ÇiviYazısı

Çivi yazısı tabletleri çeşitli amaçlarla kullanılmıştır: 1. Ticaret ve Hukuk: Ticaret anlaşmaları, envanter listeleri ve borç kayıtları gibi ekonomik belgelerin kaydedilmesi için kullanılmıştır. 2. Yönetim: Resmi belgelerin ve yönetim ile ilgili kayıtların tutulması için önemli bir araç olmuştur. 3. Edebiyat: Destanlar, şiirler ve mitolojik hikayelerin kaleme alınması amacıyla edebi metinlerde kullanılmıştır. 4. Bilim ve Matematik: Astronomi, matematiksel hesaplamalar ve tıbbi metinlerin yazılması gibi bilimsel alanlarda da yaygın olarak kullanılmıştır.

İlk mektup bugünden tam 4100 yıl önce, Sümer dilinde yazılmış bir kil tablet olarak bulunmuştur. Çivi yazısı ise M.Ö. 3500 yılında, yine Sümerler tarafından icat edilmiştir.

Sümer çivi yazısı, 19. yüzyılın ortalarından itibaren yapılan yoğun akademik çalışmalarla çözülmüştür. Yazıtın çözümünde aşağıdaki yöntemler izlenmiştir: 1. Behistun Yazıtı: Britanyalı doğubilimci Hugh C. Rawlinson, Behistun Yazıtı'nın (Darius'un yazıtı) çözülmesi ile ilgili çalışmalara katılmış ve bu yazıt, çivi yazısının yapısını anlamada önemli bir adım olmuştur. 2. Karşılaştırma Yöntemleri: Sümer çivi yazısının çözümünde, diğer dillerdeki benzer yazı sistemleri ile karşılaştırmalar yapılmıştır. 3. Alfabe ve Sembollerin Sınıflandırılması: Araştırmacılar, çivi yazısındaki sembollerin sınıflandırılmasına yönelik sistemler geliştirdiler ve bu sembolleri hece, kelime veya kavram olarak icat ettiler. 4. Jean-François Champollion: Fransız alim Jean-François Champollion, hem Mısır hiyeroglifleri hem de Rosetta Taşı'nı inceleyerek Sümer çivi yazısını çözmüştür.

Yazı, Sümerler tarafından M.Ö. 3500 civarında bulunmuştur.

Sümerce kil tabletlerde çivi yazısı ile çeşitli konular yazılmıştır: Devlet işleri: Resmî kayıtlar ve idari belgeler. Ticaret: Alım-satım verileri ve ticari kayıtlar. Dini ve sosyal hayat: Dinî metinler, mitler ve sosyal hayata dair konular. Edebi eserler: Şiirler, destanlar ve masallar. Mektuplar: İletişim amaçlı yazılmış mektuplar. Ayrıca, tabletlerde sayılar ve ölçüler gibi pratik bilgiler de yer almaktaydı.

Türkçe, çivi yazısında doğrudan yer almamıştır. Çivi yazısı, Sümerlerin kullandığı ve daha sonra diğer medeniyetler tarafından da uyarlanan bir yazı sistemidir.

Mezopotamya'da ilk yazılı belge, Sümerler tarafından geliştirilen çivi yazısı ile yazılmış ekonomik kayıtlardır.

Tarihte ilk icadı gerçekleştiren kişi olarak Sümerler kabul edilir. Sümerler, M.Ö. 3500 civarında çivi yazısını icat etmişlerdir.

Gılgamış Destanı'nın Sümerlere ait olmasının nedeni, bu destanın bilinen en eski yazılı edebi eserlerden biri olarak Sümerler tarafından MÖ 2100 civarında çivi yazısıyla kil tabletlere yazılmış olmasıdır.

En eski Sümer tabletleri, çivi yazısı ile yazılmış ve çeşitli konuları ele almıştır. Bu tabletlerde anlatılan bazı önemli konular şunlardır: Gılgamış Destanı: Dünyadaki en eski edebiyat eseri olarak kabul edilen bu destan, Sümerce ve Akadca versiyonlarıyla tabletlerde yer almaktadır. Dini Metinler ve Mitler: Sümerlerin inanç sistemini ve tanrıların hikayelerini içeren metinler. Ticari Kayıtlar ve Hukuki Belgeler: Mal alım-satımı, borçlanma, miras ve evlilik gibi konuları içeren ekonomik ve hukuki belgeler. Kişisel Yazışmalar: Aile içi ilişkiler, seyahatler ve işle ilgili meseleleri içeren yazışmalar.

Yazılı tarih, M.Ö. IV. bin yılda Sümerler'in çivi yazısını bulmasıyla başlamıştır.

Hamurdan çivi yazısı yazmak için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Malzeme Hazırlığı: En yaygın olarak kullanılan malzeme, kilden yapılan tabletlerdir. 2. Yazı Aracı: Kamıştan yapılmış, ucu üçgen şeklinde olan bir alet kullanılır. 3. Yazma İşlemi: Kil tablet yumuşakken, stylus ile yazılar yazılır. Çivi yazısı, hece sistemine dayanan bir yazı sistemidir.

Anadolu'da bulunan Yeni Asurca belgeler, M.Ö. 703-613 yıllarına tarihlenen ve Akadca'nın bir lehçesi olan Yeni Asurca dilinde yazılmış çivi yazılı tabletlerdir. Bu belgeler arasında öne çıkanlar şunlardır: 1. "Kahramanmaraş'ta Bulunmuş Yeni Asurca Tabletler": Türk Tarih Kurumu tarafından yayımlanan bu eserde, Kahramanmaraş'ta bulunan 44 Yeni Asurca ve 1 Aramice tabletin transkripsiyonu ve Türkçe açıklamaları yer almaktadır. 2. "Sultantepe Höyüğü Tabletleri": Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi ve Şanlıurfa Müzesi'nde sergilenen bu tabletler, Yeni Asur döneminde önemli bir kent olan Sultantepe'de bulunmuştur. 3. "Ziyarettepe Tabletleri": Diyarbakır il sınırları içindeki Ziyaret Tepe'de bulunan bu tabletler, Asur İmparatorluğu'na ait vergi toplama merkezi veya tahıl depolama istasyonu olan Tuşhan ile ilgilidir. 4. "Girnavaz Tabletleri": Nusaybin'in 4 km kuzeyinde bulunan Girnavaz höyüğünde ele geçen bu tabletler, hububat, sığır ve gümüş satışı ile ilgilidir.

Çivi yazısı, 600'den fazla farklı işaret içeren cümlelerden oluşur.

Sümerce ve çivi yazısı aynı şey değildir. Sümerce, Mezopotamya'da yaklaşık M.Ö. 5500'lerden M.Ö. 1800'lere kadar kullanılan bir dildir.

Sümerlerin yazısı, çivi yazısı olarak bilinir. Bu yazı sistemi, M.Ö. 3200 civarında Sümerler tarafından icat edilmiştir.

Sümerce, çivi yazısı olarak bilinen bir yazı sistemine aittir.

En eski Sümer tableti, M.Ö. 4. binyılda icat edilen çivi yazısı ile yazılmış olan tabletlerdir.

Urartuca, Yeni Assur çivi yazısının Urartu diline uyarlanmış hali olduğu için çivi yazısıyla yazılmıştır.

İlk çivi yazılı tablet, günümüz Irak’ında bulunan antik Sümer kenti Kiş’te bulunmuştur.