YargıSistemi

Sinerji Mevzuat, yargı sistemine ait hukuk mevzuatı ile yüksek mahkeme kararlarının sorgulanması, güncellenmesi ve saklanması üzerine kurulu bir hukuk yazılımıdır. Bu yazılım, hukukçuların mesleki faaliyetleri için ihtiyaç duydukları dilekçe, sözleşme, gerekçe, yürürlükten kaldırılan veya değiştirilen mevzuat metinleri gibi bilgilere erişim sağlar. Sinerji Mevzuat, resmi gazete'de yayımlanan mevzuat bilgilerini anlık olarak günceller ve kullanıcı odaklı davaların yargısal aşamalarında kullanılmasını, yönetilmesini ve özelleştirilmesini kapsar. Sinerji Mevzuat'a mevzuat.sinerjias.com.tr adresinden veya App Store ile Google Play'den ulaşılabilir.

UYAP (Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi) Vatandaş Portalında Yapılabilen Başlıca İşlemler: Dava ve icra dosyası sorgulama. Elektronik tebligat (e-tebligat) görüntüleme. Harç ve masraf ödeme. Tapu ve nüfus kayıt bilgisi sorgulama. Avukat atama ve vekaletname gönderme. Bilgi edinme başvuruları. Başvuru ve talep işlemleri. Dosya arşivi ve tarihçesi. İstatistik ve analiz raporları.

Yargı Reformu Stratejisi, Türkiye'deki hukuk sistemini modernize etmek, adaletin hızlı, etkili ve şeffaf bir şekilde sağlanmasını temin etmek amacıyla hazırlanan kapsamlı bir belgedir. Yargı Reformu Stratejisi'nin temel amaçları: Adaletin hızlı ve etkili sağlanması. Yargının bağımsızlığının güçlendirilmesi. Hukuk güvenliğinin artırılması. Alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerinin yaygınlaştırılması. Ceza adaletinde yenilikler. İlk Yargı Reformu Stratejisi 2009 yılında hazırlanmış, ikincisi 2015'te, üçüncüsü ise 2019'da kamuoyuna duyurulmuştur.

2025 yılında kabul edilen 10. Yargı Paketi'nden belirli koşulları sağlayan hükümlüler yararlanacaktır. Bu paketle: Denetimli serbestlik süresi 1 yıldan 2 yıla çıkarılmıştır. Koşullu salıverilme ve iyi hal uygulamaları esnetilmiştir. Ağır hastalık veya engellilik nedeniyle cezaevi koşullarında hayatını tek başına sürdüremeyeceği tespit edilen ve toplum güvenliği bakımından ciddi bir tehlike oluşturmayacağı anlaşılan hükümlüler, cezalarını konutlarında infaz edebilecektir. Doğum yapmış kadın hükümlüler için 3 yıl olan sınır 5 yıla çıkarılmıştır. 65 yaş üstü hükümlüler için alternatif infaz yolları uygulanacaktır. Terör suçları, cinsel saldırı ve istismar, kasten öldürme ve örgütlü suçlar gibi belirli suçlar kapsam dışıdır. Tahliye işlemleri, yasanın Resmi Gazete'de yayımlanmasının ardından cezaevi yönetimi ve infaz savcılıkları tarafından gerçekleştirilecektir.

Savcının üstü, Türkiye'de Cumhuriyet başsavcısıdır. Savcılar, adli ve idari yargıda görev yapar. Ayrıca, Yargıtay cumhuriyet başsavcısı ve Yargıtay cumhuriyet başsavcıvekili, Yargıtay Büyük Genel Kurulunun kendi üyeleri arasından gizli oyla belirleyeceği beşer aday arasından Cumhurbaşkanı tarafından 4 yıl için seçilir.

Türkiye'de adaleti sağlamakla görevli bazı kuruluşlar: Mahkemeler: Adli, idari, anayasa ve uyuşmazlık yargısı olarak dört ana kola ayrılır. Adalet Bakanlığı: Adalet hizmetlerinin koordinasyonunu ve yönetimini sağlar. Hâkimler ve Savcılar Kurulu (HSK): Hâkim ve savcıların atamalarını yapar ve denetim işlevini yürütür. Cumhuriyet Başsavcılıkları: Suçların soruşturulması ve kovuşturulmasını yürütür. Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı: Suçların önlenmesi ve soruşturulmasında adli makamlara destek sağlar. Cezaevleri ve İnfaz Kurumları: Mahkemelerce verilen cezaların infazını gerçekleştirir. Barolar ve Türkiye Barolar Birliği: Avukatların mesleki faaliyetlerini düzenler ve savunmayı temsil eder. Adli Tıp Kurumu: Adli olaylarla ilgili tıbbi ve bilimsel incelemeler yapar.

