Anatomi

Yassı epitel, vücudun belirli bölgelerinde bulunan ince, düz ve çokgen şeklindeki hücrelerden oluşan bir epitel doku türüdür. Skuamöz epitel ise, yassı epitelin bir alt türüdür ve genellikle içi boş organların derisini ve içini kaplayan, düz, balık pulu benzeri hücrelerden oluşur. Yassı epitelin bazı türleri: Tek katlı yassı epitel: Akciğer alveolleri, kan ve lenf damarları gibi yerlerde bulunur. Çok katlı yassı epitel: Deri, ağız ve yemek borusu, vajina gibi bölgelerde bulunur. Skuamöz hücreli karsinom, skuamöz hücrelerde gelişen bir cilt kanseri türüdür.

Notokordun bazı görevleri: Embriyoda diklik sağlar. Sinyal merkezi olarak görev yapar. Ektodermin kalınlaşmasını ve merkezi sinir sisteminin (MSS) öncüsü olan nöral plağın oluşumunu uyarır. Mezoderm farklılaşmasını uyarır. Omurgalılar geliştikçe dejenere olup kaybolur, sadece intervertebral disklerin nükleus pulpozusunda varlığını sürdürür. Notokord, ayrıca kordalıların ilkel iskeleti olarak da işlev görür.

Konjesyon, tıpta ilgili organın ilgili bölgesinde tıkanıklık durumu anlamına gelir. Nazal konjesyon, burun tıkanıklığı olarak da bilinir ve burun pasajlarının şişmesi sonucu hava akışının kısıtlanması durumudur. Pelvik konjesyon, pelvis bölgesinde tıkanıklık olduğunu ifade eder. Venöz problemler sonucu ortaya çıkan konjesyon, venlerin kanı dokudan taşıyamamasına bağlı olarak gelişir. Konjesyonun nedenleri arasında soğuk algınlığı, grip gibi viral enfeksiyonlar, alerjik reaksiyonlar, sinüzit, çevresel faktörler ve hormonal değişimler yer alır.

Pankreas, hem sindirim hem de hormonal dengeyi yöneten kritik bir organdır ve bu nedenle insan sağlığı için büyük önem taşır. Pankreasın önemli işlevleri: Sindirim: Pankreas, karbonhidrat, protein ve yağların sindirilmesini sağlayan enzimler üretir ve bunları ince bağırsağa gönderir. Kan şekeri dengesi: Pankreas, insülin ve glukagon gibi hormonlar salgılayarak kan şekeri seviyesini düzenler. Pankreasın sağlıklı çalışması, metabolizma ve genel sağlık için hayati öneme sahiptir.

Beyin, vücudun tüm fizyolojik ve bilişsel işlevlerini kontrol eden, dış çevreden gelen bilgileri yorumlayan karmaşık bir yapıdır. Beyin özet olarak şunları yapar: Duyuları işler. Hormon salgılar. Kan basıncını ve solunumu düzenler. Hareket, denge ve koordinasyonu sağlar. Organ fonksiyonlarını yönetir. Anıları depolar. Konuşma ve dil fonksiyonlarını düzenler. Uyku, kalp atış hızı ve vücut ısısını kontrol eder.

Tıpta "ond" kısaltması farklı anlamlara gelebilir: Other Non-psychotic Disorders (OND), diğer psikotik olmayan bozukluklar. Operation New Dawn (OND), Irak'taki askeri operasyonların sonunu ve yeni bir askeri katılım aşamasına geçişi işaret eden askeri bir operasyon. Ondansetron (OND), bulantı ve kusmayı önlemek ve tedavi etmek için kullanılan bir ilaç. Ondülasyon, bir organ veya dokunun titreşim, dalgalanım veya dalgalanması anlamında kullanılan tıbbi bir terim.

Kısa ve uzun kemiklerin özellikleri: Uzun Kemikler: Uzunluğu, kalınlığından fazladır ve silindirik bir yapıya sahiptir. Yapısında: kemik zarı, eklem kıkırdağı, süngerimsi doku, sert kemik dokusu, kırmızı ve sarı kemik iliği, kan damarları ve sinirler bulunur. Örnekler: Kolda humerus, bacakta femur. Kısa Kemikler: Boyu, kalınlığı ve genişliği birbirine yakındır, kübik veya yuvarlak bir yapıya sahiptir. Yapısında: kemik zarı, sert kemik dokusu, süngerimsi kemik doku, kırmızı kemik iliği, kan damarları ve sinirler bulunur. Örnekler: El ve ayak bilek kemikleri. Yassı Kemikler: Uzunluğu ve genişliği, kalınlığından fazladır. Yapısında: kemik zarının altında sıkı bir kemik dokusu ve orta kısımda süngerimsi kemik doku bulunur. Örnekler: Kafatası, kaburga, göğüs ve kürek kemikleri.

