Romaİmparatorluğu

Gladyatör dövüşleri, Roma İmparatorluğu'nun Hristiyanlığa geçişiyle birlikte yasaklandı. Hristiyanlık, gladyatör dövüşlerini şiddet içeren ve insan hayatını küçümseyen bir etkinlik olarak gördüğü için bu tür etkinliklere karşı çıktı.

"Roma" dizisi, milattan önce 49 yılı civarında geçen ve bir cumhuriyetin yıkılışı ile bir imparatorluğun doğuşunu anlatan bir dramadır. Dizide, savaşlar, efendiler, köleler ve aşklar üzerinden Roma'nın tarihi olayları işlenmektedir. Özetle, "Roma" dizisi, Julius Caesar yönetimindeki Roma İmparatorluğu'nun Galya ve Mısır'daki mücadelesini ve ülke içindeki iç çekişmeleri konu almaktadır.

"Rubicon'u geçmek" deyimi, geri dönüşü olmayan bir karar almak veya kritik bir eşiği aşmak anlamına gelir. Bu deyim, Roma İmparatorluğu döneminde Jül Sezar'ın MÖ 49 yılında Lejyonu ile birlikte Rubicon Nehri'ni geçmesine atıfta bulunur.

Batı Roma'nın son imparatoru Romulus Augustulus'tur.

Batı ve Doğu Roma arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Başkent: Batı Roma'nın başkenti Roma şehri iken, Doğu Roma'nın başkenti Konstantinopolis (günümüz İstanbul'u) idi. 2. Dil: Batı Roma'da Latince hakimken, Doğu Roma'da Yunanca yaygın olarak konuşuluyordu. 3. Din: Batı Roma Katolik Kilisesi'ne, Doğu Roma ise Ortodoks Kilisesi'ne bağlıydı. 4. Ekonomi: Doğu Roma, ticaret yollarının kesişim noktasında yer alması ve zengin toprakları sayesinde daha zengin bir ekonomiye sahipti. 5. Askeri Yapı: Doğu Roma, güçlü ve profesyonel bir orduya sahipken, Batı Roma sık sık barbar akınlarına maruz kaldı ve bu saldırılar imparatorluğun zayıflamasına neden oldu. 6. Yönetim Yapısı: Doğu Roma daha merkeziyetçi ve bürokratik bir yapıya sahipken, Batı Roma'da feodal yapı daha belirgin hale geldi.

Roma İmparatoru Trajan'ın mezarı, Roma'daki "Mausoleo di Traiano" olarak bilinen anıt mezarda yer almaktadır.

Petra, ticaret yollarının değişmesi ve doğal afetler nedeniyle terk edildi. MS 363'te yaşanan büyük bir deprem, hem yapıları hem de su sistemini tahrip etti ve şehrin önemini azalttı. Bunun yanı sıra, Haçlı Seferleri sırasında burada bazı karakollar inşa edilse de, Petra uzun yıllar boyunca dış dünyadan izole bir şekilde kaldı.

Titus Tüneli, önemli birkaç nedenden dolayı tarihi ve mimari açıdan büyük bir öneme sahiptir: 1. Sel Baskınlarını Önleme: Tünel, Roma İmparatoru Vespasianus ve oğlu Titus döneminde, Samandağ'da dağlardan gelen sel sularının Antakya Limanı'na zarar vermesini engellemek için inşa edilmiştir. 2. Roma Mühendisliği: Tünelin yapımı, o dönemdeki Roma mühendisliğinin ileri seviyesini gösterir ve Roma su mühendisliğinin önemli bir eseri olarak kabul edilir. 3. Kültürel Miras: Tünel, Roma İmparatorluğu'nun önemli bir mirası olup, UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'nde yer almaktadır. 4. Turistik Değer: Günümüzde yerli ve yabancı turistlerin yoğun ilgi gösterdiği bir tarihi yapıdır.

Mut, eskiden Roma İmparatorluğu hakimiyeti altında bulunmaktaydı ve bu dönemde adı Claudiopolis idi.

