ToplumsalCinsiyet

Uçan Süpürge'nin amacı, kadın kuruluşları ve kadın hareketine duyarlı kişiler arasında iletişim, işbirliği ve dayanışmayı artırmak olarak belirlenmiştir. Bunun yanı sıra, Uçan Süpürge'nin diğer hedefleri şunlardır: - Toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması ve kadınların güçlenmesi için çalışmak; - Kadın emeğinin ve sorunlarının görünür olmasını sağlamak; - Kadının insan haklarının içselleştirilmesi için projeler geliştirmek.

Dünya Erkekler Günü, her yıl 19 Kasım'da kutlanır ve çeşitli etkinliklerle erkeklerin toplumdaki rolleri ve karşılaştıkları zorluklar ele alınır. Kutlamalar genellikle şu şekillerde gerçekleşir: Seminerler ve Panel Tartışmaları: Erkek sağlığı ve toplumsal cinsiyet eşitliği konularında farkındalık yaratmak için düzenlenir. Sosyal Medya Kampanyaları: Özel hashtag'ler ile erkeklerin rolü üzerine farkındalık artırılır. Ağ İçi Etkinlikler: Çevrimiçi toplantılar ve tartışma grupları oluşturulur. Destek Grupları ve Atölye Çalışmaları: Erkeklerin duygusal sağlığı ve ilişkileri üzerine eğitim verilir. Kültürel Etkinlikler: Yerel şenlikler ve festivaller düzenlenir. Bu etkinlikler, erkeklerin yaşam kalitesini artırmak ve cinsiyet eşitliğini teşvik etmek amacıyla yapılır.

"Kadın Olmak Ne Demek" temalı bazı belgeseller şunlardır: 1. "He Named Me Malala": Pakistanlı Malala Yusufzay'ın eğitimde cinsiyet eşitliğini savunan hikayesini anlatır. 2. "The Ascent Of Woman": Tarih boyunca kadınların toplumdaki yerini ve rollerini ele alır. 3. "Girl Rising": Haiti, Nepal, Etiyopya gibi ülkelerden genç kadınların eğitim mücadelesini konu alır. 4. "Woman": 50 farklı ülkeden kadınların ifadeleri ile kadın olmanın tasvirini yapar. 5. "What Is a Woman?": Matt Walsh tarafından hazırlanan bu belgesel, cinsiyet ve toplumsal cinsiyet kavramlarını sorgular.

Fantastik edebiyatta kadınlar, genellikle güçlü, cesur ve karmaşık karakterler olarak öne çıkar. Bu tür eserlerde kadınların anlattıkları şunlar olabilir: Toplumsal cinsiyet kalıplarını sorgulama: Kadın karakterler, toplumsal baskılara karşı mücadele eder ve bireysel özgürlük arayışını ele alır. Çok boyutlu kişilikler: Güç yapısı içindeki yerlerini elde ederken hem güçsüzlükleriyle hem de güçleriyle mücadele ederler. Liderlik ve adalet mücadelesi: Bazı kadın karakterler, liderlik vasıflarıyla hikayede önemli roller üstlenir ve toplumsal adalet için mücadele ederler. Kendi içsel yolculukları: Fantastik anlatılarda kadın karakterlerin kendi kimliklerini bulma süreçleri işlenir. Bu temalar, okuyuculara farklı bakış açıları sunarak onları düşünmeye ve cesaretin farklı yönlerini sorgulamaya davet eder.

Judith Butler'ın toplumsal cinsiyet kuramı, toplumsal cinsiyetin biyolojik bir temelden ziyade sosyal bir inşa olduğunu öne sürer. Butler'a göre: 1. Cinsiyet, bireyin özüyle ilgili sabit bir kimlik değil, tekrarlanan performanslarla oluşturulan bir yapıdır. 2. Toplumsal cinsiyet, toplumun beklediği şekilde oynandığında meşrulaşır ve normlara aykırı hareketler yok sayılır, bastırılır veya cezalandırılır. 3. Heteroseksüel matris, cinsiyet, toplumsal cinsiyet ve arzu arasında tutarlı bir ilişki olduğunu iddia eder, ancak Butler bu hiyerarşik ilişkiyi reddeder. 4. Queer teori, sabit kimlik kategorilerine karşı çıkar ve cinsiyet ile cinselliğin sınırsız bir spektrum olduğunu savunur. Butler, performatiflik kavramını kullanarak, toplumsal cinsiyetin alt üst edilebileceğini ve özgürlüğün bu yolla mümkün hale gelebileceğini öne sürer.

