AhmetMithatEfendi

Türk edebiyatında ilk hikaye kitabı, Ahmet Mithat Efendi tarafından yazılan "Letaif-i Rivayet" adlı eserdir.

"Cinayetlerdeki Sırlar" radyo tiyatrosu, Ahmet Mithat Efendi'nin "Esrar-ı Cinayet" adlı romanından uyarlanmıştır.

Türk edebiyatında ilk polisiye roman, Ahmet Mithat Efendi tarafından kaleme alınan "Esrar-ı Cinayet" adlı eserdir.

"Cinayetlerdeki Sırlar" adlı radyo tiyatrosu, 1870'li yılların İstanbul'unda, Boğaz'ın girişindeki bir adacıkta işlenen üç cinayetin hikayesini anlatıyor. Beyoğlu mutasarrıfı komiserlerinden Osman Sabri ve taharrî memuru Necmi, katilleri bulmak için araştırmalar yaparken, Osman Sabri nezarete düşer. Eser, Ahmet Mithat Efendi'nin "Esrâr-ı Cinâyât" romanından uyarlanmıştır.

Ahmet Mithat Efendi, İbret gazetesinin yazar kadrosunda yer aldığı için 9 Nisan 1873'te yapılan sürgünde Rodos Adası’na gönderilmiştir. Sürgün edilmesinin diğer bir nedeni ise 1872-1873 yıllarında çıkardığı Dağarcık adlı dergide bilimsel konuları halka aktarırken yazdığı bir yazının İslam düşmanlığı ile itham edilmesidir.

Türk edebiyatında ilk romancı olarak kabul edilen kişi, Ahmet Mithat Efendi'dir.

Ahmet Mithat Efendi, Tanzimat Dönemi edebiyatının ikinci neslinde yer alır ve realizm (gerçekçilik) akımının Türk edebiyatındaki öncülerinden biridir. Ancak onun realizmi, tam anlamıyla Batılı realizm değildir.

Felâtun Bey'in en yakın arkadaşı, Ahmet Mithat Efendi'nin romanında Râkım Efendi'dir.

Ahmet Mithat Efendi'nin eserlerini okuma sırası, ilk yayınlanma tarihine göre şu şekilde önerilebilir: 1. Hasan Mellah yahut Sır İçinde Esrar (1874). 2. Dünyaya İkinci Geliş yahut İstanbul'da Neler Olmuş (1874). 3. Hüseyin Fellah (1875). 4. Felatun Bey ile Rakım Efendi (1875). 5. Karı-Koca Masalı (1875). 6. Paris'te Bir Türk (1876). 7. Çengi (1877, oyun). 8. Süleyman Musûlî (1877). 9. Yeryüzünde Bir Melek (1879). 10. Henüz On Yedi Yaşında (1881). 11. Esrâr-ı Cinâyât (1884). 12. Jön Türkler (1910). Bu sıralama, yazarın eserlerinin kronolojik sırasına dayanmaktadır. Eserlerin detaylı okuma sırası ve içeriği hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir: yandex.com.tr; el-kitap.org; dergipark.org.tr.

Türk edebiyatındaki ilk hikaye örneği, Ahmet Mithat Efendi tarafından yazılan "Letaif-i Rivayet" adlı eserdir. Bu eser, 1870 yılında yayımlanmıştır. "Letaif-i Rivayet"in özeti hakkında doğrudan bir bilgi bulunmamakla birlikte, hikayenin genel özellikleri şu şekildedir: Hikayeler, yalın bir olay örgüsüne sahiptir ve genellikle tek bir ana olay etrafında gelişir.

Cumhuriyet döneminin ilk hikaye kitabı, Ahmet Mithat Efendi tarafından yazılan "Letaif-i Rivayet" adlı eserdir.

Ahmet Mithat Efendi, Tanzimat Dönemi'nin en önemli yazarlarından biri olup, edebi faaliyetlerinde sıkça halka seslenme tekniğini kullanmıştır.

"Henüz 17 Yaşında" kitabı, Ahmet Mithat Efendi tarafından yazılmış ve ilk olarak 1881 yılında yayımlanmıştır. Eser, talihsizlikler sonucu bir randevu evine düşen 17 yaşındaki Kalyopi'nin hikâyesini anlatır. Ahmet Efendi ve arkadaşı Hulusi Efendi, bir gece tiyatroya gittikten sonra evlerine dönemezler ve yakınlardaki bir randevu evine giderler.

"Tercüman-ı Hakikat" gazetesi, Ahmet Mithat Efendi tarafından kurulmuştur.

Letaif-i Rivayat, Ahmet Mithat Efendi'nin 1870-1894 yılları arasında yayımladığı, otuz metin içeren bir seridir. Konuları arasında evlilik, aşk, kadının eğitimi, esaret, alafrangalık, eski örf ve adetler, eğlence, namus gibi sosyal ve ahlaki meseleler yer alır.

Felâtun Bey'in sonu, Ahmet Mithat Efendi'nin "Felâtun Bey ile Râkım Efendi" romanında, yaptığı hataların sonucuna katlanmasıyla biter. Felâtun Bey, babasından kalan mirası har vurup harman savurmuş, sefa hayatı sürmüş ve sonunda tüm parasını kaybetmiştir.

Letaif-i Rivayat, Ahmet Mithat Efendi'nin 1870-1894 yılları arasında yayımladığı öykü ve romanlardan oluşan bir külliyattır. Bu eser, Türk edebiyatında Batılı tarzda hikâye türünün ilk örneklerinden biri olarak kabul edilir.

"Karı Koca Masalı" adlı eser, Ahmet Mithat Efendi tarafından 1875 yılında yazılmış bir romandır. Eserde anlatılan konu, bir karı koca hikayesi anlatmak olmasına rağmen, yazarın sürekli olarak asıl konudan sapması ve farklı konularda (aşk, sevgi, kadın-erkek eşitliği, çapkınlık vb.) düşüncelerini aktarmasıyla öne çıkar. Sonuç olarak, romanda ana karakterler olan Mahcemal Hanım ve Cemal Efendi'nin fiziksel olarak çirkin oldukları ve mutlu mesut yaşayıp öldükleri dışında hiçbir bilgi yer almaz.

İlk hikaye örneği, Türk edebiyatında Ahmet Mithat Efendi tarafından yazılan "Letaif-i Rivayat" adlı eserdir. Batılı anlamda ilk hikaye denemesi ise Samipaşazade Sezai'nin "Küçük Şeyler" adlı kitabıdır.

Ahmet Mithat Efendi'nin eserlerinde sıkça kullandığı teknik, konu dışı anlatım tekniğidir (digression). Yazar, romanlarında akışı kesmek suretiyle belirli düşünceleri açıklar, okurla sohbet eder. Ayrıca, Ahmet Mithat Efendi'nin eserlerinde meddah tarzı anlatım da göze çarpar.