DenizHukuku

Kıta sahanlığı önemlidir çünkü: 1. Doğal Kaynaklar: Kıta sahanlığında bulunan canlı ve cansız doğal kaynaklar (petrol, gaz, balıkçılık vb.) ülkelerin ekonomisine katkı sağlar. 2. Egemen Haklar: Kıyı devletine, deniz yatağı ve toprak altındaki alanlarda araştırma, işletme, muhafaza ve yönetim gibi egemen haklar tanır. 3. Güvenlik ve Ulaşım: Stratejik öneme sahip olup, güvenlik ve deniz ulaşımı açısından kritik bir bölgedir. 4. Uluslararası Hukuk: Kıta sahanlığının sınırları, uluslararası hukuk çerçevesinde belirlenir ve bu sınırlar, ülkeler arasındaki deniz yetki alanı anlaşmazlıklarının çözümünde temel oluşturur.

Münhasır Ekonomik Bölge (MEB), kıyı devletinin kara sularının başlangıcından itibaren 200 deniz miline kadar uzanan ve bu deniz alanında bazı ekonomik haklar elde ettiği deniz yetki alanıdır. MEB'in temel özellikleri: - Ekonomik haklar: Kıyı devleti, deniz yatağı, deniz tabanı ve su kolonundaki canlı ve cansız doğal kaynaklar üzerinde egemenlik haklarına sahiptir. - Enerji üretimi: Rüzgar, dalga ve gelgit gibi yenilenebilir enerji kaynaklarından yararlanma hakkı vardır. - Araştırma ve çevre koruma: Kıyı devleti, bilimsel araştırmalar yapma ve deniz çevresini koruma hakkına sahiptir. - Üçüncü devletlerin hakları: MEB, diğer devletlerin seyrüsefer, uçuş ve denizaltı kablo ve boru döşeme serbestisini kısıtlamaz. MEB, Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi'nin 55 ile 75. maddeleri arasında düzenlenmiştir.

Kıta ve kıta sahanlığı arasındaki farklar şunlardır: 1. Tanım: Kıta sahanlığı, bir ülkenin kara parçasının deniz altındaki uzantısı ve kıtanın bitip okyanusun başladığı alana kadar olan bölgedir. 2. Haklar: Kıta sahanlığı, kıyı devletine deniz üstü ve altındaki cansız kaynaklar üzerinde münhasır egemen haklar tanır. 3. Genişlik: Kıta sahanlığı, belirli hallerde 200 milin ötesine kadar genişleyebilir (350 mile kadar). Kıta ise, daha genel bir terim olup, bir bölgenin veya kıtanın tamamını ifade eder.

Türkiye'nin kıta sahanlığı, 12 deniz mili (yaklaşık 22 kilometre) olarak belirlenmiştir.

MEB (Münhasır Ekonomik Bölge) ve kıta sahanlığı aynı şeyler değildir, ancak deniz yetki alanları olarak benzer haklar sağlarlar. Kıta sahanlığı, bir kıyı devletinin kara ülkesinin deniz altındaki doğal uzantısıdır ve deniz yatağı ile toprak altını kapsar. MEB (Münhasır Ekonomik Bölge) ise, karasularının ölçülmeye başlandığı esas hattan itibaren 200 deniz miline kadar olan deniz alanında, kıyı devletine canlı ve cansız kaynaklar üzerinde ekonomik haklar tanır.

Türkiye'nin münhasır ekonomik bölgesi, karasularının ölçülmeye başlandığı esas hattan itibaren 200 deniz mili genişliğindeki alanı kapsar.

Evet, münhasır ekonomik bölgede balıkçılık serbesttir. Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi'ne göre, bu bölgede kıyı devleti canlı kaynaklar üzerinde ekonomik haklar elde ederken, üçüncü devletler de balıkçılık dahil olmak üzere seyrüsefer, uçuş ve deniz altı kablo ve boru döşeme serbestisine sahiptir.

Türkiye'nin kıta sahanlığı, 12 deniz mili (yaklaşık 22 km) olarak belirlenmiştir.

Açık denizlerde tüm ülkeler serbesttir. Açık denizler, hiçbir devletin deniz ülkesine ait olmayan uluslararası deniz alanıdır ve tüm insanların ortak malı olarak kabul edilir. Bu alanlarda egemenlik söz konusu olamaz ve tüm devletler ayrım gözetmeksizin serbest bir şekilde şu faaliyetleri gerçekleştirebilir: seyrüsefer; balıkçılık ve canlı kaynakların avlanması; açık deniz üzerinde hava ulaşımı; denizaltı kablo ve boru döşemesi; suni ada ve diğer tesisleri inşa etme; denizde bilimsel araştırma yapma.

Amatör Denizci Belgesi (ADB) sınavında aşağıdaki konular yer almaktadır: seyir; denizde çatışmayı önleme kuralları; gemicilik ve tekne kullanma; meteoroloji; denizde güvenlik ve denizde haberleşme; ilk yardım; deniz hukuku ve uluslararası sözleşmeler; tekne, motor ve elektrik bilgisi. ADB sınavında çoktan seçmeli 50 soru sorulmakta ve sınav süresi 60 dakikadır.

