Bakteri

Escherichia coli (E. coli) bakterisi, bazı durumlarda hastalıklara yol açabilir. Bu hastalıklardan bazıları şunlardır: Sindirim sistemi hastalıkları. Üriner sistem hastalıkları. Diğer hastalıklar. E. coli enfeksiyonlarının çoğu birkaç gün içinde kendiliğinden düzelir.

Patojen bakteriler, yapısal özellikleri ve enfekte ettikleri organizmalar temelinde farklı türlere ayrılır. Bazı patojen bakteri türleri: Escherichia coli. Staphylococcus aureus. Mycobacterium tuberculosis. Salmonella. Vibrio cholerae. İnsanlarda hastalığa neden olan patojen bakteri sayısının yüzden az olduğu tahmin edilmektedir.

İnsan vücudunda 1000'in üzerinde farklı bakteri türü bulunmaktadır. Bu bakteri türlerinden bazıları şunlardır: Bağırsaklarda: Escherichia coli, Bacteroides fragilis, Lactobacillus, Bifidobacterium, Clostridium. Deride: Staphylococcus epidermidis, Staphylococcus aureus, Propionibacterium acnes. Ağızda: Streptococcus mutans, Streptococcus salivarius, Porphyromonas gingivalis. Burun ve solunum yollarında: Staphylococcus aureus, Corynebacterium. Üreme sisteminde: Lactobacillus acidophilus, Gardnerella vaginalis. Midede: Helicobacter pylori. Ancak, henüz birçok bakteri türü tanımlanmamıştır.

CRE (Carbapenem-Resistant Enterobacteriaceae), tıpta antibiyotiklere dirençli bir bakteri türüdür. Özellikleri: İsimlendirme: Klebsiella pneumoniae, Escherichia coli, Enterobacter aerogenes, Enterobacter cloacae gibi Enterobacteriaceae ailesine ait bakterileri içerir. Direnç: Karbapenem sınıfına karşı dirençlidir; bu, ciddi enfeksiyonların tedavisinde son çare olarak kullanılan bir antibiyotik grubudur. Bulaşma: Hastaneler, uzun süreli bakım tesisleri ve bu tür bakterilerle enfekte olmuş kişilerle doğrudan temas yoluyla yayılır. Belirtiler: Enfeksiyonun türüne ve yerine göre değişir; örneğin, idrar yolu enfeksiyonunda ağrılı idrara çıkma, akciğer enfeksiyonunda ise nefes darlığı görülebilir. Tedavi: Genellikle birden fazla antibiyotik gerektirir; etkili antibiyotikler, bakterinin antibiyotiğe tepkisini test ederek belirlenir.

Activex antibakteriyel sıvı sabun, test edilen bakterilerin %99,9'unu yok ederek ellerde maksimum hijyen ve temizlik sağlar. Başlıca faydaları: Bakterilere karşı koruma: Özel formülü sayesinde ciltteki bakterilerin barınmasını engeller. Nemlendirme: Cildi nemlendirmeye yardımcı olur, uygun pH değeri ile ciltte irritasyona sebep olmaz. Kullanım kolaylığı: Pompalı aplikatörü ile kullanımı kolaydır ve şişe, sıvı sabun bittiğinde yeniden doldurulabilir.

Escherichia Coli'nin en tehlikeli türü, "Enterohemorajik Escherichia Coli" (EHEC) olarak da bilinen, Shiga toksini üreten E. coli (STEC) suşlarıdır. Bu tür, bağırsakların astarına zarar verebilecek bir toksin üretir ve bu durum hemorajik kolit ile hemolitik-üremik sendroma yol açabilir. Özellikle EHEC/STEC içeren gübre ile gübrelenmiş sebzeler, yeterince pişirilmemiş kıyma, pastörize edilmemiş süt ürünleri yoluyla bulaşabilir. Riskli gruplarda (yenidoğanlar, küçük çocuklar, 65 yaş üstü kişiler, bağışıklık sistemi zayıf olanlar) ağır seyredebilir ve organ yetmezliği ile yaşam kaybına neden olabilir.

