Tanzimat

Islahat ve Tanzimat Fermanları arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Hazırlanma Süreci: Tanzimat Fermanı, Mustafa Reşid Paşa tarafından hiçbir yabancı etkisi olmadan hazırlanmıştır. 2. Kapsam: Tanzimat Fermanı, genel kapsamlı olup devlet yönetiminin temellerini düzenler. 3. Amaç: Tanzimat Fermanı'nın amacı, imparatorluğun merkezi otoritesini güçlendirmek ve vatandaşların haklarını garanti altına almaktır.

Tanzimat Fermanı'nın altı maddesi şunlardır: 1. Hiçbir kişi yargılanmadan cezalandırılmayacak, mahkemeler açık olacak ve herkes yasalar önünde eşit olacaktır. 2. Tüm halkın can, mal ve namus güvenliği sağlanacaktır. 3. Vergiler, herkesin gücüne göre alınacak ve devlet tarafından belli yöntemlerle toplanacaktır. 4. Askerlik, ocak şeklinden vatandaşlık haline getirilecek ve belli esaslara bağlanacaktır. 5. Müsadere usulü kalkacak, mülkiyet hakları tanınacaktır. 6. Rüşvet kesinlikle önlenecektir.

Tanzimat Fermanı, 3 Kasım 1839'da Sultan Abdülmecid döneminde Hariciye Nazırı Mustafa Reşid Paşa tarafından Gülhane Parkı'nda ilan edilen bir padişah buyruğudur. Kısaca özeti: - Amaç: Devlet düzenini iyileştirmek, gayrimüslim azınlıkların devlete bağlılığını sağlamak ve Avrupa devletlerinin Osmanlı iç işlerine karışmalarını engellemek. - Yenilikler: Can, mal ve namus güvenliği, adil yargılama, vergi ve askerlikte adalet, özel mülkiyetin güvence altına alınması gibi ilkeler getirilmiştir. - Önemi: Osmanlı tarihinde anayasal düzene geçişte ilk önemli gelişmedir.

Tanzimat Fermanı'nın maddeleri şunlardır: 1. Can, mal ve namus güvenliği: Osmanlı Devleti'ndeki tüm vatandaşlara can, mal ve namus güvenliği sağlanacak. 2. Vergi düzenlemesi: Vergiler, herkesin gelirine göre belirlenecek ve keyfi vergiler kaldırılacak. 3. Askerlik süresi: Askerlik süresi belirli bir zaman dilimiyle sınırlandırılacak ve bu süre herkes için aynı olacak. 4. Mahkemelerin adil olması: Mahkemeler daha adil, tarafsız ve açık bir şekilde işleyecek. 5. Rüşvet ve yolsuzluğun önlenmesi: Devlet görevlileri halka adil ve eşit davranacak, rüşvet almayacak ve görevlerini layıkıyla yerine getirecek. 6. Özel mülkiyet hakkı: Herkesin mal ve mülke sahip olması ve bunu miras olarak bırakabilmesi sağlanacak.

Tanzimat Fermanı'nın dört temel ilkesi şunlardır: 1. Hukukun Üstünlüğü: Herkesin hukuk önünde eşit olması ve mahkemelerin adaleti sağlama görevi. 2. Eşitlik ve Özgürlük: Din, mezhep, etnik köken veya diğer ayrımcılık unsurlarına bakılmaksızın tüm vatandaşların eşit haklara sahip olması. 3. Mülkiyet Hakları: Mülkiyet hakkının güvence altına alınması ve her bireyin mülkiyetini koruma ve kullanma hakkına sahip olması. 4. Yargı Reformları: Yargının bağımsızlığının ve tarafsızlığının artırılması, yargılamaların açık ve adil bir şekilde yapılması.

Tanzimat Fermanı'nın en önemli maddelerinden biri, herkesin can, mal ve namus güvenliğinin sağlanmasıdır.

