Algı

Son dakika depremlerinin daha büyük hissedilmesinin birkaç nedeni vardır: 1. Veri Toplama ve Teknoloji Gelişimi: Modern teknoloji ve daha fazla sismik enstrüman, daha fazla depremin kaydedilmesini ve daha hızlı duyurulmasını sağlar. Bu da, depremlerin daha sık ve şiddetli olarak algılanmasına yol açar. 2. Algı ve Haberleşme: Deprem haberlerinin sosyal medya ve diğer iletişim araçlarıyla geniş kitlelere yayılması, depremlerin daha çok kişi tarafından duyulmasına ve paylaşılmasına neden olur. 3. Deprem Derinliği: Yüzeye daha yakın olan depremler, yüksek frekanslı dalgalar sayesinde daha şiddetli hissedilir.

Rüyaların renkli görülmesinin nedeni, günlük yaşamda görülen ve deneyimlenen şeylerin bir yansıması olmasıdır. Ayrıca, renkli medya ile büyüyen insanların rüyalarını daha çok renkli gördüğü düşünülmektedir. Ancak, herkes rüyalarını renkli görmeyebilir; bazı insanlar rüyalarını siyah-beyaz veya gri tonlarında görebilir.

Kendi sesinden rahatsız olmanın iki temel nedeni vardır: fizyolojik ve psikolojik. Fizyolojik neden şu şekildedir: Günlük hayatta konuşurken sesi hem hava yoluyla hem de kafatasındaki kemikler aracılığıyla algılarız. Psikolojik neden ise sesin kimliğin önemli bir parçası olmasıyla ilgilidir.

Köpekler korna sesini sevmez çünkü bu ses yüksek ve alışılmadık bir gürültü olarak algılanır ve onların hassas işitme duyularını rahatsız eder.

Psikolojide benzerlik ilkesi, Gestalt psikolojisinin temel ilkelerinden biridir ve organizma tarafından birbirine benzeyen uyarıcıların gruplanarak algılanmasını ifade eder. Bu ilkeye göre, renk, şekil, boyut gibi benzer özelliklere sahip nesneler bir bütün olarak algılanır.

Algı, bireylerin çevrelerinden gelen uyarıları yorumlama ve anlamlandırma sürecidir. Algı oluşumu beş temel aşamadan geçer: 1. Duyum: Çevreden gelen uyarıcıların duyu organları tarafından algılanması. 2. İşleme: Duyusal bilgilerin beynin ilgili bölgeleri tarafından analiz edilmesi ve yorumlanması. 3. Yorumlama: İşlenen bilginin, bireyin önceki deneyimlerine ve bilgi birikimine dayanarak anlamlandırılması. 4. Depolama: Algılanan bilginin hafızada saklanması. 5. Tepki: Algılanan ve yorumlanan bilgilere karşı verilen duygusal veya davranışsal tepki. Algıyı etkileyen faktörler arasında kişisel özellikler, kültürel bağlam ve bağlamsal farklılıklar yer alır.

Farklı renk görünen elbisenin nedeni, beynin renkleri algılama sürecindeki farklılıklar ve ışık etkileridir. Sirkadiyen ritimler: New York Üniversitesi'nde yapılan bir araştırma, erken kalkan ve güneş ışığında daha fazla vakit geçiren kişilerin elbiseyi beyaz ve altın görmeye meyilli olduğunu, geç kalkan ve doğal gün ışığından yeterince faydalanamayanların ise mavi ve siyah olarak algıladığını ortaya koymuştur. Gölge illüzyonları: Cisim üzerine düşen gölgeler, etraftaki renkleri farklı gösterebilir ve her insanın beyni bu renkleri farklı algılayabilir. LED ekranlar: LED ekranlı aletlerde mavi ışığın fazla kullanılması, mavi-körlüğü yaratarak elbisenin farklı renklerde görülmesine yol açabilir.

Şekil ve büyüklük değişmezliği, nesnelerin farklı görüş açılarından veya uzaklıklardan bakıldığında bile aynı şekilde ve büyüklükte algılanması, nesnelere aşinalığın gelişmesi ve algısal deneyimlerin birikmesiyle kazanılır. Bu beceriler, çocukluk döneminde ve yaşam boyu sürekli olarak gelişir.

"Algılanan Dünya" kitabı, Maurice Merleau-Ponty'nin 1948 yılında yaptığı radyo konuşmalarından oluşmaktadır. Kitapta ele alınan konular şunlardır: 1. Bilim ve Algı: Bilim ile diğer bilme biçimleri arasındaki ilişki ve algının önemi. 2. Uzam ve Duyu Nesneleri: Yer ve mekân algısının nasıl oluştuğu. 3. İnsan Deneyimi: İnsanı vücutsuz bir zihin olarak tasarlayan Kartezyen ikici bilim modelinin iflası ve nesnelerle içli dışlı bir vücut sahibi olma. 4. Sanat ve Algı: Sanatın, algılanan dünya içindeki anlamı ve önemi. Merleau-Ponty, bu eserde, insan algısının fenomenolojisi üzerinden, insanların dünyaya nasıl baktığını ve duyusal deneyimlerin bu algıyı nasıl şekillendirdiğini incelemektedir.

Mavi renk, hem sıcak hem de soğuk olarak algılanabilir çünkü bu, rengin kullanım bağlamına ve psikolojik etkilerine bağlıdır. Soğuk renk olarak kabul edilir çünkü mavi, açık gökyüzü veya denizin rengini temsil eder ve genellikle dinginlik, sakinlik ve huzur hissi uyandırır. Ancak, sıcak tonlarda da kullanılabilir; örneğin, mavi-yeşil tonları, sıcak ve samimi bir atmosfer yaratmak için tercih edilebilir.

