yol, köprü, baraj) geoteknik analizlerini yaparak inşaatın güvenli ve stabil olmasını sağlar. 3. Malzeme Seçimi: Enjeksiyon için gerekli malzeme ve karışımların seçiminde teknik destek sağlar. 4. Uygulama Denetimi: Enjeksiyon uygulamalarının doğru ve standartlara uygun şekilde yapılmasını denetler. 5. Raporlama: Enjeksiyon süreci ile ilgili her türlü malzeme ve davranış kaydını tutarak uygulama raporu hazırlar.

Meyerhof yöntemi, kumlu ve kohezyonsuz zeminler için geçerlidir.

Düşen seviyeli permeabilite deneyi, orta ve az geçirimli olarak adlandırılan killi veya siltli zeminlerde kullanılır.

Zemin birim hacim ağırlığı, iki farklı yöntemle hesaplanabilir: 1. Kum Konisi Yöntemi: Bu yöntemde, zeminin birim hacim ağırlığı, standart kumun birim hacim ağırlığı ve koni hacmi kullanılarak belirlenir. - Hesaplama adımları: 1. Standar kumun birim hacim ağırlığını öğrenin. 2. Küçük boşaltma silindirinin kalibrasyon kabını kullanarak koninin hacmini tayin edin. 3. Koniyi kum ile doldurup ağırlığını kaydedin. 4. Düz bir zemin belirleyip, yüzeyini temizleyerek şablon olarak kullanacağımız tablayı yerleştirin. 5. Şablonlu ve şablonsuz kıyaslama yaparak, çıkan malzemeyi tartıp ham veri formuna kaydedin. 2. Doğrudan Hesaplama: Zeminden alınan numune, etüvde kurutularak yaş ağırlığı bulunur. - Hesaplama formülü: Kuru birim hacim ağırlığı (gd) = kuru ağırlık (wd) / hacim (v).

Geoteknik analizde kullanılan bazı yöntemler şunlardır: 1. Zemin Örneklemesi: Zemin özelliklerinin analiz edilmesi için zemin örnekleri alınarak laboratuvarlarda incelenir. 2. Zemin Testleri: Zeminin dayanıklılığı, taşıma kapasitesi, deformasyon özellikleri gibi faktörlerin analiz edildiği testlerdir. 3. Sayısal Analizler: Bilgisayar destekli programlar aracılığıyla yapılan simülasyonlar sayesinde zemin davranışları ve yapıların davranışları analiz edilir. 4. Jeofizik Yöntemler: Sismik yansıma ve kırılma, yer radarı, elektriksel direnç gibi yöntemlerle yeraltı tabakalarının yapısı anlaşılır. 5. Sondaj ve Kuyular: Doğrudan yeraltından örnek alarak yeraltı katmanlarının fiziksel ve kimyasal özellikleri belirlenir. Bu yöntemler, yapıların güvenliğini ve sağlamlığını artırmak için gerekli tasarım ve inşaat tekniklerinin belirlenmesinde kullanılır.

Kanatlı kesici deneyi, suya doygun killerin drenajsız kayma dayanımını belirlemek için kullanılır. Ayrıca, bu deney siltler, organik zeminler ve atık çamurları gibi malzemelerde de uygulanabilir.

Bina zemininde çökme olması durumunda çeşitli olumsuz sonuçlar ortaya çıkabilir: 1. Yapının Eğilmesi veya Çökmesi: Zeminin taşıma kapasitesine önem verilmediğinde, bina zamanla eğilir ya da çöker. 2. Deprem Dayanıklılığı Sorunları: Zemin sıvılaşması ve kaymalar nedeniyle, yapılar depremlerde büyük hasar alabilir veya yıkılabilir. 3. Su Baskınları ve Rutubet Problemleri: Yeraltı su seviyesi iyi analiz edilmezse, temel sistemleri zayıflar ve zarar görebilir. 4. Bakım ve Onarım Maliyetleri: İlerleyen yıllarda büyük tadilat masrafları oluşabilir. Bu tür sorunların önlenmesi için zemin etüdü yapılması ve uygun temel sisteminin belirlenmesi önemlidir.

