Anayasa

Anayasa Mahkemesinde komisyonlar, bireysel başvuruların incelenmesinde aşağıdaki görevleri yerine getirir: 1. Kabul Edilebilirlik İncelemesi: Komisyonlar, başvuruların kabul edilebilirlik incelemesini yapar ve kabul edilebilirlik şartlarını taşımadığına oy birliği ile karar verilen başvurular hakkında kabul edilemezlik kararı verir. 2. Ön Değerlendirme: Komisyonlar, başvurunun Anayasa'nın uygulanması ve yorumlanması veya temel hakların kapsam ve sınırlarının belirlenmesi açısından önem taşıyıp taşımadığının tespitini yapar. 3. İlke Kararı Gerekliliği: Başvurunun çözümünün bir ilke kararını gerektirmesi veya alınacak kararın daha önce verilmiş başka bir karar ile çelişebilecek nitelikte olması hâllerinde dosyayı ilgili bölüme gönderir. 4. İş Yükü Dağılımı: Komisyonlar, iş yükünün bölümler arasında dengeli bir şekilde dağıtılması için gerekli önlemleri alır.

Somut norm denetimi, bir davaya bakan mahkemenin, uygulanacak yasa veya düzenleyici işlemin anayasaya aykırılığı konusunda tereddüt yaşaması durumunda, Anayasa Mahkemesi’ne başvurması sürecidir. Özellikleri: - Devam eden bir davaya dayanır. - Mahkeme, yasa veya düzenlemenin anayasaya aykırı olduğu kanaatine varırsa, Anayasa Mahkemesi’ne başvurur. - Anayasa Mahkemesi iptal kararı verirse, ilgili yasa veya düzenleme yürürlükten kalkar. Somut norm denetimi, Türk Anayasası’nın 152. maddesinde düzenlenmiştir.

2010 yılında Türkiye'de referandum, 1982 Anayasası'nda yapılan değişiklikleri halk oylamasına sunmak amacıyla gerçekleştirildi. Referandumda oylanan değişiklik paketi, Anayasa Mahkemesi ve Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun (HSYK) yeniden yapılandırılması, memura toplu sözleşme hakkı, askere sivil mahkeme yolunun açılması, kişisel verilerin korunması ve Yüksek Askeri Şura (YAŞ) kararlarının yargıya açılması gibi konuları içeriyordu.

2. Abdülhamid, meşrutiyet döneminde Kanun-ı Esasi'yi kabul etti.

Kıyılar, özel mülkiyete konu olamaz çünkü Anayasanın 43. maddesi uyarınca devletin hüküm ve tasarrufu altındadır. Ancak, bazı istisnai durumlarda özel mülkiyete benzer haklar tanınabilir: - Doldurma ve kurutma yoluyla arazi kazanımı: Bu işlem sadece kamu yararına ve belirli şartların sağlanması durumunda yapılabilir. - Kanuni istisnalar: Turizm teşvikleri ve imar afları gibi düzenlemelerle kıyılarda sınırlı mülkiyet hakları verilebilir.

Anayasa Mahkemesinde şekil ve esas denetimini Genel Kurul yapar. Şekil denetimi kapsamında, anayasa değişikliklerinde teklif ve oylama çoğunluğuna uyulup uyulmadığı, kanunların ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün son oylamasının öngörülen çoğunlukla yapılıp yapılmadığı gibi hususlar incelenir. Esas denetimi ise kanunların, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin ve diğer normların Anayasa'ya uygun olup olmadığının değerlendirilmesini içerir.

Anayasal haklarımız üç ana grupta ayrılır: 1. Kişi Hakları: Yaşama hakkı, kişi dokunulmazlığı, kişi hürriyeti ve güvenliği, özel hayatın gizliliği ve korunması gibi hakları içerir. 2. Siyasi Haklar ve Ödevler: Türk vatandaşlığı, seçme seçilme hakları, kamu hizmetine girme hakkı, dilekçe hakkı gibi hakları kapsar. 3. Sosyal ve Ekonomik Haklar ve Ödevler: Ailenin korunması, eğitim ve öğrenim hakkı, çalışma ile ilgili haklar, sağlık çevre ve konut hakkı gibi hakları içerir.

Yerleşme özgürlüğü, aşağıdaki nedenlerden hiçbirinden dolayı sınırlandırılamaz: 1. Suç işlenmesini önlemek. 2. Sağlıklı ve düzenli kentleşmeyi gerçekleştirmek. 3. Sosyal ve ekonomik gelişmeyi sağlamak. 4. Kamu mallarını korumak. Bu özgürlük, yalnızca anayasada belirtilen özel sebeplerle sınırlandırılabilir.