Duyum süreci, tüketici davranışını çeşitli yollarla etkiler: 1. Görme Duyusu: Ürünlerin şekli, dizaynı, logo ve renkler gibi görsel unsurlar, tüketicilerin alışveriş hızını ve satın alma kararlarını etkiler. 2. Koku Duyusu: Mağazalarda kullanılan kokular, tüketicilerin içeride daha fazla zaman geçirmesini sağlar ve satın alma isteğini artırabilir. 3. Tatma Duyusu: Ürünlerin tadı, tüketicilerin marka algısını ve kalite değerlendirmesini etkiler. 4. Dokunma Duyusu: Ürünlere dokunma deneyimi, tüketicilere güven hissi verir ve satın alma sürecinde önemli bir rol oynar. 5. Ses Duyusu: Gıda maddelerinin tüketimindeki ses, tazelik algısını artırır ve tat ile bağlantı kurar. Bu duyusal unsurlar, tüketicilerin bilişsel ve duygusal şemalarını etkileyerek davranışsal eylemlere yönlendirir.

Gerçekçilik ve algı yanılsaması kavramları farklı bağlamlarda ele alınabilir: 1. Gerçekçilik: Gerçekçilik, genellikle dış dünyanın olduğu gibi algılanması ve bilginin temel kaynağının duyusal deneyim olması anlamına gelir. 2. Algı Yanılsaması: Algı yanılsaması, beynin aldığı bilgiyi yorumlarken yaptığı hatalar sonucu gerçeklikle bağdaşmayan bir algılamaya neden olmasıdır. Bu durum, çeşitli türlerde olabilir: - Optik illüzyonlar: Görsel algılamayı yanıltarak nesnelerin gerçek boyutlarından farklı görünmesine sebep olabilir. - İşitsel yanılsamalar: Seslerin kaynağından farklı bir yerden gelmesi gibi nedenlerle ortaya çıkabilir. - Bellek yanılsamaları: Hafızada tutulan bilginin değiştirilmesi veya yanlış hatırlanması sonucu oluşur. - Düşünsel yanılsamalar: Beynin bir olayın nedenini veya sonucunu doğru bir şekilde anlamaması sonucu ortaya çıkar.

Kemoresepsiyon, kimyasalların algılanması sürecidir ve iki ana şekilde çalışır: koku alma (olfaksiyon) ve tat alma (gustasyon). Koku alma sürecinde, burun boşluğundaki 12 milyon koku alıcı hücre, uçucu olan ve mukus tabakasında tutulan koku moleküllerini algılar. Tat alma sürecinde ise dildeki tat tomurcuklarındaki alıcı hücreler, tükürükte çözünmüş kimyasalları algılar. Ayrıca, kemosentez adı verilen bir süreç de vardır ki bu, ışık enerjisi olmadan organik madde üretimini içerir ve gereken enerji, inorganik bileşiklerin oksitlenmesiyle elde edilir.

Algı, duyumdan sonra gelir. Duyum, duyu organları yoluyla dış dünyadan gelen uyarıcıların beyne iletilmesi sürecidir.

İnsanlar, birbirlerini arka kameradaki görüntüye benzer şekilde görürler. Ayrıca, gözlerin yapısı da insanların birbirlerini nasıl algıladıklarını etkiler.

Şekil-zemin yeteneği, nesnelerin ardalana göre göze çarpar şekilde veya zeminden doğru sivriliyor gibi algılanması yeteneğidir. Bu yetenek, Gestalt algı yasalarından biri olarak kabul edilir ve algısal deneyimlerde en temel ilkelerden biridir.

Kurbağalar bazı insanlar tarafından sevilmez çünkü genellikle sevimsiz ve ürkütücü olarak algılanırlar. Ancak, kurbağaların ekosistem için önemli bir rol oynadığı ve böcek popülasyonunu kontrol ederek doğal dengeyi sağladığı unutulmamalıdır.

Subliminal ve supraliminal arasındaki temel fark, algılama eşiğidir: - Subliminal: Bilinçaltı düzeyinde algılanan, yani bilinç seviyesinin altında kalan mesajları ifade eder. - Supraliminal: Bilinçli algı eşiğinin üzerinde olan, yani açıkça görülebilen veya duyulabilen mesajları ifade eder.

Yanılsama iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. Yanlış algılama ve duyu yanılması. 2. Sanat yoluyla yaratılmış görüntü.

En iyi göz yanılması olarak kabul edilebilecek belirli bir görüntü veya illüzyon yoktur, çünkü bu tür fenomenler kişisel algıya ve görsel deneyime göre değişebilir. Ancak, bazı yaygın ve etkileyici göz yanılmaları şunlardır: 1. Müller-Lyer Yanılması: İki aynı uzunluktaki çizginin, uçlarındaki okların yönü değiştiğinde, farklı uzunlukta algılanmasıdır. 2. Kanizsa Üçgeni: Tam olarak belirgin olmayan bir üçgenin, üç adet yay ile oluşturulması sonucu, izleyicinin beyninin bu şekli tamamlayarak bir üçgen algılamasıdır. 3. Ponzo Yanılması: Paralel çizgilerin, arka planda yer alan çizgiler tarafından nasıl algılandığını gösteren bir yanılsamadır. 4. Hermann Izgarası: Beyaz arka planda yer alan siyah çapraz çizgilerin kesişim noktalarında, gri noktaların görünmesi ile oluşan bir yanılmadır. 5. Mavi Kafe Duvarı İllüzyonu: Çizgilerin, ışığın etkisi, renklerin kontrastlığı ve elmas desenlerinin farklı açılarda yer alması nedeniyle yamuk görüldüğü bir görüntüdür.