Judith Butler, toplumsal cinsiyetin sabit bir biyolojik kimlikten ziyade toplumsal olarak inşa edilen performatif bir yapı olduğunu 1990 yılında yayımlanan "Gender Trouble" (Cinsiyet Belası) adlı eserinde ifade eder.

Tayvanlı kadınların oy kullanmama nedeni, toplumsal ve kültürel yapı içindeki ataerkil gelenekler ve görüşler olarak gösterilebilir. Ancak, Tayvan'da kadınlar 1935 yılından beri oy kullanma hakkına sahiptir.

Sabah kuşağı kadın programlarında kadın temsili genellikle şu şekilde gerçekleşir: 1. Toplumsal Cinsiyet Rolleri: Kadın, "evde olan, gündelik sorunlarla ilgilenen, duygusal olaylara duyarlı" bir figür olarak temsil edilir. 2. Mağdur ve Ezilen: Programlarda kadın, aldatılan, dayak yiyen, terk edilen, eşinin ailesinden şiddet gören biri olarak gösterilir. Bu, kadının mağdur ve ezilen bir kimlik kazanmasını sağlar. 3. Geleneksel Değerler: Geleneksel değerlere bağlı kalan, ev ortamında yaşaması beklenen ve kendini geliştirmemiş bir kadın imajı çizilir. 4. Eğlendirici Unsur: Program sunucuları, rahat ve samimi tavırlarıyla izleyiciler üzerinde olumlu bir etki bırakır ve programın çekiciliğini artırır.

Toplumsal cinsiyet eşitliği için yapabileceğimiz bazı şeyler konuşma sınavında şu şekilde sunulabilir: 1. Eğitim ve Farkındalık Artırma: Okullarda ve toplumda cinsiyet eşitliği eğitimi verilmeli, medya ve sosyal medyada eşitlik temalı içerikler yaygınlaştırılmalıdır. 2. Yasal Düzenlemeler: Kadına yönelik şiddeti önlemek için caydırıcı yasalar çıkarılmalı ve mevcut yasalar etkin bir şekilde uygulanmalıdır. 3. Ekonomik Güçlendirme: Kadın girişimcileri desteklemek için finansal kaynaklar ve eğitim imkanları sunulmalıdır. 4. Çocuk Bakımı Politikaları: Çocuk bakımı gibi sorumluluklar nedeniyle iş hayatına ara vermek zorunda kalan kadınların iş hayatına dönüşünü kolaylaştıran politikalar geliştirilmelidir. 5. Siyasi Temsil: Kadınların karar alma mekanizmalarındaki temsil oranı artırılmalı, yönetim pozisyonlarına erişimleri kolaylaştırılmalıdır. Bu adımlar, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması ve toplumun tüm üyelerinin potansiyellerini tam anlamıyla gerçekleştirebilmesi için önemlidir.

Pekin Deklarasyonu, 1995 yılında 4. Dünya Kadın Konferansı'nda kabul edilen ve kadına yönelik şiddetle mücadele için bir dizi stratejik hedef belirleyen bir belgedir. Bu deklarasyonda yer alan bazı önemli noktalar şunlardır: Kadın hakları insan haklarıdır: Kadına yönelik şiddetin önlenmesi, insan haklarının korunması açısından vurgulanmıştır. Toplumsal cinsiyet eşitliği: Hükümetler, kadın-erkek eşitliğini geliştirmek ve toplumsal cinsiyet perspektifini temel politika ve programlara yerleştirmekle yükümlü kılınmıştır. Şiddet türleri: Zorla evlendirme ve namus suçları gibi gelenekler ilk kez uluslararası bir metinde yer alarak kadına yönelik şiddet kapsamında değerlendirilmiştir. Eğitim ve farkındalık: Kadınları ve erkekleri şiddet konusunda bilgilendirmek ve farkındalık yaratmak için eğitim programları düzenlenmesi kararlaştırılmıştır.