Akkermansia muciniphila bakterisinin bazı işlevleri: Bağırsak sağlığını destekler. Metabolik sağlığı iyileştirir. Bağışıklık sistemini destekler. Otoimmün hastalıklarda rol oynar. Kanser tedavisinde etkili olabilir. Stres ve ruh sağlığı üzerinde olumlu etkileri vardır. Akkermansia muciniphila, bağırsak mikrobiyomunun bir parçası olarak doğal olarak bulunur, ancak seviyeleri obezite ve metabolik rahatsızlıklarla birlikte düşebilir. Bu bilgiler profesyonel tıbbi tavsiye yerine geçmez.

Evet, plazit ve plazmid aynı şeydir. Plazmid terimi, Amerikalı moleküler biyolog Joshua Lederberg tarafından 1952 yılında ilk defa kullanılmıştır. Bazı kaynaklarda harf değişikliği yapıldığı belirtilmiştir.

Denitrifikasyon, nitrat ve nitrit bileşiklerinin, anaerobik koşullarda mikroorganizmalar tarafından redüksiyona uğratılarak elementer azota dönüştürülmesi olayıdır. Bu süreç, azot döngüsünde önemli bir rol oynar ve şu şekilde gerçekleşir: 1. Toprakta nitratların birikimi. 2. Mikroorganizmaların anoksik ortamlarda aktifleşmesi. 3. Nitratın nitrite dönüşümü. 4. Nitritin nitrojen gazına dönüşmesi. 5. Atmosfere nitrojen gazı salımı. Denitrifikasyon, su kalitesini artırmak, toprak verimliliğini korumak ve ekosistem dengesini sağlamak açısından büyük önem taşır.

Streptokok bakterileri, özellikle A grubu streptokoklar (Strep-A), hem tehlikeli hem de zararsız olabilir. Tehlikeli durumlar: Strep-A enfeksiyonları, boğaz ağrısı, kızıl, impetigo gibi nispeten hafif hastalıklardan, nekrotizan fasiit veya toksik şok sendromu gibi yaşamı tehdit eden durumlara kadar çeşitli hastalıklara yol açabilir. Nadir durumlarda, Strep-A enfeksiyonu, kalbe (romatizmal ateş) veya böbreklere (glomerülonefrit) zarar verebilecek ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Zararsız durumlar: Sağlıklı bireylerin %5-20'si, herhangi bir belirti göstermeden Strep-A bakterisini taşıyabilir. Streptokok enfeksiyonlarının tedavisi için bir sağlık kuruluşuna başvurulması önerilir.

Bakteri ve arkeler arasındaki bazı farklar şunlardır: Hücre duvarı yapısı: Bakterilerde peptidoglikan, arkelerde ise sahte peptidoglikan (psödopeptidoglikan veya pseudomurein) bulunur. Metabolik süreçler: Arkelerdeki metabolik süreçler ökaryotlara, bakterilerde ise ökaryotik bir süreç öne çıkar. Hücre zarı bağları: Bakterilerin hücre zarında ester bağları, arkelerin hücre zarında ise eter bağları bulunur. Üreme: Bakteriler sporla da üreyebilirken, arkelerde sporla üreme görülmez. Antibiyotiklere tepki: Arkeler, kanamycin, chloramphenicol, rifampicin ve anisomycin gibi antibiyotiklere bakterilerden farklı kimyasallarla tepki verirler. DNA kopyalanmasını başlatan yapı: Arkeler ve bakterilerde DNA kopyalanmasını başlatan başlatıcı (promoter) yapısı farklıdır. Fotosentez: Bazı arkeler fotosentetiktir, ancak klorofil olmadan fotosentez yaparlar. Yaşam alanı: Bakteriler genellikle "normal" ortamlarda bulunurken, arkeler genellikle ekstrem koşullar ile birlikte normal koşullarda da bulunabilirler.

Lejyoner hastalığı, Legionella pneumophila bakterisinin neden olduğu bir akciğer enfeksiyonudur. Hastalığın başlıca nedenleri: Bakteriyle kontamine olmuş suyun solunması. Su sistemlerinin düzenli temizlenmemesi veya yeterince klorlanmaması. Bağışıklık sisteminin zayıf olması, ileri yaş, kronik hastalıklar ve sigara kullanımı gibi faktörler. İnsandan insana bulaşma genellikle gerçekleşmez; hastalık çoğunlukla bakterili su buharının solunmasıyla bulaşır.

