MilliEdebiyat

Mill (Beş Hececiler), Milli Edebiyat Akımı'na mensuptur. Milli Edebiyat Dönemi'nde etkili olan diğer akımlar ise Osmanlıcılık, İslamcılık, Batıcılık ve Türkçülük'tür.

Refik Halit Karay, realizm akımına mensuptur. Karay, edebiyata Fecri Ati topluluğu içinde ve Servet-i Funun çizgisinde başlamış, ancak bu topluluğun sanat ve dil anlayışını benimsememiştir. Karay'ın eserlerinde ayrıca mizah ve yergi ön plandadır.

Milli Edebiyat'ın üç temel ilkesi şunlardır: 1. Dilde sadeleşme: Yazı dilinde İstanbul Türkçesinin esas alınması ve yabancı sözcüklerin Türkçe karşılıklarının kullanılması. 2. Milli vezin: Aruz vezni yerine hece vezninin tercih edilmesi. 3. Milli konular: Eserlerde Anadolu ve halkın sorunlarının işlenmesi. Ayrıca, Türk kültürü ve tarihinin bir hazine olarak görülmesi de bu dönemin önemli anlayışlarından biridir.

Milli Edebiyat döneminde işlenen bazı konular: Halkın sorunları ve yerli yaşam: Eserlerde halkın çektiği acılar, Anadolu'nun gerçeklikleri ve halkın günlük hayatı işlenmiştir. Milli tarih ve milliyetçilik: Türk kültürü ve tarihi bir hazine olarak görülmüş, milli tarih ve milliyetçilik duygusu ön planda tutulmuştur. Toplumsal konular: Realizm ve natüralizm akımlarının etkisiyle toplumsal konular işlenmiş, özellikle İstanbul dışına çıkılarak köy ve kasabalar edebiyata dahil edilmiştir. Milli ölçüler ve dil: Hece ölçüsü ve halkın konuşma dili kullanılmıştır. Milli duygular: Beş Hececiler, ulusal duyguları uyandıran şiirler yazma eğilimi göstermiştir. Dönemin önemli yazarları arasında Ömer Seyfettin, Ziya Gökalp, Mehmet Emin Yurdakul, Halide Edip Adıvar, Yakup Kadri Karaosmanoğlu ve Reşat Nuri Güntekin bulunmaktadır.

Ruşen Eşref Ünaydın, belirli bir edebi akıma mensup olmaktan ziyade, Türk edebiyatına "edebî mülakat" türünü kazandıran ve bu türle tanınan bir yazardır. Ünaydın, 1917 ve 1918 yıllarında Türk edebiyatının ünlü yazar, şair ve fikir adamlarıyla yaptığı mülakatları 1918'in sonlarına doğru "Diyorlar ki" adıyla kitaplaştırmıştır. Eserlerinde genellikle milliyetçi ve Atatürkçü duygular ön plana çıkar ve toplumcu gerçekçilik akımının etkileri görülür.

Aka Gündüz, Milli Edebiyat akımına mensuptur. Bu akım, 2. Meşrutiyet ile Cumhuriyet’in ilk yılları arasında faaliyet göstermiş, Batı taklitçiliğinden uzak, milli konulara değinen modern ve milli bir edebiyat oluşturmayı amaçlamıştır.

Milli Edebiyat döneminde en çok kullanılan şiir türü dörtlüklerle yazılan, halk edebiyatı nazım biçimlerini kullanan şiirlerdir. Bu dönemde ayrıca Batı'dan alınan sone, terza-rima gibi nazım biçimleri de kullanılmıştır. Milli Edebiyat döneminde kullanılan diğer şiir türleri arasında manzum hikâyeler ve saf (öz) şiir anlayışı ile yazılan şiirler de bulunmaktadır.

Kemalettin Kamu'nun edebi kişiliği şu şekilde özetlenebilir: Edebî Unvanları: "Gurbet Şairi" ve "Vatan Şairi" olarak tanınır. Şiir Temaları: Şiirlerinde yurt sevgisi, gurbet, aşk, yalnızlık ve toplumsal temalar işlemiştir. Şiir Ölçüsü: Başlangıçta aruz ölçüsünü kullanmış, daha sonra Millî Edebiyat akımının etkisiyle hece ölçüsüne yönelmiştir. Dil ve Üslup: Sade, akıcı ve ahenkli bir dil kullanmıştır. Etkilendiği Şairler: Fuzuli, Nedim, Yahya Kemal ve Faruk Nafiz Çamlıbel'den etkilenmiştir. Eserleri: "Hicret", "Hicret Akşamları", "Bingöl Çobanları", "Türk’ün İlâhisi", "Gurbet", "İzmir Yollarında" gibi eserleri bilinir. Yayınları: Varlık, Oluş, Türk Yurdu, Ülkü, Çığır, Dergâh, Şebab, Genç Yolcular gibi dergilerde şiirleri; Hâkimiyeti Milliye ve Yenigün gazetelerinde yazıları yayımlanmıştır. Eserlerinin Toplanması: Şiirleri, Rifat Necdet Evrimer tarafından 1949 yılında "Kemalettin Kamu, Hayatı, Şahsiyeti ve Şiirleri" kitabında toplanmıştır.

Ömer Seyfettin'in en önemli özellikleri arasında şunlar sayılabilir: Türk edebiyatında önemli bir yere sahip olması. Konu çeşitliliğinin fazla olması. Dil bilinci. Mesaj odaklılığı. Çok yönlülüğü. Ayrıca, Ömer Seyfettin, Türk edebiyatının ilk ve tek savaş günlüğünü tutmuştur.