Islahat Fermanı, Osmanlı Devleti'nde Sultan Abdülmecid döneminde 18 Şubat 1856 tarihinde ilan edilen ve hukuk sisteminde önemli değişiklikler yaratan bir padişah buyruğudur. Kısaca özeti: - Tanzimat Fermanı'nın devamı niteliğindedir. - Özellikle gayrimüslim azınlıkların haklarıyla ilgili düzenlemeler içerir. - Hukuk önünde eşitlik ve eşit vatandaşlık ilkelerine dayanır.

Tanzimat 1. Dönem ve 2. Dönem arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Dönem (1860-1876): - Sanat Anlayışı: Vatan, millet, hak, adalet, özgürlük gibi kavramlar ilk defa kullanılmaya başlanmıştır. - Dil: Dilde sadeleşme istenmiş ancak başarılı olunamamıştır. - Türlerin Kullanımı: Roman, modern hikaye, tiyatro, eleştiri, anı gibi türler ilk kez bu dönemde kullanılmaya başlanmıştır. - Etkilenilen Akımlar: Klasisizm ve romantizmden etkilenilmiştir. 2. Dönem (1876-1895): - Sanat Anlayışı: Sanat, sanat içindir görüşü benimsenmiştir. - Dil: Dil oldukça ağırlaştırılmıştır. - Tiyatro Eserleri: Tiyatro eserleri oynanmak için değil, okunmak için yazılmıştır. - Etkilenilen Akımlar: Realizm ve naturalizm baskın akımlar olarak göze çarpar. - Teknik: Teknik bakımdan daha sağlam eserler verilmiştir.

Sened-i İttifak'ın önemi şu şekilde özetlenebilir: 1. Osmanlı'da saltanatın mutlak otoritesini sınırlamıştır. 2. Osmanlı Devleti'nin ayanları yasallaştırması açısından ilk adımdır. 3. Merkezi otoritenin zayıfladığını ve yerel yöneticilerin güç kazandığını gösterir. 4. Askerî reformların temeli olarak, Osmanlı ordusunun güçlendirilmesi için ayanlardan asker toplanması istenmiştir. 5. Tanzimat Dönemi'ne zemin hazırlamıştır.

Mustafa Necati Sepetçioğlu, Tanzimat Dönemi edebiyat akımına mensuptur.

Düyûnu Umûmiye İdaresi'nin Osmanlı'yı etkileme biçimleri: 1. Ekonomik Bunalımın Derinleşmesi: Osmanlı'nın dış borçlara başvurması ve Düyûnu Umûmiye'nin kurulması, ekonomik bunalımı daha da kötüleştirdi. 2. Mali Denetim ve Bağımlılık: İdare, Osmanlı maliyesi üzerinde denetim kurarak, vergi gelirlerinin bir kısmını Avrupalı alacaklılara aktardı. Bu durum, Osmanlı'nın mali bağımsızlığını kısıtladı. 3. Dışa Bağımlılığın Artması: Düyûnu Umûmiye, Osmanlı'yı batılı devletlerin pazarı durumuna getirdi ve ekonominin dışa bağımlılığını artırdı. 4. Islahatların Etkisi: Tanzimat dönemi ıslahatları da dışa bağımlılığı ve ekonomik bunalımı artırıcı bir rol oynadı. 5. Memur Kadrosu ve Yönetim: İdare, geniş bir kadro yapılanması oluşturdu ve bu kadrolar aracılığıyla Osmanlı'nın iç işlerine müdahale etti.

Mustafa Reşid Paşa'nın Tanzimat Fermanı'nı ilan etme amacı, Osmanlı İmparatorluğu'nun yönetim sisteminde köklü değişiklikler yaparak devleti çağdaşlaştırmak ve vatandaşların haklarını güvence altına almak idi. Ayrıca, fermanın ilan edilme nedenleri arasında şunlar da yer almaktadır: - Avrupa devletlerinin diplomatik baskıları; - Merkezi otoritenin güçlendirilmesi ihtiyacı; - Uluslararası arenada prestij kazanma çabası; - Azınlıkların devlete bağlılıklarını artırma gerekliliği.

Jandarma, 14 Haziran 1839 tarihinde, Tanzimat Fermanı'nın ilanını takip eden yıllarda yayımlanan tatbik kararnamelerinde "Jandarma" teriminin ilk defa kullanılması nedeniyle kurulmuştur.

