Uygarlıklar

İndus Vadisi'nde yaşamış bazı topluluklar: İndus Vadisi Uygarlığı (Harappa Uygarlığı). Ari kabileleri. İndus Vadisi'nde ayrıca Sığır, manda, domuz, koyun ve keçi gibi evcil hayvanlar yetiştirilmiştir. İndus Vadisi'nde merkezi bir krallık yapısı olmadığı, birbirinden özerk ama birbiriyle bağlantılı şehir devletlerinin bulunduğu düşünülmektedir.

Minos ve Miken uygarlıkları arasındaki bazı farklar şunlardır: Konum: Minos Uygarlığı, Girit Adası'nda; Miken Uygarlığı ise Mora Yarımadası'nda (Peloponnes) yer almıştır. Kuruluş: Minos Uygarlığı, Girit'te yaşayan ve kökeni bilinmeyen bir halk tarafından kurulmuştur. Yönetim: Minos Uygarlığı'nda saray merkezli bir yönetim sistemi varken, Miken Uygarlığı'nda etrafı surlarla çevrili akropolislerde yaşayan krallar ve onlara bağlı bir bürokrasi sınıfı tarafından yönetilen şehir devletleri vardı. Mimari: Minos sarayları, fresklerle süslenmiş ve tahkimli olmayan yapılardı. Yazı Sistemi: Minos Uygarlığı, kendine özgü ve bugüne kadar çözülememiş Linear A yazısını kullanmıştır. Askeri Yapı: Mikenler, askeri üretim ve lojistiği saray merkezlerinden denetleyerek yapan bir askeri yapıya sahipti. Yok Oluş: Minos Uygarlığı, MÖ 1400 yıllarında Akhaların ve 1200 yıllarında Dorların saldırılarına uğrayarak parlak dönemini yitirmiştir.

Antik, "ilk çağdaki uygarlıklarla, özellikle eski Yunan ve Roma uygarlıkları ile ilgili olan" anlamına gelir. Ayrıca, "tarih öncesi dönemden ortaçağa kadar olan tarihî dönemleri kapsayan, eski medeniyetleri ve kültürleri ifade eden" bir terimdir. Örnek olarak, "Antik Yunan", "Antik Roma", "Antik Mısır" gibi medeniyetler verilebilir.

Hayır, Hatti ve Hitit aynı değildir. Hatti, Hititlerden önce Anadolu'da yaşamış yerli bir halktır. Hititler, M.Ö. 2000 civarında Anadolu'ya göç ederek Hatti beyliklerini egemenlikleri altına almış ve "Hatti Ülkesi" adını kullanmaya devam etmişlerdir. Hitit adı, Hatti kelimesinin bozulmuş halidir.

Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde sergilenen bazı uygarlıklar: Hitit (Eti). Frig. Urartu. Asur Ticaret Kolonileri. Müzede ayrıca Paleolitik Çağ, Kalkolitik Çağ, Eski Tunç Çağı gibi dönemlere ait eserler de bulunmaktadır.

İndus Vadisi Uygarlığı'nın en önemli özelliklerinden bazıları şunlardır: Kentsel planlama: Şehirler, ızgara düzeni ve sofistike su kontrol sistemleri ile planlanmıştır. Tarım ve hayvancılık: Buğday, arpa, bezelye, pamuk ve susam tarımı yapılmış; sığır, manda, domuz, koyun ve keçi gibi hayvanlar evcilleştirilmiştir. Su tesisatı: Neredeyse her evde bulunan tuğla kanal formundaki tuvaletler, sokakların altındaki kanalizasyon sistemine bağlanmıştır. Ticaret: Mezopotamya ve Mısır gibi bölgelerle ticari ilişkiler kurulmuştur. Yazı sistemi: Hâlâ çözülememiş olan bir yazı sistemi kullanılmıştır. Metalürji ve el sanatları: Metalürji, çömlekçilik ve tekstil üretiminde önemli ilerlemeler kaydedilmiştir.

