Romaİmparatorluğu

Rubicon'u geçmek, geri dönüşü olmayan bir karar almak veya geri dönüşü olmayan bir yola girmek anlamına gelir. Deyimin kökeni, Roma döneminde, İtalya'daki Rubicon Nehri'nin, Cisalpina Galya eyaleti ile İtalya’nın güneyi arasında bir sınır çizgisi olarak kabul edilmesine dayanır.

Batı Roma'nın son imparatoru Romulus Augustus'tur. 4 Eylül 476 tarihinde, İtalya Kralı Odoacer tarafından tahttan indirilmiştir.

Roma İmparatoru Trajan'ın mezarı, Roma'da Trajan Forumu'ndaki anıt mezardadır. Trajan'ın cenazesi yakılmış ve külleri Roma'ya götürülerek bu anıt mezara yerleştirilmiştir. Ayrıca, Trajan'ın Mezar Anıtı, Antalya'nın Gazipaşa ilçesindeki Selinus Antik Kenti'nde de bulunmaktadır.

Petra Antik Kenti, çeşitli nedenlerle terk edilmiştir: Roma'nın Egemenliği: M.S. 106 yılında Roma İmparatoru Trajan, Nabati Krallığı'nı ilhak ederek Petra'yı bir Roma eyaleti haline getirdi. Ticaret Yollarının Değişmesi: Deniz ticaret yollarının ortaya çıkması, Petra'nın bulunduğu kara yollarının önemini azalttı. Depremler: M.S. 4. yüzyılda yaşanan depremler, birçok yapıyı yıkarak kenti harabe haline getirdi. Ekonomik ve Kültürel Gerileme: Yaşanan savaşlar, ekonomik sıkıntılar ve sık sık meydana gelen depremler, Petra'nın zamanla gözden düşmesine ve terk edilmesine yol açtı. Petra, yaklaşık 1300'lü yıllarda tamamen terk edilmiş ve 1812'de İsviçreli kaşif Johann Ludwig Burckhardt tarafından yeniden keşfedilene kadar unutulmuş bir şehir olarak kalmıştır.

Titus Tüneli'nin önemli olmasının bazı nedenleri: Tarihi ve mimari değer: Tünel, Roma döneminde, dağlardan inen suların sürüklediği tortuların limanı doldurmasını önlemek için yapılmıştır. Uzunluk ve boyutlar: 1380 metre uzunluğunda, 7 metre yüksekliğinde ve 6 metre genişliğindedir. UNESCO listesi: 2014 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ne dahil edilmiştir. Çevredeki tarihi alanlar: Tünelin yakınında, aynı dönemde inşa edilen ve Seleucia Pieria Antik Kenti'nde yaşayan soylular için hazırlanmış olan Beşikli Mağara bulunmaktadır.

Mut, tarih boyunca farklı dönemlerde çeşitli yönetimlere bağlı kalmıştır. Roma İmparatorluğu döneminde Mut, Claudiopolis olarak adlandırılmış ve bu dönemde Roma hakimiyetine girmiştir. Selçuklu Sultanı I. Alaeddin Keykubad zamanında Karamanoğulları beyliğinin eline geçmiş ve bu dönemde Mut, 5 yıl boyunca beyliğin başkenti olmuştur. 1466 yılında Fatih Sultan Mehmet'in vezirlerinden İshak Paşa tarafından Osmanlı topraklarına katılmıştır. Günümüzde ise Mut, Mersin iline bağlı bir ilçedir.

Aizanoi Antik Kenti'nin önemli olmasının bazı nedenleri: İyi korunmuş tarihi yapılar: Anadolu'daki en iyi korunmuş Zeus Tapınağı, 15.000 kişi kapasiteli tiyatro ve tiyatroya bitişik 13.500 kişilik stadyum gibi önemli yapılara ev sahipliği yapar. Dünyanın ilk borsalarından biri: M.S. 2. yüzyılın 2. yarısına tarihlenen Aizanoi Macellum’u, dünyanın ilk borsalarından biridir. Antik dönem kent yaşamı örneği: Roma döneminde yaklaşık 80.000 kişinin yaşadığı tahmin edilen Aizanoi, bu dönemde büyük imar faaliyetleri görmüş ve birçok yapı inşa edilmiştir. Efes, Bergama, Side ile çağdaşlık: Aizanoi, bu antik kentlerle aynı dönemde var olmuştur. Mitolojik köken: Azan adlı mitoloji kahramanının su perisi Erato ile efsanevi Kral Arkas'ın birleşmesinden ortaya çıktığı sanılmaktadır.

