Persİmparatorluğu

Kral Yolu, Pers İmparatorluğu döneminde inşa edilen ve Doğu ile Batı arasında önemli bir ticaret ve iletişim köprüsü olan bir anayoldu. Bu yol, aşağıdaki nedenlerden dolayı büyük önem taşıyordu: 1. Ticaret: Lüks mallar, değerli metaller ve diğer ürünlerin Doğu'dan Batı'ya ve Batı'dan Doğu'ya taşınmasını sağlayarak ekonomik fırsatlar yarattı. 2. Siyasi Birlik: İmparatorluğun geniş coğrafyalarını ekonomik ve siyasal anlamda yönetmeye yardımcı oldu. 3. Haberleşme: Atlı kuryeler aracılığıyla hızlı haber ve mesaj iletimi ile imparatorluğun farklı bölgeleri arasında etkili iletişimi mümkün kıldı. 4. Kültürel Değişim: Farklı kültürlerin, sanatların, fikirlerin ve dinlerin etkileşimine ve yayılmasına olanak tanıdı.

Pers İmparatorluğu, M.Ö. 7. yüzyıldan M.Ö. 4. yüzyılın sonlarına kadar yaklaşık 200 yıl sürdü.

Pers (Ahameniş) İmparatorluğu'nun kurucusu, Büyük Kiros (II. Kiros)'tur.

Büyük İskender, Pers İmparatorluğu'nu yıkmıştır.

Mezopotamya'da en son yıkılan devlet, Pers İmparatorluğu'dur.

Kiros Silindiri, önemli birkaç nedenden dolayı tarih açısından büyük bir değere sahiptir: 1. İlk İnsan Hakları Bildirgesi: Silindir, Babilli kölelerin serbest bırakılması ve ibadet özgürlüğü gibi konuları içerdiği için bazen "ilk insan hakları bildirgesi" olarak kabul edilir. 2. Yönetim Anlayışı: Büyük Kiros'un Babil'i barış ve hoşgörü içinde ele geçirdiğini ve farklı dinlere saygı gösterdiğini belgeler. 3. Tarihi Kaynak: MÖ 539 yılına tarihlenen silindir, antik döneme ait önemli bir tarihi kaynaktır ve Pers İmparatorluğu'nun yönetim anlayışını yansıtır. 4. Koruma Altında: Orijinal silindir, Londra'daki British Museum'da sergilenmekte olup, bir kopyası da New York'taki Birleşmiş Milletler Merkezi'nde bulunmaktadır.

Lidyalılar, Pers İmparatorluğu tarafından yok edilmiştir. Pers Kralı Kyros, MÖ 546 yılında Lidya Kralı Krezüs'ü yenerek Lidya Krallığı'na son vermiştir.

300: Bir İmparatorluğun Yükselişi filmindeki Artemisia, Pers İmparatorluğu'nun donanma komutanı olan kurgusal bir karakterdir. Bu karakteri Eva Green canlandırmıştır.

Perspolis'in hikayesi hem gerçek hem de kurgusal unsurlar içerir. Gerçek hikaye, Perspolis'in antik bir şehir olarak tarihini ve gelişimini kapsar. Kurgusal hikaye ise, Marjane Satrapi'nin "Persepolis: Bir Çocukluk Hikayesi" adlı çizgi roman ve animasyon filminde yer alır.

Darius'un hikayesi iki farklı bağlamda ele alınabilir: 1. Pers Hükümdarı I. Darius'un Hikayesi: MÖ 522 - 485 yılları arasında Pers İmparatoru olan I. Darius, iktidara 28 yaşında geldi ve kısa sürede kendini büyük bir askeri lider ve yönetici olarak kabul ettirdi. - Saltanatının İlk Yılları: Birçok ayaklanmayla karşılaştı, ancak Ölümsüzler adı verilen seçkin muhafızları sayesinde bu isyanları bastırdı. - İmparatorluğun Genişlemesi: Doğu sınırını İndus Nehri'ne, batı sınırını ise İstanbul Boğazı'nın ötesine kadar genişletti. - İdari ve Örgütsel Beceriler: İmparatorluğu satraplık adı verilen 20 eyalete ayırdı, her eyaletten alınacak vergi miktarını belirledi ve ajanlarını göndererek tebaasının aşırı vergilendirilmediğinden emin oldu. - Dini Politikalar: Zerdüştlüğü devlet dini haline getirdi ve çok geniş bir alana yayılan imparatorlukta birlik ve kimlik duygusu sağladı. 2. League of Legends Şampiyonu Darius'un Hikayesi: Darius, Noxus ordusunun yüce savaşçısıdır. - Çocukluk Dönemi: Küçük yaşlarda yetim kaldı ve kendini ve kardeşini hayatta tutabilmek için savaşmak zorunda kaldı. - Savaş Meydanındaki İlk Testi: Orduya girdiğinde, geri çekilmeyi emreden bir generale karşı gelerek, düşman komutanın kellesini aldı ve bu zaferden güç alarak Demacia'ya karşı yıkıcı bir savaş başlattı. - Ülkesini Kurtarma Çabaları: Noxus'u eski görkemine kavuşturmak için, Jericho Swain ile güçlerini birleştirdi ve Noxus'un lideri olma yolunda ilerledi.

