Anayasa

1921 yılında anayasa yapılmasının birkaç nedeni vardır: 1. Yeni devletin temellerinin atılması: TBMM'nin kurulmasıyla birlikte yeni bir devlet kurulduğu için, bu devletin esaslarını ve ana kuruluşunu belirleyen bir anayasaya ihtiyaç duyuldu. 2. Egemenliğin millete ait olduğunun ilan edilmesi: Anayasa, Osmanlı İmparatorluğu'nun monarşik sisteminden farklı olarak, egemenliğin kayıtsız şartsız millete ait olduğunu ilan etti. 3. Olağanüstü koşulların yönetimi: Savaş koşullarının ve acil ihtiyaçların karşılanması amacıyla, kısa ve açık bir anayasa hazırlanması gerekliydi.

Anayasa Mahkemesinin verdiği kararlar Resmi Gazete'de yayınlanır. Ayrıca, bu kararlara Anayasa Mahkemesinin resmi internet sitesinden de erişilebilir.

1921 Anayasasında yer alan bazı temel ilkeler şunlardır: 1. Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir: Anayasanın birinci maddesi, egemenliğin millete ait olduğunu kabul eder. 2. Meclis Hükümeti Sistemi: Yasama ve yürütme yetkileri Büyük Millet Meclisi'nde toplanır. 3. Türkiye Devleti'nin Adı: Anayasada Türkiye Devleti'nin adı açıkça belirtilir. 4. Yerinden Yönetim İlkeleri: Vilayetler, kazalar ve nahiyeler gibi yerel yönetim birimleri düzenlenir. 5. Din ve Hukukun Temel Alınması: Yasaların düzenlenmesinde din ve hukuk hükümleri esas alınır. 6. Yargı Erkinin Düzenlenmemesi: Anayasada yargı erki yer almaz, bu yetki fiilen Meclis tarafından kullanılır.

Anayasanın değiştirilemez maddeleri, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 4. maddesinde belirtilmiştir: 1. Devletin şekli. 2. Cumhuriyetin nitelikleri. 3. Devletin bütünlüğü, resmi dili, bayrağı, milli marşı ve başkenti. Bu maddeler, değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez olarak belirlenmiştir.

Anayasanın ilk 3 maddesinin değiştirilememesinin nedeni, bu maddelerin devletin temel ilkelerini ve yapısını belirleyen hükümler olmasıdır. Bu ilkeler arasında Türkiye Cumhuriyeti'nin bir cumhuriyet olması, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olması yer alır. Anayasanın 4. maddesi, ilk 3 maddenin değiştirilemeyeceğini ve değiştirilmesinin teklif dahi edilemeyeceğini belirtir.

Haklar ve özgürlükler çeşitli mekanizmalar ve yasal düzenlemeler aracılığıyla korunur: 1. Anayasal Koruma: Anayasalar, temel hak ve özgürlükleri güvence altına alır ve devletlerin bu hakları koruma yükümlülüğünü belirler. 2. Bağımsız Yargı Organları: Hak ihlalleri durumunda başvurulacak mahkemeler ve yargı süreçleri, hakların korunmasını sağlar. 3. Sivil Toplum Örgütleri: İnsan hakları savunuculuğu, izleme ve raporlama faaliyetleri ile önemli bir rol oynar. 4. Bireysel Başvuru Hakları: Bireylere, hak ihlalleri durumunda ilgili mercilere doğrudan başvuru hakkı tanınır. 5. Uluslararası Sözleşmeler: İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi gibi uluslararası belgeler, hakların evrensel olarak tanınmasını ve korunmasını sağlar.

Anayasa Mahkemesine giden bir davanın sonuçlanma süresi, işin kendisine gelişinden itibaren beş aydır.

Cumhuriyet ile ilgili üç madde şunlardır: 1. Devletin Şekli: Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir. 2. Cumhuriyetin Nitelikleri: Türkiye Cumhuriyeti, demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk devletidir. 3. Egemenlik: Egemenlik, kayıtsız şartsız Milletindir ve Türk Milleti tarafından, Anayasanın koyduğu esaslara göre kullanılır.

1961 yılında Türkiye'de yaşanan bazı önemli olaylar şunlardır: 3 Ocak: Ordu Yardımlaşma Kurumu (OYAK) kuruldu. 6 Ocak: Kurucu Meclis çalışmalarına başladı. 1 Nisan: Siyasi faaliyet yasağı kaldırıldı. 9 Temmuz: Yeni Türk anayasası için yapılan halk oylaması kabul edildi. 15 Ekim: Genel seçimler yapıldı; CHP 173, AP 158, YTP 65 ve CKMP 54 sandalye kazandı. 26 Ekim: Cemal Gürsel yeni cumhurbaşkanı seçildi. 29 Ekim: Türkiye'nin ilk yerli otomobili Devrim tanıtıldı. 16/17 Eylül: Başbakan Adnan Menderes, Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan'ın idamları gerçekleşti.