Yazı-tura atmanın tarihi, Roma İmparatorluğu dönemine kadar uzanmaktadır. Bazı önemli noktalar: Julius Caesar (Sezar), madeni para ile yazı-tura atma geleneğini başlatmıştır. Antik çağlarda, insanlar önemli kararlarını Tanrıların iradesi doğrultusunda almak için yazı-tura atarlardı. Ortaçağ Avrupa'sında, yazı-tura oyununun eğlence amaçlı para atma oyunlarından kaynaklandığı düşünülmektedir. Modern yazı-tura oyunu, 18. yüzyılda İngiltere'de para bahisleri üzerine oynanan bir oyun olarak ortaya çıkmıştır. Günümüzde yazı-tura, karar verme veya rastgele seçim yapma amacıyla kullanılmaktadır.

Titus Tüneli'nin hikayesi şöyledir: Yapım Emri. İnşaat Süreci. Tamamlanma. Kullanım. Tünelin deniz tarafına bakan kısmında, daha sonraki bir tarihte yapıldığı düşünülen kaya mezarları bulunmaktadır.

İmparator Trajan, tam adıyla Marcus Ulpius Traianus, MS 98 ile 117 yılları arasında Roma İmparatorluğu'nu yönetmiş bir liderdir. Önemli özellikleri: Köken: İtalya dışında doğan ilk Roma imparatorudur; İspanya'nın Italica şehrinde doğmuştur. Yükselişi: Önceki imparator Nerva tarafından evlat edinilerek tahta çıkmıştır. Askeri Başarılar: Daçya ve Part topraklarına karşı kazandığı zaferlerle Roma İmparatorluğu'nu en geniş sınırlarına ulaştırmıştır. Bayındırlık Çalışmaları: Roma'da Trajan Forumu, Trajan Sütunu ve Trajan Hamamları gibi büyük yapılar inşa ettirmiştir. Sosyal Politikalar: Fakir çocuklar ve yoksullar için Alimenta programını genişletmiş, imparatorluk genelinde kamu fonları oluşturmuştur. Trajan, "Optimus Princeps" (en iyi imparator) unvanıyla anılmıştır.

Rubicon Nehri, tarihsel önemi nedeniyle önemlidir: Jül Sezar'ın geçişi: MÖ 49 yılında Jül Sezar, ordusuyla Rubicon'u geçerek Roma yasalarını ihlal etmiş ve bu durum iç savaşa yol açmıştır. Roma tarihinde dönüm noktası: Rubicon'un geçilmesi, Roma'nın siyasi ve askeri gücünde merkezi bir değişimin başlangıcı olarak kabul edilir. Deyimsel kullanım: "Rubicon'u geçmek" deyimi, geri dönüşü olmayan noktadan ileri gitmek anlamında kullanılır.

Laodikya'nın hikayesi şu şekilde özetlenebilir: Kuruluş: Laodikya, MÖ 261-263 yılları arasında Seleukos Kralı II. Antiokhos tarafından kurulmuş ve kente, Antiokhos'un karısı Laodike'nin adı verilmiştir. Gelişme: MÖ I. yüzyılda Anadolu'nun en önemli ve ünlü kentlerinden biri haline gelmiştir. Dini Merkez: Erken Bizans Dönemi'nde metropollük seviyesinde dini bir merkez haline gelmiştir. Yıkım: MS 60 yılında meydana gelen büyük bir depremle yerle bir olmuştur. Yeniden Yapılanma: Laodikya, kendi kendini yeniden inşa etmeyi başarmıştır. Kazılar: 2003 yılından beri Prof. Dr. Celal Şimşek'in başkanlığındaki ekip tarafından kazı ve restorasyon çalışmaları yürütülmektedir.

Zerzevan Kalesi'nin önemli olmasının bazı nedenleri: Tarihi ve Konumu: Asur Dönemi'ne (MÖ 880) uzanan bir geçmişe sahiptir ve Roma İmparatorluğu döneminde sınır garnizonu olarak kullanılmıştır. Mimari Yapılar: Kale, gözetleme ve savunma kuleleri, kilise, yönetim binası, cephanelik, kaya sunağı gibi mimari kalıntılar içerir. Mithras Tapınağı: Kale, Roma'nın doğu sınırındaki ilk Mithras tapınağına ev sahipliği yapar. Kazı ve Restorasyon Çalışmaları: 2014 yılında başlayan kazı ve restorasyon çalışmaları, bölgenin Roma Dönemi'nin aydınlatılmasına katkı sağlamaktadır. UNESCO Listesi: 2020 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ne girmiştir.

Metropolis'in önemli olmasının bazı nedenleri: Tarihî ve kültürel zenginlik: Antik kent: Metropolis, MÖ 3. yüzyılda Seleukos Krallığı zamanında kurulmuş antik bir kenttir. Sanat ve mimari: Helenistik dönemde gelişmiş, stoa, tiyatro ve tapınaklar gibi anıtsal kamu yapıları inşa edilmiştir. Cam üretim merkezi: Kazılarda cam üretim fırını bulunmuş, bölgenin bir cam üretim merkezi olduğu anlaşılmıştır. Stratejik konum: İzmir ve Efes arasındaki ana yol üzerinde yer alması, ticaret ve ulaşım açısından önemli bir geçiş noktası olmasını sağlamıştır. Dini merkez: Hristiyanlık tarihinde Metropolis, bir başpiskoposun sorumlu olduğu dinî toplulukların merkezi olarak önemli bir rol oynamıştır. Ekonomik zenginlik: Küçük Menderes Nehri'nin verimli toprakları ve çevresindeki zeytin, üzüm, pamuk üretimi, şehrin ekonomik olarak gelişmesine katkı sağlamıştır.