Tarak kemiklerinin (metatarsal) bazı görevleri: Vücut ağırlığını taşıma. Denge sağlama. Esneklik ve hareket kabiliyeti sağlama. Şok emilimi. Kas ve tendon bağlantısı.

Fizyolojinin bazı alt dalları: Hücre fizyolojisi. Doku fizyolojisi. Organ fizyolojisi. Sistem fizyolojisi. Organizma fizyolojisi. Nörofizyoloji. Endokrin sistem fizyolojisi. Kardiyovasküler sistem fizyolojisi. Sindirim sistemi fizyolojisi. Bağışıklık sistemi fizyolojisi. Boşaltım sistemi fizyolojisi. Üreme sistemi fizyolojisi. Solunum sistemi fizyolojisi. İskelet sistemi fizyolojisi. Ayrıca fizyoloji, "insan fizyolojisi", "hayvan fizyolojisi" ve "bitki fizyolojisi" gibi incelediği canlı çeşidine göre de bölümlere ayrılır.

İris, göz için önemlidir çünkü: Göz rengini belirler. Gözün ışık miktarına uyum sağlamasını sağlar. Odaklanmayı etkiler. Gözün çeşitli ışık koşullarına hızlı uyum sağlamasına yardımcı olur. Benzersiz bir kimlik belirteci olarak kullanılır.

Fibula (baldır kemiği) alt bacakta bulunur ve çeşitli işlevleri vardır: Bacak hareketlerine destek sağlar. Ayak bileğini stabilize eder. Bacağın dış kısmındaki kasların bağlantısını sağlar. Yükün dağılımını destekler, kendisi ağırlık taşımasa da bacak boyunca yükün taşınmasına yardımcı olur. Dolaşım ve sinir iletiminin güvenliğini temin eder. Fibula, tibiaya hem aşağıdan hem de yukarıdan bağlanır.

Fibula (baldır kemiği) alt bacakta bulunur ve çeşitli işlevleri vardır: Bacak hareketlerine destek sağlar. Ayak bileğini stabilize eder. Bacağın dış kısmındaki kasların bağlantısını sağlar. Yükün dağılımını destekler, kendisi ağırlık taşımasa da bacak boyunca yükün taşınmasına yardımcı olur. Dolaşım ve sinir iletiminin güvenliğini temin eder. Fibula, tibiaya hem aşağıdan hem de yukarıdan bağlanır.

Epitelioid, tıpta çeşitli tümör ve hücre tiplerini tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Epiteloid hemanjioendotelyoma: Yumuşak dokuların damarsal bir tümörüdür ve genellikle iyi huyludur, ancak kanserleşme potansiyeli vardır. Epitelioid sarkom: Genç hastalarda üst ekstremitede sık görülen ve oldukça agresif seyreden bir yumuşak doku sarkomudur. Epitelioid glioblastom: Dünya Sağlık Örgütü'nün 2016 sınıflandırmasında tanımlanan, genellikle çocuk ve genç erişkinlerde görülen bir glioblastom alt tipidir. Plasental site trofoblastik tümör ve epitelioid trofoblastik tümör: Gestasyonel trofoblastik neoplazilerin nadir görülen tipleridir. Bu terimler, epitelioid hücrelerin (yassı hücrelere benzeyen derin asidofilik sitoplazmalı hücreler) varlığını veya bu hücrelerin tümörlerde baskın olmasını ifade eder.

Eritrosit, tıbbi terim olarak alyuvar anlamına gelir ve kanda en fazla bulunan kan hücreleridir. Eritrositlerin bazı özellikleri: Oksijen taşıma: Akciğerlerden aldıkları oksijeni vücuttaki dokulara taşırlar. Karbondioksit taşıma: Dokularda biriken karbondioksiti akciğerlere geri getirirler. Üretim yeri: Kemik iliğinde üretilirler. Ömürleri: Yaklaşık 120 gün yaşarlar. Görünümleri: Bikonkav disk şeklindedirler ve çekirdekleri yoktur.