Mahkemeler, Türk yargı sistemine göre dört ana kategoriye ayrılır: 1. Anayasa Yargısı: Anayasa Mahkemesi'ni ifade eder. 2. Adli Yargı: İlk derece mahkemeleri, bölge adliye mahkemeleri ve Yargıtay'ı içerir. 3. Uyuşmazlık Yargısı: Uyuşmazlık Mahkemeleri'ni kapsar. 4. İdari Yargı: Danıştay ve idari yargı yerlerini içerir. Bazı yazarlar, seçim yargısı (Yüksek Seçim Kurulu) ve hesap yargısı (Sayıştay) gibi ek kategoriler de ekler.

Mahkemede okunan iddianamelere şu platformlardan ulaşılabilir: e-Devlet: UYAP Vatandaş Portalı'na e-devlet şifresiyle giriş yaparak iddianame içeriğine erişilebilir. Mahkeme: Hazırlanan ve kabul edilen iddianameler, dava dosyaları arasında yer alır ve mahkeme kaleminden fiziki olarak alınabilir. Avukat: Eğer sanık bir avukat tuttuysa, iddianame avukata tebliğ edilir.

UYAP (Ulusal Yargı Ağı Projesi), 1999 yılında Adalet Bakanlığı tarafından başlatılan çalışmalar sonucunda kurulmuştur. UYAP'ın ilk aşaması olan UYAP I, 2001 yılında tamamlanmış, ikinci aşama olan UYAP II ise 2005 yılında faaliyete geçirilmiştir.

Adliyede çalışan bazı kişiler: Hakimler. Savcılar. Avukatlar. Adliye personeli. Cezaevi görevlileri. İcra müdürlükleri. Zabıt katipleri. Ayrıca, adliyelerde güvenlik görevlileri de çalışmaktadır.

Adalet Hizmetleri Sınıfı, Adalet Bakanlığı bünyesinde çalışan hakim, savcı, zabıt katibi, infaz koruma memuru ve mübaşir gibi personeli kapsar. Adalet Hizmetleri Sınıfı personelinin bazı görevleri: Adliye ve mahkemelerde: Hukuk sekreteri, adliye yazmanı, icra memuru, idari işler görevlisi veya adalet komisyonu memuru olarak çalışmak. Ceza infaz kurumlarında: İnfaz ve koruma memuru olarak görev yapmak. Avukatlık bürolarında: Avukat asistanı olarak çalışmak. Kamu kurumlarında: Hukuk birimlerinde görev almak. Özel sektörde: Hukuk departmanlarında, sigorta şirketlerinde, bankalarda ve danışmanlık firmalarında çalışmak.

Yargı sistemi, hukuk devletinin temel güvencesi olup, aşağıdaki nedenlerden dolayı önemlidir: Hukukun üstünlüğünü sağlar. Vatandaş haklarını korur. Kamu hizmetlerini etkin kılar. Demokrasiyi güçlendirir. Adalet sağlar. Ayrıca, yargı sistemi, kuvvetler ayrılığı ilkesi gereği yasama ve yürütme organlarından bağımsız olarak çalışır ve bu sayede adil ve tarafsız kararlar alınmasını mümkün kılar.

Yargı kelimesi iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. Dar anlamda yargı: Devlet tarafından görevlendirilen, haklı ile haksızı ayırma ve adalet dağıtma işiyle uğraşan, tüzel kişiliği bulunmayan devlet kuruluşu. 2. Geniş anlamda yargı: Üç egemenlik organından biri olan "Yargı Erki". Bu, diğer iki organın (yasama ve yürütme) tasarruflarının hukuka uygunluğunu kontrol etme misyonunu da içerir. Yargı ayrıca, "kavrama, karşılaştırma, değerlendirme vb. yollara başvurularak kişi, durum veya nesnelerin eleştirici bir biçimde değerlendirilmesi, hüküm" anlamına da gelir.