Peptidoglikan, bakteri hücre duvarlarının ana yapısal bileşenidir. Özellikleri: Bileşim: N-asetil muramik asit ve N-asetil glikoz amin şeker molekülleri ile az sayıda L-alanin, D-alanin, D-glutamik asit, lizin veya diaminopimelik asitten oluşur. İşlev: Bakteriyi osmotik basınç gibi dış etkilerden korur ve hücrenin patlamasını önler. Yapı: Glikan zincirleri, amino asitlerden oluşan tetrapeptid çapraz bağlarıyla bağlanır. Bulunma: Sadece prokaryot hücrelerde bulunur. Peptidoglikan, aynı zamanda yağlarla birleşerek karbonhidratları oluşturur.

Çoraplı ayakların kokmasının birkaç nedeni vardır: Hijyen eksikliği. Uygun olmayan çorap malzemesi. Yanlış ayakkabı seçimi. Tıbbi sorunlar. Ayak kokusunu önlemek için düzenli hijyen, nefes alabilen ayakkabı ve çorap kullanımı önerilir.

Evet, Helicobacter ve H. pylori aynı mikroorganizmadır. Helicobacter pylori (H. pylori), mide ve duodenum'un çeşitli alanlarında yerleşen, gram negatif, mikroaerofilik bir bakteridir.

Peptid ve peptidoglikan arasındaki temel fark, yapı ve işlevlerindedir: Peptid: Amino asit zincirlerinden oluşan bir bileşiktir. Peptidoglikan: Bakteri hücre duvarlarının ana yapısal bileşenidir ve karbonhidrat zincirleri ile bu zincirleri birbirine bağlayan kısa peptid (amino asit) zincirlerinden oluşur. Peptidoglikan, bakteriyi osmotik basınç gibi dış etkilerden korur ve hücrenin patlamasını önler.

Bakteri hücresi, prokaryot yapıya sahip olup, aşağıdaki temel bileşenlerden oluşur: Hücre zarı: Hücrenin içini korur ve besinlerin giriş-çıkışını düzenler. Sitoplazma: Genetik materyal ve diğer bileşenleri içerir. DNA: Hücre içinde serbest halde bulunan, çift iplikli ve halkasal bir yapıya sahiptir. Ribozomlar: Protein sentezinden sorumludur. Dış yapılar: Hücre duvarı: Peptidoglikan içerir, hücreye şekil verir ve korur. Kapsül: Polisakkaritten oluşur, hücre duvarına sıkı veya gevşek bağlı olabilir. Flagella (kamçı): Hareket etmeyi sağlar. Fimbria (pili): Hücre yüzeyine tutunmayı ve genetik materyal alışverişini sağlar. Çoğu bakteri türü, küresel (kokus) veya çubuksu (basil) yapıya sahiptir.

Mezozom, bakterilerin üremesi sırasında bakteri zarının kıvrımlar yapmasıyla meydana gelen, mitokondri benzeri bir yapıdır. İki çeşidi bulunur: Septal (merkezi) mezozom: Bakterilerin bölünme işleminin başladığı yerdir. Lateral (periferik) mezozom: Bazı enzimlerin salgılanması ve plasmidlerin tutunma yeri ile sporların oluşumunda rol oynar. Oksijenli solunum yapmayan, oksijensiz solunum yapan bakterilerde mezozom yapısı bulunmaz.

Plazmidler, içinde bulundukları bakterilere bazı özellikler kazandıran genleri taşır. Plazmidlerde bulunabilecek bazı gen türleri: Antibiyotiklere dirençlilik sağlayan genler. Çeşitli toksin genleri (ekzotoksin). Enzimleri kodlayan metabolik genler. Ağır metallere karşı direnç. Ultraviyole ışığa karşı direnç. Pili üretimi. Virülans faktörleri. Ayrıca, plazmidler, laboratuvar ortamında tasarlanan ve hücreye istenilen genin aktarılmasını sağlayan DNA dizilerini de taşıyabilir.

En tehlikeli bakteri şekilleri arasında Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) 2024 yılında belirlediği "2024 öncelikli patojenler" listesinde yer alan bakteriler bulunmaktadır. Bu bakteriler arasında: Klebsiella pneumoniae. Escherichia coli (E. coli). Acinetobacter baumannii. Mycobacterium tuberculosis. Salmonella Typhi. Shigella türleri. Enterococcus faecium. Pseudomonas aeruginosa. Ayrıca, Clostridium botulinum, Listeria ve Staphylococcus aureus gibi bakteriler de tehlikeli türler arasında yer alır.