Kemiklerin canlı olduğunu anlamanın bazı yolları: Büyüme ve kendini onarma: Kemikler, osteoblast, osteoklast ve osteosit gibi hücreler sayesinde büyür, gelişir ve kendini onarır. Kan hücresi üretimi: Kemik iliğinde kırmızı ve beyaz kan hücreleri üretilir. Mineral depolama: Kemikler, özellikle kalsiyum ve fosfor gibi mineralleri depolar ve ihtiyaç duyulduğunda kana salar. Dinamik yapı: Kemiklerin iç yapısındaki hücresel aktiviteler, onların dinamik ve canlı bir doku olduğunu gösterir. Bu özellikler, kemiklerin sadece sert bir iskelet yapısı olmadığını, aynı zamanda hayati işlevlere sahip bir organ olduğunu ortaya koyar.

Anatomide iskelet sistemi şu şekilde incelenir: Kemiklerin Yapısal Özellikleri: Kemikler, organik (kemik hücreleri ve ilgili yapılar) ve inorganik (kalsiyum bileşikleri, potasyum, fosfor, demir gibi elementler) kısımlardan oluşur. Kemik Tipleri: Kemikler, uzun, kısa, yassı, düzensiz ve susamsı kemikler olarak sınıflandırılır. İskelet Yapısı: İskelet, kemiklerin eklemelerle birbirine bağlanmasıyla oluşur. İskelet Sistemi Fonksiyonları: İskelet, vücuda şekil verir, destek ve koruma sağlar, mineral depolar ve kan hücreleri üretir. İskelet sistemi, ayrıca gelişim süreci, anatomik oluşumların yapısı, işlevi, iyileşmesi ve kemik metabolizması gibi açılardan da incelenebilir. Bu konuda daha fazla bilgi edinmek için aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir: "Hareket Sistemine Giriş ve Aksiyal İskelet Sistemi" başlıklı PDF dosyası; "Anatomi Modül 1: Hareket Sistemi" başlıklı PDF dosyası; "İnsan Kas-İskelet Sistemi" başlıklı Wikipedia sayfası.

Dolaşım çeşitleri iki ana kategoriye ayrılır: kan dolaşım sistemi ve lenf dolaşım sistemi. Kan dolaşım sistemi, kalbin pompaladığı kanın damar sisteminde dolaşımını sağlar ve şu şekilde özetlenebilir: Büyük (sistemik) dolaşım: Temiz kanın tüm hücre ve dokulara götürüldüğü ve kirli kanın geri getirildiği dolaşımdır. Küçük (pulmoner) dolaşım: Kirli kanın akciğerlerde temizlenmesini sağlar. Lenf dolaşım sistemi ise dokularda biriken fazla sıvıyı toplayarak kan dolaşımına geri kazandırır ve bağışıklık hücrelerinin enfeksiyonlarla mücadele edilecek bölgelere taşınmasında rol oynar. Ayrıca, daha ilkel canlılarda açık dolaşım görülür.

İnsan vücudundaki üç çeşit kas, farklı mekanizmalarla çalışır: 1. Çizgili (İskelet) Kaslar: Kasılma: Hücrelerdeki sarkomerler, miyozin ve aktin telciklerinin kaymasıyla kasılır. Kontrol: İstemli olarak kontrol edilir; örneğin, el kaldırma isteği bu kasları harekete geçirir. 2. Düz Kaslar: Çalışma: Otonom sinir sistemi tarafından kontrol edilir ve istemsiz çalışır. Solunum: Sadece oksijenli solunum yaparlar ve glikojen depolamazlar. 3. Kalp Kası: Yapı: Çizgili kaslara benzer, ancak kas liflerinin konumu farklıdır. Çalışma: İstemsiz çalışır ve kalbin sürekli atmasını sağlar.

Trakea (nefes borusu), gırtlağı bronşa bağlayan, boynun orta kısmında, akciğerler arasındaki boşlukta yer alan uzun, U şeklinde bir tüptür. Trakeanın anatomisi şu şekilde özetlenebilir: Uzunluk ve genişlik: 11 santimetre uzunluğunda ve 2,5 santimetre genişliğindedir. Yapısı: 16-22 parçadan oluşan halkalara benzeyen düz kas ve kıkırdaktan oluşur. İç yüzey: Mukoza zarı ile kaplıdır ve bu zar, silyalar (yumuşak kıllara benzeyen küçük yapılar) ile donatılmıştır. Fonksiyonlar: Havayı akciğerlere taşır, yabancı cisimleri ve tozları filtreler, akciğerlere giren havanın sıcaklığını düzenler ve öksürük sürecine yardımcı olur.

Sinir sistemini oluşturan yapılar şunlardır: Merkezî sinir sistemi (MSS). Çevresel sinir sistemi (ÇSS). Merkezî sinir sisteminin alt bölümleri: Beyin. Beyincik. Beyin sapı. Omurilik. Çevresel sinir sisteminin alt bölümleri: Somatik sinir sistemi. Otonom sinir sistemi.