TürkEdebiyatı

Fatma Aliye'nin önemli olmasının bazı nedenleri: İlk kadın romancı: Fatma Aliye, beş roman yayımlayarak ilk Türk kadın romancı unvanını almıştır. Kadın hakları savunucusu: Eserlerinde ve yazılarında kadın haklarını savunmuş, kadınların eğitim almasını ve toplumda eşit hak ve sorumluluklara sahip olmasını savunmuştur. Uluslararası şöhret: Eserleri Fransızca, Arapça ve İngilizce'ye çevrilmiş, Chicago'daki Dünya Kadın Kütüphanesi Sergisi ve Kataloğu'nda yer almıştır. Sosyal faaliyetler: 1897'de şehit ve gazi ailelerine yardım amacıyla Cemiyet-i İmdadiyye'yi kurmuş, Hilal-i Ahmer Cemiyeti'nin ilk kadın üyesi olarak görev yapmıştır. Felsefi eserler: "Teracim-i Ahvâl-i Felâsife" adlı eseriyle Türkçe'de felsefi konularda ilk defa bir kadın yazar olarak yer almıştır.

Şemsettin Sami, Türk edebiyatında ilk romancı olarak kabul edilir. İlk romanı: "Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat" (1872).

Mehmet Akif Ersoy'un en güzel sözü olarak değerlendirilebilecek bazı sözler şunlardır: "Cehennem de olsa gelen, göğsümüzde söndürürüz, bu yol ki hak yoludur, dönmek bilmez yürürüz". "Konuşmak bir mana ise susmak bin bir mana. Herkes konuşmasına konuşur lakin sükut yürekli olana". "Aldanma insanların samimiyetine, menfaatleri gelir her şeyden önce. Vaat etmeseydi Allah cenneti, ona bile etmezlerdi secde". "Şarka bakmaz, garbı bilmez, edepten yok payesi bir kızarmaz yüz, bir yaşarmaz göz bütün sermayesi". "Ne irfandır veren ahlaka yükseklik ne vicdandır. Fazilet hissi insanlarda Allah korkusundandır". En güzel söz olarak değerlendirilebilecek başka sözleri de bulunabilir.

Orhan Şâik Gökyay, Milli Edebiyat zevk ve anlayışını sürdüren şiir akımına mensuptur.

Türk edebiyatının en iyi kitaplarından bazıları: İnce Memed - Yaşar Kemal; Tutunamayanlar - Oğuz Atay; Saatleri Ayarlama Enstitüsü - Ahmet Hamdi Tanpınar; Kürk Mantolu Madonna - Sabahattin Ali; Anayurt Oteli - Yusuf Atılgan; Aşk-ı Memnu - Halit Ziya Uşaklıgil; Sevgili Arsız Ölüm - Latife Tekin; Yaban - Yakup Kadri Karaosmanoğlu; Çalıkuşu - Reşat Nuri Güntekin; Dokuzuncu Hariciye Koğuşu - Peyami Safa. Ayrıca, Sinekli Bakkal (Halide Edip Adıvar), Devlet Ana (Kemal Tahir), Aylak Adam (Yusuf Atılgan) ve Puslu Kıtalar Atlası (İhsan Oktay Anar) da Türk edebiyatının önemli eserleri arasında yer alır.

Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat, ilk yerli roman olarak kabul edilir. Ancak, bu unvan yapılan yeni çalışmalarla tartışma konusu haline gelmiştir.

Yeni Türk Edebiyatı, 1839 yılında Tanzimat Fermanı'nın ilan edilmesiyle başlamıştır. Bu dönem, Türk edebiyatında Batılılaşma sürecinin etkisiyle roman, hikâye ve tiyatro gibi yeni türlerin ortaya çıktığı bir zaman dilimidir.

Koşuk, İslamiyet öncesi Türk edebiyatında, sığır töreni ve şölen gibi eğlence törenlerinde kopuz eşliğinde söylenen, aşk, kahramanlık ve doğa temalı şiirlere verilen genel isimdir.

