Adalet

Denzel Washington, Adalet (The Equalizer) serisinde adalet için savaşmaktadır.

En iyi insan hakları kitabı konusunda kesin bir yanıt vermek zor olsa da, bazı öne çıkan eserler şunlardır: 1. "İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi" - Anonim. Bu kitap, insan haklarının temel ilkelerini içeren evrensel bir belgedir. 2. "İnsan Hakları ve Felsefe" - Betül Çotuksöken. İnsan hakları felsefesi üzerine kapsamlı bir eserdir. 3. "Adalet Teorisi" - John Rawls. Adalet kavramı ve insan haklarının evrensel olarak nasıl uygulanması gerektiği üzerine detaylı bir çalışmadır. 4. "Toplum Sözleşmesi" - Jean-Jacques Rousseau. Siyasi toplumda bireysel özgürlüklerin korunmasını savunan önemli bir kitaptır. 5. "Öfkelenin!" - Stéphane Hessel. İnsan hakları ve sivil toplum üzerine yazılmış, 21. yüzyıl için bir manifesto niteliği taşıyan bir eserdir.

Yusuf Has Hacip'e göre devlet yönetiminde adalet, kanunların doğru uygulanması ve halka karşı koruyucu bir yönetim anlamına gelir. Kutadgu Bilig adlı eserinde, hükümdarın hizmetlerini halka ulaştırması, fakirlerin durumunu iyileştirmesi, dul ve yetimleri koruması gerektiği vurgulanır. Yusuf Has Hacip, devletin temel kuvvetlerini kılıç ve altın olarak görür ve hükümdarın bu güçleri kullanırken bir güneş gibi olması gerektiğini belirtir.

Anayasanın 37. maddesi, kanuni hâkim güvencesi ilkesini içermektedir. Adalete erişim hakkı ise daha geniş bir kavramı ifade eder ve sadece mahkemelere erişim hakkını değil, aynı zamanda yasal sistemin adil sonuçlar doğurmasını ve hakların etkin bir şekilde kullanılmasını da kapsar.

ATEV kısaltması farklı alanlarda farklı anlamlara gelebilmektedir: Adalet Teşkilatı Ek Emeklilik Sandığı Yardımlaşma Vakfı: Adalet mensupları ve 657'ye tabi çalışanların birikimlerini değerlendirerek onlara ek emeklilik imkanı sunan bir sistemdir. Atılım Üniversitesi Elektrikli Araç Projesi (ATEV): Atılım Üniversitesi'nde, öğrencilerin katılımıyla yürütülen bir elektrikli araç tasarım ve üretim projesidir. ATEV Zrt. (Macaristan): Hayvan yan ürünlerini işleyerek kaliteli hayvan yemi üreten bir şirkettir.

"Entre tu amor y mi amor" (Türkçe karşılığı: "Aşkın Arasında Benim Aşkım") 2016 yapımı Venezuelalı bir telenoveladır. Konusu, kırsal kesimden gelen genç bir kadının, anne ve babasını öldüren kadını adalet önüne çıkarmak için şehre taşınmasını anlatır.

Adalet kavramına giren altı konu şunlardır: 1. Eşitlik: Tüm bireylerin yasa önünde eşit olması ve aynı haklara sahip olması. 2. Hakkaniyet: Herkesin yeteneklerine, ihtiyaçlarına ve emeklerine göre muamele görmesi. 3. Tarafsızlık: Kararların kişisel çıkarlar, önyargılar veya duygulardan etkilenmeden verilmesi. 4. Doğruluk: Dürüstlük ve gerçeğe uygunluk ilkelerine dayanması. 5. Sorumluluk: Bireylerin eylemlerinin sonuçlarından sorumlu tutulması. 6. Telafilik: Haksızlığa uğrayanların zararlarının tazmin edilmesi. Bu konular, adaletin temel ilkelerini oluşturur ve farklı toplumlarda ve kültürlerde farklı şekillerde yorumlanabilir ve uygulanabilir.

