Uygarlıklar

Bir haftanın 7 gün olmasının temel nedeni, Mezopotamya'da yaşamış olan Babillilerin astronomik gözlemleri ve ay döngülerini inceleme şekilleridir. Babilliler, 7 gök cismini (Güneş, Ay, Merkür, Venüs, Mars, Jüpiter ve Satürn) tespit eden bir uygarlıktı ve bu sayı onlar için özel bir önem taşıyordu. Bu 7 günlük hafta anlayışı, Babillilerden sonra Persler, Yahudiler, Yunanlılar ve Romalılar tarafından da benimsendi.

Gutiler, Akkad İmparatorluğu'nu yıkmışlardır.

Medler ve Persler aynı halk değildir, ancak tarihsel olarak ilişkilidirler. Medler, MÖ 700'lerde kurulmuş kısa ömürlü bir uygarlıktır ve MÖ 550'de Persler tarafından işgal edilmiştir. Persler ise MÖ 550'de kurulmuş ve MÖ 330'da Büyük İskender tarafından yıkılmış bir ilkçağ İran medeniyetidir. Persler, Medlerin ardından gelerek aynı bölgede hüküm sürmüşlerdir.

TRT Belgesel'de yayınlanan "Gizemli Tarih" belgeseli, sır perdelerini aralayarak tarihin karanlıkta kalan olaylarını, kişileri ve antik yapıların gerçek hikayelerini anlatmaktadır. Belgeselde ele alınan konular arasında şunlar yer almaktadır: - Göbeklitepe: Tarihin sıfır noktası olarak anılan bu yerin keşfi. - Ayasofya: Yapılış hikayesi ve 1500 yıllık mimari sırları. - Derinkuyu Yeraltı Şehri: Türkiye'nin en büyük yeraltı şehrinin tarihi. - Mimar Sinan: En büyük mimari dehalardan birinin mühendislik sırları. - Piri Reis'in Dünya Haritası: Dünyanın en gizemli haritasının incelenmesi. - Troya: Troya şehrinin varlığı ve Troya Savaşı'nın gerçekliği. - Hititler: Eski Anadolu uygarlıklarından Hititlerin tarihi. - Çatalhöyük: Dünyanın en eski yerleşimlerinden birinin sırları. - Frigler: Gordion düğümü ve Midas efsanesi ile Friglerin gizemi. - Büyük Hipodrom: 1700 yıl önce İstanbul'da inşa edilen görkemli yapının incelenmesi.

Mu Kıtası'nda yaşadığı iddia edilen topluluklar, ilk olarak 19. yüzyılda yazar ve gezgin Augustus Le Plongeon tarafından ortaya atılmıştır. Daha sonra bu iddiaları popülerleştiren kişi, James Churchward olmuştur. Günümüzde, Mu Kıtası'nın var olmuş olmasının bilimsel olarak mümkün olmadığı ve iddianın herhangi bir bilimsel dayanağı olmadığı kabul edilmektedir.

Uruk, Sümer uygarlığına aittir.

Tuşpa, Urartu Uygarlığı'na aittir.

Akalar, Miken Uygarlığı'na aittir. Miken Uygarlığı, Anadolu'dan MÖ. II. binde Yunanistan'a gelen Akalar tarafından kurulmuştur.

Batı Anadolu'da kurulmuş bazı uygarlıklar şunlardır: 1. İyonya: MÖ 12. yüzyıldan itibaren Batı Anadolu kıyılarında ve Ege Adaları'nda yaşamış bir Yunan uygarlığıdır. 2. Frigya: Sakarya Nehri kıyısında, Gordion şehrinde kurulmuş bir uygarlıktır. 3. Lidya: Menderes ve Gediz nehirlerinin çevresinde, Manisa yakınlarında Sard şehrinde kurulmuşlardır. 4. Urartu: Anadolu'nun doğusunda, Van Gölü civarında, Tuşpa (Van) şehrinde kurulmuşlardır.

Eski uygarlıklar genellikle üç ana döneme ayrılır: 1. Antik Çağ: M.Ö. 3000'den M.S. 500'e kadar süren dönemi kapsar ve eski Yunan ve Roma uygarlıklarını içerir. 2. Orta Çağ: M.S. 500 ile 1500 arasındaki dönemi kapsar, bu dönemde Feodalizm sistemi ve kilise büyük bir güce sahipti. 3. Yeni Çağ: 1500'lerden günümüze kadar olan dönemi kapsar, keşifler, Rönesans, Reform ve sanayi devrimi gibi önemli olaylar bu dönemde yaşanmıştır.

Persis, Ahameniş İmparatorluğu'na ait bir uygarlık bölgesidir.

Hevsel Bahçeleri, Mezopotamya'daki birçok medeniyete aittir. Bu topraklar, tarih boyunca Sümerler, Asurlular, Babil İmparatorluğu, Persler, Bizanslılar ve Osmanlı İmparatorluğu gibi uygarlıkların egemenliği altında kalmıştır.