Uhuvvet romanı, Selma Rıza Feraceli tarafından 1897 yılında yazılmış olup, kadın hakları ve toplumsal cinsiyet rolleri konularında önemli bir eser olarak kabul edilir. Romanın önemi şu noktalarda ortaya çıkar: - Toplumsal Eleştiri: Görücü usulü evlilik, kız çocuklarının eğitimi, cariyelik gibi konuları eleştirel bir dille ele alır. - İlerici Fikirler: Kadının sosyal hayata karışması, eşitlik ve kardeşlik gibi temaları işler. - Didaktik Yapı: Roman, bir tez ve antitez üzerine kuruludur ve okuyucuya çözümler önerir. - Dil ve Üslup: Sade dili ve temiz üslubu ile dikkat çeker, bu da onu dönemin diğer eserlerinden ayırır.

Feminist teori, endüstri ilişkileri açısından önemlidir çünkü: 1. Toplumsal cinsiyet eşitsizliklerini ortaya çıkarır: Feminist teori, geleneksel endüstri ilişkileri teorilerinin erkek merkezli olduğunu ve kadınların iş hayatındaki rolünü yeterince dikkate almadığını eleştirir. 2. Yeni perspektifler sunar: Feminist yaklaşım, sınıf, emek-sermaye ilişkileri ve sendikalar gibi konulara toplumsal cinsiyet perspektifinden bakarak, daha kapsamlı ve adil bir analiz imkanı sağlar. 3. Politika önerileri geliştirir: Feminist teori, kadınların iş hayatında eşit haklara sahip olması, ücret eşitsizliğinin giderilmesi ve kariyer fırsatlarında eşitlik gibi konularda politikalar önerir.

Seda Yüz'ün "Sıfır Makyaj" adlı stand-up gösterisi, kadınların hayatından kesitleri ve toplumsal cinsiyet eşitsizliğini ele alıyor. Yüz, gösterisinde şu konuları işliyor: - Kadın-erkek ilişkileri ve kadınların toplumdaki konumlandırılışı. - Metrobüste cinsel saldırıya uğrayan kadın gibi, kadınların yaşadığı sistematik olumsuz durumlar. - Evlilik, lohusalık ve annelik gibi konular. Yüz, feminist bir perspektifle, alışıldık ezberlenmiş cümleleri kullanmak yerine, olayları olduğu gibi anlatmayı tercih ediyor.

Feminist bellek sağlık politikası, sağlık alanında feminist bir bakış açısının benimsenmesi ve uygulanması anlamına gelir. Bu yaklaşım, aşağıdaki ilkeleri içerir: 1. Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin tanınması: Sağlık sorunlarının çözümünde toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin ve kadınların özel savunmasızlıklarının dikkate alınması. 2. Bakım ve koruma etiğinin öne çıkarılması: Sağlık hizmetlerinin sadece tıbbi müdahalelerle değil, aynı zamanda bireylerin ve toplumun refahını hedefleyen koruyucu önlemlerle de yürütülmesi. 3. Güçlendirme ve katılım: Sağlık politikalarının belirlenmesinde ve uygulanmasında kadınların ve diğer dezavantajlı grupların karar alma süreçlerine aktif katılımının sağlanması. 4. Kesişimsel yaklaşım: Irk, sınıf, cinsellik gibi farklı güç dinamiklerinin sağlık üzerindeki etkilerinin birlikte değerlendirilmesi. Bu tür bir politika, sağlık hizmetlerinin daha adil, eşitlikçi ve insan merkezli olmasını amaçlar.

