Arkeologiya

Tarih öncesi dönemde kullanılan aletler, yapım malzemelerine göre üç ana döneme ayrılır: 1. Taş Çağı. Kendi içinde üç alt döneme ayrılır: - Paleolitik (Eski Taş Devri). - Mezolitik (Orta Taş Devri). - Neolitik (Yeni Taş Devri). 2. Maden Çağı. Kendi içinde üç alt döneme ayrılır: - Bakır Çağı. - Tunç Çağı. - Demir Çağı. Diğer tarih öncesi aletler arasında ise çakmak taşları, deri kesici taşlar, oyma ve yontma için kullanılan taşlar, avcılık için kullanılan çeşitli taşlar, dikenli zıpkınlar ve mızrak fırlatıcı gibi daha karmaşık aletler yer alır.

Ahşap kürekler, doğru bakım ve koruma ile binlerce yıl dayanabilir. Ahşap kürelerin dayanıklılığı, kullanılan ahşap türüne ve işleme bağlıdır.

Yığma mezar, Frig Uygarlığı'na aittir.

Thebai Antik Kenti iki farklı bölgede yer almaktadır: 1. Kilikya Thebai'si: Bu antik kent, Balıkesir ilinin Havran ilçesinde, Tepeoba köyü yakınlarında bulunmaktadır. 2. Mısır'daki Thebai (veya Teb): Bu antik kent, Nil Nehri kıyısında, Luksor yakınlarında, Mısır'ın güneydoğusunda yer almaktadır.

9 bin yıllık şehirler arasında şunlar bulunmaktadır: Çatalhöyük: Konya'da yer alan bu şehir, MÖ 7400'de kurulmuştur. Yumuktepe Höyüğü: Mersin'de bulunan bu yerleşim, ilk olarak MÖ 7 binli yıllarda kurulmuştur ve Bizans dönemine kadar kesintisiz yerleşim görmüştür. Domuztepe Höyüğü: Kahramanmaraş'ın Türkoğlu ilçesinde yer alan bu yerleşim, 9 bin yıl öncesine ait kalıntılar içermektedir.

Çorum, Hititlerden önce Hattilere aitti.

Kaynarca'nın tarihi, M.Ö. 515 yıllarına kadar uzanmaktadır.

İnceğiz Mağarası'nda tarih öncesi çağlarda insanların yaşadığı düşünülmektedir. Bir dönem Hıristiyanlar tarafından yoğun olarak kullanıldığı düşünülen mağaralarda, haç rölyefleri ve küçük bir şapel bulunmaktadır.

Dolmenlerin amacı çeşitli teorilere göre değişmektedir: 1. Mezar Alanı: Dolmenler sıklıkla önemli kişiler veya hükümdarlar için mezar alanları olarak kullanılmıştır. 2. Dini Mekan: Dini ritüellerin ve törenlerin yapıldığı kutsal alanlar olarak kabul edilirler. 3. Astronomik Gözlemevi: Güneşin, ayın ve yıldızların hareketlerini takip edecek şekilde hizalandığı yapılar olarak önerilmiştir. 4. Önemli Olayların Anılması: Savaşlar veya antlaşmalar gibi önemli olayları anmak için inşa edilmiş olabilirler. 5. Güç Sembolü: Güçlü hükümdarlar veya seçkinler tarafından inşa edilerek, onların güç ve zenginliklerinin sembolü olarak kullanılmışlardır.

Göbeklitepe'ye benzer birkaç önemli inanç merkezi bulunmaktadır: 1. Karahantepe: Şanlıurfa yakınlarında yer alan ve Neolitik Dönem'e ait olan bu bölge, Göbeklitepe gibi T biçimli dikilitaşlar ve tapınak benzeri kalıntılar içermektedir. 2. Çatalhöyük: Konya'da bulunan bu yerleşim yeri, yerleşik hayata geçmiş toplulukların inanç ve ritüel uygulamalarını yansıtan figür ve resimlere ev sahipliği yapar. 3. Nabta Playa: Mısır'da yer alan ve M.Ö. 6.000-5.000 civarına tarihlenen bu alan, astronomik referanslarla inşa edildiği düşünülen taş düzenlemeleriyle dikkat çeker. 4. Stonehenge: İngiltere'de bulunan ve M.Ö. 2.500 civarına tarihlenen bu yapı, astronomi ve ritüel amaçlarla yapılan taş düzenlemeleri açısından Göbeklitepe'ye benzemektedir. 5. Sunduki: Rusya'nın Hakasya bölgesinde bulunan bu alan, ritüel amaçlı kullanılan taş yapılar ve astronomiyle bağlantılı ritüellerle Göbeklitepe'nin özelliklerini andırır.

Göbeklitepe'deki Aslanlı Yapı, II. Tabaka'da yer alan ve dörtgen planlı yapılar arasında bulunan "Aslanlı Yapı" olarak adlandırılan dikilitaşa aittir.

Çatalhöyük'te yaklaşık 2.000 yıl boyunca insanların yaşadığı tahmin edilmektedir.

Boğazköy, Hitit Uygarlığı'na aittir.

İnkaya Mağarası'nda 40 bin yıl önce Neandertaller yaşadığı tespit edilmiştir.

İnkaya Mağarası'nda 40 bin yıl önce Neandertaller yaşadığı tespit edilmiştir.

Tlos Antik Kenti, Muğla'nın Seydikemer ilçesine bağlıdır.

Çatalhöyük'te evlerin giriş kapısının damda olmasının birkaç nedeni vardır: 1. Güvenlik: Evlerin bitişik olarak inşa edilmesi ve sokakların olmaması, dışarıdan gelebilecek tehlikelere karşı bir savunma mekanizması oluşturmak için damdan giriş yapılmasını sağlamış olabilir. 2. Ulaşım: Şehir içinde ulaşım evlerin damlarından sağlanıyordu, bu da şehirdeki hareketliliği kolaylaştırmış olabilir. 3. Dini İnançlar: Damların gökyüzüne daha yakın olduğu ve bu nedenle kutsal bir anlam taşıdığı düşünülmüş olabilir, bu da girişin damda olmasını tercih edilebilir kılmıştır.

Efes'in eski limanı, İzmir'in Selçuk ilçesinin üç kilometre güneybatısında bulunan İyonya kıyısında yer almaktaydı.

Maraş'ta bulunan kadın figürinleri, Neolitik Dönem'e aittir.

Türkiye'de 200'den fazla höyük bulunmaktadır. Bazı örnekler: Ahlatlı Tepecik Höyüğü, Manisa; Alaca Höyük, Çorum; Horoz Tepe, Bursa; Menteşe Höyüğü, Bursa; Nemrut Höyük; Göbekli Tepe, Şanlıurfa.