Rawls ve Nozick'in adalet anlayışları birbirinden oldukça farklıdır: 1. John Rawls: "Adalet Teorisi" adlı eserinde, iki temel adalet ilkesine dayanır: - Eşit temel özgürlükler ilkesi: Her bireyin aynı haklara sahip olması ve bu hakların korunması. - Fark ilkesi: Toplumsal ve ekonomik eşitsizliklerin, en dezavantajlı bireylerin yararına olduğu sürece kabul edilebilir olması. Rawls, devletin kaynakların yeniden dağıtılmasında aktif rol oynaması gerektiğini ve vergilendirme yoluyla sosyal programlar ve refah devleti politikalarının desteklenmesi gerektiğini savunur. 2. Robert Nozick: "Anarşi, Devlet ve Ütopya" adlı eserinde, minimal devleti ve bireysel hakları vurgular: - Yetki teorisi: Bireylerin mülkiyet haklarının dokunulmaz olduğunu ve bu hakların adil bir şekilde kazanılması durumunda, devletin bu haklara müdahale etmemesi gerektiğini savunur. - Nozick, vergilendirme ve yeniden dağıtımın bireysel hakları ihlal ettiğini ve adaletsizlik yarattığını düşünür. Ona göre, adalet, bireylerin gönüllü etkileşimleri ve mülkiyet haklarının korunmasıyla sağlanmalıdır.

İşi ehline vermenin önemi şu şekilde özetlenebilir: 1. Verimlilik ve Başarı: İşi o işten anlayan ve tecrübeli bir kişiye vermek, işin daha verimli ve başarılı bir şekilde yapılmasını sağlar. 2. Adalet ve Güven: Ehil olmayan kişilerin görevlendirilmesi, adalet duygusunu zedeler ve toplumda güven kaybına yol açar. 3. Kaynakların Doğru Kullanımı: İşin ehli kişiler, kaynakları daha doğru ve etkili bir şekilde kullanarak israfı önler. 4. Çatışma ve Zaman Kaybı: İşi ehline vermemek, çatışmalara ve zaman kaybına neden olabilir, bu da hem firma hem de çalışanlar için olumsuz sonuçlar doğurur.

"Queenmaker" dizisinin konusu, iki güçlü kadının farklı görüşlere sahip olmalarına rağmen aynı amaç için birlikte mücadele etmelerini anlatır. Başlıca karakterler ve olaylar: - Hwang Do-hee (Kim Hee-ae), bir şirket için kriz yönetimi danışmanlığı yapan ve başkan adayı olan bir kadın. - Oh Seung-sook (Moon So-ri), insan hakları avukatı ve belediye başkanı adayı. Dizi, bu kadınların, adaletsizlikle mücadele ederek daha adil bir dünya yaratma çabalarını işler.

Filipina filmi, yolsuzlukla mücadele eden eski bir polis memurunun hikayesini anlatıyor. Filmin konusu, büyük bir banka soygununun şüphelilerini araştırmakla görevlendirilen memurun, olay üzerine gittikçe daha fazla gerçekle karşılaşması ve 'adalet' kavramını sorgulaması etrafında dönüyor.

"Soluk Benizli Adam" (Pale Rider) filmi, Clint Eastwood'un yönettiği ve başrolünde oynadığı 1985 yapımı bir western filmidir. Filmin konusu, LaHood, Kaliforniya'nın dışındaki Carbon Canyon'da geçmektedir. Bir gün, soluk renkli bir atın üzerindeki esrarengiz bir yabancı Carbon Canyon'a gelir ve LaHood'un adamlarına karşı kasaba halkının haklarını korumak için mücadele etmeye başlar. Film, adaleti sağlama mücadelesi ve kasaba halkının zulme karşı birlik olma çabalarını anlatmaktadır.

Yunus Emre'nin 6. bölümünde Kadı Yunus, aldığı kararlar ve iç çatışmaları ile ilgili önemli olaylar yaşandı: - Adalet Teması: Kadı Yunus, verdiği idam hükmünü sorguladı ve bu durum ahiler ile arasında gerginliğe yol açtı. - Tapduk Emre'nin Tepkisi: Tapduk Emre, Kadı Yunus'un kararına nasıl tepki vereceği merak konusu oldu. - Gelecek İçin Karar: Yunus'un aldığı karar, Bacım Sultan ile olan ilişkisini nasıl şekillendireceği belirlendi.

