• Buradasın

    Anayasa mahkemesi kararları geriye yürür mü?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Anayasa Mahkemesi (AYM) kararları genellikle geriye yürümez 124.
    Anayasa'nın 153. maddesinin 5. fıkrasına göre, AYM'nin iptal kararları, iptal edilen kanun hükmüne dayanarak daha önce yapılmış ve kesinleşmiş işlemleri etkilemez 125.
    Ancak, bazı istisnalar vardır:
    • Somut norm denetimi (itiraz yolu) 25. AYM'nin kararı, davanın esas hakkındaki kararı kesinleşmeden önce gelirse, ilgili mahkeme bu karara uymak zorundadır ve bu durumda karar geriye yürür 25.
    • İdarî yargı 3. AYM'nin iptal kararları, idarî yargıda geriye yürür; yani işlem tesis edildiği tarihten itibaren hukuk aleminde doğmamış kabul edilir 3.
    • Erteleme 13. AYM, iptal kararının yürürlüğe girmesini bir yıla kadar erteleyebilir; bu durumda kanun koyucuya yeni düzenleme yapması için zaman tanınır 13.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    Anayasa Mahkemesinin verdiği kararlar nerede yayınlanır?

    Anayasa Mahkemesinin verdiği kararlar aşağıdaki platformlarda yayınlanır: Anayasa Mahkemesi'nin resmi internet sitesi. Basın yayınları ve medya. Hukuk portalları ve veri tabanları. Yasal ve hukuki kaynaklar.

    Anayasa Mahkemesi'nin görevi nedir?

    Anayasa Mahkemesi'nin bazı görevleri: Kanunların, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün Anayasaya şekil ve esas bakımlarından uygunluğunu denetlemek. Anayasa değişikliklerini sadece şekil bakımından incelemek ve denetlemek. Bireysel başvuruları karara bağlamak. Cumhurbaşkanını, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanını, Cumhurbaşkanı yardımcılarını, bakanları ve diğer belirli kişileri görevleriyle ilgili suçlardan dolayı Yüce Divan sıfatıyla yargılamak. Siyasi partilerin kapatılmasına ve Devlet yardımından yoksun bırakılmasına ilişkin davalar ile ihtar başvuruları ve dağılma durumunun tespiti istemlerini karara bağlamak. Siyasi partilerin mal edinimleri ile gelir ve giderlerinin kanuna uygunluğunu denetlemek. Yasama dokunulmazlığı ve milletvekilliğinin düşmesi ile ilgili işlemleri incelemek. Anayasa Mahkemesi Başkanı ve başkanvekilleri ile Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanı ve Başkanvekilini seçmek.

    Anayasa Mahkemesi kararları Yargıtay denetimine tabi mi?

    Anayasa Mahkemesi kararları, Yargıtay denetimine tabi değildir. Anayasa Mahkemesi, bireysel başvuru yoluyla kamu gücünü kullanan bir organ tarafından bir Anayasa normuna dayanılarak temel hak veya özgürlüğe müdahalede bulunulması halinde, müdahalenin Anayasa'nın 13. maddesindeki ölçütlere uygunluğu bakımından denetlemektedir. Yargıtay ise, Anayasa'nın 153. maddesinin 6. fıkrasında belirtilen "Anayasa Mahkemesi kararları Resmî Gazete'de hemen yayımlanır ve yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını, gerçek ve tüzel kişileri bağlar" hükmünü temel alarak, Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararlarının, itiraz eden mahkeme bakımından bağlayıcı olduğunu ve geriye yürüdüğünü kabul etmektedir. Ancak, Anayasa Mahkemesi'nin kararları, kamu gücünü kullanan organlar ve mahkemeler tarafından Anayasa'nın 138. maddesi gereğince Anayasa'ya uygun karar verme yükümlülüğü karşısında yeniden gözden geçirilmelidir.

    Anayasa Mahkemesi'nin yapısı ve işleyişi hangi kanunla düzenlenmiştir?

    Anayasa Mahkemesi'nin yapısı ve işleyişi, 6216 sayılı "Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun" ile düzenlenmiştir. Bu kanun, 30 Mart 2011 tarihinde kabul edilmiş ve 3 Nisan 2011 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

    Anayasa Mahkemesi kararını kim uygular?

    Anayasa Mahkemesi kararlarını ilgili mahkemeler uygular. Yeniden yargılama kararı: Anayasa Mahkemesi, bir bireysel başvurunun ihlal kararı vermesi durumunda, ihlali ve sonuçlarını ortadan kaldırmak için yeniden yargılama yapmak üzere dosyayı ilgili mahkemeye gönderir. Tazminat kararı: Hak ihlali tespit edilirse, yeniden yargılama yapılmasında hukuki yarar bulunmadığı takdirde başvurucu lehine uygun bir tazminata hükmedilebilir. Ayrıca, Anayasa Mahkemesi kararları Adalet Bakanlığı tarafından da dikkate alınır; Bakanlık, başvuruya ilişkin görüşünü bildirir ve bu görüş başvurucuya tebliğ edilir.

    Anayasa Mahkemesi iptal kararının yürürlüğünü ne kadar erteleyebilir?

    Anayasa Mahkemesi, iptal kararının yürürlüğe gireceği tarihi bir yılı geçmemek üzere erteleyebilir. Örneğin, Avukatlık Kanunu’nun 134. ve 135. maddelerinin iptalinde, Anayasa Mahkemesi kararın Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe girmesine karar vermiştir.

    Anayasa Mahkemesi adil yargılanma hakkı ihlali kararı verirse ne olur?

    Anayasa Mahkemesi'nin adil yargılanma hakkı ihlali kararı vermesi durumunda, ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere dosya ilgili mahkemeye gönderilir. Yeniden yargılama yapmakla yükümlü olan mahkeme, Anayasa Mahkemesi'nin ihlal kararında açıkladığı ihlali ve sonuçlarını ortadan kaldıracak şekilde, mümkünse dosya üzerinden karar verir. Ancak, AYM'nin yeniden yargılama kararına uyulmaması gibi bir durum söz konusu olmamalıdır; çünkü Anayasa ve kanunlar, AYM'nin ihlal kararına karşı yargı mercilerine "direnme yetkisi" tanımamıştır. AYM tarafından tespit edilen hak ihlali giderilmemişse, başvurucunun yeni bir bireysel başvuruda bulunarak otomatik olarak ikinci bir ihlal kararı elde etmesi mümkündür.