Enver Ziya Karal'ın "Osmanlı Tarihi V. Cilt", Nizam-ı Cedid ve Tanzimat devirlerini (1789-1856) ele almaktadır. Bu eserde anlatılan konular arasında: - İmparatorluğun iç ve dış politikalarındaki değişimler. - Ekonomik yapıdaki gelişmeler ve toplumsal dönüşümler. - Osmanlı toplumunun modernleşme çabaları ve hukukî reformlar. - Entelektüel hareketler ve dönemin önemli olayları ve figürleri.

Tanzimat'ın 1. ve 2. dönemi arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Dönem (1860-1876): - Sanat Anlayışı: Vatan, millet, hak, adalet, özgürlük gibi kavramlar ilk defa bu dönemde kullanılmaya başlanmıştır. - Dil: Dilde sadeleşme istenmiş ancak başarılı olunamamıştır. - Türlerin Kullanımı: Roman, hikaye, tiyatro, eleştiri, anı gibi türler ilk kez bu dönemde kullanılmaya başlanmıştır. - Etkilenilen Akımlar: Klasisizm ve romantizm akımlarının etkisi altındadır. 2. Dönem (1876-1895): - Sanat Anlayışı: Bireysel konulara dönülmüş, "sanat sanat içindir" görüşü benimsenmiştir. - Dil: Dil oldukça ağırlaştırılmıştır. - Tiyatro Eserleri: Tiyatro eserleri oynanmak için değil, okunmak için yazılmıştır. - Etkilenilen Akımlar: Realizm ve naturalizm baskın akımlar olarak göze çarpar. - Gazetecilik: Gazeteciliğin toplumsal etkisi azalmış, günlük sıradan olaylar işlenmeye başlanmıştır.

Hürriyet Kasidesi'nin konusu, Tanzimat dönemi yazarı Namık Kemal tarafından işlenen hürriyet, özgürlük, vatan ve millet gibi olgulardır. Şiirde ayrıca adalet, hak, eşitlik gibi evrensel temalar da ele alınmıştır.

Bilecik, Osmanlı idaresinde Sultanönü Sancağı'na bağlı bir kaza olarak kabul edilmekteydi. Daha sonra Tanzimat'tan sonra Hüdavendigâr eyaletine bağlı bir sancak oldu.

Divan-ı Muhasebat, 1865 yılında Tanzimat döneminde devlet harcamalarını denetlemek amacıyla kurulmuş bir organdır. Bugünkü Sayıştay'ın temelini oluşturmaktadır.

Hürriyet Kasidesi, Tanzimat Dönemi'nde romantizm akımının etkisi altında yazılmıştır.

Islahat Fermanı'nın Amacı: 1. Azınlık İsyanlarını Önlemek: Özellikle Balkan coğrafyasında yaşayan azınlıkların isyanlarını sonlandırmak ve bu azınlıkların devlete olan bağlılıklarını yeniden tesis etmek. 2. Avrupalı Devletlerin Müdahalesini Engellemek: Fransız İhtilali sonrası yayılan milliyetçilik akımının etkisiyle, Avrupalı devletlerin Osmanlı iç siyasetine karışmasını önlemek. 3. Tanzimat Fermanı'nı Tamamlamak: 1839'da ilan edilen Tanzimat Fermanı'nın hükümlerini daha da geliştirmek ve genişletmek. Islahat Fermanı'nın Sonuçları: 1. Geniş Haklar: Gayrimüslimlere ve yabancılara geniş haklar tanınması, toplumun Müslüman kesimi tarafından büyük bir rahatsızlıkla karşılandı. 2. Hukuk İkiliği: Hukuk alanında ikilik ortaya çıktı ve farklı dinlere mensup olanların davaları karma mahkemelerde görülmeye başlandı. 3. Misyonerlik Faaliyetleri: Gayrimüslim ve azınlıklar tarafından açılan okullar vasıtasıyla Osmanlı sınırları içinde misyonerlik faaliyetleri hızlandı. 4. Devletin Çöküşü: Ferman, beklenen etkiyi yaratamadı ve Osmanlı'nın yıkılış sürecini hızlandırdı.