Normlar hiyerarşisi, bir hukuk düzeninde mevcut olan normların (anayasa, kanun, tüzük, yönetmelik vb.) alt-alta, üst-üste bulunması ve birbirleriyle olan ilişkilerini ifade eder. Hiyerarşiye göre sıralama şu şekildedir: 1. Anayasa: En üst basamakta yer alır ve diğer tüm normlar ona uygun olmak zorundadır. 2. Kanunlar: Yasama organı tarafından çıkarılan genel, sürekli ve soyut hukuk kurallarıdır. 3. Kanun Hükmünde Kararnameler (KHK): Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılan ve kanun hükmünde olan kurallardır. 4. Tüzükler: Kanunun uygulanmasını göstermek veya emrettiği işleri belirtmek üzere çıkarılan metinlerdir. 5. Yönetmelikler: Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzel kişilerince kanun ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak için çıkarılan kurallardır. 6. Yönerge ve Genelgeler: Daha dar ve özel bir alanı kapsayan, üst makamlardan alt makamlara verilen buyruk ve talimatlardır.

Amasya Görüşmeleri'nin önemi şunlardır: 1. İstanbul Hükümeti'nin Temsil Heyetini Resmen Tanıması: Amasya Görüşmeleri ile İstanbul Hükümeti, ilk kez ve resmen Temsil Heyetini tanımış oldu. 2. Milli Mücadele'nin Güç Kazanması: Görüşmeler, Milli Mücadele hareketine olan güveni artırdı ve kararsızların kazanılmasına, milli mücadele taraftarlarının çoğalmasına ve kaynaşmasına yol açtı. 3. Anayasal Kararlar: Görüşmelerde alınan kararlar arasında, Osmanlı Meclis-i Mebusan'ının toplanması, seçimlerin serbest yapılması ve İtilaf Devletleri'nin seçimlere müdahale etmemesi gibi anayasal nitelikte olanlar da vardı. 4. Hukuki Tanınma: Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, hukuki bir teşekkül olarak İstanbul Hükümeti tarafından tanındı.

Evet, Anayasa Mahkemesi kararları kesindir.

Grev hakkı, Türkiye'de 1961 Anayasası ile ilk kez işçilere tanınmıştır.

Kanuni Esasi, Osmanlı İmparatorluğu'nun 23 Aralık 1876 tarihinde ilan edilen ilk anayasasıdır. Özeti: - Osmanlı Devleti'nde anayasal yönetimin temelini oluşturmuştur. - Temel hak ve özgürlükleri güvence altına almış, hukukun üstünlüğü ilkesini benimsemiştir. - Meclis-i Mebusan'ın kurulmasını sağlayarak temsilî demokrasinin önünü açmıştır. - Yürütme yetkilerini sınırlamış ve padişahın yetkilerini belirli kurallara bağlamıştır. - Azınlık haklarının tanınmasına ve çok kültürlülük ilkelerinin yayılmasına katkıda bulunmuştur.

Anayasa Mahkemesi (AYM) aşağıdaki davalara bakar: 1. Norm Denetimi: Yasaların ve kanun hükmünde kararnamelerin anayasaya uygunluğunu denetler. 2. Bireysel Başvurular: Temel hak ve özgürlükleri ihlal edilen bireylerin Anayasa Mahkemesi'ne yaptığı başvuruları değerlendirir. 3. Siyasi Parti Davaları: Siyasi partilerin kapatılması ve mali denetimlerini yapar. 4. Yüce Divan Görevi: Cumhurbaşkanı, TBMM Başkanı, bakanlar ve yüksek yargı organı üyeleri hakkında görevleriyle ilgili suçlardan dolayı açılan davalara bakar. 5. Milletvekili Dokunulmazlıkları: Milletvekillerinin dokunulmazlıklarının kaldırılması kararlarına karşı yapılan itirazları değerlendirir.

T.C. Anayasası, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti ilkesine dayanır.

Anayasa Mahkemesi bireysel başvuru sorgulama işlemi, e-Devlet Kapısı üzerinden yapılabilir. Bunun için aşağıdaki adımları izlemek gerekmektedir: 1. turkiye.gov.tr adresine gidin ve ekranın sağ üst kısmında yer alan "Sisteme Giriş"e tıklayın. 2. Açılan ekrandaki boş kısımlara T.C. Kimlik Numaranızı ve e-Devlet Kapısı şifrenizi yazın ve "Giriş" butonuna tıklayın. 3. Sisteme giriş yaptıktan sonra açılan ekranın sol üst tarafından yer alan bölümden "Hizmetler"e tıklayın ve "Anayasa Mahkemesi Başkanlığı" kurumunun kısmına gidin. 4. Bu kısmın altında yer alan "e-Devlet Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuru Sorgulama" hizmetini seçin. 5. Bu işlemi tamamladıktan sonra varsa başvurularınızı görebilir ve bu başvurularla ilgili sorgunuza yanıt alabilirsiniz.

1961 Anayasası, değiştirilmesi zor ve değiştirilemeyen maddeler içerdiği için sert bir anayasa olarak kabul edilmektedir.

29 Ekim 1923'te Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde yapılan bir anayasa değişikliğiyle Türkiye'de cumhuriyet yönetimi ilan edildi.

Anayasa Mahkemesi'ne yapılan bireysel başvuruların sonuçlanma süresi, geliş sırasına göre incelenmesinden dolayı belirli bir süreye bağlı değildir. Ancak Mahkeme, başvuruların konuları itibarıyla önemini ve aciliyetini göz önünde bulundurarak farklı bir inceleme sıralaması belirleyebilir.