Ahmet Kutsi Tecer, halk edebiyatı akımına mensuptur. Ayrıca, Tecer, "Memleketçi Edebiyat" anlayışını ve duyuş tarzını devam ettiren şiirler kaleme almıştır. Tecer'in ait olduğu edebi akımla ilgili farklı görüşler de bulunmaktadır. Örneğin, bazı kaynaklara göre Tecer, Beş Hececiler'den sonra gelen ve bu vezne yeni ses ve söyleyiş imkânları getiren Necip Fazıl Kısakürek, Ahmet Hamdi Tanpınar ve Ahmet Muhip Dıranas kuşağındandır.

Yedi Güzel Adam, Türk edebiyatına damga vuran şu isimlerden oluşmaktadır: Cahit Zarifoğlu; Erdem Bayazıt; Rasim Özdenören; Nuri Pakdil; Mehmet Akif İnan; Alaeddin Özdenören; Ali Kutlay. Bu edebiyatçıların yolları Kahramanmaraş'ta kesişmiştir. Yedi Güzel Adam'ın hayatından kesitlerin yer aldığı, 19 Nisan 2014 - 20 Nisan 2015 tarihleri arasında TRT 1'de yayımlanan bir de dizi bulunmaktadır.

İlhan Berk, yenilikçi üslubu, dil ve biçim üzerinde yaptığı deneysel çalışmaları ve derinlikli temalarıyla Türk edebiyatının önemli şairlerinden biri olarak kabul edilir. Bazı özellikleri: Kültürel ve entelektüel gelişim: Aile ortamı, onun kültürel ve entelektüel gelişimine katkıda bulunmuştur. Sanata ilgi: Sadece şiirle ilgilenmemiş, resim ve plastik sanatlarla da uğraşmıştır. Yalnızlık ve varoluşçuluk: Eserlerinde yalnızlık ve varoluşçu temalar önemli bir yer tutar. Çok yönlülük: Mitoloji, tarih, doğa ve mekân gibi çeşitli temaları işlemiştir. Ödüller: "Kül" ile Türk Dil Kurumu Şiir Ödülü, "İstanbul" ile Behçet Necatigil Şiir Ödülü, "Güzel Irmak" ile Sedat Simavi Edebiyat Ödülü gibi önemli ödüller kazanmıştır. İlhan Berk, 28 Ağustos 2008 tarihinde Bodrum'da vefat etmiştir.

Küçürek hikâyenin ilk örneği olarak kabul edilen eser, Ernest Hemingway'in 5 kelimeden oluşan öyküsüdür. Ayrıca, edebiyat tarihçilerine göre küçürek hikâyelerin kökeni tasavvuf edebiyatına kadar uzanmaktadır. Türk edebiyatında ise küçürek hikâyenin ilk örnekleri 1960'lı yıllardan itibaren Ferit Edgü tarafından verilmiştir.

1. ve 2. kademe için önerilen 100 Temel Eser'den bazıları şunlardır: 1. Kademe (İlköğretim 6, 7, 8. sınıflar): Altın Işık; Tiryaki Sözleri; Türk Atasözlerinden Seçmeler; Mevlana'nın Mesnevisi'nden Seçmeler; Karagöz-Hacivat. 2. Kademe (Ortaöğretim): Aganta Burina Burinata; Ayaşlı ile Kiracıları; Bir Bilim Adamının Romanı; Cemo; Çalıkuşu; Dokuzuncu Hariciye Koğuşu; Drina'da Son Gün; Esir Şehrin İnsanları; Eskici ve Oğulları; Fatih-Harbiye. 100 Temel Eser listesi, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından her eğitim kademesi için ayrı olarak belirlenmiştir.

İkinci Yeni akımı, 1950'li yıllarda Türk şiirinde ortaya çıkmış bir akımdır. İkinci Yeni akımının bazı özellikleri: Dil: Konuşma dilinden uzak durmuş, türetilmiş ve suni kelimeler, şaşırtıcı isim ve sıfat tamlamaları kullanmış, alışılmış deyimleri farklı kılmış ve noktalama işaretlerini reddetmiştir. İçerik: Bireysel ve soyut bir düzleme taşınmış, kentli küçük insan tipinin çizilmesine son verilmiştir. Temalar: Yalnızlık, yenilmiş ve bezmiş ruh hali, derin boşluk hissi gibi temalar işlenmiştir. Biçim: Şiirde buluşlara yer verilmiş, imge dünyasının sınırları zorlanmıştır. Siyaset: Siyasetten ve siyasal baskılardan uzak durulmuştur. İkinci Yeni, birçok edebiyat eleştirmeni tarafından "Çağdaş Türk Şiirinin en son ve en özgün atılımı" olarak kabul görülürken bazıları için de edebiyatta bir skandal olarak değerlendirilmiştir.