Kelt kültürünün yok olmasının başlıca nedeni, Roma İmparatorluğu'nun genişlemesi ve Kelt topraklarına yaptığı fetihlerdir. Keltler, Roma'nın ardından İrlanda ve kuzey Britanya gibi daha münferit yerlere çekilmiş ve burada kültürlerini Orta Çağ'a kadar sürdürmüşlerdir.

Doğu ve Batı Roma arasındaki temel farklar şunlardır: Başkentler: Doğu Roma'nın başkenti Konstantinopolis (günümüzde İstanbul), Batı Roma'nın başkenti ise Roma şehriydi. Dil: Doğu Roma'da Yunanca yaygın olarak konuşulurken, Batı Roma'da Latince hâkimdi. Kültür: Doğu Roma, Yunan kültürü ve düşüncesinden etkilenirken, Batı Roma daha çok Roma hukukunu ve Latin edebiyatını benimsedi. Din: Doğu Roma, Ortodoks inancını benimserken, Batı Roma Katolik Kilisesi'ne bağlıydı. Ekonomi: Doğu Roma, ticaret yollarının kesişim noktasında yer alması ve zengin toprakları sayesinde daha zengin bir ekonomiye sahipti. Askeri Yapı: Doğu Roma, güçlü ve profesyonel bir orduya sahipti. Yönetim Yapısı: Doğu Roma, daha merkeziyetçi ve bürokratik bir yapıya sahipti.

Roma ordusunun kaç kişiden oluştuğu, dönemin koşullarına ve imparatorluğa göre değişiklik göstermiştir: Cumhuriyet döneminde bir lejyon, ortalama 4.200 lejyoner ve 300 süvariden oluşmaktaydı. Erken ve orta imparatorluk döneminde bir lejyon, yaklaşık 5.200 lejyoner ve ilave olarak bir Auxilia birliğinden oluşmaktaydı. İmparatorluğun son döneminde ise lejyonlar, 1.000-2.000 asker civarında bir güç olarak görev yapmıştır. Augustus döneminde ise Roma imparatorluk ordusu, 150.000 lejyoner ve 150.000 yardımcı askerden oluşmaktaydı.

Arnavut kaldırımı, antik dönemlere kadar uzanan bir geçmişe sahiptir. Roma İmparatorluğu döneminde, üçüncü yüzyılda, Roma’nın eşsiz karayolu ağında ilk kaydedilen Arnavut kaldırımlı yollar ortaya çıkmıştır. Orta Çağ'da Avrupa'da yaygınlaşan bu döşeme biçimi, Osmanlı İmparatorluğu döneminde de Anadolu'ya ve Balkanlara taşınmıştır. Arnavut kaldırımı, günümüzde de birçok şehirde tarihi dokuyu korumak ve geleneksel bir görünüm yaratmak amacıyla kullanılmaktadır.

Roma İmparatorluğu'nda birden fazla dil konuşuluyordu. Başlıca diller: Latince. Yunanca. Diğer diller: Kelt dilleri. İber dilleri. Trak dilleri. Aramice ve Süryanice. Kıpti. Pön. Berberi dilleri. Fenikece ve Kartaca dilleri. Ayrıca, Roma İmparatorluğu'nun fethettiği bölgelerde yerel diller de vardı.

Slavların atası olarak kabul edilen bir halk veya topluluk bulunmamaktadır. Slavların kökeni hakkında farklı görüşler mevcuttur: Hint-Avrupa kökenli uluslar: Antropolojik ve dil araştırmaları, Slavların Hint-Avrupa kökenli uluslarla aynı ırktan olduklarını göstermektedir. Proto-Slavlar: Arkeolojik bulgulara göre, M.Ö. 1500'lerde Polonya'dan Belarus'a kadar olan bir alanda Proto-Slavların var olduğu düşünülmektedir. Göçebe veya yerleşik halk: Bazı yazarlar Slavların göçebe olduklarını söylerken, diğerleri onların ormanlarda ve bataklıklarda yerleşik hayat sürdüklerini iddia eder. Türk ve Ugor karışımı: Bazı kaynaklara göre, Slav dili temelde Türk dili ile Ugor dilinin karışımından oluşmuştur. Slavların aktif olarak tarih sahnesine çıkmaları, Avarlar döneminde, 562 yılında Bayan Han önderliğinde Avrupa Avar İmparatorluğu'nun kurulmasıyla gerçekleşmiştir.