Minos Uygarlığı'nın en önemli özelliklerinden bazıları şunlardır: Denizcilik ve ticaret: Minoslular, Akdeniz'de önemli bir deniz ticareti merkezi olmuş, Mısır, Anadolu ve Yakın Doğu gibi bölgelerle ticaret yapmışlardır. Mimari: Özellikle Knossos, Phaistos, Mallia gibi saraylarıyla ünlüdür. Sanat: Renkli freskler, seramikler, heykeller ve mücevherlerle karakterize edilen gelişmiş bir sanat anlayışı vardı. Barışçıl yapı: Yerleşim yerlerinde ve sarayların etrafında surların bulunmaması, Minosların barışçıl bir toplum olduğunu gösterir. Anaerkil yapı: Minos dininde çok sayıda tanrıça bulunması ve kadınların dini törenlerde ön planda olması, toplumun anaerkil bir yapıda olduğunu düşündürür.

Silvan halkının nereden geldiğine dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, Silvan'ın tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yaptığı ve bu medeniyetlerin bölgeye farklı toplulukları getirdiği bilinmektedir. Silvan'ın bilinen en eski adı, Ermeni Kralı II. Tigran tarafından kurulduğu dönemde verilen Tigranakert'tir. İslam kaynaklarında ise şehrin adı Mepherqat veya Miyafarqin olarak geçmektedir. Cumhuriyet dönemine gelindiğinde ise kent, bugünkü ismi olan Silvan adını almıştır. Silvan'ın sosyo-yapısı ise Kurmançlardan oluşmaktadır.

İndus Nehri, İndus Vadisi Uygarlığı'na aittir. İndus Vadisi Uygarlığı, yaklaşık M.Ö. 2600 ile M.Ö. 1900 yılları arasında Hindistan alt kıtasında gelişmiştir.

Mes Aynak, Budist uygarlığına aittir. Afganistan'ın Logar ilinde, Kabil'in 40 km güneydoğusunda yer alan Mes Aynak, MÖ 1. yüzyıldan MS 10. yüzyıla kadar yerleşim görmüş büyük bir Budist yerleşim yeridir. Bölgede aynı zamanda, 5000 yıl öncesine uzanan Bronz Çağı kalıntılarının da bulunduğu düşünülmektedir.

"Tarihin Sıfır Noktası - Anadolu ve Mezopotamya Uygarlıkları" kitabı, Sümer, Babil, Asur, Hitit, Frig, Lidya, Urartu ve İyon gibi tarihteki ilk uygarlıkları konu eder. Kitapta şu konular ele alınır: Tarihin başlangıcı: Tarihin bu uygarlıkla nasıl başladığı ve onlara yön verdiği. İlk icatlar ve keşifler: İlk icatların ve keşiflerin bu uygarlıklar tarafından yapılması. Günlük hayata etkileri: Binilen araçların çalışması, kullanılan para, takvim ve bilim gibi alanlardaki etkileri. Kültürel etkiler: Sanat, oyuncak ve evcilleştirme gibi kültürel alanlardaki payları. Kitap, bu konuları eğlenceli bir dille ve esprili karikatürlerle anlatır.

Eric H. Cline'ın M.Ö. 1177 Medeniyetin Çöktüğü Yıl adlı kitabı, Geç Tunç Çağı'nın büyük devletlerinin çöküşünü ele alır. Kitapta anlatılan bazı konular şunlardır: Deniz Kavimleri. Doğal afetler ve iklim değişikliği. Siyasi ilişkiler ve savaşlar. Kitap, 2014'te Amerikan Şarkiyat Araştırmaları Okulları'nın En İyi Popüler Kitap Ödülü'nü, 2015'te Amerikan Yayıncılar Derneği'nin PROSE Ödülleri'nde Arkeoloji ve Antropoloji alanında mansiyon ödülü kazanmıştır.

İlk Çağ'da mimari, çeşitli uygarlıklar arasında gelişmiştir. Öne çıkan bazı uygarlıklar şunlardır: Antik Mısır: Piramitler ve Karnak tapınakları gibi yapılarla mimari gelişmeler göstermiştir. Mezopotamya: Zigguratlar, saraylar ve şehir duvarları gibi yapılarla mimari açıdan önemli bir dönemdir. Antik Yunan: Tapınaklar, tiyatrolar ve Parthenon gibi yapılarla mimari evrim geçirmiştir. Roma: Kemer ve kubbe gibi yapısal unsurlarla anıtsal mimari geliştirmiştir. Bu uygarlıklar, mimari tekniklerin ve malzeme kullanımının evrimine tanıklık etmişlerdir.

