UluslararasıSözleşmeler

Montrö Boğazlar Sözleşmesi, 20 Temmuz 1936 tarihinde imzalanan ve Türkiye'ye İstanbul Boğazı, Çanakkale Boğazı ve Marmara Denizi üzerinde kontrol ve savaş gemilerinin geçişini düzenleme hakkı veren uluslararası bir sözleşmedir. Sözleşmenin bazı temel maddeleri: Ticari gemilerin geçiş rejimi: Barış zamanında, ticaret gemileri gündüz ve gece, bayrak ve yük ne olursa olsun, hiçbir işlem olmaksızın Boğazlar'dan geçiş ve gidiş-geliş tam özgürlüğünden yararlanacaklardır. Savaş zamanında Türkiye'nin durumu: Türkiye savaşan değilse, savaş gemileri 10. maddeden 18. maddeye kadar olan maddelerde belirtilen koşullarla aynı koşullar içinde, Boğazlar'da tam bir geçiş ve gidiş-geliş özgürlüğünden yararlanacaklardır. Karadeniz'e kıyıdaş olan veya olmayan devletlere ait savaş gemileri: Kendi limanlarına gitmek maksadıyla Boğaz geçişi yapabilirler. Montrö Boğazlar Sözleşmesi, 20 yıl için imzalanmış olup, halen yürürlüktedir.

Avrupa Konseyi Siber Suç Sözleşmesi'nin 1 No'lu Ek Protokolü, 28 Ocak 2003 tarihinde kabul edilmiş ve 1 Mart 2006'da yürürlüğe girmiştir. Türkiye, bu protokolü henüz imzalamamıştır.

Evet, Türkiye Rio Sözleşmesi'ni (Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi) imzalamıştır. Türkiye, 24 Mayıs 2004 tarihinde Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'ne taraf olmuştur.

Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi (BÇS), 1992 yılında Rio Dünya Zirvesi'nde imzaya açılmış ve 1993 yılında yürürlüğe girmiştir. İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (İDÇS) ise, 1992 Rio Konferansı'nda imzaya açılmış ve 1994 yılında yürürlüğe girmiştir. Her iki sözleşme de uluslararası düzeyde geniş katılım görmüştür; Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi 196 taraf (195 ülke ve AB) ile, İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi ise 190 ülke ve Avrupa Birliği tarafıyla en geniş katılımlı uluslararası sözleşmelerdendir.

1992 yılında Brezilya'nın Rio de Janeiro şehrinde düzenlenen Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansı'nda (Rio Zirvesi) üç önemli sözleşme imzalanmıştır: 1. Birleşmiş Milletler Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi. 2. Birleşmiş Milletler Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi. 3. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (İDÇS). Bu sözleşmeler, çevre sorunları ile mücadele ve sürdürülebilirlik konularını ele almaktadır. Ayrıca, 2012 yılında Rio'da gerçekleştirilen Rio+20 Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Konferansı'nda da yeşil ekonomi ve sürdürülebilir kalkınmanın kurumsal yapısı gibi konular ele alınmıştır.

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) ve Avrupa Biyotip Sözleşmesi arasındaki ilişki, her iki sözleşmenin de insan haklarını ve onurunu korumaya yönelik olmasından kaynaklanır. Avrupa Biyotip Sözleşmesi, biyolojik ve tıbbi alanlardaki gelişmelerin kötüye kullanılmasını önleyerek, insan onurunu, haklarını ve özgürlüklerini korumayı hedefler. AİHS ise, insan hakları ve temel özgürlüklerin korunması ve gerçekleştirilmesi amacıyla Avrupa Konseyi tarafından oluşturulmuştur. Her iki sözleşme de, insan haklarının korunması için taraf devletlere yükümlülükler yükler ve bu yükümlülüklerin yerine getirilmesi için hukuki düzenlemelerin yapılmasını gerektirir.

İnsan ticaretinin önlenmesi için imzalanan bazı sözleşmeler şunlardır: Birleşmiş Milletler Sınıraşan Örgütlü Suçlarla Mücadele Sözleşmesi (Palermo Sözleşmesi) ve bu sözleşmeye ek "İnsan Ticaretinin, Özellikle Kadın ve Çocuk Ticaretinin Önlenmesine, Durdurulmasına ve Cezalandırılmasına İlişkin Protokol". Avrupa Konseyi İnsan Ticaretine Karşı Eylem Sözleşmesi. 30 Eylül 1921 tarihli İnsan Ticaretinin ve İnsanların Fuhuş Yoluyla Sömürülmesinin Yasaklanmasına Dair Sözleşme. 25 Eylül 1926 tarihli Köleliğe Dair Milletler Cemiyeti Sözleşmesi. Cebri Çalıştırmaya Dair Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmesi No. 105. Kölelik, Köle Ticareti ve Köleliğe Benzer Kurum ve Uygulamaların Lağvına Dair Tamamlayıcı Sözleşme. Birleşmiş Milletler Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi. Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi. Türkiye, bu sözleşmelerin büyük bir kısmına taraf olmuştur.