UYAP (Ulusal Yargı Ağı Projesi) sistemi, Türkiye Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatlarının iş süreçlerini hızlandırmak ve vatandaşların hukuki işlemlerini daha hızlı ve kolay gerçekleştirmelerini sağlamak amacıyla geliştirilmiş bir bilgi sistemidir. UYAP'ın bazı işlevleri: Bilgi ve belge erişimi: Doğru ve tutarlı bilgiler, mevzuatın tanıdığı yetkiler çerçevesinde kullanıcıların paylaşımına sunulur. Elektronik dosyalama: Adli bilgi ve belgeler güvenli bir şekilde saklanır. Entegrasyon: Adli Sicil, MERNİS, POLNET gibi sistemlerle entegre çalışarak nüfus, sabıka, ehliyet, tapu kayıtları gibi bilgilere hızlı erişim sağlar. Şeffaflık: Yargı süreci daha şeffaf hale gelir. İşlem kolaylığı: Dava açma, harç ve masraf ödeme, evrak gönderme gibi işlemler online olarak yapılabilir.

Osmanlı Devleti'nde yargı gücünü padişah kullanır. Yargı yetkisini kullanan diğer kişiler ve kurumlar: Kadılar. Kazaskerler. Divan-ı Hümayun.

Hakimlik ve savcılık kurası, Hâkimler ve Savcılar Kurulu tarafından ad çekme yöntemiyle gerçekleştirilir. Ad çekme süreci: 1. Kurul Kararı: Mesleki tecrübe ve yetenek kazandırmak amacıyla, bütün bölgelere ad çekme yoluyla atamaya Kurulca karar verilir. 2. Duyuru: Kurulca tespit edilecek ad çekme gün ve saati adaylara duyurulmak üzere Adalet Bakanlığı'na bildirilir. 3. Uygulama: Ad çekme sonucu bir tutanakla tespit edilir. 4. Onay: Düzenlenecek kararname yüksek onaya sunulur. Özel Durumlar: Hâkim Adayları: Mesleğe kabullerine karar verilen hâkim adaylarının görevleri ve görev yerleri, eş durumu ve diğer durumlar göz önünde bulundurularak belirlenir. Zorunlu Atamalar: Kadro durumunun zorunlu olduğu hallerde, beşinci ve dördüncü bölgelerdeki en az hizmet süresini doldurmamış hâkim ve savcılar bir üst bölgeye atanabilir.

Muamelenin uygulandığı en küçük birim, "deneme ünitesi" olarak adlandırılır. Aynı muamelenin uygulandığı deneme üniteleri arasında değişkenlik bulunduğundan, bu değişkenliğe "deneme hatası" denir.

Bölge İdare Mahkemesi Hiyerarşisi: Başkan ve Başkanlar Kurulu: Mahkemeyi temsil eder, başkanlar kuruluna ve adalet komisyonuna başkanlık yapar. Daireler: En az iki daire bulunur, biri idare diğeri vergi davalarına bakar. Bölge İdare Mahkemesi Adalet Komisyonu: Bölge idare mahkemesi başkanının başkanlığında, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca belirlenen üyelerden oluşur. Müdürlükler: Genel yönetim işlerini yürütür. Görevleri: İstinaf başvurularını inceleyip karara bağlamak. İdare ve vergi mahkemeleri arasındaki görev ve yetki uyuşmazlıklarını çözmek. Diğer kanunlarla verilen görevleri yerine getirmek.

Sayıştay, Danıştay ve Yargıtay, Türkiye'deki yargı organlarından bazılarıdır. Sayıştay. Danıştay. Yargıtay. Ayrıca, Türkiye'deki yargı sistemi; adli yargı, idari yargı, anayasa yargısı, uyuşmazlık yargısı, seçim yargısı ve hesap yargısı şeklinde farklı kollara ayrılmaktadır.

Duruşma savcıları, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'na (CMK) göre belirlenir. Bu kanuna göre: Görevlendirme: Duruşma savcısı, Cumhuriyet başsavcılığının duruşmaya katılmak üzere görevlendirdiği kişidir. Farklılık: Davaların çoğunda soruşturmayı yapan savcı ile duruşmaya katılan savcı farklı kişilerdir. Belirleme: Duruşma savcısının belirlenmesinde, soruşturmayı yürüten savcının rolü ve yetki alanı dikkate alınır. Ayrıca, duruşma savcısının belirlenmesinde Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun kararları da etkili olabilir.