En çok okunan köylü hikayelerinden bazıları şunlardır: Kuyucaklı Yusuf. Kaplumbağalar. Karabibik. Çalıkuşu. Yılanı Öldürseler. Ayrıca, Kemal Tahir, Orhan Kemal ve Cengiz Aytmatov gibi yazarların eserleri de köylü hikayeleri arasında önemli bir yere sahiptir.

Mehmet Rauf, psikolojik roman türünün Türk edebiyatındaki ilk örneklerinden olan “Eylül” adlı romanıyla tanınan bir yazardır. Kişiliği hakkında bazı bilgiler: İlk ve orta öğrenimini İstanbul’da tamamlamıştır. Deniz subayı olarak görev yapmış, ancak 1908’den sonra sadece yazarlıkla uğraşmıştır. Üç kez evlenmiş, hayatının son yıllarını yoksulluk içinde geçirmiştir. Edebiyata olan ilgisi küçük yaşlarda başlamış ve ilk öyküsünü 16 yaşında yazmıştır. Eserlerinde romantizm akımının etkileri görülmüş, aşk ve sevgi temalarını işlemiştir. Aşırı hassasiyet, alınganlık ve marazi ruh hali gibi temalar eserlerinde öne çıkmıştır. Mehmet Rauf, yazı hayatının çeşitli dönemlerinde “Rauf Vicdani, Besim Rauf, Cemil, Jüpon, Ali Necdet, Mehmet Nazif” gibi müstear isimler kullanmıştır.

Türk edebiyatında gotik türün ilk örneği olarak genellikle Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın 1912 yılında yayımlanan Cadı ve 1913 yılında yayımlanan Gulyabani romanları kabul edilir. Ancak, bu eserlerin asıl konusunun düzenbazlık olması ve romanlardaki korku unsurlarının akılcı bir biçimde izah edilmesi kimi araştırmacıları şüpheye düşürmektedir. Ayrıca, Selim Nüzhet Gerçek'in 1923 yılında yayımlanan Canvermezler Tekkesi adlı romanı da Türk edebiyatında gotik türün ilk örnekleri arasında gösterilmektedir. Türk edebiyatında gotik türün ilk örneği olarak kabul edilen bir diğer eser ise Suat Derviş'in 1923 yılında yayımlanan Buhran Gecesi adlı romanıdır.

En komik şiirin kime ait olduğu konusunda kesin bir görüş yoktur. Komik şiirler arasında farklı yazarlar ve şairler tarafından yazılmış eserler bulunmaktadır. Örneğin, Ogden Nash'in "The People Upstairs" adlı şiiri, komşuların üst katta yaptığı gürültüleri mizahi bir dille anlatır ve oldukça komik kabul edilir. Komik şiirler için spesifik bir yazar veya şair belirtmek yerine, genel olarak mizahi ve eğlenceli şiirler kastedilebilir.

Ömer Seyfettin'in eserlerini okuma sırası, tercih edilen baskıya göre değişiklik gösterebilir. Ötüken Neşriyat Baskısı: Bu baskı, hikayeleri tema odaklı bir sıralamayla sunar ve kronolojik değildir. Yapı Kredi Yayınları (Delta) Baskısı: Bu baskı, hikayeleri kronolojik bir sırayla sunar. Her iki baskıda da öne çıkan bazı eserler şunlardır: "Kaşağı"; "Yalnız Efe"; "Pembe İncili Kaftan"; "Diyet". Okuma sırası konusunda kesin bir görüş olmamakla birlikte, bu eserler başlangıç için uygun seçenekler arasında yer alabilir.

Hayır, Şermin, Tevfik Fikret'in kızı değil, yeğenidir. Şermin, şairin genç yaşta ölen kız kardeşi Sıdıka Hanım'ın kızıdır.