Aizanoi antik kenti, Roma İmparatorluğu döneminde ekonomik ve kültürel açıdan büyük bir öneme sahip olması nedeniyle önemlidir. Kentin öne çıkan özellikleri şunlardır: - Zeus Tapınağı: Anadolu'nun en iyi korunmuş Zeus tapınaklarından biridir. - İlk borsa binası: Dünya tarihindeki ilk borsalardan birine ev sahipliği yapması, antik dönemin ticaret anlayışını ve ekonomisinin gelişmişliğini gösterir. - Stadyum-tiyatro kompleksi: Bu tür bir yapının ilk örneği olması, kentin spor ve eğlence merkezi olduğunu kanıtlar. - Su kemerleri ve hamamlar: Romalıların su taşımacılığı ve hijyen konusundaki gelişmiş mühendislik bilgilerini yansıtır. Ayrıca, Aizanoi 2012 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası Geçici Listesi'ne alınmıştır.

Yazı-tura atma oyunu, antik dönemlere kadar uzanan köklü bir geçmişe sahiptir. İlk kez Roma İmparatorluğu döneminde kullanıldığı bilinmektedir. Orta Çağ'da ise adaletin tesisi için mahkemelerde yazı-tura atıldığı kaydedilmiştir. Günümüzde ise spor müsabakalarından günlük kararlara kadar geniş bir yelpazede kullanılmaktadır.

Titus Tüneli'nin hikayesi, Roma İmparatoru Vespasian'ın emriyle, dağlardan gelen sel ve taşkınlardan korunmak amacıyla yaptırılmıştır. İnşaat süreci şu şekilde gerçekleşmiştir: - Başlangıç: İ.S. 69 yılında inşaatına başlanmıştır. - Bitiş: İ.S. 81 yılında, Vespasian'ın oğlu Titus tarafından tamamlanmıştır. Tünel özellikleri: 1380 metre uzunluğunda, 7 metre yüksekliğinde ve 6 metre genişliğindedir. Tünelin önemi, tamamen el yapımı olması ve UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ne 2014 yılında dahil edilmesidir.

İmparator Trajan, tam adıyla Marcus Ulpius Traianus (53-117), Roma İmparatorluğu'nun Beş İyi İmparatorundan ikincisidir. Hükümdarlık Dönemi: 98 yılından ölümüne kadar olan süre (117). Önemli Özellikleri: - Popüler ve Filantropik Kişilik: Hem halk hem de ordu tarafından sevilmiştir. - Genişleme Politikası: Roma İmparatorluğu'nu tarihinin gördüğü en geniş topraklarına ulaştırmıştır. - İnşaat Projeleri: Roma'da Trajan Hamamları, Trajan Forumu ve Trajan Sütunu gibi birçok anıt inşa ettirmiştir. - Sosyal Politikalar: İmparatorluk hazinesinden fakirlere ve çocuklara destek olunması için ödenek hazırlatmıştır. Ölümü: Selinus, Kilikya'da (modern zamanda Türkiye) doğal nedenlerle ölmüştür.

Sagalassos Antik Kenti, tarih boyunca önemli bir yerleşim yeri olmasının birkaç nedeni nedeniyle öne çıkar: 1. Tarihsel ve Kültürel Zenginlik: Pisidialılar tarafından kurulan kent, Roma İmparatorluğu döneminde büyük bir gelişme göstermiş ve Anadolu'nun iç kesimleri ile Akdeniz bölgesi arasında önemli bir köprü ve geçiş noktası olmuştur. 2. Ekonomik Refah: Verimli ovalar ve kaliteli seramik üretimi sayesinde kent, tahıl, zeytin ve kırmızı astarlı seramik ihracatı ile ekonomik olarak zenginleşmiştir. 3. Anıtsal Yapılar: Kentte bulunan Antoninler Çeşmesi, tiyatro, Neron Kütüphanesi gibi anıtsal yapılar, Roma döneminin önemli mimari ve kültürel eserlerini yansıtır. 4. Koruma Durumu: UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'nde yer alan Sagalassos, terk edildiği günden bugüne kadar en sağlam şekilde ulaşan antik kentlerden biridir.

Rubicon Nehri, Roma İmparatorluğu tarihinde önemli bir yere sahiptir çünkü generallerin ordularıyla geçmesinin yasak olduğu bir sınır çizgisi olarak kabul edilmiştir. Öne çıkan önem sebepleri: - Roma Cumhuriyeti döneminde, kuzeyde bulunan Cisalpina Galya eyaleti ile İtalya'nın güneyi arasında bir sınır çizgisi olarak kullanılmıştır. - MÖ 49 yılında Jül Sezar, Lejyonu ile nehri geçince bu yasağı çiğnemiş ve bir iç savaşa neden olmuştur. - "Rubicon'u geçmek" deyimi, geri dönüşü olmayan noktadan ileri gitmek anlamında kullanılmaya başlanmıştır.