Evet, Türkiye Barselona Sözleşmesi'ne taraftır. Türkiye, Barselona Sözleşmesi'ni 26 Kasım 1981 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul etmiş ve sözleşme 20 Haziran 1982 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

ICAO EK-17, "Güvenlik: Kanunsuz Girişimlere Karşı Uluslararası Sivil Havacılığın Korunması" anlamına gelir. Bu ek, Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) tarafından düzenlenen ve Şikago Konvansiyonu'na ek olarak kabul edilen 18 ayrı konudan biridir. Ayrıca, ICAO EK-17'nin 3. bölümü, Şikago sözleşmesine taraf ve ICAO’ya üye olan devletlerin, kendi ulusal sivil havacılık güvenlik örgütlenmelerini ne şekilde organize etmeleri gerektiğini belirleyen uluslararası kuralları belirler.

Evet, Türkiye Ottawa Sözleşmesi'ne taraftır. Türkiye, "Anti-Personel Mayınların Kullanımının, Depolanmasının, Üretiminin ve Devredilmesinin Yasaklanması ve Bunların İmhası ile İlgili Sözleşme"ye (Ottawa Sözleşmesi) 12 Mart 2003 tarihinde TBMM'de kabul edilen yasa ile taraf olmuş, Bakanlar Kurulunun 28 Mart 2003 ve 2003/5427 Sayılı Kararı ile sözleşme onaylanmıştır.

Türkiye, 23 Kasım 2001 tarihinde Budapeşte'de imzalanan Siber Suç Sözleşmesi'ni 10/11/2010 tarihinde imzalamıştır. Budapeşte Sözleşmesi, 1 Temmuz 2004 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Türkiye, insan hakları alanında çeşitli adımlar atmıştır. Bu adımlar arasında: Uluslararası Sözleşmelere Katılım: Türkiye, Birleşmiş Milletler ve Avrupa Konseyi gibi uluslararası örgütlerin temel insan hakları sözleşmelerine taraf olmuştur. Anayasa ve Kanun Değişiklikleri: 2002-2004 yılları arasında dokuz uyum paketi, 2010'da kapsamlı anayasa değişiklikleri ve 2013'te demokratikleşme paketi gibi düzenlemelerle insan hakları güçlendirilmiştir. Kurumların Kurulması: TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu, İnsan Haklarından Sorumlu Devlet Bakanlığı, İnsan Hakları Koordinatör Üst Kurulu, İnsan Hakları İl ve İlçe Kurulları gibi yapılar oluşturulmuştur. Eğitim ve Farkındalık Çalışmaları: Kamu kuruluşlarına genelgeler gönderilmesi, eğitim programlarının hazırlanması ve bilinçlendirme faaliyetleri yapılması gibi çalışmalar yürütülmüştür. Ancak, insan hakları konusunda hala yaşam hakkı, işkence, ifade özgürlüğü ve dini özgürlükler gibi alanlarda sorunlar devam etmektedir.

Çocuk işçi hakları, çeşitli uluslararası sözleşmeler ve ulusal mevzuatlarda yer almaktadır. Uluslararası Sözleşmeler: Çocuk Haklarına Dair Sözleşme (ÇHS), 1989 yılında kabul edilmiş olup, çocuk işçiliğinin sömürüsünü yasaklar. ILO 138 Sayılı Asgari Yaş Sözleşmesi, 1973 yılında kabul edilmiş ve yasal çalışma yaşını 15 olarak belirlemiştir. ILO 182 Sayılı En Kötü Biçimlerdeki Çocuk İşçiliğinin Yasaklanması ve Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Acil Eylem Sözleşmesi, çocuğun sağlığını, güvenliğini veya ahlakını tehlikeye düşürebilecek her türlü tehlikeli istihdam veya çalışmayı yasaklar. Ulusal Mevzuat: Türkiye'de çocuk işçi hakları, 4857 Sayılı İş Kanunu ve bu kanuna dayanarak çıkarılan "Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik" ile korunmaktadır.