Kadın edebiyatçıların Türk edebiyatına katkıları şunlardır: 1. Toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda önemli mesajlar vermişlerdir. 2. Kadınların eğitim, toplumsal statü ve aile hayatındaki konumunu ele almışlardır. 3. Yeni türler ve akımların ortaya çıkmasına öncülük etmişlerdir. 4. Otobiyografik eserler yazarak kadınların sesini duyurmuşlardır. 5. Psikolojik derinliği olan ve gerçekçi eserler yaratmışlardır. 6. Feminist düşünceleri ve toplumsal eleştiriyi ön plana çıkarmışlardır. 7. Çocuk edebiyatına önemli katkılar sağlamışlardır. 8. Bilinç akışı tekniği kullanarak insanın iç dünyasını incelemişlerdir. 9. Uluslararası alanda tanınan eserler yazmışlardır. 10. Edebiyatın çeşitliliğini artırarak Türk edebiyatının zenginleşmesine katkıda bulunmuşlardır.

Kırılganlık erkeklik krizi, erkekliğin elde edilmesi zor, ancak kaybedilmesi kolay bir statü olarak görülmesini ifade eder. Kırılganlık erkeklik krizinin üç temel ilkesi: 1. Erkekliğin zor kazanılması: Erkek olmak için toplumun beklentilerini karşılamak ve sürekli olarak erkekliği kanıtlamak gereklidir. 2. Erkekliğin zayıf ve geçici olması: Erkeklik, bir tehlike karşısında kaybolabilir veya bireyden alınabilir. 3. Erkekliğin başkaları tarafından onaylanması: Erkekliğin varlığını sürdürebilmesi için toplumun onayını almak şarttır. Bu durum, erkeklerin kendilerini sürekli olarak ispatlama ihtiyacı hissetmelerine ve erkekliklerini korumak adına saldırgan davranışlar sergilemelerine yol açabilir.

Feminist aile terapisi, aile dinamiklerini ve kişisel gelişimi toplumsal cinsiyet beklentileri bağlamında ele alan bütüncül bir yaklaşımdır. Temel ilkeleri: - Toplumsal cinsiyet ve güç dinamiklerini anlamak: Toplumun dayattığı rollerin ve beklentilerin eleştirilmesi. - Eşitlikçi terapötik ilişki: Terapist ve danışan arasında güç dengesizliğini en aza indirme çabası. - Birey ve sosyal bağlam: Kişisel sorunların yalnızca bireysel seçimlerden değil, aynı zamanda toplumsal yapılardan da kaynaklandığının kabul edilmesi. - Güçlendirme: Danışanların kendi hayatlarını aktif bir şekilde yönlendirme kapasitelerinin artırılması. - Kesişimsellik: Irk, sınıf, cinsel yönelim, engellilik gibi diğer baskı ve ayrımcılık biçimlerinin de dikkate alınması. Uygulandığı alanlar: Kadın sağlığı klinikleri, LGBTQ topluluk örgütleri ve aile içi şiddet merkezleri gibi özel ve grup ortamlarında kullanılır.

"Dağları Deldim" şarkısı, Özlem Tekin tarafından seslendirilmiştir. Bu şarkının toplumsal cinsiyet perspektifinden analizi, Mümtaz Hakan Sakar tarafından yapılmıştır.

ODTÜ Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Yüksek Lisans Programı 2 yıl sürmektedir.

Türkiye'deki farklı sektörlerden reklamların toplumsal cinsiyet eşitliği bağlamında analizi, Effie Awards Türkiye Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Karnesi araştırması ile yapılmaktadır. Bazı bulgular: - Kadın ana karakter görünürlüğü: 2007-2018 yıllarında yüzde 35 iken, 2019'dan itibaren artarak 2024'te yüzde 48'e ulaşmıştır. - Kadın dış ses kullanımı: İlk raporda yüzde 10 seviyesindeyken, yıllar içinde artarak 2024'te yüzde 29'a ulaşmıştır. - Ürün kategorilerinde kadın temsili: Banka ve Finans sektöründe kadın ana karakter oranı yüzde 52'ye ulaşarak erkek karakterlerin önüne geçmiştir. - Geleneksel rollerin temsili: Kadınlar genellikle ev ortamında ve ürün kullanıcısı olarak tasvir edilirken, erkekler iş ortamında ve markalı ürün/hizmete dair uzman görüşe sahip otorite figürü olarak resmedilmektedir. Ayrıca, araştırmada yaş, beden ölçüsü ve engellilik gibi diğer kapsayıcılık alanlarına da dikkat çekilmektedir.