Millî Edebiyat döneminde kullanılan bazı nazım biçimleri: Halk edebiyatı nazım biçimleri: Mani, koşma gibi nazım biçimleri kullanılmıştır. Serbest müstezat: Bu nazım biçimi daha da geliştirilmiştir. Batıdan alınan nazım biçimleri: Sone ve terza-rima gibi nazım şekilleri de kullanılmıştır. Ayrıca, bu dönemde hece ölçüsüyle yazma akımı da ön plana çıkmıştır.

Ziya Gökalp, "siyasi şiir" akımının bir temsilcisidir. Bu akım, şiirin güncel toplumsal olay, sorun ve arayışlarla ilişki içinde olmasını savunur. Gökalp'in şiir anlayışının diğer özellikleri şunlardır: Şekil çeşitliliği. Düşünce ve duygu dengesi. Halka yönelik eserler. Türkçülük vurgusu.

Mehmet Fuat Köprülü, milli edebiyat akımına mensuptur. Köprülü, Ziya Gökalp çevresine girdikten sonra milli edebiyat akımını benimsemiş ve bu akım doğrultusunda eserler vermiştir.

Mithat Cemal Kuntay, herhangi bir edebi akıma mensup değildir. Milli Edebiyat akımının önemli temsilcilerinden biri olarak kabul edilir.

Orhan Şâik Gökyay, Milli Edebiyat zevk ve anlayışını sürdüren şiir akımına mensuptur.

"Asım'ın Nesli" şiiri, belirli bir akıma ait olmaktan ziyade, Mehmet Akif Ersoy'un ideal Türk gençliğini tasvir ettiği bir eserdir. Bu gençlik, vatanseverlik, ahlaki erdemler, İslami değerlere saygı, Türk kimliği ve kültürüne bağlılık, bilgiye ve eğitime önem verme, çalışkanlık ve azim gibi özelliklerle tanımlanır. "Asım'ın Nesli" kavramı, çeşitli ideolojilerle (İslamcılık, Türkçülük ve Batıcılık) bağlantılıdır. İslamcılık: İslami değerlere saygıyı vurgular. Türkçülük: Türk kimliği ve kültürüne olan gururu ve bu kimliğin korunmasını önceler. Batıcılık: Bilgi ve eğitime önem verir, bilimsel gelişmeleri takdir eder.

Mehmet Akif Ersoy'un "Uyan!" şiiri, Milli Edebiyat akımına aittir.

Hamdullah Suphi Tanrıöver, Millî Edebiyat akımına mensuptur. Önce Fecr-i Âti Hareketi içinde yer almış, daha sonra Ziya Gökalp önderliğindeki Genç Kalemler çevresinde gelişen Millî Edebiyat akımına katılmıştır.

Milli Edebiyat Dönemi'nin bazı romancıları ve eserleri: Halide Edip Adıvar: Sinekli Bakkal; Ateşten Gömlek; Handan; Vurun Kahpeye. Yakup Kadri Karaosmanoğlu: Yaban; Kiralık Konak; Ankara; Hüküm Gecesi. Reşat Nuri Güntekin: Çalıkuşu; Dudaktan Kalbe; Yaprak Dökümü; Acımak. Mehmet Rauf: Eylül (Türk edebiyatının ilk psikolojik romanı). Diğer romancılar: Refik Halit Karay; Mehmet Fuat Köprülü. Milli Edebiyat Dönemi romanlarında tema ağırlıklı olarak milli mücadele, halkın içinde bulunduğu zor şartlar altında destansı var olma mücadelesi, vatan, hürriyet ve milliyetçilik gibi toplumsal konulardır.

Refik Halit Karay'ın Milli Edebiyat dönemine ait bazı eserleri: Hikâye: Memleket Hikâyeleri (1919). Gurbet Hikâyeleri (1940). Roman: İstanbul'un Bir Yüzü (1920). Yezidin Kızı (1939). Çete (1940). Sürgün (1941). Ayrıca, Kirpinin Dedikleri (1916) ve Sakın Aldanma, İnanma, Kanma (1915) gibi mizah eserleri de Milli Edebiyat döneminde kaleme alınmıştır.

Ömer Seyfettin'in 11 Nisan 1911'de Genç Kalemler dergisinde yayımlanan "Yeni Lisan" makalesinin önemi, Türk dili ve edebiyatı için getirdiği çözüm önerilerinde yatmaktadır. Makalenin önemli maddeleri ve getirdiği yenilikler: Türkçede kullanılan Arapça ve Farsça dilbilgisi kuralları ve bu dillerle yapılan tamlamaların kaldırılması. Türkçeye girmiş Arapça sözcüklerin, Arapça dilbilgisi değerlerine göre değil, Türkçedeki kullanışlarına göre değerlendirilmesi. Arapça ve Farsça sözcüklerin asıllarındaki söylenişlerine değil, Türkçedeki söylenişlerine göre yazılması. Konuşma diline girmiş Arapça ve Farsça sözcüklerin atılmaması, bilimsel terimlerde Arapça kullanılmasında sakınca görülmemesi. Başka Türk lehçelerinden sözcük alınmaması. Konuşmada İstanbul ağzına uyulması. Bu makale, Türkçenin sadeleşmesinde önemli bir dönemeç olmuş ve Milli Edebiyat akımıyla ilişkilendirilmiştir.