İlk Çağ uygarlıkları şunlardır: 1. Hint Uygarlığı: M.Ö. 4000 yılında İndus Nehri etrafında yerleşmiştir. 2. Çin Uygarlığı: M.Ö. 2400 yılına kadar uzanır, pusula, mürekkep, barut ve kâğıt gibi buluşlar bu uygarlıkta ortaya çıkmıştır. 3. Mısır Uygarlığı: M.Ö. 3150 ile M.Ö. 333 yılları arasında Nil Nehri etrafında kurulmuştur. 4. Mezopotamya Uygarlıkları: Sümerler (M.Ö. 4000 - M.Ö. 2000), Akadlar (M.Ö. 2334 - M.Ö. 2150), Elamlar (M.Ö. 3000 - M.Ö. 646), Asurlar (M.Ö. 2025 - M.Ö. 612). 5. Anadolu Uygarlıkları: Hattiler (M.Ö. 2500 - M.Ö. 1700), Hititler (M.Ö. 1650 - M.Ö. 700), Frigyalılar (M.Ö. 750 - M.Ö. 676), İyonlar (M.Ö. 1200 - M.Ö. 745), Urartular (M.Ö. 900 - M.Ö. 600), Lidyalılar (M.Ö. 687 - M.Ö. 548). 6. Yunan Uygarlığı: Girit Uygarlığı (M.Ö. 3500 - M.Ö. 1200), Miken (Aka) Uygarlığı (M.Ö. 2000 - M.Ö. 1200), Yunan Uygarlığı (M.Ö. 1200 - M.Ö. 377). 7. İran Uygarlıkları: Med ve Pers İmparatorlukları.

Ceyhun ve Seyhun nehirleri, Orta Asya Uygarlığı'na aittir.

5. sınıfta öğretilen Anadolu ve Mezopotamya uygarlıkları toplamda 9 tanedir. Anadolu uygarlıkları: Hititler; Frigler; Lidyalılar; İyonlar; Urartular. Mezopotamya uygarlıkları: Sümerler; Babiller; Asurlular.

İndus Vadisi Uygarlığı'nın yok oluşunun nedenleri çeşitli teorilere dayanmaktadır: 1. İklim Değişikliği: Uzun süreli kuraklık ve iklim değişiklikleri, tarımı ve su kaynaklarını olumsuz etkileyerek uygarlığın çöküşüne yol açmış olabilir. 2. Doğal Afetler: Tektonik aktiviteler ve yer sarsıntıları, nehirlerin yataklarını değiştirerek taşkınlara ve bazı yerleşimlerin sular altında kalmasına neden olmuş olabilir. 3. Toplumsal ve Ekonomik Faktörler: Sosyal yapının bozulması, aşırı nüfus, kaynaklar üzerindeki baskı ve idari kontrolün zayıflaması gibi iç zorluklar uygarlığın gerilemesine katkıda bulunmuş olabilir. 4. Dış Etkiler: Orta Asya'dan gelen Aryanların istilası gibi dış faktörler de çöküşün bir parçası olarak gösterilmiştir. Bu faktörlerin birleşimi, İndus Vadisi Uygarlığı'nın yaklaşık MÖ 1900 civarında ortadan kaybolmasına yol açmıştır.

Asur ve Sümerler aynı değildir, ancak aralarında bazı benzerlikler bulunmaktadır. Sümerler, Mezopotamya'da M.Ö. 3000 civarında ortaya çıkan ve ileri bir uygarlık kuran bir halktır. Benzerlikler: Her iki halk da Sümerlerden etkilenmiş ve onların din, yazı gibi kültürel unsurlarını benimsemiştir. Tapınak ve saray gibi yapıları pişmiş kil tuğlalarla inşa etmişlerdir.

Volga Nehri, Türk uygarlığına aittir.

İnka ve Aztek uygarlıkları aynı değildir. Aztekler, Meksika'da 14. yüzyıldan 16. yüzyıla kadar var olan bir imparatorluk kurmuş savaşçı bir halktır. İnkalar ise Güney Amerika'nın And Dağları bölgesinde, günümüz Peru, Ekvador ve Şili'de 13. yüzyıldan 16. yüzyıla kadar hüküm sürmüş bir uygarlıktır.

Dara Antik Kenti'nde Roma askerleri ve çeşitli dönemlerde farklı uygarlıklar yaşamıştır. - Roma İmparatorluğu döneminde, kent 25 bin hatta 40 bin askerin iskan edildiği bir sınır garnizonu olarak kullanılmıştır. - Persler, İskender ve Sasaniler de Dara'da egemenlik sürmüşlerdir. - 13. yüzyıldan sonra önemini kaybeden kent, Osmanlı egemenliğine girmiş ve 15. yüzyılda İbn Battuta tarafından ziyaret edilmiştir.