Büyük İskender'in Persleri yenmesi, bir dizi önemli sonucu beraberinde getirdi: 1. Pers İmparatorluğu'nun Zayıflaması ve Çöküşü: İssos Savaşı'ndaki zafer, Pers İmparatorluğu'nun psikolojik çöküşünün başlangıcı oldu ve imparatorluğun zayıflamasında büyük rol oynadı. 2. Doğu Kapılarının Açılması: Bu zafer, İskender'in Suriye, Fenike ve Mısır'a ilerlemesinin önünü açtı. 3. Pers Kralının Kaçışı: III. Darius'un savaş alanını terk etmesi, onun otoritesini sarstı ve Persler için büyük bir prestij kaybı oldu. 4. İskender'in Prestijinin Artması: İskender, bu zaferle hem askerleri hem de Anadolu'daki halklar üzerinde büyük bir etki yarattı. 5. Helenistik Kültürün Yayılması: İskender'in fetihleri, Yunan kültürünün Doğu medeniyetleriyle kaynaşmasına ve kültürel bir yayılmaya yol açtı.

Behistun Yazıtları, Pers Kralı I. Darius tarafından MÖ 521-486 yılları arasında yaptırılmış olup, üç farklı dilde yazılmış bir kitabeler topluluğudur. Yazıtta şunlar yer almaktadır: 1. I. Darius'un Tahta Çıkışı: Gaumata isimli bir sahtekarın, öldürülen Pers kralı Bardiya'nın kimliğine büründüğü ve tahtı gasp ettiği anlatılır. 2. İsyanların Bastırılması: Pers İmparatorluğu'nun çeşitli bölgelerinde çıkan isyanlar ve Darius'un bunları nasıl bastırdığı detaylı bir şekilde anlatılır. 3. Krallığın Yönetimi ve Tanrı Ahura Mazda'nın Rolü: Darius, yönetimini Ahura Mazda'nın desteği ile sürdürdüğünü vurgular ve başarısının temel sebebinin bu inanç olduğunu belirtir. 4. Yazıtın Yazılma Amacı: Darius, yazıtın gelecekteki Pers krallarına bir rehber olmasını amaçlamıştır. Yazıt, aynı zamanda bir propaganda aracı olarak kullanılmış ve Pers İmparatorluğu'nun gücünü ve Darius'un meşruiyetini göstermek için tasarlanmıştır.

Boğaz Köprüsü'nün ilk resmi, MÖ 512 yılında Pers Kralı I. Dareios'un İskit seferi sırasında çekilmiştir.

Behistün Yazıtı önemlidir çünkü: 1. Tarihsel Önemi: MÖ 6. yüzyılda Pers Kralı I. Darius tarafından yaptırılmış olup, Pers İmparatorluğu'nun erken dönem tarihini anlamada büyük bir öneme sahiptir. 2. Dilbilimsel Önemi: Üç farklı dilde (Eski Farsça, Elamca, Akadca) yazılmış olması, çivi yazısının ve bu dillerin çözülmesine büyük katkı sağlamıştır. Bu sayede Mezopotamya uygarlıklarının anlaşılmasına olanak tanımıştır. 3. Propaganda Değeri: Yazıt, I. Darius'un tahtına çıkışını, isyanları nasıl bastırdığını ve imparatorluğunu nasıl genişlettiğini anlatan bir propaganda metni olarak kabul edilir. 4. UNESCO Dünya Mirası: 2006 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne alınmıştır.

Perslerin en güçlü askeri birliği olarak Ölümsüzler (The Immortals) kabul edilir. Ölümsüzler, Ahameniş İmparatorluğu döneminde kurulan özel bir ordu olup, 10.000 kişilik seçkin bir piyade birliği olarak bilinirdi.

Pers İmparatorluğu'nun haritası, farklı dönemlerde ve kaynaklarda değişiklik göstermektedir. İşte iki örnek harita: 1. 1788 tarihli harita: Bu harita, Homann, Johann Baptist tarafından yayınlanmış olup, İran, Irak, Türkiye ve Osmanlı İmparatorluğu'nu kapsamaktadır. 2. Antik Pers İmparatorluğu haritası: Bu harita, M.Ö. 550 - M.S. 651 yılları arasındaki dönemi göstermekte ve altın, zümrüt, kahverengi, kırmızı ve kavuniçi gibi renkler kullanılarak hazırlanmıştır.

Satraplar, Pers İmparatorluğu'nda çeşitli nedenlerle isyan ettiler: 1. Merkezi Otoritenin Zayıflaması: Pers kralı II. Artakserkses döneminde, satrapların kendi bölgeleri içinde güç kazanması ve merkezi otoriteye karşı çıkmaları, imparatorluğun çöküşündeki en önemli etmenlerden biri oldu. 2. Ekonomik Nedenler: Satraplar, kral tarafından kendilerine verilen yetkileri genişleterek, kendi kasalarını doldurmak suretiyle menfaatlerine göre vergi toplamaya başladılar. Bu durum, halk arasında hoşnutsuzluğa yol açtı. 3. Kişisel Çıkarlar: Satraplar, krala yaranabilmek adına birbirleri ile mücadeleye girdiler ve bu da imparatorluğun iç çatışmalarını artırdı. 4. Dış Etkenler: Perslere karşı ayaklanan Kıbrıs ve Mısırlılara Atina'nın destek vermesi, satrapların Perslere karşı Spartalılarla ittifak kurmasına ve isyan etmelerine neden oldu.

Antik çağın en güçlü askeri birliklerinden biri olarak Ölümsüzler kabul edilir. Ölümsüzler, Antik Pers İmparatorluğu'nun özel bir birliğiydi ve sayıları 10.000 kişide sabitlenmiş, eksildikçe tamamlanan atletik ve uzun boylu kişilerden oluşurdu. Diğer güçlü antik askeri birlikler arasında Roma Centurionları, İskender'in Makedon ordusu ve Çin'in süvari birlikleri de bulunur.

Pers İmparatorluğu, M.Ö. 550 yılında kurulmuştur.

Kral Yolu, M.Ö. 6. yüzyılın başlarında Pers İmparatorluğu'nun kurucusu Cyrus II döneminde inşa edilmeye başlanmıştır.