Trajan, Roma İmparatorluğu'nun önemli bir imparatoru olarak kabul edilir çünkü: 1. Askeri Başarıları: Dacia (günümüz Romanya) ve Parthia (günümüz Irak) seferleriyle imparatorluğun sınırlarını genişletmiş ve Roma'nın en geniş topraklarına ulaşmasını sağlamıştır. 2. İnşaat Projeleri: Trajan'ın Forum'u, Trajan Sütunu ve Ostia'daki yeni liman gibi büyük mimari ve altyapı projeleri, Roma'nın altyapısını iyileştirmiş ve kalıcı eserler bırakmıştır. 3. Sosyal Refah Politikaları: Alimenta adlı sosyal yardım programını kurumsallaştırarak fakir çocuklara ve ailelere destek olmuştur. 4. Yönetim Tarzı: Halk ve ordu tarafından sevilen, sorumluluk sahibi ve örnek bir lider olarak anılmıştır.

Roma İmparatorluğu'nu anlatan iki farklı dizi şunlardır: 1. "Roma'yı Yaratan Sekiz Gün" (Eight Days That Made Rome): Tarihçi Bettany Hughes'un anlatımıyla, Roma İmparatorluğu'nun kuruluşunu ve en önemli sekiz gününü konu alan belgesel dizi. 2. "Roman Empire": Netflix yapımı, her sezon farklı bir Roma imparatorunun hayatını anlatan antoloji dizisi.

Laodikya'nın hikayesi, antik dönemde Anadolu'nun önemli yerleşim yerlerinden birinin kuruluş ve gelişim sürecini kapsar. Kuruluş: Kent, M.Ö. 3. yüzyılın ortalarında Seleukos Kralı II. Antiokhos tarafından eşi Laodike adına kurulmuştur. Gelişme: Helenistik ve Roma İmparatorluk dönemlerinde Laodikya, ticaret, sanat ve kültür merkezi haline gelmiştir. Dini Önem: Laodikya, Hristiyanlığın ilk 7 kilisesinden birine sahip olması nedeniyle dini açıdan da büyük bir öneme sahiptir. Terk Ediliş: MS 7. yüzyılda İmparator Focas döneminde yaşanan şiddetli depremden sonra kent tamamen terk edilmiş ve sakinleri Denizli-Kaleiçi ve Hisarköy'e yerleşmiştir.

Zerzevan Kalesi, birçok önemli tarihi ve stratejik nedenle öne çıkmaktadır: 1. Tarihi Derinlik: Kalenin geçmişi, Asur dönemine kadar uzanmakta olup, yaklaşık 3 bin yıllık bir tarihe sahiptir. 2. Roma İmparatorluğu Dönemi: Doğu Roma İmparatorluğu'nun askeri bir üssü olarak kullanılması ve Roma'nın doğu sınır garnizonu olması, kaleyi Roma dönemi yapıları açısından önemli kılmaktadır. 3. Mithras Tapınağı: Kalede bulunan Mithras Tapınağı, Roma'nın gizemli Mithras dininin kanıtı olarak kabul edilir ve dünya genelinde keşfedilen son tapınak olma özelliği taşır. 4. UNESCO Dünya Mirası: Kalenin yer altı ve yer üstü yapıları, Roma dönemine ait mimari ve kültürel unsurları koruması nedeniyle UNESCO Dünya Mirası geçici listesinde yer almaktadır. 5. Stratejik Konum: Antik ticaret yolu üzerinde bulunması ve geniş bir alanı kontrol eden stratejik konumu, kaleyi askeri açıdan önemli hale getirmiştir.

Metropolis iki farklı bağlamda önemli olabilir: 1. Sinema Tarihi Açısından: Fritz Lang'in 1927 yapımı sessiz bilim kurgu filmi, geç dönem Alman dışavurumcu sinemasının önemli bir örneği olarak kabul edilir. 2. Antik Kent Olarak: İzmir'in Torbalı ilçesinde bulunan antik kent, Küçük Menderes Nehri havzasının verimli toprakları üzerinde yer alır ve adını "Tabiatın Ana Tanrıçası" olarak bilinen Meter Gallessia'dan alır.