CIM sınıfı zeminlerin sıvılaşmaya yatkınlığı, kumlu ve siltli zeminler gibi genel sıvılaşma riski taşıyan zeminlerle benzerdir. Sıvılaşma, suya doygun ve gevşek zeminlerde daha sık görülür. Bu nedenle, CIM sınıfı zeminlerin sıvılaşma potansiyeli, zemin yapısı ve içerdiği su miktarına bağlı olarak değerlendirilmelidir.

Kum konisi deneyi, zeminlerin sıkıştırılabilirliğini ve tabakalaşmasını belirlemek için kullanılan bir arazi deneyidir. Bu deneyde aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Numune Alımı: Zemin numunesi, temiz ve gevşek bir şekilde uygun bir yöntemle alınır. 2. Ekipman Hazırlığı: Koni, kum tepsisi, su kabı, saat ve ölçüm kabı gibi gerekli ekipmanlar hazırlanır. 3. Numune Yerleştirme: Numune, koni şeklindeki özel bir kabın içine yerleştirilir ve her katman kontrollü bir şekilde sıkıştırılır. 4. Sıkıştırma Süresi Ölçümü: Her katman sıkıştırıldıktan sonra kalınlığı ölçülür ve sıkıştırma süresi kaydedilir. 5. Su Ölçümü: Sıkıştırma işleminden sonra, zemin numunesinin içindeki su ölçüm kabına bırakılır. 6. Yoğunluk Hesaplaması: Kum konisi testi sonuçlarına dayanarak, zeminin yoğunluğu hesaplanır. 7. Rapor Hazırlama: Deney sonuçlarına dayalı bir rapor hazırlanır.

Casagrande likit limit aleti, zeminlerin sıvı gibi akamayacağı kıvamdaki su muhtevasını belirlemek için kullanılan bir cihazdır. Bu alet, plastik kıvamdaki zemin malzemesini içine alır ve tabanı şevli oluk açma bıçağı ile numuneyi eşit iki parçaya ayırır. Aletin elle çalışan (manuel) ve motorlu modelleri bulunmaktadır.

Depremden sonra zemin hasarının tespiti hemen deprem sonrasında yapılmalıdır.

Evet, Çanakkale'de zemin sıvılaşması riski bulunmaktadır. Bu risk, özellikle Barbaros Mahallesi ve Sarıçay çevresi gibi alanlarda yüksektir. Ayrıca, NovoLiq programı kullanılarak yapılan analizlerde, Çanakkale'nin kuzey bölgesinin yarısından fazlasının sıvılaşma potansiyeli taşıdığı belirlenmiştir.

Kadıköy'ün zemini, genel olarak yumuşak topraklardan oluşmaktadır ve bu nedenle sağlam olarak değerlendirilmemektedir. Ancak, Kadıköy'ün iç kesimlerinde (örneğin, Kozyatağı, Bostancı'nın bir kısmı) kayaç zeminlere rastlanmaktadır ve bu bölgeler deprem sırasında daha az hareket eder ve yapılar üzerinde daha az zarar oluşturur.

Sismik kırılma etütleri pozu, sismik kırılma yöntemiyle yapılan jeofizik araştırmaların bir parçasıdır. Sismik kırılma yöntemi, zemine gönderilen ses dalgalarının kırılma özelliklerinin incelenmesine dayanır ve aşağıdaki alanlarda kullanılır: - Zeminlere ait mühendislik parametrelerinin bulunması. - Yerleşim bölgelerindeki sismik risk ve depremsellik çalışmaları. - Gömülü fayların ve heyelan sınırlarının araştırılması. - Yeraltı suyu geometri, derinlik ve sınır tespitleri. - Arkeojeofizik çalışmalar. Bu etütler, genellikle ASTM D5777-00 gibi uluslararası kabul görmüş standartlara göre yapılır.