Eski bir uygarlıkta yaşamak, farklı medeniyetlere göre çeşitli özellikler taşır. Örneğin, Antik Mısır'da yaşamak şu şekilde olabilir: Sosyal Yapı: Toplum, köleler, çiftçiler, zanaatkârlar, askerler ve asillerden oluşan bir piramit şeklindeydi. Aile ve Evlilik: Evlilik, ekonomik bir birim oluşturmak için önemliydi; kadınlar eşit haklara sahipti. Günlük Yaşam: Evler kerpiçten yapılmıştı, ana besin kaynağı tahıllardı ve bira yaygın bir içecektir. Bilim ve Mühendislik: Mısır, piramitler ve astronomi bilgisiyle öne çıkar. Antik Çin'de ise: Kültürel Yaşam: Sanat, doğa ve felsefeye dayalı bir kültür vardı. Sosyal Sınıflar: Dört ana sosyal sınıf vardı: akademisyenler, çiftçiler, sanatçılar ve tüccarlar. Genel Özellikler: Tarım ve Ekonomi: Çoğu uygarlık tarıma dayalıydı ve para yerine takas kullanılıyordu. Yönetim: Yönetim anlayışları tanrısal veya yarı tanrısaldı. Altyapı ve İletişim: Anıtlar ve paylaşılan iletişim stratejileri vardı.

Göbeklitepe ve Çatalhöyük, herhangi bir uygarlığa atfedilemeyecek kadar eski yerleşim yerleridir. Göbeklitepe, M.Ö. 9600-9500 yıllarına tarihlenen ve Çanak Çömleksiz Neolitik Çağ'a ait bir arkeolojik sit alanıdır. Çatalhöyük, M.Ö. 7500-5700 yıllarına tarihlenen Neolitik döneme ait bir yerleşim yeridir.

Evet, Asurlular'ın parası vardı.

Tekerleğin icadı, Mezopotamya'da yaşayan Sümer uygarlığına atfedilmektedir. Amerikalı arkeolog Speiser'in Gawra'da gerçekleştirdiği kazılarda tekerleğin ilk izlerine rastlanmış ve bu kalıntılar M.Ö. 3000 ile M.Ö. 2500 yıllarına tarihlenmiştir. Ancak, tekerleğin bağımsız olarak Çin'de de M.Ö. 2800'lü yıllarda icat edildiğine dair bulgular mevcuttur. Tekerleğin tam olarak ne için icat edildiği bilinmemekle birlikte, yük taşımacılığı ve çanak-çömlek yapımı gibi amaçlarla kullanıldığı düşünülmektedir.

Sagalassos Antik Kenti'ne yerleşmiş uygarlıklar şunlardır: Luviler. Frigler, Lidyalılar ve Persler. Romalılar. Selçuklular.

Çivi yazısı olmasaydı, Sümerliler ve diğer Ön Asya uygarlıkları hakkında bilgi sahibi olmak mümkün olmazdı. Çivi yazısı, imparatorluk liderleri arasındaki resmi yazışmaların yanı sıra günlük yaşamın bir parçası olan kayıt tutma işlemlerinde de kullanılmıştır. Ayrıca, çivi yazısı, bilimsel araştırmalar için de önemli bir kaynaktır; örneğin, güneş tutulmasıyla ilgili Babil kayıtları sayesinde astronomlar, Dünya'nın rotasyonunun ne kadar yavaşladığını anlayabilmiştir.

Luvi ve Hitit aynı değildir, ancak aralarında bazı benzerlikler ve etkileşimler bulunmaktadır. Dil: Luviler, Hint-Avrupa dil ailesinin Anadolu koluna mensup olup Luvice konuşmuştur. Kültürel Etkileşim: Luviler, Hitit İmparatorluğu'nun güney ve batı bölgelerinde yaşamış ve kültürel olarak Hititlerle iç içe geçmişlerdir. Tarihsel Bağ: Birçok tarihçi, Luvileri Hititlerin bir parçası olarak görür.