MARPOL 73/78 Sözleşmesi 6 ekten oluşmaktadır. Bu ekler şunlardır: 1. Ek I: Gemilerden Kaynaklanan Petrolle Kirlenmeyi Önlemeye İlişkin Kurallar. 2. Ek II: Dökme Olarak Taşınan Zararlı (Zehirli) Sıvı Maddelerle Kirlenmenin Kontrol Altına Alınmasına İlişkin Kurallar. 3. Ek III: Deniz Yolu İle Ambalajlı Olarak, Konteynerler, Portatif Tanklar Veya Karayolu Ve Demiryolu Tank Vagonları İçerisinde Taşınan Zararlı Maddelerle Kirlenmeyi Önlemeye İlişkin Kurallar. 4. Ek IV: Gemilerden Kaynaklanan Pis Sular İle Kirlenmenin Önlenmesine İlişkin Kurallar. 5. Ek V: Gemilerden Kaynaklanan Çöplerle Kirletilmesinin Önlenmesine Dair Kurallar. 6. Ek VI: Gemilerden Kaynaklanan Hava Kirliliğini Önleme Kurallar.

Türkiye, 13 Ocak 1993 tarihinde Paris'te imzalanan Kimyasal Silahlar Sözleşmesi'ni (KSS) 4 Nisan 1997 tarihinde onaylamıştır. KSS, 29 Nisan 1997 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

SOLAS (Denizde Can Güvenliği Uluslararası Sözleşmesi) eğitimleri, belirli aralıklarla yenilenmelidir: Gemi güvenlik zabiti eğitimi: Beş yıl süreli belge verilir ve bu süre içinde en az on iki ay deniz hizmeti yerine getirilirse belge yenilenir. Güvenlikle ilgili tanıtım ve güvenlik farkındalık eğitimleri: Süresiz belge verilir, ancak belirli aralıklarla yenilenmesi gerekmez. Belirlenmiş güvenlik görevleri eğitimi: Süresiz belge verilir, ancak belirli aralıklarla yenilenmesi gerekmez. Ayrıca, tüm gemiadamları için can kurtarma araçlarını kullanma yeterliği uzmanlık belgesi, on iki aydan az olmayan deniz hizmeti ve altı aydan az olmayan onaylı eğitim sonrası düzenlenir ve beş yıl geçerlidir.

Viyana Sözleşmesi PDF formatında aşağıdaki sitelerden indirilebilir: tr.wikisource.org. inhak.adalet.gov.tr. mevzuattakip.com.tr.

Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nin süresi, 9 Kasım 1936 tarihinde yürürlüğe girmesinden başlayarak 20 yıl sürecek şekilde belirlenmiştir. Ancak, sözleşmenin 1. maddesinde yer alan ve doğrulanan geçiş ve gidiş-geliş (ulaşım) özgürlüğü ilkesinin sonsuz bir süresi vardır. Dolayısıyla, sözleşmenin resmi olarak sona ereceği bir tarih bulunmamaktadır.

Viyana Konvansiyonu, Viyana Konvansiyonu Uluslararası Sürücü Belgesi (IDP) kapsamında, Birleşmiş Milletler tarafından belirlenen trafik konvansiyonlarına taraf olan ülkelerde geçerli olan ehliyetleri kapsar. Bu ülkeler arasında: Avusturya; Almanya; Belçika; Bulgaristan; Danimarka; Estonya; Finlandiya; Fransa; Hırvatistan; Hollanda; İrlanda; İspanya; İsveç; İtalya; İzlanda; Kıbrıs; Letonya; Lihtenştayn; Litvanya; Lüksemburg; Macaristan; Malta; Norveç; Polonya; Portekiz; Romanya; Slovakya; Slovenya; Yunanistan bulunur. Ayrıca, Andorra, Guernsey, İsviçre, Japonya, Jersey, Man Adası, Monako, San Marino gibi bazı ülkeler de bu konvansiyona dahildir. Viyana Konvansiyonu'na taraf olunup olunmadığını ve gidilecek ülkede hangi ehliyetin geçerli olduğunu önceden araştırmak önemlidir.

Anayasa'nın 90. maddesine göre uluslararası sözleşmelerin uygulanmasıyla ilgili bazı esaslar şunlardır: Öncelik. Anayasa Mahkemesi'ne başvuru yasağı. Yorumlama. Asgari güvence. Anayasa'nın 90. maddesinin uygulanması, özellikle temel hak ve özgürlüklerle ilgili sözleşmelerde, yargı organlarının uluslararası sözleşme hükümleriyle çelişen yasa hükümlerini göz ardı etmesine yol açabilir.