Anayasal ve anayasal olmayan anayasa kavramları, devletin yönetim biçimine ve temel hukuk kurallarına göre şekillenir. Anayasal anayasa, ülke halkı tarafından özgür ve adil seçimler temelinde seçilen ve yetkileri sınırlı olan bir hükümeti ifade eder. Anayasal olmayan anayasa ise, sınırsız yetkilere sahip bir yönetimi ve etkili denetim mekanizmalarının yokluğunu ifade eder.

İlk Büyük Millet Meclisinin (BMM) özellikleri şunlardır: 1. Savaş Dönemi Meclisi: İlk seçimlerden sonra seçimlere gidilmemiştir. 2. Güçler Birliği İlkesi: Meclis, yargı, yasama ve yürütme yetkilerini kendinde toplamıştır. 3. Meclis Hükümeti Sistemi: Meclis başkanı aynı zamanda hükümetin de başkanıdır. 4. Kurucu Meclis: Anayasa hazırlayan meclislere denir, 1921 Anayasasını hazırlamıştır. 5. Azınlıkların Yer Almadığı Meclis: Ulusçu bir nitelik taşır. 6. Siyasi Partiler Yok, Gruplar Var: Sadece gruplar halinde çalışmalar yapılmıştır. 7. Öncelikli Hedef: Milli mücadeledir. 8. Kozmopolit Yapı: Osmanlıcı düşünceyi simgeleyen Fesliler, inkılâpçı düşünceyi simgeleyen Kalpaklılar, İslamcı düşünceyi simgeleyen Sarıklılar bu mecliste yer almıştır.

Evet, Anayasa Mahkemesinin verdiği kararlar bağlayıcıdır. Anayasa'nın 153. maddesine göre, Anayasa Mahkemesi kararları yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını, gerçek ve tüzel kişileri bağlar.

Eski partiler, Türkiye'de çeşitli nedenlerle kapatıldı: 1. Laik Cumhuriyet ilkesine aykırı eylemler: Refah Partisi (RP) ve Fazilet Partisi (FP), laikliğe aykırı faaliyetleri nedeniyle Anayasa Mahkemesi tarafından kapatıldı. 2. Devletin bütünlüğüne tehdit: Sosyalist Parti, ülke bütünlüğüne aykırı hareket ettiği gerekçesiyle kapatıldı. 3. PKK ile ilişki: Halkın Demokrasi Partisi (HADEP), PKK ile yakın ilişkisi olduğu iddiasıyla Anayasa Mahkemesi tarafından kapatıldı. 4. Eylemlerin anayasayı ihlal etmesi: Halkın Emek Partisi (HEP), devletin bölünmez bütünlüğünü bozma amacıyla faaliyette bulunduğu için kapatıldı. Ayrıca, parti kapatma davalarının Siyasi Partiler Yasası'na aykırı olduğu da Brüksel tarafından sık sık eleştirildi.

Ana yasa veya anayasa, bir devletin yönetim biçimini belirten, yasama, yürütme ve yargı güçlerinin nasıl kullanılacağını gösteren, yurttaşların kamu haklarını ve özgürlüklerini bildiren temel yasadır.

Düşünce özgürlüğü, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 25. maddesinde düzenlenmiştir.

1961 Anayasası ve 1982 Anayasası'nın katılım oranları şu şekildedir: - 1961 Anayasası: Halk oylamasında katılım oranı %81 idi. - 1982 Anayasası: Referandumda katılım oranı %91,3 olarak gerçekleşmiştir.

Yargıçlar, 1982 Anayasası'nın 139. maddesi ile güvence altına alınmıştır.

İlk anayasanın hazırlanması, Lozan Barış Antlaşması'nın ardından gerçekleşmiştir.

Kemal Gözler'in "Anayasa Hukukunun Genel Esasları" kitabı ilk olarak 1 Ağustos 2014 tarihinde yayımlanmıştır.

Anayasanın 66. maddesi, Anayasa Mahkemesinin yeniden yapılandırılması kapsamında yapılan anayasa değişikliği ile vatandaşlık tanımını düzenlemek amacıyla değiştirilmiştir. Bu değişiklikle birlikte, "Türk Devletine vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkes Türktür" ifadesi, etnik kimliği değil, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığını vurgulayan bir hale getirilmiştir.

Anayasa Mahkemesi, ihraç edilen kamu personeli için şu kararı verdi: Anayasa Mahkemesi, Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile ihraç edilip görevine iade edilen kamu görevlilerine tazminat verilmeyeceğine ilişkin hükmü oy birliğiyle iptal etti. Bu kararla birlikte, OHAL kapsamında hukuka aykırı bir şekilde tedbir uygulanan kişilerin, uğradıkları maddi ve manevi zararlar için idari ve yargısal yollara başvurma imkanı tanınmış oldu.