Sürmene halkının kökeni çeşitli tarihsel süreçlerle şekillenmiştir: Antik Dönem: Sürmene ve çevresinde, Antik Yunanlılardan önce otoktan yerel halklar yaşamaktaydı. Roma ve Bizans Dönemi: M.S. 3. yüzyıldan itibaren "Sourmania" veya "Susurmena" olarak bilinen yerleşim, Roma ve Bizans dönemlerinde bu adla anılmıştır. 16. ve 17. Yüzyıllar: 1501 yılında Akkoyunluların Safeviler tarafından ortadan kaldırılmasının ardından, birçok Akkoyunlu beyi ve halkı, Şehzade Selim döneminde Trabzon-Rize bölgesine yerleştirilmiştir. 20. Yüzyıl: 20. yüzyılın başlarında Sürmeneliler, geçimlerini sağlamak amacıyla mevsimlik işçi olarak Kırım, Kafkasya ve Karadeniz sahilindeki yerleşimlere gitmekteydi. Sürmene'de yaşayan halk arasında Lazlar, Hemşinliler ve çeşitli Türkmen boyları (Çepni, Kuman-Kıpçak) bulunmaktadır.