Suç işleyen kişi, toplum düzenini korumak ve bireylerin haklarını güvence altına almak amacıyla cezalandırılır. Cezalandırmanın temel amaçları şunlardır: 1. Adaletin sağlanması: Suçlunun işlediği suçun sonuçlarına katlanması, adaletin tecellisini sağlar. 2. Caydırıcılık: Cezalar, toplumda diğer bireylerin benzer suçları işlemesini engellemek için caydırıcı bir etki yaratır. 3. Rehabilitasyon: Cezalandırma süreci, suçlunun topluma yeniden kazandırılmasını ve ıslah edilmesini hedefler. 4. Mağdurun korunması: Cezalar, mağdurun haklarını koruyarak, onlara yönelik zararın telafi edilmesini sağlar.

Hakemlerin tarafsız olması zorunludur çünkü bu, adil bir yargılama sürecinin temel koşuludur. Tarafsızlık, hakemlerin: Tüm taraflara eşit mesafede olmasını ve hiçbir tarafı kayırmamasını sağlar; Uyuşmazlığın esasına ilişkin önceden bir hükmünün veya önyargısının bulunmamasını garanti eder; Dürüst ve hakkaniyete uygun bir yargılama yapma amacı taşımasını temin eder. Tarafsız olmayan bir hakem, verilen kararın hem hukuki hem de pratik açıdan kabul edilebilirliğini olumsuz etkiler.

Nisa Suresi 129. ayet şu mesajı vermektedir: Ne kadar uğraşılsa da eşler arasında tam adaleti sağlamak mümkün değildir.

Onarıcı ve cezalandırıcı adalet arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Yaklaşım Farkı: - Cezalandırıcı adalet, suçu yasal düzenin ihlali olarak görür ve suçun karşılığı olarak failin cezalandırılmasını esas alır. - Onarıcı adalet, suçu bir yıkım ve zarar olarak kabul eder ve ana hedefi olarak mağdurun zararının giderilmesini, taraflar arasında gerçek sulhun sağlanmasını ve failin sorumluluğunu kabul etmesini öngörür. 2. Süreç Farkı: - Cezalandırıcı adalette süreç, devlet organları tarafından yürütülür ve profesyonellerin etkin rol aldığı bir yapıdadır. - Onarıcı adalette ise süreç, fail, mağdur ve toplumun gönüllü katılımıyla gerçekleşir. 3. Odak Noktası: - Cezalandırıcı adalet, geçmişe odaklanır ve geçmişte işlenen fiile yönelik bir ceza uygulamayı amaçlar. - Onarıcı adalet, geleceğe bakarak suç işlenmesinin önlenmesini ve ilişkilerin sosyal eşitlik içinde sürdürülmesini hedefler.

Yargı sistemi önemlidir çünkü: 1. Adalet ve Hukukun Üstünlüğü: Yargı sistemi, toplumun düzenini ve adil bir yaşamı sağlamak için hukukun uygulanmasını garanti eder. 2. Hakların Korunması: Bireylerin haklarını korur ve hukuki anlaşmazlıkları çözer. 3. Yatırım Ortamının İyileştirilmesi: Yargı sisteminin etkinliği, yatırım ortamının daha da iyileştirilmesine katkı sağlar. 4. Toplumsal Güven: Adalete olan güveni artırarak, ekonomik gelişme ve iş dünyasının güvenini sağlar. 5. Demokratik Değerlerin Sürdürülmesi: Yargı bağımsızlığı, demokratik toplum değerlerinin ve hukukun üstünlüğünün sürdürülmesinde önemli bir rol oynar.

Reis Bey'in sonunda, haksız yere bir genci idam ettiren Reis Bey, gerçek katilin ortaya çıkmasıyla büyük bir vicdan azabı yaşar ve verdiği kararın yanlış olduğunu anlar. Bu olay sonrası Reis Bey, hâkimlikten istifa eder ve emekli ikramiyesini gencin dadısına bağışlar.

Liyakat ve kayırma arasındaki temel fark, değerlendirme ölçütlerinde yatmaktadır: - Liyakat, bir kişinin belirli bir göreve veya pozisyona getirilirken, o iş için gerekli niteliklere, bilgiye, beceriye ve deneyime sahip olup olmadığına göre değerlendirilmesini ifade eder. - Kayırma ise, bir kişinin tanıdıkları veya kişisel ilişkileri nedeniyle diğerlerinden öne çıkarılmasıdır.