Uluslararası hukukta genellikle karasularının genişliği 12 deniz mili olarak kabul edilir. Ancak, Cumhurbaşkanı, belirli denizler için bu genişliği hakkaniyet ilkesine uygun olarak daha fazla belirlemeye yetkilidir (2674 sayılı Karasuları Kanunu, madde 1).

Mavi Vatan haritası, Türkiye Cumhuriyeti'nin Karadeniz, Akdeniz ve Ege Denizi'ndeki deniz yetki alanlarını kapsamaktadır.

Evet, yurtdışında deniz hukuku okunabilir. Avrupa'da deniz hukuku alanında eğitim veren bazı üniversiteler şunlardır: - Lloyd's Maritime Academy: Deniz Hukuku Diploması programı sunar ve uzaktan eğitim imkanı sağlar. - CEU Abat Oliba Universitat: Barcelona'da Deniz Hukuku alanında resmi yüksek lisans derecesi sunar. - Swansea University: LLM Uluslararası Deniz Hukuku programı sunar. Ayrıca, İngiltere, Amerika, Kanada ve İrlanda gibi ülkelerde de deniz hukuku yüksek lisans programları bulunmaktadır.

Gemi alacaklısı hakkı, ayni bir hak değildir. Bu hak, kanundan doğan ve belirli deniz alacaklarının doğrudan gemi üzerinde rehin benzeri bir öncelik hakkı kazanmasını sağlayan bir teminat aracıdır.

Deniz hukukunun temel ilkeleri şunlardır: 1. Seyrüsefer Güvenliği: Gemilerin güvenli bir şekilde seyrüsefer etmeleri için gerekli önlemlerin alınması. 2. Çevre Koruma: Denizlerin kirlenmesini önlemek ve deniz ekosistemini korumak. 3. Sorumluluk: Deniz kazaları veya çevresel zararlar durumunda sorumluluğun belirlenmesi ve tazminatın sağlanması. 4. Uluslararası İşbirliği: Deniz seyrüseferi ile ilgili sorunların çözümü için uluslararası düzeyde işbirliği yapılması. Diğer önemli ilkeler arasında devletlerin egemenlik hakları ve denizlerin serbestliği de yer alır.

Karasularının ölçülmesi ve sınırları şu şekilde çizilir: 1. Normal Esas Hat: Karasularının genişliğinin ölçülmeye başlandığı normal esas hat, sahildar devlet tarafından resmen kabul edilmiş büyük ölçekli deniz haritalarında belirtildiği şekliyle, sahil boyunca uzayan en düşük cezir hattıdır. 2. Düz Esas Hatlar: Sahilin girintili çıkıntılı olduğu yerlerde, uygun noktaları birleştiren düz esas hatlar yöntemi kullanılır. 3. Karasularının Dış Sınırı: Her noktası, esas hattın en yakın noktasından karasularının genişliğine eşit uzaklıkta bulunan hattan oluşur. Bu sınırlar, deniz haritalarında veya coğrafi koordinatlara ilişkin listelerde gösterilir ve sahildar devlet tarafından ilan edilir.

Müşterek avarya dispeçini, ilgililerin oybirliğiyle atayacakları bir veya birden fazla dispeççi yapar. Eğer oybirliği sağlanamazsa, dispeççiyi dispeçin yapılacağı yer mahkemesi atar.

Denizde bazı hareketler, uluslararası deniz hukuku ve ulusal mevzuat tarafından yasaklanmıştır. Bu yasaklar arasında: 1. Su sporları: Yunanistan'da Saronik Körfezi'nde, yerleşim yerlerinin bulunduğu kıyı bölgeleri ve koylarda her türlü su sporu aktivitesi yasaktır. 2. Balıkçılık: Belirli dönemlerde ve alanlarda kılıç, dil ve pisi balığı avcılığı yasaktır. 3. Patlayıcı ve zehirleyici maddeler: Denizde balık otu gibi patlayıcı, öldürücü, bayıltıcı maddeler kullanılması yasaktır. 4. Seyir güvenliği: Dar kanallarda ve trafik ayrım düzenlerinde kurallara uymamak, çatışma riski yaratacak şekilde hareket etmek yasaktır. 5. Can güvenliği: Küçük teknelerde can yeleği kullanmadan denize açılmak yasaktır.

Evet, deniz hukuku yüksek lisansı yurtdışında geçerlidir. Örneğin, Avrupa'da deniz hukuku alanında yüksek lisans programları bulunmaktadır ve bu programlar uluslararası standartlara sahiptir. Bunun yanı sıra, uzaktan eğitim yoluyla da deniz hukuku yüksek lisansı yapılabilir ve bu tür programlar da YÖK denkliğine başvurulabilecek şekilde sunulmaktadır.

SOLAS Sözleşmesi, 4 yılda bir teknik koşullarının yenilenmesi kararı ile 1 Temmuz itibarıyla yürürlüğe girmektedir.